Екінші болма! Бизнесте, карьерада және өмірде женіске жетудің Қазақша жолы 3-басылым Алматы
жүктеу/скачать 2,73 Mb. Pdf көрінісі
|
Екінші болма
| ТІЗІМНІҢ «ҚҰДІРЕТІ». Мысалы, сен ақшаны көп
жұмсайтын адамсың делік. Онда сатып алған заттарың- ның бәрін ерінбей тізіп отыруды әдетке айналдыр. Бір апта, бір ай, бір жыл бойы жасаған тізімге қарағанда, қан- ша ақшаны қажет емес заттарға жұмсағаныңды білетін боласың. Болмаса қанша тәтті жегеніңді тізіп отыр. Қан- ша калорияны артық тұтынып қойғаныңды, қанша қант- пен ағзаңды улағаныңды есептеу оңай болады. Үздіксіз жалғасқан тізімдердің арқасында адам кішкентай әре- кетін үлкенірек контексте көре алады және сәйкесінше, оның нәтижелерін де бағалай алады. Мысалы, қазір танымал бола бастаған «кроссфит» де- ген қозғалыс бар. Белгілі бір уақыт үзігінде адамдар қан- дай физикалық жаттығулар жасағанын тізіп отырады. Онысы басқаларға да көрініп тұратындықтан, адам өзін- өзі шыңдауға, кешегісінен бүгін артық болуға тырысады. Бұл – басқамен емес, алдымен өзіңмен жарысу. Әрбір кіш- кентай жеңіс адамның бойындағы эндорфинді көтеріп жі- береді. Егер жиі-жиі осы эндорфиннің көтерілгенін сезін- сең, оған бой үйретіп қаласың. Келесі кішкентай жеңіске бейсаналы түрде ұмтыласың. Бұл және бүгін ойлап тапқан әдіс емес. Ежелгі грек философтары «һupomnemata» деп аталатын журнал жүргізіп отыратын болған. «Бүгін қандай жамандықтан өзімді сақтадым? Бүгін қандай жақсылық жасадым?» деп есеп берудің арқасында, өздері сіңірген философиялық ойлардың өмірде де пайдаланылып жатқанын қадағалай- ды екен. «Как работать по 4 часа в неделю, не торча в офисе от звонка до звонка» (The 4Hour WorkWeek) кітабының авто- ры, америкалық шешен және бизнес кеңесші Тимоти Фер- рис – өзін бақылаудың сөзсіз чемпионы. Ол өзін лайфхакер 212 деп атайды: барынша аз күш жұмсап, дене салмағын қал- пында сақтауды мақсат етеді. Он сегіз жасынан өз нәтиже- лерін тіркей бастайды. Соның арқасында қандай режим- де ол жақсырақ ұйықтайды, жақсырақ тынығады, азырақ ауырады, тезірек жазылады… соның бәрін анықтай алатын деңгейге жетті. Мұндағы идея – өзіңді тану және өзіңді тану бойынша сарапшыға айналу. Мүмкін, сенің негативке байланып қалатын әдетің бар шығар. Жюль Еванс «Өмірге арналған философия» (Philosophy for Life and other Dangerous situations) деген кітабында «Ризалық күнделігі» деп атайтын күнделік жүргізуді ұсынады. Бұл өмірдің қараңғы жақтарын көру- ге бейім жандарға өзін өзгертуге тамаша мүмкіндік дейді ол. Мысалы, Марк Аврелий екі мың жыл бұрын «Меди- тация» деген кітап жазды. Онысы тек қана күн сайынғы алғыс еді. Қазіргі смартфондарда көңіл күйіңді, ішімдік пайдалануыңды, ұйықтауыңды, диетаңды, физикалық жаттығуларыңды, шығыстарың мен кірістеріңді, қысқа- сы өміріңнің кез келген аспектісін тізіп отыратын қосым- шалар толып жатыр. Өз әдеттерің мен эмоцияларыңды тізіп отыру, өз өзіңе есеп беруге және өзіңді тәртіпке са- луға көмектесетін жақсы құрал дер едім. Және әрине, жеңістерді де тізіп отыру керек. Темекі шекпеуге шешім қабылдадың ба, оны атап өт. Күн сайын. Қанша уақыт темекісіз өмір сүрсең, соншалықты өзіңе деген бағаң артады. Грек философы Эпиктет кез келген жаман әдеттен арылу үшін отыз күн керек деген. Тізім, жасауға күніне ұйқыға кетерде уақыт бөл. Қажет болса, телефонға ескертпе орнат. Бірақ тізім жасамайынша, ұй- қыға кетпе. Сократ айтқан: «Қандай ас ішіп, қандай жат- тығу жасағанын үнемі қадағалап жүретін адамға дәр- гердің керегі жок». Қысқасы, тізім жасау өзіңді жетілдіру жолында жүйелі қадағалаудың кұралы бола алады. |