202
Құдайға деген сенім болса жақсы, болмаса депрессияға
шалдығасың. Өз басымнан өткендіктен айтамын, депрес-
сиядағы адамды да Құдайға деген сенім ғана алып шыға-
ды. «Қайырлысы» деген сөз жақсы .
Құдайдан сұрап Фатих Сұлтан Стамбұлды алған,
Құдайдан сұрап қаншама сәбисіз отбасы балалы болған.
Құдайға жалбарыну керек.
Байлық менталитеті. Жалпы, пендені әр түрлі нәр-
семен сынауға болады ғой. Оның қиыншылық кездегі
әрекеті,
төтенше жағдайдағы әрекеті, асқан қуаныш пен
асқан қасірет кезіндегі әрекеті. Мен үшін біреудің жеңісін
қабылдауына қарап та адамға «диагноз» қоюға болады.
Осы орайда мен білетін екі тип бар. Бірі өзгенің жетісті-
гін көре алмайды. Бұл – лузерлердің типі. Ал екіншілер
өзгенің жеңісін көргенде, одан әрі шабыттана түседі.
Оның өз мүмкіндігіне деген сенімі өзгенің жеңісінен әл-
сіреп қалмайды. Керісінше, өзгенің жеңісі оның жетісті-
гін жақындатады. Өйткені басқа біреудің қолынан кел-
ген, оның да қолынан келетіні анық.
Және бір заңдылық,
өзінен озып кеткендерге күйе жағып, сынайтындардың,
қызғанып, арыз ұйымдастыратындардың ешқайсысы ол
биікке жетпейді. Өйткені биікке жету үшін адам рухани
тұрғыда биік болу керек.
Стивен Кови мұны «байлық менталитеті» («ментали-
тет изобилия») дейді. Адамдардың көбі «жетіспеушілік
менталитет» деп аталатын екінші сценариймен ойлайды.
Мұндай адамдар, Ковидің тілімен айтқанда, «Өмір деген
бір бөлішті бөліп жеу» деп түсінеді. Егер біреу үлкенірек
алып қойса, басқаларға азырақ қалады. Жетпей қалады.
Мұндай адамдар құрметті, сенімді, билікті, табысты,
тіпті соның бәріне жету үшін өздеріне көмектесетіндер-
мен де бөліскісі келмейді.
Олар сөйтіп дертке шалдығады. Тіпті ең жақын
адамдарының жеңісіне де шын қуана алмайтын болады.
Біреу үлкен құрметке бөленіп,
не аяқ асты жолы болып,
лотерея ұтып алып жатса, «жетіспеушілік менталитетін-
дегі» адам өзін әлденеден қағылғандай сезінеді. Біреу
өзінен тиесілі бірдеңені тартып алғандай қорланады.
Бұны қазақ «мысықтілсу» дейді. Олар іштей басқалар
бір бақытсыздыққа ұшыраса екен деп тұрады. Өйткені
оның логикасында, өзгенің бақытсыздығы оның өз по-
зицияларын күшейтетіндей. Мұндай адамдар бар күшін
адамдар мен заттарды алуға жұмсайды: «бағасын көте-
ру үшін». Іштарлық дейді бізде мұндайды. Бұл әдет
ұшпаққа шығармайды.
Іштар адамның ұлы болғанын
көрген емеспін.
«Байлық менталитеті», керісінше, өзіне деген терең
сенімге негізделеді. Бұл дүниеде бәріне бәрі жетеді деген
парадигма. Бұл көзқарастағы адамдар – құрметті, абы-
ройды, табысты бәрімен бөлісуге құштар адамдар. Со-
ның арқасында ондай тұлғаларға жаңа есіктер ашылады,
шығармашылық пен табысқа оңай жетеді. Алдыңғы топ-
тан соңғы топқа өту үшін үлкен күш-жігер, өзін бақылау,
тәртіп керек.
Бірақ ең бастысы, «байлык менталитеті»
бар адамдармен араласу керек.
Мысалы, Хью Хадсонов
68
түсірген «Огненные колесни-
цы» (Chariots of Fire, 1981) деген фильм бар. Төрт бірдей
«Оскар», екі бірдей Канн фестивалінің сыйлығын алған
киноклассика. Оқиға Англияға көшіп келген еврейдің ба-
ласы, талантты жеңіл атлет Гарольд Аббрахамс пен мис-
сионер отбасынан шыққан спортшы, аңызға айналған
«қанатты шотланд» Эрик Лидлдің текетіресі туралы.
Болған оқиғаға негізделген.
Сюжет желісін тәптіштеп
баяндамай-ақ қояйын, бірақ негізгі мәселе осы. Бір жа-
рысқа қатысуға тиіс болған екеу, ақыры екі бөлек жа-
рыста алтын медаль тағынады. Мораль қарапайым, же-
ңіс бәріне де жетеді.
Достарыңызбен бөлісу: