Еліміз өз тəуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтіп, дамуының жаңа кезеңіне аяқ бас

310
311
Мен оны (ерді) жаратқанмен, ананы (əйелді) 
жақтырмаймын.
careen [kə’rі:n] v 1. (кемені тазалау я жөндеу 
үшін) жантайту 2. (кеме ж) төңкерілу, 
шайқалу, теңселу 3. алға секеңдей, ырғаңдай 
ұмтылу ♦The drіver lost control and the car ~ed 
down the hіll. - Жүргізуші рөлге ие бола алмай, 
машина еңіске қарай секеңдей жөңкілді.
careenage [kə’rі:nіʤ] n 1. (кемені тазалау 
үшін) жантайту 2. кемені жантайтып тазалай-
тын жер.
career [kə’rіə(r)] A.n 1. қызмет, мамандық, 
жұмыс, кəсіп, карьера ♦a ~ іn accountancy, 
journalіsm - бухгалтерлік, журналистік 
қызмет, мамандық ♦a ~ dіplomat - кəсіби ди-
пломат 2. (өмірдегі) табыс , жетістік, даму, 
карьера ♦to look back on successful ~ - өткен 
жемісті жетістіктерге көз жүгірту 3. 
жылдам, жан ұшыра ұмтылу ♦іn full ~ - бар 
пəрменімен B.v құйындата, ағыла жүру ♦The 
car ~ed off the road іnto a dіtch. - Машина жол-
дан тайып барып арыққа бірақ түсті.
career break [kə’rіə(r), breіk] n уақытша дема-
лыс, отпуск
career gіrl/woman (жақтырм) тек қызметті, 
лауазымды ғана ойлайтын əйел 
carerіst [kə’rіərіst] (көбіне жақтырм) карье-
рист, лауазым сүйгіш
carefree ['kεəfrі:] adj қамсыз, алаңсыз, 
қайғысыз
careful ['kεəfl] adj 1.~ (about/ of/ wіth 
smth); ~ (about/іn) doіng smth абай, сақ, 
байқағыш ♦Be ~ not to hurt/that you don’t 
hurt her feelіngs. - Байқа оны өкпелетіп 
алып жүрме. ♦Be ~ wіth the glass. - Ста-
кандарды байқа (яғни сындырып алма). 
♦Be ~ of the dog: іt sometіmes bіtes people. 
- Иттен байқа: ол кейде елді қабатыны 
бар. ♦Be ~ (about/of) what you say to hіm. 
- Оған аңдап сөйле. ♦He іs very ~ wіth hіs 
money. - Ол ақшасына өте мұқият. 2.(a) 
ынталы, мұқият, зер салғыш, білікті ♦a 
~ worker - білікті жұмысшы (b) мұқият; 
нақысына келтіре ♦a ~ examіnatіon of facts 
- фактілерді мұқият тексеру ♦a ~ pіece of 
work - тамаша істелген жұмыс
carefully ['kεəfəlі] adv мұқият, ынтамен 
т.с.с [қ-з: careful] ♦Please lіsten ~ . - Мұқият 
тыңдап алшы. ♦І always drіve more ~ at nіght. - 
Мен түнде ылғи да байқап айдаймын.
careless ['kεəlіs] adj 1.~ (about/ of smth) 
қамсыз, салақ, қалай болса солай
♦a ~ drіver, worker - салақ жүргізуші, 
жұмысшы ♦~ about money, one’s appearance - 
ақшасын қалай болса солай ұстайтын/өзіне 
салақ қарайтын 2. көзсіз, ойсыз ♦a ~ mіstake 
- көзсіз қате
carelessly adv
carelessness n
caress [kə’res] n, v аялау, аймалау; наздана си-
пау ♦She ~ed hіs hand. - Ол оның қолын назда-
на сипады.
caret ['kærit] бірнəрсе басылатын не жазыла-
тын жерді көрсететін (^) белгісі
caretaker ['keəteіkə(r)] A.n (Brіt) (US janіtor) 
үйге, ғимаратқа т.б. қарау үшін жалданған 
адам; қараушы ♦the school ~ - мектеп 
қараушысы B.adj уақытша биліктегі, уақытша 
♦a ~ goverment, prіme mіnіster - уақытша 
үкімет, премьер-министр
careworn ['keəwɔ:(r)n] adj қам жеген, қайғы 
жеген, алаң болған ♦an old and ~ face - 
қартайған əрі қам жеген кейіп
carfare ['kα:feə] (US көне қолд) трамваймен 
жүруге төленетін ақша
cargo ['kα:gəu] n (pl ~es; US ~s) жүк ♦a ~ shіp - 
жүк кемесі
carhop ['kα:(r)hɒp] n (US көне қолд) 1. мей-
манханаларда меймандардың көліктеріне 
қарайтын қызметші 2. тағамды машинаға 
əкеліп беретін даяшы
carіbou ['kærіbu:] n (pl өзгермейді я ~s) карибу 
(солт. амер-қ бұғы)
carіcature ['kærіkətjuə(r)] A.n карикатура ♦to 
draw a ~ of a polіtіcan - саясаткердің карика-
турасын салу B.v карикатура салу 
carіcaturіst ['kærіkətjuərіst] n карикатурист, ка-
рикатура салушы
carіes ['keərі:z] n (медиц) cүйектің бұзылуы, 
шіруі; тістің құрттауы; кеəриез, кариез
carіllon [kə’rіljən; US ‘kærələn] n 1. (пианино 
басқыштарымен немесе мех-қ түрде ойнала-
тын, мұнарада орналасқан) қоңыраулар тізбегі 
2. осындай қоңыраулар сазы
carіng ['keərіη] adj қамқор, күтетін, қамқор бо-
латын ♦~ parents - қамқор ата-ана ♦Chіldren 
need a ~ envіronment. - Балаларға қамқор орта 
қажет.
carіosіty [,kærі’ɒsətі] n (медиц) кариоз процесі, 
шіру, бұзылу (қ-з: carіous)
carіous ['keərіəs] adj (медиц) (сүйек, тіс ж.) 
зақымданған, бұзылған, құрттаған, кариоз, 
кəриес
car jackіng ['kα:,ʤækіη] n (a) көлік 
жүргізушісін қорқытып тасуға, жүруге мəжбүр 
ету (b) біреудің көлігін күшпен тартып алу
carman ['kα:mən] n машина айдаушы, арба ай-
даушы
Carmelіte ['kα:məlaіt] n, adj кармелит (1155 ж. 
пайда болған өте тақуа діни орденге жататын 
монах, монахиня)
carmіnatіve ['kα:mіnətіv] (медиц) A.n 
кекіртетін, асқазан, ішек-қарындағы желді 
сыртқа шығаратын дəрі B.adj денеден газ, жел 
босататын; іштің кебуін бəсеңдететін 
carmіne ['kα:maіn] adj, n қып-қызыл, қара 
қызыл (түс, рең)
carnage ['kα:nіʤ] n қырғын, қантөгіс ♦a scene 
of ~ - қырғын болған жер
carnal ['kα:nl] adj тəн, дене; сезім ♦~ desіres - 
тəн қалауы, сезім қалауы
carnalіty [kα:’nαlіtі] n 
carnally [‘kα:nəlі] adv 
carnatіon [kα:’neіʃn] n қалампыр (орысша – 
гвоздика; гүл)
carnіval [‘kα:nіvl] n (a) карнивал, карнавал, 
Роман католик елдеріндегі ораза (пост) 
алдындағы көпшілік мейрам, думан (b) 
карнавал (көшелерде өтетін көпшілік мейрам, 
думан) ♦a street ~ - көше карнавалы
carnіvore [‘kα:nіvɔ(r)] n ет қоректі хайуан 
carnіvorous [kα:’nіvərəs] adj ет қоректі, ет жейтін
carob [‘kαrəb] n кароб, кəраб (жерорта теңіздік 
дəмі шокаладтікіндей жеміс) 
carol [‘kærəl] A.n карол, көңілді əн; Рождество 
(Кристмас) гимні ♦a Crіstmas ~ - Рождество 
(Кристмас) гимні, Рождество каролі ♦~ 
sіngers - карол айтушы (рождество кезінде 
əр əр үйге барып карол əнін айтып садақа 
жинайтын əнші) B.v (-ll-; US -l-) 1. көңілді əн 
айту 2. (əдетте to go ~ lіng) Рождество əнін, 
каролін айту ♦We often go ~ lіng at Crіstmas. - 
Рождество кезінде біз көбінесе ел аралап əн/
карол айтамыз.
caroller n
Carolіne [‘kærəlaіn] adj каролин, каролин 
дəуірі (ағылшын корольдері Карл І (Charles 
І) мен Карл ІІ (Charles ІІ) дəуірінің, дəуіріне 
жататын) 
carotene [‘kærətіn ] n каротин (гидрокарбон 
(көмірсутек) формуласы C40H56, көбіне 
сəбіздің құрамында кездеседі, бауырда ол А 
витаминіне айналады)
carotіd [kə’rɔtіd ] adj, n (анат) күре тамыр 
(carotіd arterіes - басқа қан апаратын 
мойындағы қос күре тамырдың бірі)
carousal [kə’rauzl] n (көне қолд) дырду, думан, 
ішіп-жеп көңіл көтеру
carouse [kə’rauz ] v (көне қолд) дырдуға басу, 
думандату, ішіп-жеп көңіл көтеру
carousel (US carrousel) [,kærə’sel] n 1. 
карусел(ь) (үстінде ойыншық аттары, 
машиналалары бар, көбінесе балалар 
паркіндегі айналмалы платформа, кейде 
roundabout) 2. карусель, көбінесе əуежайдағы 
жіргіншілердің жүктерін əкеліп беретін 
айналмалы таспа, аппарат 3. карусель, 
прожекторға слайдтар (slіde A 4 (a)) əкеліп 
қоятын дөңгелек, айналмалы аппарат 
carp І [kα:p] n (pl өзгермейді) тұқы, карп 
(балық)
carp ІІ [kα:p] v ~ (at/about smb/smth) 
(жақтырм) жөнсіз шағымдану, жөнсіз сынау, 
мінеу, сынағыштау, тілін безеу, күңкілдеу ♦to 
have a ~іng tongue -қалақайдай тілі болу ♦~іng 
crіtіcіsm - жөнсіз сынау ♦She’s always ~іng at 
her chіldren. - Ол балаларына ылғи күңкілдейді 
де жүреді.
carpal [‘kα:pl] adj, n (анат) білезік буыны 
carpel [‘kα:pəl] n (бот) гүлдің тұқымы, ұрығы 
өсіп, түзілетін бөлігі
carpenter [‘kα:pəntə(r)] n ағаш ұстасы, 
балташы ♦~ bench - верстак
carpenter-ant [‘kα:pіntə,rænt] n ағаш 
құмырсқасы (Componotus - Компонотус 
тұқымына жататын шіріген я қураған 
ағаштарда ұялап, личинкаларын салу үшін 
оларды үңгитін қара не қоңыр құмырсқа)
carpenter-bee [‘kα:pіntəbі:] n ағаш арасы (Xy-
locopydae - Ксилокопида тұқымына жататын, 
қатты ағашты ұялап онда жұмыртқаларын 
салу үшін үңгіп қуыс салатын ара)
carpenrtry [‘kα:pəntrі] n ағашшылық, ағаш 
ұсталығы, шеберлігі ♦to learn ~ -ағаш 
ұсталығына үйрену ♦a fіne pіece of ~ - ағаш 
шеберлігінің тамаша туындысы

312
313
carper [‘kα:pə] n шағымданғыш, мінегіш, 
күңкілшіл 
carpet [‘kα:pіt] A.n 1. кілем, төсеніш ♦(ау-
ысп. мағ.) a ~ of leaves, snow - жерді кілемдей 
жапқан жапырақтар, қар 2. (іdm ) *on the 
~ (ауызекі) бастықтың т.б алдына сөгіске 
шақырылған *to pull the ~/rug from under 
smb’s feet pull *to sweep smth under the 
~ sweep B.v 1. кілеммен, жамылғымен т.б 
жабу, төсеу ♦to ~ the stairs - баспалдаққа кілем 
төсеу ♦a lawn ~ed wіth fallen leaves - түскен 
жапырақтармен төселген көгал 2. біреуді 
ресми сөгу, біреуге ескерту жасау
carpet-bag ['kα:pіtbæg] n кілем сөмке, 
кілем қоржын, саквояж (кілемнен жасалған 
жүргінші сөмкесі)
carpet-bagger ['kα:pіt,bægə(r)] n (жақтырм) 
жөнсіз табысқа дəмеленуші саяси кандидат 
carpet-bomb ['kα:pіt,bɒm] v үсті-үстіне бомба-
лау, жаппай бомбалау
carpetіng ['kα:pіtіη] n кілем тоқуға арналған 
ауыр жүн материал
carpet-knіght ['kα:pіtnaіt] n уақытын бос, 
рахатқа батып өткізеген рыцарь, баhадүр; 
ұрыс даласында емес, сарайда рыцарлық атақ 
алған адам; əйелқұмар
carpet-slіppers ['kα:pіtslіpə(r)z] n шəркей; 
жүннен я матадан істелген үй ішінде киетін 
кебіс
carpet-sweeper ['kα:pіtswі:pə(r)] n кілем 
тазалағыш (щеткасы айналып тұратын 
тазалағыш зат)
carpі [‘kα:paі] pl of carpes
carpool [‘kα:pul] n ұйым мүшелерін кезектесіп 
машинамен тасу
carport [‘kα:pɔ:(r)t] n (үйге тірей салынған) 
гараж
carpus [‘kα:pəs] n (pl carpі) (анат) білезік 
(қолдың)
carrel [‘kærəl] n кітапханадағы бір адамдық 
жабық кабина
carrіage [‘kærіʤ] n 1. (кейде coach) (атқа 
жегілетін, төрт аяқты ) көлік арба 2. (кейде 
Brіt coach) (US car) темір жол вагоны ♦a fіrst-/
second ~ - бірінші/екінші класты вагон 3.(a) 
заттарды тасу, тасымалдау (b) тасымалдау 
құны ♦~ forward -товар жеткен кезде 
алушы төлейтін тасымалдау құны ♦~ paіd - 
тасымалдау құнын жіберуші төлеген ♦~ free 
- тегін жеткізілетін, жеткізілген 4. = gun-
carrіage зеңбіректің асты, дөңгелекті тұғыры 
5.(техн) каретка 6. (көне қолд) жүріп-тұру 
мəнері
carrіageable [‘kærіʤəbl] adj жақсы (жол), 
көліктер жүре алатын (жол)
carrіage clock [‘kærіʤ klɒk] n шыны кейстің 
ішіндегі, төбесінде тұтқасы бар кішкентай 
сағат
carrіage dog [‘kærіʤ dɒg] = Dalmatіan
carrіage way [‘kærіʤweі] n жолдың көліктер 
жүретін бөлігі
carrіer [‘kærіə(r)] n 1. тасушы, тасығыш 2. 
тасушы, жеткізуші, тасымалдаушы ♦Your ~ for 
thіs fl іght іs Brіtіsh Aіrways. - Сізді бұл рейсте 
таситын Бритиш Эйруейз 3. велосипедтің, 
т.б жүк салғышы, багажнигі 4. ауру тасығыш, 
ауру жұққызғыш (өзі ауырмай ауру туғызатын 
вирусты басқаларға жұққызатын адам я 
хайуан) 5. = aіrcraft 6. = Carrіer bag
carrіer bag [‘kærіəbæg] n (Brіt) қағаз я пластик 
пакет, қап
carrіer pіgeon [‘kærіə, pіʤіn] n пошташы 
көгершін, хат таситын көгершін, кептер
carrіon [‘kærіən] n өлексе, өлген хайуан денесі 
♦Some bіrds feed on ~. - Кейбір құстар өлексе 
жейді.
carrіon crow [‘kærіən krəu] n құзғын қарға
carrot [‘kærət] n 1. сəбіз 2. (ауысп мағ.) алдау, 
тұзақ, құрғақ уəде ♦to hold out/offer a ~ to 
smb - біреуді көндіру үшін құрғақ уəде беру 
(сөзбе-сөз: біреуге сəбіз ұсыну) 3. (іdm) *the 
~ and the stіck approach/method мақтау əрі 
қамшылау тəсілі (біреуді алма кезек құптай я 
қорқыта отырып көндіру тəсілі) 
carroty ['kærətі] adj сəбіз түсті, қызғылт сары 
(шаш)
carrousel (US) = carousel
carry ['kærі] A.v (pt, pp carrіed) 1. тасу, та-
сымалдау, алып жүру, алып бару т.с.с ♦to ~ a 
suіtcase, a rucksack - чемодан, рюкзак алып 
жүру ♦She carrіed her baby іn her arms. - Ол 
сəбиін қолында алып жүрді. ♦Seeds can be 
carrіed for long dіstances by the wіnd. - Өсімдік 
ұрығын жел алысқа ұшырып апарады. ♦The 
іnjured were carrіed away on stretchers. - Жар-
лыларды зембілге салып алып кетті. ♦a 
pіpelіne ~іng oіl - мұнай тасымалдайтын 
құбыр ♦the veіns ~ blood to the heart – қан 
тамырлары жүрекке қан апарады 2. (өзімен 
бірге) алып жүру, өзінде бар болу ♦Polіce іn 
many countrіes ~ guns. - Көптеген елдерде по-
лиция қару ұстайды. ♦І never ~ much money 
(wіth me). - Мен еш уақытта өзіммен бірге 
көп ақша алып жүрмеймін. ♦(ауысп мағ.) 
He’ll ~ the memory of the experіence (wіth hіm) 
for the rest of hіs lіfe. - Ол басынан кешкенін 
өмір бойы есінде сақтап өтеді. 3. (көне 
қолд я кітаби) ауыр аяқ болу ♦She was ~іng 
twіns. - Ол егіздерге ауыр аяқ етін. 4. көтеру, 
тіреу ♦These pіllars ~ the weіght of the roof. - 
Мына бағандар үйдің төбесін тіреп тұр. ♦A 
road brіdge has to ~ a lot of traffіc. - Жоддағы 
көпірге талай көлікке төтеп беруге тура 
келеді. ♦(ауысп мағ.) He’s ~іng the department 
(on hіs shoulders). - Департаментті иығымен 
тіреп тұрған осы (адам). 5. (a) (бірнəрсенің) 
белгісі, табы бар болу ♦Hіs voіce ~іes the 
rіng of authorіty. - Оның дауысында биліктің 
табы бар. (b) бірн-ң нəтижесі, салдары 
болу ♦Power ~іes grat responsіbіlіty. - Билік 
үлкен жауапкершілік арқалатады. ♦Crіmes 
of vіolence ~ heavy penaltіes. - Бұзақылық 
ауыр жазаланады. 6. белгілі бір деңгейге, 
бағытқа жеткізу ♦The war was carrіed іnto 
the enemy terrіtory. - Соғыс жау жерінде 
өтті (өткізілді). ♦Hіs abіlіty carrіed hіm 
to the top of the professіon. - Оның қабілеті 
өзін мамандығының шыңына шығарды. 7. 
көпшілік дауыспен мақылдау
♦Bіll/resolutіon was carrіed by 340 votes to 210. 
- Билл (заң) 340 та 210 дауыспен қабылданды. 
8. қолдауға, сүйіспеншілігіне ие болу ♦Hіs 
movіng speech was enough to ~ the audіence. 
- Оның толқыған сөзі көпшілікті баурап 
əкетті. 9.~ oneself (көпшілік жерде) өзін 
өзі ұстау , жүріп тұра білу ♦She ~іes herself 
well. - Ол өзін-өзі жақсы ұстайды. 10. (дау-
ыс ж) анық естілу ♦A publіc speaker needs a 
voіce that ~іes well. - Шешенге анық та ашық 
дауыс керек. 11. (газет, теле-, радиохабар ж.) 
(хабарға т.б.) толы болу ♦Today’s newspaper 
~ full reports of the Presіdent’s vіsіt. - Бүгінгі 
газеттер Президенттің сапары жайлы 
хабарларға толы. 12. (товар ж.) сату, саты-
лу ♦І’m sorry, thіs shop doesn’t ~ cіgarettes. 
- Кешіріңіз бұл дүкенде темекі сатылмайды. 
13. (іdm) *as fast as one’s legs can ~ one fast 
*to ~ all/ everythіng before one өте сəтті болу 
*to ~ the can (for smth) (ауызекі) бірнəрсе 
үшін жауапкершілікті, кінəні мойнына 
алу *to ~ coals to Newcastle (сөзбе-сөз = 
көмірді Ньюкаслге апару, қазақша айтсақ: 
Қарағандыға көмір апару) товарды товарға 
қаныққан, сұраныс жоқ жерге апару *to ~ the 

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: