М. Р. Балтымова



Pdf көрінісі
бет29/78
Дата16.05.2023
өлшемі1,57 Mb.
#93444
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   78
Характер (әдеби характер) – кӛркем шығармадағы 
кейіпкердің 
мінез-бітімі, 
ой-сезім 
дүниесіне 
тән
психологиялық, моральдық сипат ерекшеліктері. Әдеби 
характер адамның ӛмірдегі мінез, қимыл-әркет ӛзгеліктерін 
жинақтап, екшеп, типтік дәрежеге кӛтеріп, сомдап бейнелу 
арқылы жасалады. Сондықтан оны жекелген қасиет-
сипаттардың қосындысы деп санамай, солардың бірлік 
тұтастығы синтезі деп қаарған жӛн. Реалистік қаһарманға тән 
характерді алдымен, ӛалыптасу, ӛзгеріп отыру, бағалау орынды. 
Және осыған қоса ішкі диалектикасы болатынын да ескеру 
қажет. Характер белгілі қоғамдық жағдайда қалыптасқан, сол 
ортаға ӛз уақытына сай болады. Адамның мінезі оның әрқилы 
кезде, әсіресе адамшылық қасиеттері сынға түсер тұста 
кӛрінеді.Осыған әдеби шығармада характер күрес-тартыс 
үстінде кейіпкердің әрекеті, ой-ниеті, мақсаты, арқылы кӛрініс 
тауып, анықталады. Кейіпкерлердің бір-бірімен қатынасы 
олардың характерлерін аша түседі. Әдеби кейіпкердің характері 
шығармада 
оның 
іс-әрекеттерін 
суреттеу 
арқылы
психологиясы, жан-дүниесі арқылы бейнеленуі, мінез-бітімі, 


188 
сондай-ақ беп-әлпет, бой-тұлғасын, сӛйлеу ерекшелігін, яғни 
жанама мінездеу арқылы жан-жақты ашыла түседі. 
Ҧсынылатын әдебиет тізімі: 
1. 
Алпысбаев Қ. Тарихи шығарма: таным мен 
кӛркемдік. – Алматы, 1999. – 346 б. 
2. 
Әбдезұлы Қ. Тәуелсіздік кезеңі және қазақ 
әдебиеті: Оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2012. –
243 б.
3. 
Балтымова М. Р. Ілияс Есенберлиннің тарихи 
романдары: 
шеберлік 
пен 
кӛркемдік. 
Монография 
/М.Р.Балтымова. – Алматы: «Отан» баспасы, 2015. – 168 бет. 
4. 
Балтымова М.Р. Қазақ әдебиетіндегі тарихи 
проза: Оқу құралы. – Ақтӛбе, 2016. – 200 бет. 
5. 
Майтанов Б. Қаһарманның рухани әлемі. – 
Алматы: "Жазушы", 1987. – 232 б. 
6. 
Сыдықов Т.С. Қазақ тарихи романы. – Алматы: 
Ер-Дәулет, 1996. – 252 б. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   78




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет