стр.
90, 92). Бурят-монғол тілінде «бар хушэн»
- львиная сила
(үлкен күш) деген сөз. Алтай тілінде де
бар - жолбарыс (тигр)
(Н А .
Баскаков, Т.М. Тощакова. Ойротско-русский словарь. М ,
1949, стр.
27). Бүл келтірілген фактілерден
барс сөзінің детүбірі
бар екені байқалады. Мүның өзі де
бар//барс аң, тіркесі «үлкен
аң» деген мағынада қолданылып жүріп (жоғарыдағы «барс
киік» сөзін еске алыңыз), кейін аң, киік сөздері түсіп қалып,
эллипсистік сөзге айналуы әбден ықгимал.
Барс аң
аты жэне
жыл аты ретінде М. Қашқарида бар (I, ЗЗО-беті).
Ал
бар сөзіне қосылған-с жүрнағына келсек, оны ертедегі
-ч, ш жүрнактарымен қатар қоюға болады.
Э.В. Севортянның
зерттеулеріне
қарағанда қазір өнімсіз -ч жүрнағы есім сөз-
дерге қосылып
кішірейту мэнінде ғана емес, үлкейту мағына-
сында да тарихи жағынан ертеде өнімді жүрнақ болган.
Ол осы
пікірге дәлел ретінде мынадай мысал келтіреді: «Анач - «боль
шой, матерый», от ана «мать» - аффикс - имеет в примере уве
личительное значение..., голач «мера, равная длине руки от кон
чиков пальцев до головы» от гол «рука» (до предплечья); здесь
также производное слово имеет увеличительное значение...,
бабаш «самый крупный и старый самец (о домашней птице)»
от баба «отец»
(Э. В. Севотян. Аффиксы именного словообра
зования..., М., 1966, стр. 169-170).
Келтірілген мысалдардан
ч//с жүрнақтары (башқүрт тіліндегі
қол+ас сөзі, қазақ тіліндегі
Достарыңызбен бөлісу: