Эмоцияларды реттеу – бұл адамның эмоционалдық реакциялары мен жағдайларының қарқындылығы мен сапасын бір деңгейде күшейтетін, әлсірететін немесе ұстап тұратын психикалық процестердің кешені.
Эмоцияны реттеуді заманауи зерттеушісі Стэнфорд ғалымы Джеймс Гросс эмоцияның реттелуі - реттеушілік күш-жігерді белгілі бір уақыт ішінде өрістету деп түсіндіреді.
Эмоцияларды реттеуде З. Фрейд, А. Фрейд қорғаныс механизмдері ретінде қарастырса, А. Адлер, А. Бек, А. Эллис, Р. Бэндлер және Д. Гриндер жағымсыз эмоцияларды еңсерудің когнитивті әдістерін ұсынады.
А. Лоуэн, К. Рудестам эмоцияны реттеу мен оны басқаруда денеге бағдарланған эмоциялық реакциялар арқылы және би-қозғалыс терапиясы негізінде тұжырымдайды.
Эмоцияның пайда болу алдындағы кезеңдерге бағытталған стратегиялар (antecedent-focused)
Жауап реакциясын қалыптастыруға бағытталған стратегиялар (response-focused)
Бірінші кезең үшін модельде эмоционалдық реттеу стратегияларының
4 классы ұсынылған:
1. Жағдайды таңдау (situation selection);
2. Жағдайды түрлендіру (situation modification);
3. Зейіннің бөлінуі (attentional deployment);
4. Когнитивті өзгеріс (cognitive change).
Екінші кезеңде бір ғана класс стратегиясы ұсынылған: жауап модуляциясы (response modulation).
Бұл жағдайда мен үшін не қиын?
Эмоциялық қысымды жеңілдету үшін мен не істей аламын?
Менің мақсаттарыма жетуіме не кедергі?
Бұл жағдайдан шығудың басқа жолдар болуы мүмкін бе?
Мен әдетте мұндай жағдайлардан қалай шығамын?
Стратегиялық дұрыс шешімдерді қабылдау үшін, қандай нақты қадамдар жасауым қажет?