Дала жағдайындасуды тазалау Жалпы ережесі. Әскердің казармалық жағдайда ішетін сумен қамтамасыз етілуі, тұрғын жердегі су құбыры арқылы немесе қала болса, ал дала жағдайында өздері дайындап сумен қамтылатын болуы керек, амалдың жоғынан әрекет етуі керек, су сапасын жақсарту шараларын қолға алып, оны тазарту қажет.Суды өңдеу,ішетін суды тазарту гигиеналық қажеттілікке сай шара жасап, су көзін қалыпқа келтіреді және гигиеналық қасиет беру керек. Қойылған мақсатқа сай, суды тазартуда мынадай міндеттер бар: суды тұндыру (мөлдірлеу, дезодорация), зарарсыздандыру, залалсыздандыру, дезактивация және тұщыландыру.
Т ұ н ы қ т а н д ы р у және т ү с с і з д е н д і р у ол судың мөлдірлігін және судың түссіз болуын, қалқып жүрген құдық қоспаларынан тазарту.
З а л а л с ы з д а н д ы р у деп - ол өндеу арқылы эпидемиологиялық суды қауіпсіздендіру.
М а й с ы з д а н д ы р у деп суды улы заттар яғни жасанды түрде (улы заттар, пестицидтер, ракетаның жанармай компоненттері) және табиғи түрде (ботулотоксиндерден ) ыдырату.
Д е з а к т и в а ц и я суды радиоактивті заттардан тазарту, т ұ щ ы л а н д ы р у, ол дәмді бұзатын минералды заттардан тазарту.
Әрбір суды тазалауда өңдеудің бірнеше әдістері қолданылады( су сапасын жақсарту әдісі). Қандай жағдай болмасын, жеке суды тазалау әдістерінің негізі, яғни химиялық, физикалық, механикалық әдістер.
Суды залалсыздандырусоғыс уақытында бір жағынан су көздерінің нақты залалдануы,ол қарсыластардың бактериалды қару қолдануынан, өйткені залалсызданбаған шаруашылық-тұрмыстық ағынды ластарынан аз мөлшерде түседі; БЗ –ң көзінен лабораториялық тексеру қиындық тудыратын фактілер; екінші жағынан олар міндетті түрде далалық жағдайда судың залалсыздануын өткізуін талап етеді. Ішетін судың залалсыздануы кез келген технологиялық сызбаның тұрақты элементі.
Ірі СЖП – тегі залалсыздандыру инженерлік әскермен, рота, батальон, бригада СЖП-ң жеке ротаның күшімен табельдік жабдықтармен немесе қолдағы бар мүмкіндікпен іске асады. Далалық жағдайда суды залалсыздандыру қайнату, хлорлау, коагуляциялау, тұндыру, сүзгілеу, радиацияның УФ-леу және т.б. таблеткалармен жүргізіледі. Сол залалсыздандырудағы барлық жұмыстары медициналық қызметкерлермен бақыланады.
Суды залалсыздандырудың ең сенімді әдісі – қ а й н а т у. Бактериологиялық залалданғанына күмәнданған жағдайда, қайнатуды жалғастыру, ол қайнаған уақыттан бастап 10 минутпен шектелмейді, БЗ-ға күмәнданғанда 1 сағатқа созылады. Суды қайнату тамақтану пунктінде өтеді. Ал оның техникалық жабдықтарға сәйкес өз тізімі бар (12-кесте). Қайнаған суды таза ұстау, ол беті жабылған ыдыста, оған ешқандай микроб түсіруге мүмкіндік бермеу, өйткені ол түссе тез көбейіп кетеді. Қайнаған суды 1 тәуліктен артық ұстамау керек,қайнату үрдісінің ұзақтығы және шығын болатын отын осындай әдістермен шектеледі. Кейде жиі, су қорының аздаған бөліктері залалсыздандырылады.
С у д ы х л о р л а у дала жағдайында хлорлы известтермен жүргізіледі, ол хлорлы известь, НГК- нейтралды (70% активт іхлор) немесе ДТС ГК -(негізгі гипохлорид тұзының үштен бір бөлігі) (55%-ті активті хлор). Осы уақытта екі тәсіл:қалыпты мөлшерлі хлормен хлорлау, хлорды артық мөлшерде – көп мөлшерде қосу бұл соңғы тәсілге артықшылық береді.
Қ а л ы п т ы х л о р л а у , стационарлық жағдайдағы ережеге сай мөлшерлеп өткізу, яғни суды хлормен тұтынылуына қарай, залалсыздандыру кезінде хлорлы известің қажетті саны және залалсыздандырудағы хлор қалдығына қарай тиімділігі, хлордың қанша мөлшерде болуы, қышқылданған ерітінділер мен судағы органикалық, органикалық емес заттардың микроорганизмдерді өлтіруіне қарай қалдық хлор 0,3-0,5 мг/л- ол артық активті хлор.