Әзірейіл емес едік…
– «Ғылымға жастар келмейтін бол-
жүктеу/скачать 3,8 Mb. Pdf көрінісі
|
– «Ғылымға жастар келмейтін бол- ды» деп байбалам салып жүргендер көп. оның себебі неде? – Ғылымға жастардың келмеуі – бұ рын нан айтылып жүрген мәселе. Жас маманның ақшасы 30 мың теңгеден ас пайды. Ғылым кандидаты 40 мың теңге ала ды. Мұндай жалақымен Алматы мен Астанада күн көре алмайсыз. пәтер жоқ, материалдық көмек көрсету жағы қолға алынбаған. Енді ғылымның жаңа моделі жүзеге асырылса, бұған да көңіл бөлінетін шығар. Шындығында, ғалымдарға бай лық тың, екіүш қабатты коттедждің қажеті де жоқ. Бірақ ғалым болған соң ашқан жаңалығын өндіріске енгізгенін қалайды. Ол да кітап жазған соң, жарыққа шығар ғысы келетін жазушы сияқты ғой. Жаңа лығы кәдеге жаратылмаса, қоғамға керек емес пін деген ұғым пайда болады. Ғылым ның күшімен, соның жетістігі негізінде отандық өндірісті тік тұрғыза аламыз. Ал әзірге ғылым экономиканың локомотиві бола алмай тұр. Сұхбаттасқан Гүлнар АХМеТовА АЛАшҚА АйТАР ДАТыМ! Ғылымның жаңа моделі сөз жүзінде қалмай, нақты іске асырылса деген ниет бар. Ғылымды басқару жүйесіне үлкен өзгерістер енгізу керек. Үлкен компаниялар ұлттық жаңалықтарға негізделген қандай өзгерістер енгізді десе, ешкім айта алмайды. Себебі біздің ұлттық компаниялар жаңалық енгізуге күш салмайды. Табиғи қазба байлықтарды сатудан көп қаржы түсіп жатыр. Миллиардтаған жылдар бойы жиналған қазына ертең бітеді. Жарайды, балаларды айтпай-ақ қояйық, немере-шөберелерге не қалдырамыз? Ғылымсыз жерді ұстап тұру да оңай болмайды. Себебі бәрі ғылымға келіп тіреледі. Соның жетістігі негізінде ғана өсу-өркендеу болмақ. елімізде «Қазақстан интернет қауы м дастығы» атты жаңа бірлестік құры лды. ол еліміздегі ақпараттық және коммуникациялық қызметтерді тұты нушы және жеткізуші компания- лардың сұранысын қанағаттандыр- мақ. Кеше Алматыда жаңа ұйымның таныс ты рылымы өтті. «Қазақстан интернет қауымдастығы» заңды тұлғалар бірлестігінің вицепре зиденті Шавхат Сабыровтың айтуынша, мұндай қауымдастықтың дүниеге келуіне республикамыздағы ғаламтормен тығыз жұмыс істейтін кәсіби мамандар тарапы нан сұраныс бұрыннан болған. «Біз ғалам тор қызметі нарығындағы барлық қатысу шылардың басын біріктіретін қауымдастық құру туралы шешімге келдік. Оның басты мақсаты – ақпараттық кеңістік құруға кө мектесу арқылы ғаламторды мемлеке ті міздегі барлық салалармен тең дәрежеде жүйе құрушы элементке айналдыру. Және Қазақстанның әлемдік ғаламтор қоғам дастығының толыққанды мүшесі болуына ықпал ету», – деді Ш.Сабыров. Жаңа қауымдастықтың атқаратын міндеттері жайлы айтар болсақ, ол коммерциялық, қоғамдық және мәдени салаларда ға ламторды пайдалануға негізделген озық технологияларды тәжірибеге енгізуге, елі міздегі ғаламтор нарығының жетістік терін халықаралық деңгейге шығаруға, қазақ стандық компаниялардың халық ара лық жобаларға қатысуына ықпал ет пек. Сол сияқты әлеуметтік маңызды ға ламтор жоба ларына, оның ішінде, әсіресе, мемле кеттік тілдегі жобаларға мемлекет тік қол дау көрсетілуін қамтамасыз ету көзделген. Осы салаға қатысты түрлі кон фе ренциялар мен дөңгелек үстел оты рыс та рын ұйым дастыру да жаңадан құрылған бірлестіктің атқаратын міндет терінің бірі болмақ. Қауымдастыққа бүгінде түрлі са ла лардағы оннан астам іріліұсақты ком паниялар мүшелікке өтіп үлгеріпті. Тағы жиырма шақты мекеме мүше болуға өтініш білдіріп отыр екен. Отандық ға ламтор ресурс тарының басын біріктіретін қауымдастық – «Қазнеттің» 15 жыл ішін дегі үлкен та бысы.
РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет №167 (167) 25.09.2009 жыл, жұма www.alashainasy.kz 7
дода жастар құрамасы Нұрғазы сасаев велоспорт азиз ЖҰМаДІЛ күрес
биатлон қыздар футболы шайб а
? Б i л г i м к е л г е н Б i р с џ р а ћ Б i л г i м к е л г е н Б i р с џ р а ћ сіздің сұрағыңызға нақты жауап беру үшін еркебұланның өзіне телефон шалып, төмендегідей жауап алдық: – маған ақтөбе облысы әуесқой бокс федерациясының ұсыныс жасағаны рас. мен келісімімді беріп, ақтөбеліктердің намысын қорғауға бел байлағанмын да. алайда келісімшарттың кейбір баптары маған ұнамады, мені қанағаттандырмады. сондықтан қайтадан өзімнің туған жеріме оралуға тура келді. мен үлкен спорттан қол үзген жоқпын, һәм қолғабымды шегеге ілген жоқпын, шаршы алаңға қайта шығамын. шын іздеу салып жатқан жанкүйерлер болса, солай деңіздер, – деді. Өкінішке қарай, біздің елде осындай жағымсыз үрдіс
қалыптасқан. бір
облыстың спортшысын екінші облыстың шақыртып алуы. дайынға қол созуға әдеттеніп кеткеніміз қашан... бірақ сол басқа облысқа барған спортшының бір сөзіңіздің жаны бар. шахмат әлемінде бірнеше чемпионның болуы осы спорт түрінің мәртебесіне нұқсан келтіріп, бағасын кетірді. ал сіз айтқан бүкіләлемдік рейтингке жүгінер болсақ, фиде-нің (халықаралық шахмат федерациясының) қыркүйек айында шығарған тізімінде болгария гроссмейстері веселин топалов көш бастап келеді. оның рейтингі – 2813. екінші орында – үнді үміті вишванатан ананд (2788). бұдан кейінгі орындарда, яғни алғашқы ондықта: левон аронян (армения, 2773), магнус карлсен (норвегия, 2772), владимир крамник (ресей, 2772), петер леко (венгрия, 2762), теймур раджабов (Әзірбайжан, 2757),
василий иванчук
(украина, 2756), борис Гельфанд (израиль, 2756), александр морозевич (ресей, 2750). ал қазақстан шахматшылары ішінен ең жоғары орында – мұртаз қажығалиев. ол әзірше 100- орында тұр (2643).
ақтөбеде шынәлиевке «шыр бітпеді» «Бокстан Бейжің Олимпиадасының қола жүлдегері еркебұлан Шынәлиев былғары қолғабын қайта киіп, біздің облыстың намысын қорғайтын болыпты» деген ақпаратты бір газеттен оқып едім. сол рас па? Бекежан МҰХаМеТОв, Ақтөбе қаласы шахматшылар арасында кімнің шоқтығы биік? естеріңізге сала кетейік, белорус ма- ман жастар құрамасының аға бап кер- лік орынтағына 26 тамызда тағайын- далғанымен, өз қызметіне 9 қыркүйектен бастап толыққанды кіріскен болатын. Әңгіменің әлқисасын осыдан бастаған павел петрұлы осы аралықта қандай жұ- мыстар тындырғанын жеткізді. – ең алдымен, қазақстан футболын жақсылап зерттеуді қолға алдым, – деп бастаған родненок ары қарай сөзін былай деп жалғастырды. – соның барысында премьер-лиганың екі ойынын, қосалқы құрамдар арасындағы бір матчты және екінші лиганың екі кездесуін стадионнан тамашаладым. және де «қайраттың» бас бапкері сергей волгиннен бірінші лига кездесулерін тамашалау туралы шақырту алдым. одан кейін премьер- лига клубтарының бас бапкерлерімен жақсы қарым-қатынас орнатуды көздеп, кейбірімен тікелей, кейбірімен телефон арқылы сөйлестім. атап айтар болсам, «шахтер» жаттықтырушысы владимир Чебуринмен, «локомотив» бапкері сергей Юранмен, «ордабасы» бапкері владимир никитенкомен, «ертіс» бапкері леонид назаренкомен және басқа да мамандармен сөйлестім. дарынды футболшыларды бірлесіп көтеру туралы ұсынысымды айттым. барлығымен өзара келісім жасастым. Әзірге ұлттық құрамамыздың бас бапкері бернд шторкпен сөйлесудің сәті түскен жоқ. ол қазір Германияда жүр. бірақ электронды пошта арқылы хат алмастық. мен одан алдағы ойындарда жас футболшылардан кімдерді алғысы келетіні туралы сұрағанмын. жауап бірден келді. бірақ жас футболшылардың қайсысы алдағы матчтарда ұлттық құрама родненок «бұлақ көзін ашпақ» соңғы кезде Қазақстан футбол федерациясы журналис- термен қарым-қатынасты жақсартудың әртүрлі амалдарын пайдалануда. Мәселен, ҚФФ басшыларымен табиғат аясына шығу, бірге тамақтанып отырып әңгімелесу бүгінде таңсық емес. Кеше де осындай шара ұйымдастырылды. алматының «сан-сиро» мейманханасына бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерін таңғы асқа шақырған жастар құрамасының аға бапкері Павел родненок журналистермен әңгімелесе отырып, көкейде жүрген біраз мәселенің басын қайырды. сапына шақырылатыны туралы қазір айтпай-ақ қояйын. ал алдағы жастар арасындағы швеция және Черногориямен болатын ойындарда жастар құрамасына шақырылатын футболшылардың тізімін 3 қазанда жариялаймын. Өйткені келесі айдың 4-інен бастап, сол кездесулерге дайындығымызды бастаймыз. осыдан кейін павел родненок ұлт- тық құрама мен жастар құрамасының арасындағы байланыс қандай болу керек екендігіне де тоқталып өтті. белорус маманының пікірінше, ұлттық құрама, жастар құрамасы және клубтар арасында өзара үшбұрыштық жүйе орнауы керек. егер бір жас ойыншыны бернд шторк ұлттық құрамаға керек деп тапса, онда оған қарсы шықпайтынын да жеткізді. дегенмен осы жерде әріптестеріміз: «ал егер сол жас ойыншы ұлттық құраманың оқу-жаттығу жиынына шақырылып, бірақ алаңға шықпаса, сіз оған да көне бересіз бе?» – деген сұрақ қойып үлгерген еді. футболшының кез келгенін командаға алуға құқылы. естеріңізде болар, бұрындары ұлт- тық құраманың экс-бапкері голландия- лық арно пайперс қазақстандық жат- тық тырушылардың ішінде владимир фомичевті жиі мақтайтын. оның себе- бін сұрағандарға, «дарынды футбол- шылардың қай-қайсысын алсам да, барлығы фомичевтің шәкірті болып шығады. соған қарап, оның білікті маман екеніне көз жеткіздім. владимир александрұлымен етене таныс емеспін. бірақ оның біліктілігін сыйлаймын», – деп жауап беретін. мұндай сұрақ павел родненокқа да қойылды. алайда қызметіне күні кеше ғана кіріскен белорус маманы әзірге ешкімді атап айта алмайтынын жеткізді. дегенмен жыл соңына дейін барлық бапкерлермен танысып, жыл соңында бұл сұраққа қайта орала алатынын айтты. жалпы, әңгімелесудің барысы аздап деп өзімізге қарата сұрақ қойған маман өз сұрағына өзі жауап берді. – Өтінерім, өздеріңізді кемсітпеңіздерші. қазақстан футболындағы проблемалар әлемнің көптеген елдерінде де бар. мәселен, менің отаным белоруссияда да жастарды тәрбиелеу жөнінен кедергілер аз емес. ал байқағаным, қазақстанда футбол жүйесін дұрыс жолға қойса, мұнда көптеген бұлақ- тардың көзін ашуға болады. дарынды футболшылардың саны жөнінен қазақ- стан белоруссияны бес орап алады. ашық әңгіменің барысында бұдан да басқа біраз мәселелер ортаға са- лын ды. соның бірінде павел родненок- тың жастар құрамасын – университет, ал ұлттық құраманы магистратура мен салыстыратынын білдік. бірақ аға бап- кер 10 қазанда 2010 жылғы әлем чем- пионатының аясындағы белоруссия – қазақстан арасындағы кездесуге сәуе гейлік танытудан үзілді-кесілді бас тартты.
оған павел петрұлының өз жауабы бар болып шықты. – Әлбетте, бернд шторк Гер- маниядан оралсын, сол кезде осы мә- се лелердің барлығын түсіністікпен ше- шу ге тырысамыз. меніңше, егер жас футболшы ұлттық құрамаға шақырылып жүргенімен, алаңға шықпайтын болса, бұл дұрыс емес. бірақ барлығы бернд шторкқа байланысты. ол өзіне керек пікірталасқа ұласқанын жасыра алмай- мыз. мәселен, футболшыларымыздың ел бірін шілігіндегі және халықаралық арена дағы сүреңсіз ойындарынан әбден көңілі қалған журналистер қауымы ойыншыларымызға реніштерін білдірген болса, павел родненок керісінше, оларды ақтаумен болды. – сіздер белоруссияда барлығы керемет деп ойлайтын шығарсыздар? – «Горняк» рудныйда атыраудың «бей- барыс» атты үр жаңа клубын қабылдаса, «ертіс-павлодар» қарағандының «сары- ар қа сымен» кездеседі. ал «қазцинк-тор- пе до-2» Өскеменде сәтбаевтың «қазақ- мысымен» додаға түседі. жалпы, алдағы маусымдағы ел чем- пионатында сегіз команда бақ сынайды. жоғарыдағы алты командамен бірге төл чемпионатымызда «барыс-2» (астана) және биыл ғана құрылған «арлан» (көк- шетау) клубтары да мұзайдын көрігін қыздырады. биылғы чемпионат екі ке- зеңнен тұрады. бірінші кезең 2010 жыл- ғы 23 наурыз күні аяқталады. осы екі ара лықта ел чемпионатына қатысушылар бір-бірімен сегіз рет кездесіп шығады: төрт рет өз айдындарында, төрт рет түзде. бірден айта кетейік, ел чемпионатындағы кездесулер сыңар ойындар жүйесінде өткізіледі. Яғни бір турда екі команда бір ойын емес, екі матч өткізеді. күнде бір ойыннан екі тәулікте, әрине. жалпы, ел чемпионатының бірінші кезеңінде 56 ойын өткізіледі. төл біріншілігіміздің екінші кезеңінде 1-4 орын алған үздік төрт клуб «плей- офф» жүйесінде ел чемпионы мен Бүгін шайбалы хоккей- ден 2009-2010 жылдар маусымындағы Қазақстан чемпионаты басталады. ел біріншілігінің пердесі республикамыздың үш қаласында түріледі. жүлдегерлерді анықтайды. жүлделі
орындар сарапқа салынатын ойындар екі матчтан тұрады. егер осы екі ойында қос команда бір-бір рет жеңіске жетіп, жалпы есеп теңессе, онда жеңімпаз овертаймда анықталады. овертаймда бірінші болып гол соққан команда жеңімпаз болып танылады да, ойын тоқтатылады. ескерте кетерлігі, 5 минуттық овертаймдар саны шексіз, яғни бір команда гол соққанша жалғаса береді. қазақстан чемпионатындағы жұмыс күндері өтетін ойындар жергілікті уақытпен 18:30-да (әрі кетсе 19:00-де) басталуы керек. ал демалыс немесе мереке күні өтетін матчтар жергілікті уақытпен 17:00- де басталатын болады. тек қайсыбір матчтар теледидар арқылы көрсетілетін болса, онда ойынның басталуы қазақстан шайбалы хоккей
федерациясының шешімімен өзгертілуі де мүмкін. төл біріншілігіміздің ойындар кестесі бекітілгенде, қазақстан шайбалы хоккей федерациясының басшысы асқар мамин сөз сөйлеп, ел чемпионатына қатысу- шыларға ақ жол тіледі: – Өткен маусым еліміздегі шайбалы хоккей жанкүйерлеріне қызықты дода мен қуанышты сәттер сыйлады. елба- сы нұрсұлтан Әбішұлы назарбаевтың қолдауының арқасында қазақстан хок- кейінің тасы өрге домалап келеді. бұ- ған біздің халықаралық аренадағы жетістіктеріміз куә бола алады. еліміздің ұлттық құрамасы литвада өткен бірін- ші дивизиондағы әлем чемпионатында жеңім паз атанып, үш жылғы үзілістен кейін жоғары дивизионға қайта оралды. вильнюсте қазақстан ұлттық құрамасы- ның негізін астананың «барысының» ойын шылары құрады. ал олар – ре- сейдің, беларусьтің, латвияның және қа- зақстанның маңдайалды клубтары өнер көрсететін құрлықтық хоккей лигасында шыңдалған хас шеберлер. осы орайда, елордалық клубтың құрлықтық хоккей лигасындағы тырнақалды маусымдағы өнері мен жетістігі көңілден шыққанын айта кеткен ләзім. «барыс» дүбірлі додаға түскен алғашқы жылы-ақ «плей-оффқа» ілігіп, Гагарин кубогының жеңімпазы атанған «ак-барс» клубының өзімен терезесі тең өнер көрсетті. Өткен маусымда біз бәріміз бірге маңызды істер атқарып, алдағы жеңіс- теріміздің түпнұсқасын қаладық. десек те, қазірден бастап болашағымызды ойлауымыз керек. кейінгі жылдары «ел хоккейін толыққанды төл чемпио на- тымызсыз дамыту мүмкін емес» деген пікірлер көп айтылды. осыған орай, біз алдағы маусымда толыққанды ел біріншілігін өткізгелі отырмыз. жақында ғана атырау мен көкшетауда мұз айдынды спорт сарайлары салынып, кәсіби жаңа командалар құрылды. ел чемпионатына сегіз клуб қатысқалы отыр. алдағы уақытта біз ел чемпионатында барлық аймақтарымыздың клубтары болуына қол жеткізуге тырысамыз. еліміздің батысы мен оңтүстігінің өзінде хоккейге деген қызығушылық орасан зор. бұл тұрғыда біз «жергілікті атқарушы огандар көмектеседі» деген үміттеміз. сондай-ақ біз ел хоккейін дамытуда балалар мен жасөспірімдер хоккейінің алар орны ерекше екендігін түсінеміз. жаңа маусымда сенімді серіктестеріміз «нұр отан» хдп-сы мен қр туризм және спорт министрлігінің көмегімен өскелең ұрпақ арасында тоғыз жас санатында ел біріншілігін өткіземіз. шайбалы хоккейді бұқаралық сипатта дамытуға күш саламыз. бәріміз де ел чемпионатының бас- та луын асыға күттік. ал алдағы мау- сым ды Германияда өтетін әлем чем- пионаты тамамдайтын болады. атал мыш бүкіләлемдік біріншілікте қазақ стан құ- рама сы төрткүл дүниенің кіл мықты ла- рымен бірге додаға түспек. еркін күрестен соңғы, 74 келі сал- мақ дәрежесінде қазақстанның намы- сын сеффадин османов қорғаған еді. ол алғашқы белдесуінде поляк крис- тан крзозовскийді жеңгенімен, бұ дан соң ирандық садех Гуарзиге есе жі- беріп алды. иран балуаны жартылай финалда болашақ әлем чемпионы, орыс спортшысынан ұтылғандықтан, османов үшінші орын үшін де белдесу мүмкіндігіне ие бола алмады. ал арулар арасында 48 және 51 келі салмақ дәрежелерінде бүкіләлемдік біріншіліктің жүлделері сарапқа салынды. 48 келіде жұлдыз ешімоваға (суретте) сенім артқан болатынбыз. жұлдыз алды- мен азия чемпионатының жүлдегері, моңғол қызы ерденжек нарандералды ұтты. екі кезеңнің әрқайсысында бір ұпайдан еншілеп, жеңіске жетті. ширек финалда орыс қызы лариса оржакпен кілемге шыққан болатын. бірінші кезеңде меруерттің қарсыласы тек фишка
лақтыруда бағы жанып, еншісіне ұпай жазды. екінші кезең 4:4 есебімен тең аяқталды. шешуші сәтте де екеуі бірде- бір ұпай алмай, төрешілердің «сәл ширақ қимылдады» деген шешімі бойынша, орыс қызы жартылай финалға шығып кетті. ол тіпті ақтық сынға да жолдама алды. осының арқасында біздің меруерт қола жүлде үшін белдесу мүмкіндігіне ие болды. алайда бірінші белдесуінде- ақ ұпай санымен вьетнамдық зи сиуа нгуеннен ұтылып қалды да, чемпионаттан тыс қалды. сондай-ақ, 51 келі салмақта үміт артқан қарымды қыздарымыздың бірі татьяна багатюк те жүлделі орындардың біріне іліге алмай, жасытты. Әуелі аргентиналық романиа Гонсалезді ұтқанымен, келесі белдесуінде сенегалдық изабел самбад- тан аса алмады. осылайша, үміт артқан балуандарымыз күресі енді ғана дамы- тыла бастаған шалғайдағы елдердің өкілдерінен ұтылып, жігерімізді құм қылды.
Телжан КүДерОв Қыздар да қынжылтты Күрес түрлерінен Данияның Хернинг қаласында өтіп жатқан әлем чемпионатында еркін күрес шеберлері өз белдесулерін аяқтап, боз кілемге нәзік жанды балуандар шықты. бұл қола жүлдені «ванкувер олим- пиа дасында ел намысын абыроймен қорғайды» деп отырған қызымыз елена хрусталева олжалады. ол бес шақырым- дық ізге түсу жарысында (пурсьют) мәре сызығын ресей қызы н.соколова мен беларусь биатлоншысы о.назаровадан кейін қиды. осы қашықтықта төрт мәрте жамбы атып, бас-аяғы 20 нысананың екеуіне атқан оқтарын тигізе алмай, мүлт кетті. ал бұған дейінгі үш шақырым дық спринтте хрусталева бесінші орын ды қанағат қылған болатын. бірақ осы қыс- қа қашықтықтағы бәйгенің нәтижелері бойынша ізге түсу жарысында екі саты жоғарылап, үшінші орын алғандығын жоғарыда айттық. басқа биатлоншыларымыздың жағ- дайлары аса мәз емес. ерлер арасында бақ сынап жатқан владимир затула да, бойжеткендер арасында жарыс жолына шыққан Галина вишневская мен дария усманова да жүлделі орындарға сына қаға алар емес. бір көңіл аударарлығы, оберховта өтіп жатқан әлем чемпионатында өзбек спортшылары көпшілікті тәнті қылуда. күмістері мен қолаларын санамағанның өзінде, әзірше екі алтын алды, өз- ағаның жігіттері. ерлер арасындағы 6 шақырымдық спринтте руслан насыров топ жарса, бозбалалар арасындағы тура осы жарыста анузар Юнусов алды- на жан салған жоқ. Өзбектердің әлем чемпионатына апарған спортшы ла рының да саны біздікінен едәуір көп екен...
нәрсе ұнамай қалса болды, дереу кері қайтатыны да бар. тіпті екі ортада жүріп, спорттық нәтижелерін (көрсеткіштерін) едәуір төмендетіп алатындары да кездесіп жатады. қазақта «өзіңнен тумай, ұл болмас» деген мақал бар. сондықтан әр аймақ, әр облыс өздеріндегі таланттардың көздерін ашып, соларды тәрбиелегендері дұрыс емес пе?! қазақстандық велоклубты 2,5 жыл- дай басқарған бельгиялық маман «ас- танаға» аз абырой әперген жоқ. 2008 жылы «джиро д’италия» мен «вуэльта» көпкүндігін бағындырсақ, биыл мәртебелі тур де франс» турнирінде абсолюттік жеңіске жеттік. бірақ шыны керек, соңғы кездері брюнельдің кежірлігі көбейіп кеткен еді. тіпті «астанаға» александр винокуров оралатын болса, командадан кетемін» дейтінді де шығарған. Әлбетте, оның бұл қылықтарына қазақстандық веложанкүйерлер ғана емес, велоспорт федерациясы да шыдай алған жоқ. ақырында брюнельге «жолың ашық» дегендей сыңай танытты. сол-ақ екен, әккі маман әйгілі лэнс армстронг құрған «радиошэк» велокомандасынан пана тапты. десек те, оның орнына тағайындалған итальяндық джузуппе мартинелли осал маман емес. 1976 жылы монреальда өткен олимпиада ойындарында күміс жүлдеге ие болған. ал бапкерлік ғұ- мырында көптеген дарындарды баптап шығарды. атап айтсақ, макл бартоли, марио Чипполини, марко пантани, дамиано кунего сынды таныстыруды қажет етпейтін саңлақтардың барлығы осы маманның қолынан өткен. 1998 жылғы «тур де франста» марко пантаниді жеңіске жеткізген. жалпы, мартинелли мен брюнель ежелгі бәсекелестер саналады. алайда пантанидің қазасынан кейін итальяндық маман үлкен велоспорттан сәл алыстап кетті. енді алдағы жылдан бастап брюнель мен мартинелли текетіресі қайта жанданады деп сенеміз. Николай ПрОсКУрИН, Қазақстан велоспорт федерациясының вице-президенті: – Мартинеллиді көпшілікке ха- лық аралық велосипедшілер қауым- дастығы өкілдерінің қатысуы мен Швейцарияның Лугано қаласында таныстырдық. Онымен осының ал- дында-ақ сөз жүзінде келісіп қой- ғанбыз. Өте білікті маман. Брюнельдің орнын толығымен басады деп ой- лаймын. арсен ЖаНаДІЛ Мартинелли – «астананың» жаңа менеджері Кеше газетіміздің осы саны қатталып жатқанда қазақстандық «астана» велоклубының бас менеджері көпшілікке таныс ты- рыл ды. Бұл қызметте Йохан Брю- нельдің орнын итальяндық маман Джузуппе Мартинелли басты. айта кетейік, еуропа чемпионатының бірінші іріктеу турнирі австрияда өтті. қазақстан құрамасы австрия, ресей және Грекия құрамаларымен бірге тоғызын- шы топқа түскен. алғашқы ойында алаң иелерімен кездескен айтбай жаман- таев шәкірттері тәп-тәуір өнер көр сет- кен дері мен, австриялықтардан 1:2 есе- бі мен жеңіліп қалды. ал екінші ойында аруларымыз ресей құрамасынан 0:3 есе- бімен ой сырай ұтылды. ал ке ше кешкісін газетіміздің беттері қатталып жатқанда қыз да рымыз Гре кия құрамасымен жасыл алаңға шықты. естеріңізге сала кетейік, 19 жасқа дейінгі қыздар құрамасының аға бапкері айтбай жамантаев австрияға 18 фут- болшыны ертіп кеткен болатын.
РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет №167 (167) 25.09.2009 жыл, жұма www.alashainasy.kz 8
Сәтбаев көшесі Абай даңғылы Құрманғазы көшесі Қабанбай батыр көшесі Достық даңғылы Луганский көшесі Бегалин көшесі Бегалин көшесі «Алаш айнасы» газетiне жазылу индексi: 64259 Редакцияның мекенжайы: Алматы қаласы, Бегалин көшесі, 148 а Телефон: 8(727)388-80-60, Факс: 8(727)388-80-61 e-mail: info@alashainasy.kz Республика сарайы Коккинаки көшесі Байтасов көшесі «АЛАш АйнАСы» Бегалин көшесі, 148 а думан
№167 (167) 25.09.2009 жыл, жұма www.alashainasy.kz 8 РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет e-mail: info@alashainasy.kz шығуы Ұзақтығы Батуы 7.05 12.01 19.06 ЖҰЛДыз-ЖоРАмАЛ Бүгін: Әзіл-шыны аралас C M
K C M Y K C M Y K C M Y K Қырсық баланың қыңыр жауаптары: – Әй, бала, атың кім? – Атым әкемдікіндей. – Әкеңнің аты кім? – Оның аты менікіндей – Онда екеуіңнің аттарың кім? – Екеуміздікі де бірдей... *** Емханада: – Бір операцияға 10 мың доллар тым көп емес пе? Мен бала-шаға асырап отырған адаммын ғой. – Біз де бала-шағамыз аш отырмасын деп жүрміз ғой.
*** Бір байдың көлігі аяқастынан бұзылып қалып автобусқа отыруына тура келеді. Кондуктор: – Бауыржан Момышұлы, түсеміз! Жұмағали Саин, дайындаламыз! Сәлден кейін: – Жұбанов, дайындаламыз! – Бауырым, менің аты-жөнімді қашан атайсың, мен қазір түсуім керек.
Тағат. Хор. Қуат. Эпиталама. Аза. Өңеш. Сұлу. Нышан. Кие. Тұз. Арқал. Үрей. Ақын. Шел. Ми. Омпа. Адат. ТіГінен: Тарпаң. Иірім. Ене. Бақташы. Айша. Туаз. Шор. Аласа. Қала. Яхта. Ұнтақ. Мол. Ұлыма. Арпа. Уыз. Нит. Құрастырған Айтқазы мАйЛыБАй СКАНвОрд
Қыста күн құлақтанып шықса суық болады, ал құлақтанып батса, суық сынады.
Бүгіннен бастап апта- ның аяғына дейін сіз үшін сәтті кезең болады. Бастысы өзгерістен қаш- па ңыз, керісінше оларға құ- шақ жайыңыз. Сіз туралы ада м дар жақсы пікір қалып- тастырсын десеңіз, бет-бей- неңізге, киіміңізге көңіл бөлі- ңіз.
Ақылыңыздан гөрі өзі ңіз дің жан қалауыңыз- ды тыңдаңыз және со ған сәйкес келешекке жо с пар құрғаныңыз дұрыс. Жоспар- ларыңыз бен жобала р ыңыз- ды орындамай жатып, алдын ала ешкімге айтпаңыз. Мұң- ды ойға да берілмеңіз.
Сізді бүгін қызықты оқи ғалар күтеді. достары ң- ы з бен әңгімелесуге, олар - мен отырыс ұйым дас ты- р уға, сондай-ақ күзгі та б и ғ а т т ы та м а ш алап қайтуға жа қ сы күн. Алайда жұмыста жағдай бір- ша ма қиындау, тек күйзелмеуге тырысыңыз. шАян Сізге ештеңеден қо- ры қ пай, тәуекелге бел буып, ең батыл қадам- дар ды жа сай беруіңізге болады. Осы күннің соңында бүкіл ада мның назарын сіз өзіңіз ге қарата аласыз. Сізге өз тәуел сіздігіңізді, ерікті еке- ні ңізді көр сететін кез келді. АРыСТАн Бұл күнді сізге сүйік- тіңізбен арақатынасы ң- ыз ды асыра бағалаудан бастау қажет. романтика- лық әре кеттер жасау үшін нағыз керемет уақыт. Сізді бір бел гісіз сезім баурап ала- ды, со ның әсерінен әртүрлі қиял-ғажайып ойларға бері- ле сіз.
Сіз әдеттегідей әріп- тестеріңізбен ортақ тіл та быса аласыз. Жұмыста сізді күтпеген жағымды жағ дай күтеді. Отбасындағы жағдайда жан-жарыңызбен болатын үлкен әңгімеге дай- ын болыңыз. Тәуекелге бару тек сәттілік әкеледі. ТАРАзы Жеке өміріңізде ты- ныш тық пен байсалдылық орын алған. Алайда жаңа таныстықтар болып қа луы да ықтимал. Шығар ма шылық үшін өте сәтті күн. Істе ріңізді ретке келтіріңіз. Бірақ жұмыс- қа беріліп, үйіңізді ұмы тып кетпеңіз. САРышАян Сіздің көмегіңіз, бұл күні ата-анаңыз үшін ауа- дай қажет екенін есте ұс- та ңыз. Осы күні көңіл күй- і ңіз құлазып, өзіңізді жал ғыз қалғандай сезініп, әлде кімді іздеуіңіз мүмкін. Көңілі ңіз ді тү сі рмей, театрға, кө р м еге ба- рып қайтқан жөн. меРГен Өзіңіздің айналаңыз- да жақында пайда болған адамдарға назар аудары- ңыз, сол адамдар сіздің өмі рі ңізде маңызды рөл ат- қаруы әбден мүмкін. Күннің екінші жартысында айнала- ңыз дағылардың үлкен қол- паш тауына ие боласыз. ТАуешКі Бүгін нар тәуекелден қо рық пайтындар үшін сәт - тілік тек күлімсіреп қа рай- ды. Бі рақ өзгелер дің мү д- десіне зиян тигізбеуге, олар дың өмірге деген көз қа расын сый- лау ға ты ры сы ңыз. Өйт кені айна- лаңыз дағылар сіз ді соған бола сөз қылады. СуҚҰйғыш Сіздің жаңа жоба ла ры- ңыз айналаңыздағы ада м - дарды
таңғал дыра ды. Қар жы мәселесінде сіз ге өте мұқият болу қажет. Осы күннің соңында алыстағы дос- тары ңызбен немесе өзіңіз таны- май тын бейтаныс адам мен әң- гі ме күтеді.
Балықтарға қорытын- ды жасауға қолайлы күн. Тек қана жақындарыңыз- ға өз өміріңіздің егжей- тегжейіне дейін айтып, есеп беріп отырудың қажеті жоқ. Қарызға ақша алмауға немесе біреуге қарызға ақша бер- меуге тырысқан жөн. Қыркүйек Сс Ср Бс Жм Сб Жс дс Сс Ср Бс Жм Сб Жс дс Сс Ср Бс Жм Сб Жс дс Сс Ср Бс Жм Сб Жс дс Сс Ср 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Ауа райы
о
о
+20 +22 о
+12 +13 о
+16 +18 о
+10 +12 о
+16 +18 о
о
о
о
+20 +21 о
+14 +16 о
о
о
о
+7 +8 о
+16 +18 о
+10 +12 о
о
о
+19 +23 о
+12 +14 о
+20 +23 о
+14 +16 о
+16 +18 о
о
о
о
+ 15+20 о
о
о
о
+20 +22 о
+15+16 о
о
о
СІз ЕСТІдІңІз БЕ? Қытайда отаншылдықты насихаттайтын шаш үлгілері пайда болды. Бейжің олимпиадасы кезінде аты шыққан шаштараз Цао Бинь клиенттеріне мемлекеттік рәміз түріндегі өрнектерден тұратын шаш үлгілерін тегін жасауға кірісті. Австралияның Квинсленд штатында бес тәртіп сақшысы көшеге тырдай жалаңаш жүгіріп шыққаны үшін жұмыстан қуылды. полицей лердің мақсаты наразылық білдіру емес, жай көңіл көтеру болған. Полицейлер қоғамдық тәртіпті бұзды Патриотизмді шашымен насихаттайды The Sydney Morning Herald газе тінің хабарлауынша, құқық қорғау қы з ме т керлерінің әдепсіздігін бір әйел бай қап, полицияға хабар береді. Оның айтуынша, қызметтік көліктен бес жігіт тыр жалаңаш күйде шығып, көше бой лай жүгіре жөнелген. Кейін жүргін шілерді таңғалдырғанына риза бол- ған кейіпте көліктеріне қайта отырып, кетіп қалады. Полиция қоғамдық тәр тіп пен қызметтік этиканы белшесінен басқандардың Брисбен қалалық ішкі істер қызметінің офицерлері екенін анықтады. Олар әріптестерінің бірін үйлену тойымен дәл осылайша құт тықтамақ болған көрінеді. «рейтер» агенттігінің мәліметінше, шебер патриоттық шаш үлгісін қалайтындардың басына Тяньаньмэнь алаңы мен Халықтық жиы н дар үйі ғимаратының кескінін «бейнелеп» береді. Бұл – шаштараздың қазанның бірінде тойланатын Қытай Халық республикасының 60 жыл ды- ғына арнаған сыйы. Жергілікті тұрғындар Бинь өнеріндегі жаңа бағытты құп алып отыр. Шебер болса мұндай шаш үлгісін республика күні мерекелік шеруге қатысатын әскерилерге жасағысы келеді. Цао Бинь былтыр тамыз айында 2008 клиентінің басына Бейжің Олимпиадасы эмблемасының үлгісін өрнектеумен шұғылданған бола- тын. Оған әлемдік даңқ әкелген де – осы еңбегі. Ке зекшi ред ак тор – Нұрмұх аммед МАМЫ рБЕК
О в
Бас редактор – Серiк ЖА н Б о ЛАТ м ұратқали ДҮ й С ен БА еВ Бас ред
ак тордың бiрiншi орынб ас ары
м ақсат ӘДIЛХА н Бас ред
ак тордың орынб ас ары
Айдын ҚАБ А – ж
ау апты х
атшы Талға
т КI рШIБ
АЕ в –
ж ау апты х атшының орынб ас ары Нұрлыб ай ИТЕКБ
АЕ в –
те х.ред
ак тор
Күләш НАҚЫПО вА –
аға к оррек
тор т ел.:
388-80-76 Бөлiм редакторлары: Құб аш МЕ
ңд IҒА
ЛИЕ в – с
аяси бюро т ел.:
388-80-72 Берiк ӘШIМО в – нарық т ел.:
388-80-69 Қалд
ар КӨМЕКБ АЕ в – қоғам т ел.: 388-80-65 Алма
т ИСӘ д IЛ – өрк ение т т
ел.: 388-80-64 Нұрғазы СА САЕ в – дод
а (спор т) т
ел.: 388-80-74 Бо ла тбек МҰХТ А рО в – ж аңалықт
ар т ел:
388-80-68 Қу анышбек ҚА рИ – меншiк тi
тiлшiлер қосыны т ел.:
388-80-62 Астана филиалы: Мек енж
айы: Сейфу ллин көшесi, 31 Те л.:
+7 (7172) , 54-27-31 E-mail: aa_as tana@mail.ru
(А ст ана филиалының ж ет екшiсi) besbogda@mail.ru besbogda@y ahoo.c
om Мұр
ат А ЛМА
СБЕКҰЛЫ – тiлшi Салт
ан СӘКЕН – тiлшi Бүркiт НҰ рА СЫЛ – тiлшi Аймақтағы тiлшiлер: Атыр
ау – Нарғыз ҒАБ д УЛЛИНА т ел.: 8702 5876587 Қар
ағанды – Серiк САҒЫНТ АЙ т
ел.: 8777 3909779 Қос
танай – Алмагүл СҰЛТ
АНО вА те л.: 87774067903 Қ ызылж ар – Ерб ақыт
А МАНТ
АЙ те
л.: 8 7054418255 Қызылорд а – Әділж ан ҮМБЕ
Т те л.: 87777054466 Өск емен – Ж
азир а СҰЛТ АНҚЫ зЫ те л.: 87775797090 Шымк
ент – Шадияр МО Л д АБЕК т ел.: 8705 9877799 Газ ет 2008 жылдың 17 қар ашасынд а Қ
р Мәдение ат
трлiгiнде тiрк
елiп, бұқар
алық ақпар
ат құр
алын есепк
е қою
тур алы №9650-Г к уәлiгi берiлг ен.
ред акция
авт орлар
мақаласы мен
ж арнама
мазмұнына ж ау ап бермейдi. Авт орлар қо
лж азб
асы өңде лмейдi және к ерi қайт арылмайды. Көлемi екi
компью терлiк
бе тт ен (14 кег
ль) ас атын ма териалд
ар қабылд
анб айды.
«Алаш айнасынд
а» ж арияланған ма териалд
ар мен
суре тт ердi көшiрiп немесе
өңдеп бас
у үшiн
ред акцияның ж азб
аша рұқс
аты алынып, г аз етк
е сiлт еме ж
ас алуы мiнде ттi.
Тар
ат у қызме
тi те л.: 8 (727) 388-80-88 Ж арнама бөлімі те л.:
8 (727) 388-81-00 Алма
ты қаласы « дәуiр»
рПБК ЖШС Қалд
аяқов көшесi, 17-үй. Т ел.:
(727) 273-12-04, 273-12-54 Тапсырыс – №3550 Ас тана қаласы «А ст ана-По
лигр афия»,
Бр усиловский көшесi, 87-үй. Т ел.:
Тапсырыс – №1529 Шымк ент қаласы «Оңтүс тiк по лигр
афия» б аспалар үйi» ЖШС Байтұрсынұлы көшесi, 18-үй. Т ел.:
(7252) 30-03-30, 30-03-31 Тапсырыс – №9287 Бағасы к елiсiмдi
Таралымы – 10 000 дана Газ
ет сейсенбi, сәрсенбi, бейсенбi, жұма, сенбi күндерi шығады. «А ла ш а йн ас ы» г аз ет iн е ж
аз ыл у и нд ек сi: 6 42 59 ре да кц ия ны ң м
ек ен ж ай ы:
Ал ма ты қ ал ас ы, Б ег ал ин к өш ес і, 1 48 а Те ле ф он : 8 (7 27) 38 8- 80 -6 0, ф ак с: 8( 72 7) 38 8- 80 -6 1 e- m ai l: in fo @ al as ha in as y. kz Сақтардың тұңғыш патшасы
Ж.Бала- сағұн
шығармасы Теңіздегі дауыл Бүлік
Ақшаны алғандығы туралы қол хаты
зәңгі Тауқымет
Ең ұзын тау
Азамат- тықты таң- дауға құқы- лы адам
Польша парламенті Салтанат- ты үй
Шеше Ішімдік
Үлес, ақы
Бұршақ түрі
Әскери одақ
Кесене Қамыс,
шиден тоқылған
үй бұйымы Халық
биі театры Голландия ф/клубы Н.варлей- дің әйгілі рөлі
Жарылғыш зат
Өлке Қазақтың
тұңғыш журналист қызы Бекіністегі қойма Өлшемдік
белгісі бар шыны ыдысы Шойын ыдыс
Мазмұн, мағына
Пияз Жаздық
баскиім дНҚ
құрамында- ғы зат
Туған күн иелері Қайрат Жүсіпов (1948) – «Оңтүстік» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясының басқарушы директоры, ІІІ дәрежелі мемлекеттік әділет кеңесшісі;
қар масының бастығы; Қайсар Телешов (1953) – «Қазақмыс» корпорациясы бас ди- рек торының бірінші орынбасары, техника ғылымының докторы; ерғазы Қошанбеков (1955) – Алматы облысы Балқаш ауданының әкімі; Айман Әбдіқадырова (1962) – Алматы қалалық қаржы басқармасының бастығы; Кәмила Арыстанбекова (1963) – Қазақстан Халық банкі зейнетақы жинақ қоры басқармасының төрайымы; Рамазан Тұңғышбаев (1967) – «Қазпошта» АҚ басқарушы директоры; Жайсаң Ахметов (1971) – Президент Әкімшілігінің мемле- кеттік инспекторы, кеден қызметінің полковнигі; ерхат есқалиев (1976) – Индустрия және сауда вице- министрі. мерейлеріңіз үстем болып, мәртебелеріңіз арта берсін! «Алаш айнасы» Белгілі есімнің белгісіз сыры Ахат: арабтың «уахид» (жалғыз, дара) сөзінен шығады. Кәмила: арабтың «камел» (толық, кәміл) сөзімен төркіндес есім.
Қуды қу алдап кетті ҚИСЫҚ АЙНА Қоқымның жиені Жиенбеттің кә- сібі елдікінен ерекше. Елде жоқ деуге болады. Ол ертеден қара кешке та- банын тоздырып жүріп базар ара- лайды. Жай жүрмейді, «біреулерге қажет-ау» деген өсек-аяң, сыбыс сөз, информация жинайды. «Ана жерде анаша, мына жерде самопал арақ, қағаберісте тауықтың еті деп көртышқанның етін сатып жатыр» деп таныс қызыл жағалы жігітке жеткізіп тұрады. Онысына әрине, аз да болса тиын-тебен алады. Базар дегеніңіз – жаңалық атаулының қай- нап жатқан қара қазаны. Қақпағын ашып қалсаңыз, небір сұмдық ақ- параттың үстінен түсесіз. Содан бо- лар, саққұлақ Жиенбеттің білмейтіні, естімейтіні жоқ. Оның соңғы жаңа- лығы нағашысы Қоқымның алапат ашу-ызасын туғызып, тайдай ту- латты.
– Базардың бір бұрышында Қы- ранбай деген өсімқор, пайдакүнем пайда болды, – деді Жиенбет на- ғашысына жаңалығын жарты литр араққа айырбастап отырып. – Қазір бүкіл базар соның ашса – алақа- нында, жұмса – жұдырығында. Сұ- раған адамға жиырма пайыз үсте- месімен қарыз береді. Егер аларман қарызын бір сағатқа кешіктірсе, па- йызды қырыққа көтеріп жібереді. Содан соң әлгі байғұс қарыздан құ- тыла алмай үйін, мүлкін сатып, әлек- ке түсіп қалады. Талай борышкерлер қоңыз теріп, қайыршы болып кетті. Өзі нағыз қаныпезер, қансорғыш сү- лік. «Өлдім» десең аяуды білмейтін қа рақшы. Саудагерлер тауар алу үшін амалсыз қарыз алады. Сөйтіп, ол бүкіл базарды теспей сорып отыр. «Қоқа, сен де талайды қанқақ- сатып жүрген өсімқор жетібасты жал- мауыздың өзісің. Қулығыңа құ рық бойламайтын айлакер, өтірігіңе акваланга киген адамның өзі тұншы- ғып өлетін түпсіз суайтсың, қасқыр- дан да ашқарақсың, сол сырттан кел- ген сумақайды қашанғы тайраң датып қоясың. Сен үшін мен ұялып жүрмін. Ондай арсыз немені сауыр лап қумай- мысың». Нағашысын осылайша «мақтап» алған жиен оған сынай қарады. – Бәсе, – деді Қоқым ызадан нарт тай қызарып. – Бәсе, соңғы кез- де клиенттерім күрт азайып кетіп еді. Сол соққан беттерін бұрып алған екен ғой.
Көрсетермін мен, ол бөтен аула да футбол ойнаған қуға. Өкпе-бауыр, өңеш, қолқасын, ілмек қары нын түгел суырып алып тұлыпқа айнал- дырамын. Қоқым шұғыл ойға кетіп, біраз отырды да: – Айтқандай, сен қатын алғыш нотариус қайным бар, өзі шетелде оқыған, бес тілде «боқтай алады» деп бөсіп жүруші ең ғой, сол қайда? – деп сұрады. – Өзі ағылшын тілін біле ме? – Ол Лондонда оқыған, – деді Жиенбет мақтанышпен. – Ағылшын тілінің етін жеп, сорпасын ішеді, сүйегін мүжіп тастайды. Әттең не керек, елшілікте тәржімашы болып жүр генде бір кәрі дөкейдің жас әйе- лін нетіп... былай... сөйтіп... қойып жұ мыстан қуылған. Қазір осы қала- да, лицензиясы бар нотариус. Ақша- ны әйелден де жақсы көреді, ан- тұрған. Қолына бірдеңе ұстатсаң, неден болса да тайынбайды. Жалған құжат па, жалған ақша ма, бәрін жасап береді. – Маған да керегі сол, – деді Қоқым. – Сол қатын алғышыңды ма ған ертіп кел. Қазір керемет бір операцияның жоспарын жасап
отыр мын. Ол жүзеге асса, қалтасын ақ шаға толтырамын. Өзің де құра- лақан қалмайсың. Содан соң арақтан аузы босамайтын ұрда-жық доста- рың бар еді ғой. Солардың ішінен бойы екі метр болатын еңгезердей екеуін алып кел. Оларды мен екі сағатқа оққағар етіп жалдаймын. Жиенбет нағашысының айтқан- да рын екі етпей орындады. Қоқым оларды өзі «Қыранбайды күйрету» деп ат қойған операциясының жос- парымен таныстырды. Жиенбетке оңа шалап айрықша тапсырма берді. – Сен қазір Қыранбай қуға бар да, «балаларыма будка әперейін деп едім» деп жүз мың теңге қарыз ал. Кепілдікке «Жигулиіңді» қой. Қанша үстеме қойса да қыңқ етпе. Бәрін өзім жайғаймын. Ақшаны алып тұ- рып, «Қоқым деген алпауыт өсімқор бар. Бірақ ол майда-шүйде теңгеңе пысқырып та қарамайды. Қарыз сұраған адамға жүз мың доллар беруге әзір. Өсімі он-ақ пайыз. Өсімі аз, бірақ мен соншама долларды не істеймін, қай к... сыйғызамын. Кө- лемді қарыз алатын адам болса, менімен хабарлассын», – деп отыр деп аузың көпіргенше сөйле. Мына сөзді естіген Қыранбайдың ашкөзі алақтап кетті. Қиялы қыран құстай қалықтай жөнелді. «Жүз мың долларды он пайызбен алып, жиыр- ма пайызбен айналымға салып кеп жі берсем... Ой, ой, қанша пайда түсе ді, шаш-етектен...» – Сол адамға мені ертіп апаршы, ақыңды жемеймін, – деді Жиенбетке жылы сөйлеп. Атылған оқ құлақ шекеден тиген сияқты. – Ол шетелде оқыған, өте мәде- ниетті адам. Он пайызбен осынша қарыз аламын деп телефон соқсаң, өзі-ақ келеді, – деді Жиенбет жы- мыңдап.
Бұдан арғы оқиға тап Қоқым ой- лаған жоспар бойынша өрбіді. Қы- ранбайдан хабар келісімен, Қоқым өзіне және оққағарларына су жаңа қымбат киімдерді, Неке сарайына барып, ұзындығы отыз метр лиму- зинді бір сағатқа жалға алды. Сөм- кесінде бұрыннан өзімен пайда – ортақ болып жүрген таныс банкир ден уақытша алған жүз мың доллар бар. – Келісімшарт тек ағылшын ті лін- де жасалады, – деді Қоқым маң ғаз- данып. – Өйткені менің барлық қар- жым Лондон банкілерінде сақтаулы. Онда барлық қаржылық опера ция- лар ағылшын тілінде жүргізіледі. Түсінікті ме? – Түсінікті, түсінікті, – деді Қы- ранбай құрақ ұшып. Мыналардың қым бат киіміне, қымбат мәшинесіне таң ғалған еді. Келісімшартқа қол қойылды, мөр басылды. Бәрі заң бойынша «как штык» болды. Қоқым Қыран- байдың алдына мұрты бұзылмаған жүз мың долларды немқұрайды кейіппен тас тай салды. Тап бір жас балаға жүз тең ге ұстатқандай, оған қайтып қа ра ған жоқ. Сөйтті де, Қыранбай ұсын ған шампаннан ауыз тиместен, басын кекірейтіп шығып жүре берді. Қыранбайдың қуанғаннан есі шы ғып кетті. Ол ағылшын тіліне «құқ» етпейтін. Тәржімеші шақыру да ойына келмеді. Келісімшартта «Қо қымнан 1 миллион американ дол ларын он пайыз өсіммен қарызға алдым». «Кепілге мерседес мәши- нем ді, үйімді, кеңсе ғимаратын қой- дым» деп жазылып кеткенін білген жоқ. Есі ауысқаны сонша, 100 мың деген санның соңында тағы бір нөл сыятын орын қалғанын да байқа- мады. Әрине, тура бір айдан кейін Қоқымнан алған миллион долларды өсімімен өтеу үшін барлық жиған- терген мүлкінің аукционға түсіп са- тылатынын да сезбеді. Лимузиннің соңынан сүйсіне қол бұлғап тұрды. Жеңіс шыныБеКоВ Ғалым СМАҒҰЛ Document Outline
жүктеу/скачать 3,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|