Ф изиологиялық сарғаю немесе транзиторлық сарғаю
жүктеу/скачать 170,7 Kb.
|
| Тапсырма- 7
Спортшылар маңызды жарыстар алдында тауда сирек ауада жаттығады. Гемоглобиннің құрылымы мен қасиеттерін біле отырып, мұндай жаттығулардың оң әсерін түсіндіріңіз. Гемоглобин синтезінің сызбасын жазыңыз.Гемоглобин түзілуінің бұзылуы қандай себептерге байланысты болуы мүмкін? Гемоглобинопатиялардың түрлерін көрсетіңіз. Гемоглобин-белоктар тобына жататын эритроциттердің құрамдас бөлігі. Ол 96% глобин белок затынан және 4% 2 валентті темір атомы бар зат-гемнен тұрады. Бір эритроцит жасушасында қанның қызыл түсін құрайтын 280 миллиондай молекула болады. Гемоглобиннің негізгі қасиеті-темірдің газдарды біріктіру және бөлу қабілеті, оттегінің өкпеден ұлпаларға және көмірқышқыл газының ұлпалардан өкпеге қозғалысын қалыптастырады. Осылайша, оның ағзадағы газ алмасу процесіндегі рөлі алмастырылмайды. Адамдардағы гемоглобиннің қалыпты мөлшері: Ерлер үшін-130-150 г/л. Әйелдерде-120-140 г/л. Биіктікте адамға әсер ететін таулы климаттың негізгі ерекшеліктері: төмен парциалды O2 қысымы және құрғақ ауаның жоғарылауының арқасында организмнен СО2нің шайылуы, босауы. Мұндай қысыммен гемоглобиннің (Нв) оттегімен қанығуы жоғарылайды, өкпе арқылы өтетін гемоглобиннің шамамен 96% оттегімен қанығады. Биіктікте қысым төмендейді, оттегінің ішінара қысымы да төмендейді, бұл өз кезегінде гемоглобиннің оттегімен қанығуының төмендеуіне әкеледі. Оттегі қысымы мен гемоглобиннің қанығуы арасындағы күрделі байланыс орын алады. Таулардағы ауа қысымы әсерінен аэробты мүмкіндіктердің төмендеуі кез-келген ауыр жұмыс кезінде анаэробты энергиямен қамтамасыз ету механизмдерінің рөлі артады. Таулы аймақтардағы анаэробты мүмкіндіктер іс жүзінде төмендемейді. Типа жарыс кезінде спортшылар демін сақтай алу, бұлшықеттің берік жұмыс жасауының тоқтамауы деген секілді, анаэробты потому что ауасыз тыныс алуы ғой ағзаның. Ал ол тікелей гемоглобиннің түзілуімен байланысты, гемоглобин түзілуі ауамен байланысты, яғни өкпеге түсетін оттегімен тотығып тіндерге таралады. Ал СО2нің ағзадан шайылуы тепе теңдікті ұстауға концентрация береді. Жаттығу кезінде спортшы денесінің орта тауға бейімделуі, бір жағынан, ағзадағы оттегін тұтынуға, тасымалдауға және пайдалануға жауапты органдар мен жүйелердің қызметін күшейтуден тұрады; екінші жағынан, ағзаға оттегінің жеткіліксіз түсуін өтейтін анаэробты мүмкіндіктердің артуы байқалады. Өзгерістер дене деңгейінде де, жасуша деңгейінде де болады. Дене деңгейінде жүрек-тамыр және тыныс алу жүйелерінің белсенділігі артады, олардың қызметін реттеу жақсарады. Қандағы эритроциттер санының өсуі байқалады, бұл қанның тыныс алу бетін арттырады. Гемоглобин концентрациясы жоғарылайды. Қанда жаңадан пайда болған "жас" эритроциттер - ретикулоциттер саны артады. Бұлшықеттерде миоглобин мөлшері артады, митохондриялар саны, аэробты алмасу ферменттерінің саны мен белсенділігі артады. Гемоглобин сызба-нұсқасы: Гемоглобин құрылысына байланысты патологияларды гемоглобинопатиялар немесе гемоглобиноздар деп атайды. Бұның мысалы ретінде талассемияны және орақтәрізді жасушалы анемияны (S-гемоглобиноз) алуға болады. Анемия гемоглобин концентрациясының төмендеуімен, оның бұзылысы және көпшілік жағдайда бір уақытта эритроциттің де төмендеуімен сипатталатын патология. Анемия өзіндік ауруға жатпайды, бұл адам ағзасында қандайда бір болып жатқан ақаудың белгісі болып саналады. Яғни басқа аурулардың симптомы түрінде ғана кездеседі, әсіресе, қан жоғалту үдерістерінде. Ең қауіпті жүкті әйелдердегі анемия ұрық пен плацентаның дұрыс қалыптасуы үшін қажет болғандықтан, ағзаның темірге қажеттілігі артуы салдарынан туындайды. Жүктілік кезіндегі гемоглобиннің төмендеуі ұрықтағы гипоксияның (тіндерге оттегінің жеткіліксіз түсуінен туындайтын патологиялық бұзылыс), өзін нашар сезінудің, уақытынан бұрын босанудың себебі болуы мүмкін. Анемия кезінде құрсақ ішілік және босанудан кейінгі инфекциялардың даму қаупі артады, сәйкесінше ондай балалардың көп бөлігі мүгедектіктің зардабын шегеді екен и еще гемоглобинның дұрыс түзілмеу тромбоз, инфаркт секілді ауруларға алып келедіііі. жүктеу/скачать 170,7 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|