Ф. Ш. Оразбаева Гылыми редакторлар
жүктеу/скачать 6,09 Mb. Pdf көрінісі
|
сарапталган [1]. Эдебиеттанушылардын денi постмодеpнизмдi ХХ гасырдын ортасында мэдениет пен еркениеттщ токырауы салдарынан дYниеге келген тарихи кубылыс деп таныса, ^ m ^ ^ p i кез-келген дэуipдiн токыраган, кулдилаган, ^ p i кеткен тусында пайда болатын транстарихи кубылыс ретшде карайды. Постмодеpнизмдi модернизмнщ дамуы эpi жалгасы, жана тарихи кезенде модеpнистiк эдебиет тенденцияларынын жалгасы ретшде таныса, баскалары постмодернизм мэдениет классикалык модернизмнен кол Yздi дейд^ ал yшiншi бip топ еткен заман туындыгерлершщ шыгармашылыгынан модернизм идеялары мен пpинциптеpiнiн ушкынын iздеуде. Калай болганда да, постмодернизм еткеннiн жалгасы, еткен дэуipдегi модернизм мэдениетiмен тыгыз байланыста екендiгi даусыз. Тiптi зеpттеушi Ихаб Хассаннын езi постмодеpнизмнiн классификациясын жасап, непзп ерекшелштерш керсеткенде тек модернизммен салыстырмалы тургыда ала отырып, дэлелдеген болатын. БYгiнгi казак эдебиетнде постмодернизмге катысты пiкipлеp леп сан алуан. Эдебиетшiлеp тобынын бip парасы оны «тексiз, тамырсыз, баянсыз, космополиттiк дYниетаным» деп (Э.Мендеке, Д.Ыскак) мYЛде карсы шыкса, екiншi тобы постмодеpнизмдi жана заман талабы деп танып, оган кешудi макулдайды (Э.Бепежанова, Э.Кодар, Т.Шапай), ал Yшiншi топ - жас каламгерлер тобы «жанашыл жазу», «еpкiн эдебиет», «улт эдеби ет ушш манызды» (А.Елгезек, Л.Коныс, Д.Амантай) деп танып, толык колдау бiлдipдi. Зеpттеушi галым Б.Майтанов гылыми макалаларында казак эдебиетiндегi постмодернизм кеpiнiсiне, бipкатаp акын-жазушылар шыгармаларындагы постмодеpнистiк сарындар мен белгшерге талдау жасап кеpсетiп бердь Ал зеpттеушi С.Асылбекулы жазушы Оралхан Бекеевтiн прозасын жан-жакты карастыра отырып, оны казак постмодернизмшщ жаркын екш pетiнде танытады. Постмодеpнизмнiн негiзгi белгшершен саналатын «адамнын социумды жатсынуы, одан езше лайыкты орын таба алмай тыгырыкка тipелуi, емipдi, тipшiлiктi белгш бip магынага, логикага сыйымды элеуметтк карым-катынастардын тiзбегi pетiнде емес, ешкандай логикага сыймайтын бей-беpекетсiздiк элемi, хаос ретнде кабылдаудын» Оралхан кейiпкеpлеpiне де жат емес екендшн энгiмелеpiнiн поэтикасын сез ету аркылы нактылы мысалдармен дэлелдейдi [2,71]. Э.Эбiл-Сеpiктiн постмодернизм хакында айткан пiкipi езгеше: «Казак постмодеpнизмi улт алдына айна койып, казак келбетш тYpлi кырынан алып кескшдедь Алаштын элеуметтiк, саяси, дiни кесюш айкын таныла беpмейтiн астарлана бершетш шыгармалар шогыры емipге келе бастады. Алаш еpкениетiн тYpлi ракурста елше таныту максаты шыгармашылык адамдарынын ойы мен еркш биледi. Улт тарихы алаштын еткеншен басталгандыгы барша казактын сезiн устагандар Yшiн адастырмайтын темipказыкка айналды» [3]. Байкап отырганымыздай, макала авторы бугшп казак жазушыларынын еткецщ пародиялау аркылы постмодеpнизмнiн негiзгi белгiлеpi эдеби ойын, батыл эксперименттерге жол берш, окырмандарга Алаштын шынайы келбетш танытуга талаптанганына ризашылыгын бiлдipедi. Эдеби дэстурдщ бэpiн тэрк еткен агымнын бiзде кеpiнiс табу себебi неде деген суракка бip ауыз сезбен жауап беру мумкш емес. Бiздiнше, ен негiзгi себебi, сез кадipiнiн кетiп, керкем туындынын, кiтаптын окылмауы, эдебиеттiн pелiнiн темендеуi. Урпактын рухани азгындауына жазушылардын (кейiпкеpлеpi аркылы) ш тей карсылыгы, кYpесi. Эдебиеттiн сез енеpi pетiндегi кадipiн жогалтпау Yшiн окырманды кызыктырып, эдебиет элемiне экелу ушш жазушылардын колданып отырган тэсш , жаналыкка деген умтылысы деп те тануга болады. Бiздiн жазушыларымыздын кепшiлiгi емipге баскаша кезкараспен карап, жанаша тусшш, жанаша пайымдап, жанаша тyйсiнуге тырысып багуда. Мыкты тэуелсiз мемлекетiмiздi куру ушш улттык рухымызды кетеpiп, кайта бip жангыртып алу камымен, туп-тамырымызды iздеп, кiмбiз, кайдан шыктык деген сауалга мын сан жауап iздеп (кепшiлiгi тypкiлiк бастаудан iздейдi), сарсылуда (казак эдебиетiнiн тарихы XV гасырдан, Букар заманынан басталады деудiн езi абсурд). 190 Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцХабаршысы, «Филология гылымдары» сериясы, № 1 (51), 2015 ж. Отарлаушы державалардыц непзп устанымы - ездерi отарлайтын улттыц тшш, эдебиетiн, салтын, психологиясын, танымын толых мецгеру, сол архылы ол улттыц элшз, осал, кемшiн тустарын бшш алу болып табылады. Улттыц осал жерш бiлiп алганнан кейiн («Нибелунг» жырындагы Зигфридтiц жанды жерi сеюлдО оларды билеп-тестеу де, жецу де, багындырып, хул ету де ешхандай хиындых тудырмасы аных. ХХ1 гасыр - бiлiмнiц, гылымныц гасыры. Сондыхтан да айналамызга сергек харап, болып жатхан хубылыстардыц барлых хупиясын, артыхшылыгын, кемшiлiгiн, астары мен махсатын бшш отыруымыз хажет. Соныц iшiнде, постмодернизмнен хорхып, урiкпей, керiсiнше, оныц тарихы мен теориясы, ерекш ел т женiнде толых бiлуiмiз хажет. БYгiнгi охыган, саналы азамат езiне хажеттiсiн адаспай тауып алады. Постмодернизмнiц идеясы адам емiрiнiц барлых саласына эсер еттi. Эткен гасырлардыц мэдени жиынтыгы болып табылатындыхтан, хубылыстардыц езара кiрiгуiн, бiрiгуiн, хубылу, ауысуын, енер синтезiн тудырды. Постмодерниста туынды интертекстуалдылыхха негiзделедi. Сол себепт б1з хазiргi гылыми эдебиеттердегi «интертекстуалдылых» женiндегi зерттеушiлер пiкiрлерiн саралап алуга талпындых. Кеп жылдых тарихы бар, гасырлар бойы хордаланган хазах эдебиетндеп постмодернистiк мэтiндерге интерпретациялых зерделеу жасау хажет. Ол ушiн алдымен интертекстуалдылых мэселесше деген гылымдагы кезхарасты, оныц зерттелу барысын, негiзгi белгiлерi мен ерекшелштерш бiлуiмiз хажет. Интертекстуалдылых мэселешмен М.М.Бахтин, Ю.М.Лотман, Ю.Кристева, В.Н.Топоров, Р.Барт т.б. айналысты. Постмодернизмнiц басты нысаны - Yлкен эрiппен басталатын Мэтш. Постмодернизм теориясы элемдегi ец танымал, ыхпалды философ, мэдениеттанушы, эдебиеттанушы, семиотик, лингвист галым Жак Дерриданыц концепциясыныц негiзiнде пайда болды. Дерриданыц тYсiнiгiнше, «элем - бул мэтiн», «мэтш - ахихаттыц жалгыз гана мYмкiн моделi» [4]. Эрбiр мэтiн интермэтш болып табылады, себебi мунда басха мэтндер эртурлi децгейде немесе адам ацгармай халатын пiшiнде негiзгi мэтшге енiп, холданылып отырады. Эрбiр мэтш бурынгы ескi цитатадан алынган жаца м этнд 1 хурайды. Мэдени код, формула, ритмикалых хурылым, элеуметтiк идиомалардыц Yзiндiлерi - мэтiн iшiнде араласып ж ^ е д г Интертекстуалдылых - мэтiндердiц байланысы болгандыхтан, б1з «мэтiн» терминiнiц аныхтамасына тохталамыз. Ю.Лотман мэтiндi автордыц ойын бейнелейтш графикалых бекiтiлген мэлiмет, дэуiрлердiц эстетикалых iзденiсi деп харастырады. Мэтiн оныц ойынша, жогаргы децгей емес, ол кептеген мэтшнен тыс байланыстармен шырмалган. Керкем туынды тек мэтiнмен б^пейдь Мэтiн - байланыс элементтерiнiц б1р1. Керкем туындыныц тiнi iштей эдеби норма, дэстда керiнiстерге багынган мэтшнен хуралады. Мэтiн - охуга арналган автор ендiрiсiнiц енiмi. Оныц хабарды хабылдайтын 3 Pi тYсiнетiн адресаты бар. Автор хабарды кодтаса, реципиент - декодтайды. В.Дильтей теориясы бойынша мэтш дискретп, концептуалды [5]. Дискреттiк дегенiмiз - жYЙелiлiлiк, бiрiздiлiк. Мэтiннiц непзп белгшерк тацбалых табигаты, бiрiздiлiк, тацбалар арасындагы синтагмалых байланыс. Осы белгшердщ барлыгы болган жагдайда кез-келген обьект мэтш ретшде харастырылады. Когамдагы экономикалых тохырау, рухани ашаршылых, «мэдениеттiц шаршауы» шыгармашылых иелерiн «барлыгы айтылды», «айтылмаган шындых жох» деген тYсiнiкке экелш, ендi бар жацалых бурынгы бар мэтiндердi интерпретациялых зерделеу архылы гана ашылады деген ойды алга тартты (М.Брэдбери). Кез-келген шыгарма езiнiц шекараларын ашып, бурынгы ойлармен бекiтiлiп, толыхханда гана, эдеби эволюция Yдерiсiне хосылганда гана мэтiн бола алады. Мэтшнщ бул хасиетiн б1з интертекстуалдылых деймiз. Шындыгында кез-келген мэтiн интермэтiн делшедь Буган классикалых аныхтаманы берген Р.Барт: «Эрбiр мэтiн интермэтiн бола алады; басха мэпндер оган эртурлi децгейде, эртурлi пiшiнде хатыса алады: еткен мэдениет мэтiндерi кене цитаталардан тYзiлген жаца негiздi хурады. Мэдени кодтардыц, формула, ыргахтых хурылымдардыц Yзiк хиындылары, элеуметтiк идиомалар Yзiндiлерi - муныц бэрiн мэтiн жутып хояды да, араластырып жiбередi [ 6 ]. Интертекстуалдылых - мэтшдер арасындагы езiнше б1р диалог, мунда претекст (протекст) элементтерiнiц бурыннан бар мэтiн элементтерiмен ухсастыгы болады жэне олар эртурлi децгейде (лексикалых, стильдiк, хурылымдых, мазмундых) керiнiс табады жэне мэтiндi толых тYсiнуге мYмкiндiк бередi. Интертекстуалдылых сыртхы элем женшде ахпараттар берiп отырады, ягни -------------------------------------------------------------------191-------------------------------------------------------------------- Вестник КазНПУ им.Абая, серия «Филологические науки», № 1(51), 2015 г. референтивтк кызмет аткарады. Интертекстуалдылык метамэтшдш кызметп де аткарады. Мэтш ш в д е п кeйбip узвдш ердщ баска бip мэтiннeн алынганын ацгарган окырман (кeйбipeулepi ацгармауы да мумюн) Yшiн эркашан тацдау бар: бул узшдшщ бурынгы Yзiндiдeн ешкандай айырмашылыгы жок дей отыра мэтiндi эр1 карай оки бepeдi немесе мэтiндi тepeцipeк тYсiну Yшiн непзп тYпмэтiндi тауып окиды (eсiнe туиред^. Бул Yзiндiнi тYсiну Yшiн непзп тупмэтшмен арасындагы eзeктi байланысты табады, ягни узшдшщ магынасын ашады. Осылайша интертекстуалдылык катынас б1р уакытта «мэтш iшiндeгi мэтiн» конструкциясын немесе «мэтш туралы мэтш» конструкциясын керсетедг Интертекстуалдылык - индивидтщ туындысы туйыкталган (окшауланган) дуние емес, барлыгына ортак деген угымды устанады. Постмодернизм эдeбиeтiндe интертекстуалдылык басты орынга шыгады: мэтiндep арасында байланыс бар, олардыц кeз-кeлгeнi элем эдеби ет контексвде кepiнiс табады. Постмодернизм сыншылары муны тупнусканыц жойылуы жэне штампка тэуeлдiлiктeн арылу деп таниды. Интертекстуалдылык баска эдеби туындыга сштеме бола алады, онымен салыстыруга болады, стилш алуга болады. Постмодepнистiк эдебиетте epтeгiлep мен мифтер, гылыми фантастика мен детектив жанрларынан Yзiндiлep жш кeздeсiп отырады. Интертекстуалдылыкты пайдалану Борхестщ «Пьер Менар, Дон Кихоттыц авторы» романынан бастау алады. Мунда бас кешпкер Сервантестщ «Дон Кихот» шыгармасын кeшipiп жазады. Тepминдi эдебиетке енпзген француз зepттeушiсi, постстpуктуpалистiк ориентация маманы Юлия Кристева деп саналады. «Бахтин, сез, диалог, роман» (1967) атты макаласында М.Бахтин теориясына токталып, оны эр1 карай «Семиотика. Семанализ бойынша зерттеулер» (1969), «Поэтиканыц бYлiнуi» (1970), «Поэтикалык тш тeцкepiсi. Х1Хг. соцындагы авангард: Лотреамон жэне Малларме» (1974) атты eцбeктepiндe дамытып, интерпретациялады. Зерттеушшер теоретик галым М.Бахтин eзiнiц теориялык ецбепнде эдеби мэтiндi полифониялык курылым peтiндe сипаттаганнан кeйiн, Ю.Кристева соныц ыкпалымен осы тepминдi eнгiздi деген шюр айтады [7]. Шынында «мэтндер арасындагы диалог» идеясыныц авторы М.М.Бахтин болатын. Интертекстуалдылык гылыми, керкем мэтндерде кepiнiс тауып отырады. Инrepтeкстуалдылыктыц непзп белгшершщ бipi - цитаталармен ойнау. Сол себепт постмодepнизмдi «цитаталык эдебиет» деп те атайды. Мысалы Жак Ривэ Барышнидщ романында жалпы саны 408 автор ецбектершен 750 цитата келтршген. Кристеваныц пайымдауынша, бip мэтшнщ eкiншi мэтiн iшiндe кepiнiс табуы, мэтiн iшiндe баска мэтiндep мен кодтардыц кабысып кeтуi, баска мэтндердщ трансформациялануы - бул мэтiн шекарасын жойып жiбepeдi. Ал бул ез кезегшде мэтiннiц аякталмауына, ашык кушнде калуына, кeптYpлiлiгiнe экeлiп согады. Эдебиеттану гылымындагы интертекстуалдылык мэсeлeсiнiц бepiлуi эртурлг БYгiндe ол эpтYpлi мектептер мен багыттардыц eкiлдepi аркылы эpтYpлi тYсiндipiлeдi. Р.Барт, В.Лейг, Ш.Гривельдер интертекстуалдылыкты «кене цитаталардан токылган жаца аркау, жаца непз» деп таниды. Постстpуктуpалистiк багытта жогарыда айтып eткeнiмiздeй, Ю.Кристева бул кубылысты бурынгыныц кайтадан киысып, кисындасуы аркылы жацаныц тууы, «цитация мозайкасы» деп карастырады. Ягни, кез-келген мэтш баска бip мэтiндi бойына сiцipeдi немесе трансформацияланады (eзгepeдi, ауысады, айналады). Бул трактовка эдебиетте калыптаскан мэтш эркашан езв дш референциясын сактайды деген С.Джон теориясына кайшы кeлeдi. «Бегде сез» баска контексте енгенде езшдш нeгiзiмeн де, интеграциялык бeлгiлepiмeн де тeпe-тeндiктi устау кажет. Осы шарттарды сактаганда гана «eзiнiкi» мен «езгешюнщ» арасындагы тeпe-тeцдiк сакталады. Ю.С.Степанов «интертекстуалдылык ею мэтiнгe катысты, «ол кеп кабатты, оныц бipiншi кабатында - интермэтш, ал баска кабаттарын «мэтш» деуге келмейд^ eйткeнi олар «окылмайтын» - тYсiнiк, образ, угым, идеялардан турады» десе [8], И.П.Ильин: <^з интертекстуалдылык деп жекелеген мэтiн iшiндe жYpiп жаткан мэтiндiк интеракцияны айтамыз. Танылатын субьект Yшiн интертекстуалдылык - бул мэтш тарихты калай окып, оган кipiксe, сол тэсiлдiц б е л п с - интертекстуалдылык болады» [9] деп пайымдайды. Н.Фатеева интертекстуалдылыкты образды ойлаудыц жаца децгей peтiндe карастырып, шыгармашылык даралыкка ерекше мэн бepeдi. Оныц пайымдауынша, интертекстуалдылык - езшдш мэтшнщ генезис эдiсi жэне оппозиция, идентификация катынасы жэне баска авторлардыц мэтшдерш буркемелеу сиякты кYpдeлi жуйе аркылы eзiндiк авторлык «Мeннiц» постулаттануы» [10]. Зepттeушi Ю.П.Солодуб бойынша интертекстуалдылык бэршен бурын эpтYpлi авторларга тиeсiлi жэне уакытка катысына карай 192 Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцХабаршысы, «Филология гылымдары» сериясы, № 1 (51), 2015 ж. негурлым ерте немесе негурлым кешнп деп аныкталатын ею керкем мэтшнщ арасындагы байланыс pетiнде тyсiндipiледi [11]. Мэтiнаpалык катынастардын жyйеленуi француз эдебиеттанушысы Жерар Жанеттке тиесiлi [5]. Ол «Палимпсест» (1982) атты ютабында «транстекстуалдылык» тyсiнiгiн енгiздi жэне мэтш катынастарынын бес тypлi жyйесiн усынды: - Интертекстуалдылык - Sip мэтшнщ r n i^ ^ екi немесе одан да кеп мэтндердщ катысуы, мунда тутас мэтшнщ езi болуы да немесе жекелеген фpагменттеpi (цитата, аллюзия, реминисценция т.б.) болуы мумюн; - Паратекстуалдылык - мэтiннiн атауына, эпиграфына, сонгы сезiне деген катынасы. Бул ез кезегшде мэтiннiн коршаган ортамен байланысы болып табылады; - Метатекстуалдылык - езшщ пpетексiне тyсiнiктеме беpедi жэне сыни сiлтеменi жиi жасап отырады, ягни сыншылар мен окырмандардын ойы, талдаулары, интерпретациясы басты назарда болады; - Гипертекстуалдылык - б1р мэтш аркылы екiншi мэтiндi сыкакка, келемежге айналдыру. Гипертекстуалдылыктын тагы б1р ерекш елт «геральдикалык конструкция» болып табылады, мунда мэтш ею еселенiп, улгайып, езiнен-езi кеpiнiс табады. Кен магынасында алганда бул тутас мэтiннiн баска б1р мэтiнге кipiгiп кетуi. - Архитекстуалдылык - мэтiндеpдiн жанрлык байланысы. Бул бiздi ол мэтiндеpдiн арасындагы курылымдык езара байланысты iздеп, табуга жетелейд^ iшкi мэтiндi сырттын эмблемасы ретнде окып, тануга апарады. Fылыми зерттеулерде интертекстуалдылыкты екi тypлi: окырмандык жэне авторлык позиция тургысынан сипаттап, тушцщредь Окырман кезкарасы бойынша интертекстуалдылык мэтш m i^ ^ r i сiлтемелеpдi теpенipек тyсiнуге кемектессе; автордын кезкарасы бойынша (окырманмен карым- катынасты бекiтуден баска) езiндiк мэтцщ тудыру жолы жэне баска авторлар мэтiндеpi аркылы езiндiк шыгармашылык даралыгын калыптастыру. Керкем шыгармашылык деген керкем шыгарманын тууы. Егер автор элемде аналогы жок мэтiн ойлап тапса да бул мэтшнен ешкандай интертекстуалдылык байланыстар кездеспейВД деген сез емес. Тэжipибелi окырман мэтiннен iшкi жэне сырткы интертекстуалдылыкты байкай алады. Сырткы интертекстуалдылык окырманнын буган уксас керкем туындынын бар екенiн ангаруы болса, ал ш ю интертекстуалдылык мэтiн ш ш де колданылган фразалар мен сез тркестерш табуы. Постмодеpнистiк туындылардагы мэтiн курылымын зерттегенде галымдар окырманга элемдi мэншз, магынасыз, жyйесiз, ешбip зандылыксыз дуние ретшде тушцщру yшiн автордын кептеген узшдшер, хаос тypiнде баяндау эффектюш тудырудын сан алуан жолдарын пайдаланатынын кеpсетiп беpдi. Бip шыгарманын ш ш де муншама кеп тэсiлдiн кездесуi дэстypлi баяндауды бузып, бурынгы yйpеншiктi калыпты жокка шыгарады. Сонын iшiнде, окиганын хронологиялык ретпен беpiлуi, автордын шыгармадагы беделi (постмодернизмде оны авторлык маска ауыстырган), жанрлык тутастык, шындыкка жанасымдылык сакталмайды. Постмодернизмде мэтiнге ерекше кещл белiнедi, ал мэтiннiн езi емipдi суреттеуден немесе емip туралы ой корытудан турмайды, yзiндiлеp, цитаталар, тypлi пiкipлеpден куралады. Бip мэтiндi эpтYpлi интерпретациялау, эдеби ойын, еткен мен бугшпш пародиялау аркылы когамдагы карама-кайшылыктарды, онын адам санасындагы кеpiнiсiн, трагедиялык дуниетанымын суреттеу, жай суреттеу емес кепмагыналылыкка бой алдырып, адам ойына кyдiк кipгiзiп суреттеу - постмодернимзге тэн кубылыс. Постмодернизмнщ негiзгi ерекшелштершщ бipi - эpтypлi дэуip, кезен, тYpлi мэдениеттен алынган стиль, образдык мотив, тэсiлдеpдiн б1р шыгарманын ш ш де тутасып, туйдектей келуi. Сондыктан да суреттелетш окигаларынын меpзiмi, уакыты, орны анык емес. Демек, интертекстуалдылык бул б1р мэтiннiн екiншi мэтiндi кайталауы, кешipiп жазуы; ал интеpмэтiн - барлык мэтшдердщ жиынтыгы. Интертекстуалдылык - бул пародия, плагиат, ^™iprn жазу, коллаж, аллюзия, цитата секiлдi эpтypлi формаларды камтитын жалпы угым. Мэтш мен керкем туындынын табигатын карастырган кептеген зеpттеушiлеp эpтypлi шыгармалар арасында байланыс бар екендiгiн, сондай-ак, накты бip туындынын мэдени, тарихи кубылыспен байланысы бар екенiн жокка шыгармайды. Бipак олардын бул кубылыска, бул байланыска берген пiкip, аныктамалары бipдей емес. Десек те интертекстуалдылык табигатын тушцщрш, жiктеуде, онын негiзгi критерийлерш саралаган ойлары б1р арнага тогысатындыгы байкалады. ---------------------------------------------------------------------- 1 9 3 ----------------------------------------------------------------------- Вестник КазНПУ им.Абая, серия «Филологические науки», № 1(51), 2015 г. 1 Голованова И. История мировой литературы. pfu.edu.ru/IDO/period/rudn/n1_98 /about.html 2 Асылбекулы С. О.Бекеев эцгiмелерiнiц поэтикасы. Абай атындагы К,аз¥ПУ Хабаршысы, «Филология гылымдар» сериясы, 2013. №4(46). 3 Эбш-Серт Э. Думан Рамазан жэне постмодернизм. Википедия. 4 Деррида Ж. Письмо и различие / / Ж.Деррида. СПб.: Академпроект, 2000. -430с. 5 Новые исследования по интертекстуальности / / База данных по интертекстуальности. http://www.philolog. ru/ philology/intertext.htm. 6 Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. -М . : Прогресс, 1978. -616с. 7 Липовецкий М.Н. Русский постмодернизм. Очерки исторической поэтики. - Екатеринбург, 1997. -217с. 8 Степанов Ю.С. «Интертекст», «интернет», «интерсубьект»: к основаниям сравнительной концептологии / / Известия АН. Сер. Литературы и языка. -2001. -Т. 60, №1. -с.3-11. 9 Ильин И.П. Интертекстуальность / / Современное зарубежное литературоведение: Энциклопедический справочник. -М .: Интрада, 1996. -с.217. 10 Фатеева Н.А. Интертекстуальность и ее функции в художественном дискурсе / / Известия АН. Сер. Литературы и языка. -1997. -Т.56, №5. -С.12-21. 11 Солодуб Ю.П. Интертекстуальность как лингвистическая проблема // Филологические науки. -2000. №2. -С.51-57. И Н ТЕРТЕК С ТУ А ЛЬН О СТЬ - СВЯЗЬ М ЕЖ ДУ ТЕКСТАМИ Г.Б. Т окш ы лы кова - ст. преподаватель кафедры казахской литературы КазНПУ имени Абая Резюме В статье вкратце говорится об истории появления термина «интертекстуальность». Актуальность данной статьи обусловлена несколькими факторами. С одной стороны, интересом к категории жүктеу/скачать 6,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|