Биогентикалық даму: рекапитуляция туралы түсінік

Биогенетикалық тұжырымдаманың дамуын жақтаушылар тұлғаның өмірлік тағдырын анықтайтын негізгі психикалық қасиеттер адамғ биологиялық бастауында берілген. Олар интелект, моральдік қасиеттер және тағы басқалары адамға генетикалық жолмен беріледі дейді. Биогенетикалық тұжырымдаманың дамуына Ч.Дарвин теориясы әсерін тигізді. Ч.Дарвиннің ойынша, даму-генезис белгілі бір заңдылыққа бағынады деді. Бұдан былай келешекте, кез келген үлкен психологиялық тұжырмдама әрқашан да бала дамуының заңдылықтарын іздеумен байланысты болды. Неміс ғалымдары Э.Геккел(1834-1919) және Ч. Мюллер (1801-1958) биогенетикалық заңдылықты ашты. Ол заңдылық бойынша жануарлар менг адамдар ішкі кұрсақ дамуында қысқаша филогенезде өтетін сатыларды қайталайды. Бұл үрдіс баланың онтогенетикалық үрдісіне ауыстырылады. Американ психологі С.Холл(1846-1924) былай деген: «Бала өз дамуында адамзат тегінің дамуын қысқаша қайталайды. Балаларды бақылау бір заңдылық негізінде айда болды, нәтижесінде даму мынандай сатыларға бөлінді: жабайлық кезең(бала кұммен ойнап,оны қазған кездерінде); аңшылық сатысы; айырбас жасау,тағы басқалары»Холлдың болжамы бойынша, баланың суреті адам тарихында болған бейнелеу өнері өткерген сатыларды бейнелейді. Психикалық даму теориясында қайталану идеясымен байланысты оны қазір рекапитуляция деп атады.