Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі


– 1938 жж. Қазақстандағы жаппай репрессиялау шаралары және оның салдары



бет111/158
Дата20.12.2023
өлшемі491,12 Kb.
#141286
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   158
Байланысты:
тарих

120. 1937 – 1938 жж. Қазақстандағы жаппай репрессиялау шаралары және оның салдары. 30жж- КСРО да социялистік қатынас/ орнығып болды. 1936ж –сталиндік КСРО Конституциясы жариялаған бюрократиялық орталықтандыру орнықты. Елде «Социялизм жолымен тап куресі шиеленісе туседі « деген сталиндік теория устемдік етті. Жазалау орган.ң қызметі күшейді.*мем.к билік органы ретінде Кеңес қызметі шектелді. Жазлау шара/ы іске асырылды.*жеке адамды,халықты жер ауд*еңбекпен тузеу лагер.не қамау * КСРОдан тыс жер.ге кудалау.1937ж8қазанда – а.Байтурсынулы атылды.1937-38жж лаңкестік жаппай сипат алды.Ұлт зиялы/ы «халық жаулары» деп айыпталып,сталиндік жендет.ң қолынанқаза тапты.Қазақәдебиеті.ң негізін салушы/ :С.Сейфуллин,Б.Майлин,І .Жансугуров, М.Жұмабаев,М.Дулатов жазаға ұшырап өлтірілді. Жазалау шар.ң құрбан.ы :*қазақ тіл білімі.ң нег.н салушы –А.Байтурсынулы.*Тілтанушы ғалым,профессор- Қ.Жұбанов*қазақ тарихи білімі.ң нег.салушы – с.Асфендияров.*КСРО Ғылым Академиясы Қазақ филиалы басшы.ң бірі – М.Төлепов.Қаз.да лагерь/ жүйесі құрылды: Степлаг – Далалық лагерь*Карлаг – ерекше режимді Қарағанды еңбекпен түзеу лагері*ЧСИР – Отанға опасыздық жасаған/ отбасы.ң муше.не арн.н лагерь*Алжир – Отанға опасыздық жас.р әйел.ң Ақмола лагері*ГУЛАГ - Лагерьлер Бас Басқармасы *Үштіктер – адамнанн құраға комиссия *БМСБ (ОГПУ)- Біріккен мем.к саяси басқарма *Степлаг пен Алжирде зардап шеккендер: Сейфуллин.ң,Жургенов.ң, Қожанов,ң әйел.і,Рысқұлов.ң әйелі ме қызы.Социалистік құбылысты бұрмалаған жеке адамға табыну идеологиясы.ң зардап.ы: * Сталинизм.ң идеологиялық аппараты халық/.ң тарихи зердесін жоюға бағытталды.*Ұлт зиялы/.ң көрнекті өкіл/н қырып-жойды.101мың қазақстандық ГУЛАГ-қа жабылып, 27 мыңнан астамы атылды.»Халық жау/ң « 40мыңы кейін ақталды.Сталиншілдік.ң басты қылмысы : *әміршіл-әкімшіл жуйені қолдану*лагерьлер жуйесін құру *халық/ды күштеп көшіру *азамат.ң құқық/ы мен бостандық/н бұзу.31мамыр – Ұлттық аза күні болып белгіленді.


121. Республика өмірін соғыс талабына сай қайта құру. Сталиннің 194ж мамыр-маусым ай/ғы әрекет/не талдау жасағанда мына жайт/ды есте сақтау к.к:Мамырдың 5-інде Сталин әскери академиялардың түлектерінің алдында сөз сөйледі, ал содан кейін «сталиндік бейбітшіл сыртқы саясат үшін» жасалған тосқа былай деп жауап берді: «бейбітшіл саясат деген жақсы нәрсе ғой, бірақ біз енді әскерімізді қайта құрып болғаннан кейін, осы заманғы шайқасқа сай келетін техникамен жарақтандырып болғаннан кейін, күшті болып алғаннан кейін, енді біз қорғаныстан шабуылға өтуіміз к.к. Еліміздің қорғанысын іске асыра отырып, біз шабуылдайтын болуымыз к.к. Қорғаныстан біз шабуылға өтуіміз к.к».Ресей
Федерациясының Қорғаныс министрлігінің Орталық мұрағатында қорғаныс халық комиссары Тимошенконың ж/е Бас штабтың басшысы Жуковтың атынан,Василевскийдің қолымен жазылған, қол қойылмаған бір қатынас қағазы бар. Бұл қағаз 1941ж мамырдың 15-інен бұрын жазылмаған. Қағаз Сталинге арналған, онда «Германия мен оның одақтас/мен соғыс болған жағдайға дайындық үшін Кеңес Одағының қарулы күш/н стратегиялық орналастырылуы туралы ұсыныс-пікір/» келтірілген. Онда былай делінеді: «Германияның әскері сақадай сай дайындық күйіне келтіріліп, тыл/ы толығымен жазылып дайындалғандықтан, ол қазіргі таңда бізге кенеттен шабуыл жасауы әбден ықтимал. Осыны болдырмау үшін ж/е неміс әскерін талқандау үшін біз герман қолбасшылығының алдын алып, неміс әскері енді ғана орналасып, әлі майдан ж/е әскер түр/ң өзара істесуін ұйымдастыра алмайтын кезінде алғашқы соққы беруіміз к.к деп ойлаймын». Одан әрі әскери қимыл/ң жоспары баяндалады:«1-кезектегі мақсат — Висла өзенінің шығысында ж/е Краков бағытында орн.н герман әскерін талқандап, Наров, Висла өзен/не жетіп, Катовице аумағын иемденіп алу. Ол үшін мына/ды істеу қажет: а) Германияны оңт одақтас/нан ажырату үшін Оңтүстік-Батыс майданның күштерімен басты соққыны Краков, Катовице бағытында жасау керек; ә) Варшава әскер тобын байлап, Оңтүстік-Батыс майданға көмек көрсету үшін қосымша соққыны Батыс майданның солт қанаты Седлец, Демблин бағытында жасауы к.к».Елде орнаған осы жаңа жағдай партия ұйым/нан Қызыл Әскерді ж/е бүкіл кеңес халқын жалынды патриотизм, рев.қ батылдық және дұшпанға қарсы жойқын шабуыл бастауға әрқашан дайын болу рухында тәрбиелеу үшін партиялық-саяси жұмысында түбегейлі бетбұрысты талап етеді».1941ж маусымның 13-інде С. Тимошенко пен Г. Жуков Киев ерекше әскери округының басшы/на 1941ж шілденің 1-іне дейін барлық «тереңде орналасқан» дивизия/ мен корпус басқарма/ын мемл.к шекараға жақынырақ орналасқан жаңа лагер/ге жылжыту туралы директива шығарды. Осы сияқты директива сол кезде Батыс ерекше әскери округының басшы/ына жіберілді. Маусымның 14-інен 19-ына дейін шекара маңы округ/ң басшы/ы маусымның 22-23-іне дейін майдандық басқарма/ды далалық пункт/ге шығару туралы бұйрық/ қабылдады. К. Рокоссовский былай деп жазған: «Біздің авиацияның алғы шептегі аэродромдарда шоғырландырылуына ж/е орталық маңызы бар қойма/ды майдан маңындағы аумақта орналастырылуы алға секіріс жасауға жүргізілген дайындық сияқты болып көрінді де, әскердің орналасуы мен әскерде жүргізілген шара/ соған сәйкес болмады».


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   158




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет