№ 4 (20) декабрь 2014
18
ва жоғарыда айтылғандарды толықтыра отырып,
ата-аналардың жауапкершіліктері мен міндеттері
тақырыбын көтерді. алайда, ата-ана да, мемлекет
те өскелең ұрпақтың денсаулығына ерекше көңіл
аударулары қажет. Сондықтан да ана мен баланы
қорғау саласындағы жетістіктерді Қазақстан респу-
бликасы денсаулық сақтау министрлігінің басқарма
басшысы Эльмира ахметова тілге тиек етті.
баланың денсаулығына қарап, баспанамен
қамтамасыз етіп, білім берумен ғана шектелмей,
оның пікірімен де санасу керек. балалардың өздері
тұрып жатқан мемлекеттің тіршілігіне араласуы ту-
ралы бұұ-ның балалар құқықтары туралы конвен-
циясында айтылған. Сондықтан да республиканың
көптеген аумақтарында, атап айтқанда, Пав-
лодар өңірінде, Қарағанды облысының бал-
хаш қаласында немесе Қызылордада «қалалық
басқарма» сияқты балалар мәслихаттары құрылып
жатыр. Олардың жұмыстары туралы ересектердің
алдында Өскемендегі №27 орта мектептің 8-сынып
оқушысы, «Жас ұлан» мектеп комитетінің төрағасы
Олжас амангелді сөз сөйледі.
балалар
қауіпсіздігін
қамтамасыз
ету
тұжырымдамасына қатысты өз пікірімен «Status»
Өскемен Әйелдер федерациясының жетекшісі,
Қр Президенті жанындағы әйелдер және отбасы-
демографиялық саясат істері жөніндегі ұлттық
комиссияның Сараптау кеңесінің мүшесі Ирина ун-
жакова бөлісті.
«Қазақстандағы балалар құқығын қорғау:
жетістіктері, проблемалары және болашағы» кон-
ференциясында көтерілген тағы да бір маңызды
тақырып – «балаға доспейілді қала» халықаралық ба-
стамасы. Ол біздің елде 2006 жылдан бері жұмыс істеп
келеді. бүгінде Қазақстанның жиырма қаласы осы
бастаманы қолдайды. Оның мақсаты – қалаларымыз
бен ауыл-аймақтарда олардың қауіпсіздіктері
пруга президента Сары на-
зарбаева.
логичным продолжением
вышесказанного стало высту-
пление Галиябану кертаевой,
доктора педагогических наук,
профессора евразийского на-
ционального университета, в
котором она подняла тему от-
ветственности и чувства дол-
га родителей. но в зону ро-
дительской ответственности,
равно как и государственной,
входит забота о физическом
благополучии детей. ведь
именно на этом зиждется здо-
ровье нации сегодня и завтра.
Потому достижениям в области
охраны материнства и детства
было посвящено выступление
руководителя управления Ми-
нистерства здравоохранения
и социального развития ре-
спублики казахстан Эльмиры
ахметовой.
услышать голос ребенка
также важно, как заботиться
о его здоровье, жилье или об-
разовании. Об участии детей
в жизни государства, гражда-
нами которого они являются,
говорится в конвенции ООн о
правах ребенка. Поэтому во
многих регионах республики,
как, например, в Павлодар-
ском регионе, в городе бал-
хаш карагандинской области
или в кызылорде, создаются
детские маслихаты, аналоги
«городских управ». Об их де-
ятельности на конференции,
перед взрослым собранием,
выступил Олжас амангельды,
председатель школьного коми-
тета «Жас ұлан», ученик 8-го
класса
усть-каменогорской
средней школы №27.
Свое видение концепции
обеспечения
безопасности
детей представила вниманию
участников конференции член
Экспертного Совета нацио-
нальной комиссии по делам
женщин и семейно-демогра-
фической политики при Пре-
зиденте рк, руководитель
усть-каменогорской Федера-
ции женщин «Status», Ирина
унжакова.
еще одной важной темой
разговора на конференции
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
19
«защита прав детей в казахстане: достиже-
ния, проблемы и перспективы» стала между-
народная инициатива «Город, дружественный к
ребенку». Она работает в нашей стране с 2006-
го года, и к ней уже присоединились двадцать
казахстанских городов. Идея заключается в том,
чтобы сделать наши города и веси максимально
комфортными и безопасными для детей тер-
риториями, выстроенными, оборудованными и
оформленными с учетом их интересов, их по-
желаний, их инициатив. Причем, во всех сфе-
рах жизни.
казахстан преуспел в этом начинании, что
и отметила в своем выступлении на конфе-
ренции карен Малоун, председатель и осно-
ватель региональной сети городов, друже-
ственных к ребенку азиатско-Тихоокеанского
региона, профессор университета западного
Сиднея, член консультативного правления Ис-
следовательской сети юнИСеФ по городам,
дружественным к детям. Эксперт дала высокую
оценку реализации знаменитой международ-
ной инициативы в нашей республике.
И словно подтверждая эти слова, республи-
канская конференция завершилась торже-
ственной церемонией подписания меморан-
думов о сотрудничестве в рамках реализации
инициативы «Город, дружественный к ребенку»
между комитетом по охране прав детей Мини-
стерства образования рк и акиматами усть-
каменогорска и Семея.
үшін ыңғайлы жағдай жасау,
балалардың барлық бастамала-
рын, қызығушылықтарын еске-
ре отырып, арнайы алаңдарды
жабдықтау. Оның үстіне, бұл
өмірдің барлық салаларына
қатысты.
Қазақстан бұл бастамада
әжептеуір ілгері кетті... бұл тура-
лы өз сөзінде азия-Тынық мұхиты
аумағының аймақтық балаларға
дос пейілді қалалар желісінің
негізін қалаушы әрі төрайымы,
батыс Сидней университетінің
профессоры,
юнИСеФ-тің
балаларға дос пейілді қалалар
жөніндегі зерттеу желісінің кеңестік
басқармасының мүшесі карен
Малоун атап өтті. Сарапшы таны-
мал халықаралық бастаманың ре-
спубликамызда іске асырылуына
жоғары баға берді.
Қр білім және ғылым
министрлігі
балалар
құқықтарын қорғау жөніндегі
комитет пен Өскемен және
Семей әкімдіктерінің арасын-
да «балаға дос пейілді қала»
бастамасын жүзеге асыру ая-
сында ынтымақтастық туралы
меморандумға қол қою салта-
наты осы сөздерді тағы да бір
растағандай болды.
№ 4 (20) декабрь 2014
РУБРИКА
20
«Ұлы Жібек жолының» бүгінде Өскемен арқылы
өтетінін білесіз бе? бұл тақырып «Үміт» балалар
үйінің жас тәрбиеленушілерінің арасында соңғы
он сегіз жылдан бері өтетін байқаудың басты
тақырыбы ретінде алынды. Көптеген қонақтардың
басын қосқан кішкентай әртістердің шығармашылық
жарысы 24 қазанда өтті. Көрермендердің ара-
сында бҰҰ-ның балалар құқықтары туралы Кон-
венциясын Қазақстанда ратификациялануының
жиырма жылдығына арналған республикалық
конференцияға қатысушылар да болды.
Осы бір тамаша іс-шаралар балалар үйінің
тіршілігін жандандырып қана қоймай, балаларға
өз дарындарын көпшілікке паш етіп, көрерменнің
ыстық ықыластарына бөленулеріне мүмкіндік
берді. бұның бәрі, міндетті түрде, «Үміт» балалар
үйінің тәрбиеленушілеріне шығармашылық баста-
маларын дамытуға және осында тұрып жатқан
балалардың әлеуметтік бейімдеулеріне ықпал
етеді.
Жас әртістер орындаған «Ұлы Жібек жолы»
Қазақстан тарихынан сыр шертті. биыл байқау нағыз
сахналандырылған думан болды десек те болады.
Оған тек тәрбиеленушілер ғана емес, сонымен қатар,
балалар үйінің қызметкерлері де атсалысты. Және,
әрине, байқау жарыс сипатта өтті: алты мен сегіз жас
аралығындағы бес ұл мен бес қыз «Үміттің ханзада-
сы мен ханшайымы» атағы үшін жарысты. байқаудың
әрбір кезеңінде түрлі костюмдер киген балалар
сахнаға шығып отырды.
Үш тілді - қазақ, орыс және ағылшын тілдерін
меңгерулері, мәнерлеп оқулары, тамаша шырқалған
әндері, мың бұралған билері – көрерменді де,
республикалық директорлар кеңесі мүшелерінен
құрылған әділ-қазы мүшелерін де немқұрайлы
қалдырмады. «Ұлы Жібек жолы» байқауының барлық
қатысушылары марапатталды. Дегенмен, ең басты-
сы – олар көрерменнің көзайымына айналды. барлық
қошамет тек солар үшін болды. себебі, бұл балалар
өздерінің «жұлдызды сәттеріне» лайықты еді!
ұлы Жібек жолымен...
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
21
знаете ли вы, что «великий шелковый путь»
сегодня пролег через усть-каменогорск. Эта тема
в этом году была выбрана в качестве главной на
конкурсе, который вот восемнадцать лет прово-
дится среди его юных воспитанников детского
дома «Үміт». Творческое состязание маленьких
артистов, собравшее много гостей, состоялось 24
октября. И среди восхищенных зрителей присут-
ствовали участники республиканской конферен-
ции, посвященной двадцатилетию ратификации
казахстаном конвенции ООн о правах ребенка.
Это замечательное мероприятие призвано не
просто внести разнообразие в жизнь детско-
го дома. Оно стало важным событием, позво-
ляющее ребятам представить свои дарования,
получить зрительское признание. все это, не-
сомненно, способствует развитию творческого
начала в воспитанниках детского дома «Үміт» и
социальной адаптации живущих здесь детей.
«великий шелковый путь» в исполнении юных
артистов рассказывал собравшимся об истории
казахстана. в этом году конкурс стал настоящим
театрализованным шоу с участием не только вос-
питанников детского дома, и его сотрудников. И,
конечно, конкурс носил состязательный характер:
пять девочек и пять мальчиков в возрасте от шести
до восьми лет боролись за высокое звание «Үміттің
ханзадасы мен ханшайымы». И каждый этап кон-
курса соправождался массовым костюмированным
выходом.
Песни, танцы, владение тремя языками – казах-
ским, русским и английским, пластика и гибкость,
хорошо поставленный голос и правильная дикция
– все это не оставило равнодушными ни зрителей,
ни жюри, в состав которого вошли члены республи-
канского совета директоров. все участники конкур-
са «великий шелковый путь» вошли в номинации.
но все-таки самое главное – им принадлежали зри-
тельские симпатии и восторженные аплодисменты.
Свою «минуту славы» эти дети заслужили!
Следуя великому шелковому пути…
№ 4 (20) декабрь 2014
22
У ТЕЛЕВИЗОРА
жас ҚазаҚстандыҚтар.
жаңа ғасыр КөшбасшыЛары
Юные Казахстанцы.
Лидеры нового тысячеЛетия
Көшбасшылық туа біте ме, әлде, жүре біте ме?Көшбасшы деген кім? Туғаннан
ерекше дарынға ие болған адам ба, әлде өз-өзін тәрбиелей білген жан ба?
Ежелгі гректер халықтың назарын өзіне аудара алатын, сөзімен баурап алатын
қасиетті ерекше бағалаған. Алайда, өз-өзіне деген сенімділік, тәуекелділік, бар
жауапкершілікті мойнымен көтере білу – бұның бәрін, егер ерік-жігер болса,
кез келген адам бойына сіңіре алады. Бүгінде бұл қасиеттер адамның жан-
жақты хабардар болуымен және шешендік өнермен толықтырылуда (себебі,
біз өмір сүріп жатқан үшінші мыңжылдықта «ақпаратты меңгерсең – бәрін
меңгергенің» делінеді). Сөзімен тасты да жара білген өткір тілді шешендер
ілгері заманнан ерекше құрметке ие. Сонымен, жас көшбасшының біртіндеп
жаймен танылғаны дұрыс па, әлде қолдау көрсетіп, сол жарық жұлдыздың ер-
терек жанғаны дұрыс па?
Рождаются лидерами или становятся? Кто такой лидер? Человек, наделенный
набором природных качеств, или тот, кто сумел воспитать их в себе? Харизмой
древние греки называли божественный дар притягивать взгляды людей к се-
бе, способность овладевать их умами. Но уверенность в себе, решимость в дей-
ствиях, смелость взять ответственность за них на себя, рвение, отвага – все это
при наличии воли и горячего желания можно в себе воспитать. Сегодня все эти
качества «докомплектовываются» виртуозным владением и оперированием
информацией (коль скоро мы живем в третьем тысячелетии, где, как извест-
но, «владеешь информацией – владеешь всем») и ораторским искусством. Этот
дар «глаголом жечь сердца людей» был весьма почитаем еще в античности. Так
что же лучше – позволить юному лидеру самому постепенно раскрыться (или
нет) и пробиться «через тернии к звездам» или помочь ему и дать тот самый
рычаг, с помощью которого он перевернет этот мир?
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
23
для нас, творческой группы, годовая игры всегда волнующий момент. Потому что мы в течение
года видели, с каким задором играют дети, особенно в младшей лиге. Они очень непосредствен-
ные: если выигрывают, сразу ликуют, радуются, а если проигрывают, то расстраиваются до слез.
на финальную игру прошли самые самые лучшие и каждый из них достоин звания «Чемпион года»
жанар адамбаева,
продюсер проекта «ХХI ғасыр көшбасшысы»
Определенно, таким ребятам нужно помо-
гать. Так решили двенадцать лет назад на те-
левизионном канале «Хабар» и запустили став-
ший сегодня культовым у молодежи казахстана
проект – интеллектуальную образовательную
программу «ХХI ғасыр көшбасшысы», «ли-
дер XXI века». Сегодня казахстан, огромный,
многонациональный, присылает школьников из
казахских школ со всех своих регионов, чтобы
они продемонстрировали стране свои знания и
получили возможность реализовать свои здо-
ровые амбиции (в качестве стартовой площад-
ки) на интеллектуальном шоу канала «Хабар».
учитывая масштаб и значимость проекта, неу-
дивительно, что он нашел поддержку на местах
у акиматов всех уровней, у представителей
передовой интеллигенции в лице руководите-
лей ведущих университетов республики – та-
Сөзсіз,
ондай
жеткіншектерге
көмектесу
керек. Мұндай шешімді «Ха-
бар» арнасы осыдан он екі
жыл бұрын қабылдап, бүгінде
Қазақстан жастарының ара-
сында аса танымал жоба
- «ХХI ғасыр көшбасшысы»
зияткерлік сайысын эфир-
ге шығарды. бүгінде көп
ұлтты
Қазақстанымыздың
барлық аймақтарынан талай
бүлдіршін үміт арқалап келеді.
Олар өз білімдерін бүкіл елдің
алдында көрсетіп, «Хабар»
арнасының зияткерлік сай-
ысында бақтарын сынайды.
Жобаның мәні мен ауқымын
№ 4 (20) декабрь 2014
24
біз үшін, шығармашылық топ үшін жылдық ойын деген өте маңызды. Себебі, жыл бойы, әсіресе,
төменгі лиганың қатысушыларының қалай ойнайтындарын көреміз... Жеңсе, сол сәтте шаттанып,
ерекше күйге түседі, ал жеңілсе, көздеріне жас алып жатады. ақтық сайысқа ең үздіктері жолдама
алды, сондықтан да, «Жыл чемпионы» атағына олардың кез келгені лайық.
жанар адамбаева,
«ХХI ғасыр көшбасшысы» жобасының продюсері
ких, как казГу, казнТу, аГу,
кЭу, кбТу.
как работает механизм
программы? школьники про-
ходят предварительный от-
бор по всем городам и весям
казахстана – этим занимается
специальная рабочая группа
проекта. Тех из них, кто пока-
зал лучшие результаты, ждет
увлекательная рабочая неде-
ля в алматы до съемок игры –
ескерер болсақ, әртүрлі деңгейдегі әкімдердің,
сондай-ақ, ҚазМу, аМу, ҚЭу, ҚбТу, ҚазұТу
сынды республиканың жетекші жоғарғы оқу
орындарының басшылары сияқты алдыңғы
қатарлы зиялы қауым өкілдерінің қолдауына
ие болғаны таңқаларлық емес.
бағдарлама механизмі қалай жұмыс істейді?
Қазақстан бойынша барлық қалалар мен
ауыл-аймақтарда оқушылар іріктеу турынан
өтеді – бұл іспен жобаның арнайы жұмыс
тобы айналысады. ең жақсы нәтижелер
көрсеткен оқушылар алматыға жол тарта-
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
25
ды. Олар түсірілімге дейін
балалар психологтары мен
телебағдарлама сарапшыла-
рымен арнайы тренингтерге
қатысады.
Сондай-ақ, 2012 жылдан
бастап эфир кеңістігінде
өздерінің
көшбасшылық
қасиеттерін
іске
асы-
ру құқығына орта буын
оқушылары да ие болды.
ең
танымал
зияткерлік
сайысы қатысушылар са-
нын арттырып, «ХХI ғасыр
көшбасшысы» төменгі лига»
жобасын іске қосты. бір
жылдың ішінде төрт жүзге
жуық оқушы өз білімдерін
көрерменнің талқылауына
салды. Төменгі лига өте
қызықты
жоба
болып
шықты – оған қатысқан ба-
лалар үшін де, жобамен
жұмыс істеп жатқан ересек-
тер үшін де және телеарна
көрермендері үшін де.
2013-2014
жылдың
специальные тренинги с детскими психологами
и экспертами телепрограммы.
кроме того, с 2012 года право на реализа-
цию своих лидерских качеств в эфирном про-
странстве главного казахстанского телеканала
получили школьники среднего звена. Самая
известная интеллектуальная образователь-
ная программа расширила круг участников
и запустила проект «ХХI ғасыр көшбасшысы»
төменгі лига». за год продемонстрировать
зрительской аудитории свои знания и эруди-
цию здесь смогли около четырехсот детей –
увлеченных, непосредственных и очень эру-
дированных. Младшая лига оказалась очень
интересным проектом – и для самих ребят, в
ней участвующих, и для взрослых, работающих
над проектом, и для зрителей телеканала.
Финальная игра по итогам сезона 2013-2014
годов собрала лучших юных интеллектуалов
страны и прошла, что называется, на одном
дыхании. в ней участвовали пять мальчиков –
ермек Хамит, нұржан бөдес, Әнуар Өмірғалиев,
Темірлан Жаңабай, бақыт есбол. но звездоч-
кой суперфинала, а заодно и чемпионкой года,
стала девочка – Әлима Құлмұхамбетова.
Следует отметить, что на решающий тур этой
завершающей телевизионный сезон «баталии»
№ 4 (20) декабрь 2014
26
маусымдарының қорытындысы бойынша ақтық
ойын еліміздің ең жас дарындыларының басын
қосып, жоғарғы деңгейде өтті. Оған бес ұл
бала қатысты – ермек Хамит, нұржан бөдес,
Әнуар Өмірғалиев, Темірлан Жаңабай, бақыт
есбол. алайда, ақтық ойынның жұлдызы әрі
жылдың чемпионы болған қыз бала – Әлима
Құлмұхамбетова.
Осы бір ауқымды жарыстың ақтық сыны-
на жолдама алған нұржан бөдес пен Әнуар
Өмірғалиевтің Өскеменнің назарбаев зияткерлік
мектебінің оқушылары екенін, ал бақыт
есболдың астаналық мектептен екенін атап
өткеніміз дұрыс. Әлима Құлмұхамбетованың
бағы жанып, «Хабар» агенттігінің арнайы
дайындаған ақшалай сыйлығына ие бол-
ды. екінші және үшінші орындарды иелен-
ген оқушыларға да арнайы сыйлықтар табыс
етілді. бірақ, жас дарын иелері үшін ең ба-
сты сыйлық жобадан алған әсерлері болды.
Жеткіншектердің барлығының да арманы бір
– бірнеше жылдан кейін болса да, «ХХI ғасыр
көшбасшысы» зияткерлік сайысының жоғарғы
лигасына қатысу…
прошли два ученика Интел-
лектуальной назарбаевской
школы
усть-каменогорска
нұржан бөдес и Әнуар
Өмірғалиев, а также семи-
классник из астаны бақыт ес-
бол. Әлима Құлмұхамбетова,
помимо лавров победитель-
ницы получила и денежный
приза от телевизионного
агентства «Хабар». Ценные
призы вручены и тем, кто за-
нял второе и третье места.
но все же главным подарком
всем юным участникам игры
стали яркие впечатления от
события. все ребята высказа-
ли свое самое главное на се-
годня желание – стать участ-
никами, пусть даже через
несколько лет, старшей лиги
интеллектуальной образо-
вательной программы «ХХI
ғасыр көшбасшысы»…
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
27
ПРЕСС-КЛУБ
Мы рады вновь открыть для вас, дорогие читатели, двери нашего пресс-клуба.
И рады представить вашему вниманию работы пробующих себя в журналисти-
ке и стихосложении ребят со всех уголков Казахстана. Мы очень надеемся, что
многие из них найдут себя в этой сфере человеческой мысли, и займут места
в студенческих аудиториях факультетов журналистики или филологических
факультетах лучших университетов нашей страны и мира. Ведь журналистика
Достарыңызбен бөлісу: |