Ғылыми-әдістемелік журнал/научно-методический журнал
жүктеу/скачать 4,47 Mb. Pdf көрінісі
|
| №
4 (20) декабрь 2014 ғылыми-әдістемелік журнал/научно-методический журнал Қымбатты оқырман! Құрметті дос! дегенмен, қыс мезгілі ғажайып уақыт! Суық түсісімен тым-тырыс болып қалатын адамдарды түсіну қиын... Иә, бұл адам үшін онша қолайсыз жылдың ең қатал кезі, бірақ қыс жанның рахаттануы үшін қаншама мүмкіндіктер бермей ме – шаңғы дейсің бе, коньки дейсің бе, шана- мен сырғанап, қармен ойнаудың өзі не тұрады! ал сол уақыттағы ауаның тазалығын айтсаңшы! Сенбейсіз бе? Онда тау шаңғысы туралы біздің материалымызды оқып көріңіз... ең дұрысы, жылы киініп алыңыз да, солай қарай тура тартыңыз! Сондай-ақ, күнтізбеге қараңызшы: қаншама мереке күндерін көресіз! ең бастысы – егеменді Қазақстанымыз бен данагөй елбасымызды құттықтайтын айтулы күндер. бұл күндері Отанымызға деген құрметіміз бен мәңгілік сүйіспеншілігімізді білдіреміз. бүгінде Қазақстан елімізге гүлденген болашаққа жолдама берген Тәуелсіздік күніне дайындалып жатыр. Сонымен қатар, алда жаңа жыл салтанаты – мектеп, ұжым және әрине, отбасы аясындағы керемет мейрам, мандарин мен шыршаның хош иісі адамды ерекше қиялға жетелейді... Тағы да айтарым... әлем бұдан өзге де «ерек- ше күндерді» тарту еткен екен, міне, бәріміз бір болып, сол мерекелерді атап өтеміз. Сіздің, құрметті оқырман, қысқы-мерекелік көңіл-күйіңізді көтеру мақсатында бұл тақырыптарға ерекше тоқталуды жөн санадық. Қазір айнала қар құрсауында. астана кешкі салтана- тымен ғажайып бір мегаполисті еске түсіреді. елордамыз мемлекет жетістігінің символындай, өз елімізге деген сеніміміздің белгісіндей. күні ертең-ақ бас қаламыз, бүкіл ел жаңа жыл алдындағы қарбаласқа түседі. Сондай сәтте көңіл-күйіңіздің көтеріңкі болатынына, ерекше қуанышты күйде болатыныңызға сенеміз. Тәуелсіздік күні құтты болсын, қымбатты оқырман! келе жатқан Жаңа жыл құтты болсын! Қыс мезгілі әрқайсысыңызға шаттық сыйласын! Құрметпен, еркен кобыев Главный редактор: е.р. кОбыев редакционный совет ОразалИева з.Ж. МакенОва а.М. абдыкарИМ М.С. кОшкарОва Г.Х. даулбаева л.Ж. беГалИна М.е.
роман ГаврИлкевИЧ, www.818.kz корректор: Галия ИбраГИМОва Фото: александр ЖИвОТОв адрес редакции: 010000, г. астана, ул. Орынбор, 8,«дом журналистов», блок 16-в, тел./факс: 8 /7172/ 50 24 54, 50 24 42 e-mail: abi_blank@mail.ru
Государственное учреждение «комитет по охране прав детей Министерства образования и науки республики казахстан» (город астана) Периодичность издания журнала: один раз в квартал регистрационное свидетельство № 10900-Ж от 30 апреля 2010 г., выдано комитетом информации и архивов Министерства культуры и информации республики казахстан. за точность фактов и достоверность информации ответственность несут авторы материалов. Отпечатано в ТОО ИПк «астанабланкИздат» заказ № 3025 Тираж 2 500 экз.
МазМұны СлОвО О рОдИне ҚазаҚстан. тарих. Көшбасшы Казахстан. история. Лидер. бет стр. 6 ПрИОрИТеТы защита прав детей в Казахстане: достижения, пробЛемы и перспеКтивы бала – адамның бауыр еті... жаратылысы ерекше сол бір ғажайыпты табиғат Ананың бізге, адамзатқа жасаған ерекше сыйы деп қабылдайсың. Жаңадан отырғызған жас шыбықтай күтім жасап, ертеңгі күні қандай ағашқа айна- лар екен деп, ойға қаласың. Оларды қорғауға, көзіміздің қарашығындай сақтауға тырысамыз. бұның бәрі біздің діни көзқарастарымызға, мемлекеттік идеологияға, қоғамдағы орын алған жағдайларға, сонымен қатар, отбасындағы ара-қатынастар мен күнделікті күйбең тірліктерге байланысты. бет стр. 12 у ТелевИзОра жас ҚазаҚстандыҚтар. жаңа ғасыр КөшбасшыЛары Юные Казахстанцы. Лидеры нового тысячеЛетия бет стр. 22 ПреСС-клуб отКрывая новуЮ страницу бет стр. 27 СОбыТИе
К 70-Летнему ЮбиЛеЮ гуманитарного КоЛЛеджа г. астана бет стр. 30 юные ТеаТралы «петя мен ҚасҚыр»: новое звучание сКазКи… бет стр. 35
№ 4 (20) 2014 СОдерЖанИе кнИЖная ПОлка ер-тостиК. сКазКа на ночь бет стр. 41 калейдОСкОП СОбыТИй сЛедуя мировому КаЛендарЮ… Зимний календарь в нашей стране – торжественный и веселый. Мы праздну- ем обретение нами независимости, отдаем должное роли главы государства в становлении суверенного Казахстана и встречаем вместе со всей планетой новый год. Но в мире еще много значимых дат. Веселых празднеств и дней памяти. Дат, призванных напомнить нам о важном и обратить внимание на проблему. Дат торжественных или бьющих в набат… Мы захотели сегодня рассказать вам о некоторых из них, к которым ежегодно присоединяются и казахстанцы. бет стр. 43 нОвОГОдняя ПедаГОГИка Феномен деда мороза: я верЮ?... значит, он существует! бет стр. 49 ПеСТрый ГлОбуС в неКотором царстве, в Ледяном государстве… бет стр. 53 ПланеТа деТСТва масКа, я вас знаЮ! бет стр. 59 здОрОвье
в пЛену у ангины бет стр. 62 СПОрТИвная СМена в детсКом арсенаЛе – горные Лыжи! бет стр. 65
№ 4 (20) декабрь 2014
4 Қымбатты балалар! Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күнімен шын жүректен құттықтаймын! Аз ғана уақыт ішінде Қазақстан зайырлы, құқықтық, экономикалық тәуелсіз мемлекетке айналды. Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев- пен бірге барлық сынақтардан абыроймен өтіп, ертеңгі күнге деген сенімділікке ие болдық. Бүгін де Қазақстанды бүкіл әлем бейбітшілік сүйгіш, даму- шы мемлекет ретінде таниды. Біздің барлық жетістіктеріміз – қазақстандықтардың ерен еңбектері мен шығармашылық жұмыстарының нәтижесі. Қадірлі достар! Болашақтың іргетасын сіздер қалайсыздар. Сондықтан да сіздердің таланттарыңыз мен әлеуеттеріңіз жаңа Қазақстан үшін аса маңызды. Біздің басты міндетіміз – уақыт өткен сайын белсенді жастарымыздың саны артып, еліміздің әрбір жеткіншегінің жаңа Қазақстанның дамуына лайықты үлесін қосуы үшін бар жағдайды жасау. «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» жолдауында Елбасымыз жастарға үлкен сенім ар- тып: «Бұл Стратегия сіздерге арналған. Оны жүзеге асыра- тын да, жемісін көретін де сіздер. Өз жұмыс орындарыңызда отырып, осы жұмысқа әрқайсысыңыз атсалысыңыздар. Немқұрайлылық танытпаңыздар» деп, атап өткен. Сіздер – жаңа бағыттың, жаңа уақыттың қозғаушысысыздар. Еліміздің болашағы сіздердің қолдарыңызда. Біз сіздерді әрқашан мақтан тұтып, өздеріңізге артқан сенімдерімізді ақтайды деп үміт артамыз. Мерекемен құттықтай отырып, шын жүректен зор денсаулық тілеймін. Бейбіт әлемде оқуда озат болып, үлкен жетістіктерге қол жеткізе берулеріңізге тілектеспін. Отанымыз – Тәуелсіз Қазақстан гүлдене берсін!
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
5 Дорогие ребята! Примите искренние поздравления с Днем Независимо- сти Республики Казахстан! За небольшой исторический период народ Казахстана сумел построить демократическое, правовое и эконо- мически независимое государство. Вместе с Первым Президентом Лидером Нации Нур- султаном Абишевичем Назарбаевым мы с честью прош- ли все испытания и обрели уверенность в завтрашнем дне.
Сегодня Казахстан знают во всем мире как миролюбивое и процветающее государство. И все наши успехи – результат упорного и творческого труда казахстанцев. Дорогие друзья! Вам предстоит строить будущее! Ваш потенциал и талант очень ценен для общества. Наша основная миссия - сделать все возможное для того, чтобы активных молодых людей становилось все больше, чтобы каждый юный гражданин нашей страны вносил до- стойный вклад в развитие нового Казахстана. Уделив особое внимание молодежи в Послании «Ка- захстанский путь – 2050: единая цель, единые интересы, единое будущее», глава государства обозначил: «Эта Стра- тегия – для Вас. Вам участвовать в её реализации и Вам пожинать плоды её успеха. Включайтесь в работу, каждый на своём рабочем месте. Не будьте равнодушными». Вы двигатели нового курса, нового времени. Именно Вам создавать судьбу страны вместе со всем народом! И я верю, что мы, взрослые, будем гордиться вами. От всей души желаем вам крепкого здоровья, мира, со- гласия, успехов и благополучия. Пусть процветает наша Родина – Независимый Ка- захстан!
№ 4 (20) декабрь 2014
6 СЛОВО О РОДИНЕ ҚазаҚстан. тарих. Көшбасшы Казахстан. история. Лидер. Бірінші Президент күніне арналған мектеп репортажы Школьный репортаж ко Дню Первого Президента • раушан джананова • раушан джананова
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
7 Қазақтың біртуар ақыны Тайыр Жароковтың осы бір өлең шумақтарын елорданың бір гимна- зиясында оқитын қызымның сынып жетекшісі әрі қазақ тілі пәнінің мұғалімі зәуре Қазыбекқызы Әбуованың өткізген сынып сағатында естідім. бұл өлең жолдары маған ерекше әсер етті. Себебі, тура алдымда әлі де отызыншы жылдардағы қазақ геноциді туралы ештеңе де білмейтін, қазақ да- ласын күңіренткен ана жоқтауынан, ұлы Отан соғысының аталаларымыз бен әкелерімізден айырған қасіретінен бейхабар, тоқсаныншы жыл- дарда орын алған жұмыссыздық пен жоқшылықтың не екенін біле бермейтін жеткіншектер отыр... Осы бір он бір жастағы бүлдіршіндер еліміз отандық экономиканың «өсу қиындықтарын» арт- та қалдырып, жаңа әлемге аяқ басқан сәтте дүние есігін ашқан. Жаңа туған лақтай аяқтарының әлсіздігіне қарамастан, алғашқы қадамын нық басқан Отанымызды бүгінде бүкіл әлем қарқынды дамып келе жатқан мемлекет ретінде таниды. бұл жеткіншектер, шын мәнінде, басқа заманда және мүлдем басқа Қазақстанда өсіп жатыр!
астана. №3 мектеп-гимназиясы. «біздің Пре- зидент – біздің мақтанышымыз. наш Президент – наша гордость» атты бірінші Президент күніне арналған сынып сағаты. нұрсұлтан назарба- ев бейнеленген суреттер, плакаттар, слайдтар, елбасымыздың дәйексөздері, балалар оқыған өлеңдер, сондай-ақ, олардың жүрекжарды сөздері... бесінші сыныптың оқушылары ешкімнің дәйексөзін, көркем сөздерін қолданбай-ақ, үлкен мақтанышпен Отан туралы, еліміз туралы, бүкіл елді соңына ерте білген, батылдығы мен жігерлігі, көрегендігі тек жеткіншектерге ғана емес, бүкіл халыққа үлгі болатын ұлт көшбасшысы туралы қарапайым ғана сөздермен әңгімелеп берді.
Эти строки Таира Жарокова, замечательного казахстанско- го поэта, я услышала на класс- ном часе в столичной гимна- зии, где учится моя дочь и куда я была приглашена её класс- ной руководительницей, пре- подавателем казахского языка зауре казыбековной абуовой. И мне это стихотворение по- казалось знаковым – ведь передо мной сидело абсолют- но новое «племя младое», не знающее, в силу юного возрас- та, об ужасах геноцида казах- ского народа тридцатых годов, не слышавшее стоявшего над степью материнского плача «жоктау», когда великая От- ечественная забирала наших дедов и отцов, не видевшее сложнейшего периода безде- нежья и безработицы 90-х… Эти одиннадцатилетние дети пришли в этот мир уже после того, как страна пере- жила «трудности роста» от- ечественной экономики. После того, как казахстан, словно новорожденный оленёнок, пошатываясь на слабых пока еще ножках, делал первые шаги. После того, как наша родина доказала всему миру свое право на место под «по- литическим солнцем»… Они действительно растут в другое время и в совершенно другом казахстане! Казахстан, Казахстан – отчий край, кровный стан! Даль ковыльных степей, верность старых друзей… Гордо реет твой флаг средь флагов других стран. Тебя знает весь мир, мой родной Казахстан! астана.
школа-гимназия №3. классный час, посвящен- ный дню Первого Президента под названием «біздің Прези- дент – біздің мақтанышымыз. наш Президент – наша гор- дость». Слайды, плакаты и изображением нурсултана назарбаева, цитаты первого лица республики, стихи в устах ребят, которые я не могла не вставить в свой репортаж...
№ 4 (20) декабрь 2014
8 «балалар, қалай ойлайсыңдар, неліктен нұрсұлтан Әбішұлы назарбаев- ты бүгінде ұлт көшбасшысы деп атайды?», - деп сұрады, зәуре Қазыбекқызы. бәрі бірыңғай қол көтерді. балаларымыз Қазақстан Президенті туралы соншалықты көп білетініне тәнті болдым. бүлдіршіндер оның өмірбаянын, туылған күні мен жылынан бастап, еңбек жо- лын, еліміздің тағдырын шеш- кен шешімдері мен сөздерін білетін болып шықты. Мәселен, бір бала орнына тұрып, «егер украина басшылығы орыс тілді тұрғындарына қысым көрсетпей, ішкі саясатты көрегендікпен басқарса, қазіргі азаматтық соғыс болмас еді» деп, айтып салды.... «Иә!– деп, қолдай кетті сыныптас доста- ры, - біз қазір үш тілді меңгеріп жатырмыз – қазақ, орыс және ағылшын! ал кейбіреулер басқа да тілдерді үйреніп жа- тыр!...» бүгінде
балаларымыздың үш тілді меңгеріп жатқаны – елбасымыздың көреген шешімі, оның соңғы уақытта орын алып жатқан жағдайларды халық игілігіне бейімдеуі. Өйткені, тек бірлік пен келісім ғана көп И оживленная беседа. Обычные казахстанские пятиклассники простыми словами, без надры- ва и пафоса, но с гордостью и тихой любовью рассказывали о своей родине, о своем народе, о человеке, чья мудрость и дальновидность, ха- ризма и изрядная доля личной ответственности, смелость в решениях, компетентность и умение определять приоритеты сделали его лидером с большой буквы. Елбасымыз жолдайды, Халқы оны қолдайды. Ешқашанда орынсыз, Шешімдері болмайды. Елбасы елді қорғайды, Халық қамын ойлайды. Осындай жақсы адамның, Жақсылығы тарайды. Тәуелсіздікті елге сыйлады, Бейбітшілікті қалады. Орындалып арманы, Халқымызда ажарлы. Осының бәрі әрине, Елбасының арқасы. «как вы думаете, ребята, почему нурсултан абишевич назарбаев носит сегодня такое высо- кое звание – лидер нации?», – спросила зауре казыбековна. в ответ – лес рук. как много, ока- зывается, наши дети знают о президенте казах- стана! его биографию – в датах и цифрах, гео- графию его трудового пути, его высказывания и решения, определившие судьбу их страны… например, один мальчуган уверенно заявил, что если бы украинское руководство вело мудрую внутреннюю политику, а не притесняло бы рус- скоговорящее население, эта страна не пребыва- ла бы сегодня в состоянии гражданской войны… «да! – поддержали его одноклассники, – Мы сей- час учим и знаем три языка – казахский, русский и английский! а некоторые из нас и еще другие языки учат!...» Три языка в нашей жизни сегодня – дально- видное решение главы государства, его умение адаптировать исторически сложившуюся ситу- ацию на благо народа. ведь только единство и согласие в общем доме – основа его процвета- ния. все казахстанцы обязательно будут гово- рить, читать и писать на государственном языке, и беречь его как бесценное наследие предков, как культурный эквивалент нации. Гордо, по ве- лению души и сердца. кстати, классный час, на котором я «гостила», проводился как раз, кроме государственного языка, еще и на русском и ан- глийском. Говорю об этом в качестве иллюстра- ции…
«Что нам дал суверенитет?», – прозвучал еще один вопрос. возрождение языка и культуры, са- мостоятельное использование природных ресур- сов, направленное на успешное экономическое развитие страны, свободу выбора в позициони-
ғыЛыми–әдістемеЛіК журнаЛ/научно–методичесКий журнаЛ ҚазаҚстан баЛаЛары
9 ұлтты шаңырақтың гүлденуінің негізі болып табылады. барлық қазақстандықтар міндетті түрде мемлекеттік тілде жазып, оқитын және ата-бабамыздың құнды мұрасы ретінде көзінің қарашығындай сақтайтын бо- лады. Осы жерде өзім қатысқан сынып сағатының мемлекеттік тілден өзге, орыс және ағылшын тілдерінде өткенін атап өткім келеді.
«егемендік бізге не берді?», – деген тағы да бір сұрақ қойылды. Тіліміз бен мәдениетіміздің жаңғыруы, табиғи ресур-
старды дербес пайдалану, еліміздің экономикалық даму жолына түсуі, Қазақстанның халықаралық аренадағы өз жайғасымын таңдау еркіндігі... күрделі сөз тіркестерін пайдаланбаса да, бесінші сынып бүлдіршіндері ұстаздарымен бірге осы тақырыпта сөз қозғады. Олар бүгінде балалардың емделуге, оқуға, дарындарын дамытуға, армандарын жүзеге асыруға бар мүмкіндіктердің жасалғанын мақтана айтып өтті. Бойымда жігер, тұрғанда сенім, Жалындап өтем жолыңда сенің! өзіңсің мәңгі бақытым, барым, аяулы Отан, ардақты елім! Қазақстан – Республикам менің! Түсініп терең өмірдің мәнін, Жалынды жастар, сендерсің сәнім! Беретін бойға күш қуат, жігер, Шырқалсын шаттық Әнұран әнім! Қазақстан – Республикам менің! бірақ мемлекет басшысы болу оңай ма? Әсіресе, аяқ астынан тәуелсіздік бұрынғы «кеңестік» экономикалық байланыстарды үзіп, республика- ны төбеден жай түскендей күйге түсіріп, барлық мемлекеттік құрылымдардың беріктігін сынап, елді экономикалық күйреуге әкеп соқтырған аумалы-төкпелі заманда ел тізгінін қолға ұстау кез келгеннің қолынан келмесі анық. дәл осын- дай сәтте елді жұмылдыра алатын, демократиялық реформаларға бет түзеп, батыл экономикалық шешім қабылдауда жауапкершілікті мойнымен көтере алатын, халықты соңына ергізе алатын көшбасшы пайда болады. Ондай адамның тарихтан өз орнын алуы да, ұрпақтың құрметіне ие болуы да заңды. нұрсұлтан назарбаев дәл сондай тұлға. бұл туралы зәуре Қазыбекқызы сынып сағатының ба- рысында оқушыларына түсіндіріп өтті. Ол балалармен әңгімелесіп жатқанда менің де ойыма естеліктер оралды... Сонау тоқсаныншы жылдары менің Отаным жартылай бұзылған үйге ұқсайтын: әне, қабырғалары қисайған, іргетасы жарылған... неден бастау керек? нені қолға алу керек? ешкім де көмектесе алмайды – көршілердің ровании казахстана на между- народной арене… Об этом, пусть даже не оперируя слож- ной терминологией, говорили пятиклассники со своим педа- гогом. а еще о том, что сегод- ня наши дети могут лечиться, учиться, развивать свои даро- вания, воплощать в жизнь са- мые смелые мечты! Бойымда жігер, тұрғанда сенім, Жалындап өтем жолыңда сенің! өзіңсің мәңгі бақытым, барым, аяулы Отан, ардақты елім! Қазақстан – Республикам менің! Түсініп терең өмірдің мәнін, Жалынды жастар, сендерсің сәнім! Беретін бойға күш қуат, жігер, Шарқалсын шаттық Әнұран әнім! Қазақстан – Республикам менің! но легко ли быть главой го- сударства? Особенно тогда, когда независимость «обруши- вается» на республику подоб- но лавине, разрывая прежние «союзные» экономические связи, испытывая на проч- ность все государственные структуры и ввергая страну в состояние экономического коллапса? Именно в таких экс- тремальных для любой страны условиях может появиться ли-
жүктеу/скачать 4,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|