«Филология ғылымдары» сериясы Серия «Филологические науки»



Pdf көрінісі
бет19/137
Дата13.03.2023
өлшемі1,79 Mb.
#73656
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   137
Байланысты:
Хабаршы вестник

наны тәтті... 
Нәтиже алуға бағытталмаған еңбек әрекеті қарама-қарсы бағаланады: Еңбегі аздың 
өнбегі аз. Еңбегі ештің - күні кеш. Мұнда эксплицитті берілген бағалау предикаты 
қолданылған. 
Атап айту керек, еңбек атауымен тығыз байланысты мақалдар халық арасында 
қалыптасқан азық табудың жолы ретінде мифтік күш туралы көріністі білдіреді: Еңбек 
қылсаң ерінбей, тояды қарның тіленбей. Кім еңбек етсе - сол тоқ. Еңбекадамның 
екінші анасы.Осылайша, еңбек және жалқаулық туралы мақалды талдаудың негізінде, 
жасалған 
еңбек 
атауының 
когнитивті-семантикалық 
құрылымы 
«ыждаһатпен 
қиюластырылған әрекет пен жай-күй» инвариантына негізделген. Бұл инвариантқа 
провербиальды мағынаның екі басты бағыттары бағынады: біріншісі - «мақсатты әрекет, 
мәні жоқ ыждаһат» мазмұнды компонентімен, екіншісі - ыждаһатпен қиюласқан мақсатты 
әрекет компонентімен. Екінші бағыт жіктеледі және провербиальды мағыналардың екі блогы 
жасалады. Олардың біріншісі «адал еңбек» мазмұнды компонентімен, екіншісі - «адамның 
жеке басының игілігіне бағытталған» компонентімен байланысты./4/ 
Айта кететін маңызды жайт, провербиальды мағынаның әрқайсысы барлық жүйенің 
өкілі ретінде тұрады. Бұдан еңбек атауының барлық мақалдық айтылымдарда ішкі 
«локализациясы» бар - ішінара бағытталған субъект ыждаһаты бар субъектілік әрекеттің 
сипаттамасы туралы көріністі жасайтындығын түсінуге болады. 
1. 
Гумбольдт В. Избранные труды по языкознанию. — Москва: Прогресс, 
1984. - 400 с. 
2. 
Маслова В.А. Когнитивная лингвистика. Минск: ТетраСист, 2004.-55с. 
3. 
Қасьім Б. Когнитивті лингвистиканың теориялық негіздері // Қазақ тілі 
мен әдебиеті және инновация мәселелері. - Алматы, 2008. - 5-9 бб. 


Абай атындагы ҚачҮ11У-дың Хабаршысы. «Филология гылымдары» серияси, МЬ2 (і2).2010ж. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   137




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет