Г. И. Бейсенова
жүктеу/скачать 274,67 Kb.
|
| Мазмұны:
Оқу мақсатындағы компьютерлік программалар. Педагогикалық-программалық құралдар (ППҚ). Компьютерлік техниканың көмегімен оқыту процесін толық және жартылай автоматтандыруға арналған жаңа дидактикалық құралдарды ППҚ деп атайды. ППҚ-ға: 1.ЭЕМ-ге арналған программалар жиынтығы. Бұл программалар оқу пәнінің дидактикалық мақсатына сәйкес болуы тиіс. 2.Оқу процесіне қолданылатын программалардың техникалық ж/е әдістемелік құжаттарының жиынтығы. 3.Оқу процесіне қолданылатын көмекші құралдар(слайдтар, компакт дискілер, есептер жиынтығы, анықтамалықтар, т.б.) ППҚ-қа құрамына енетін ЭЕМ программаларын көбінесе оқыту программалары деп атайды.олар оқу әрекетінің әрбір кезеңінен жүзеге асыруға мүмкіндік береді.Техникалық құжаттар оқыту программаларының ішкі құрылымының мазмұнын сипаттайды. Техникалық құралдарға нұсқау беру оларды экеплудатциялау, жеке мәліметтер беру т.б. Әдістемелік құжаттарға оқытушының оқыту прграммаларын қолдануда ұсыныс, пікірлер т.б. оқыту программаларын жобалау бірнеше деңгецді қамтитын көп деңгейлі құрылым болады. Оның деңгейлер»: -тұжырымдалғандық деңгей;-тех-қ деңгей;-операциялық деңгей;-іске асыру деңгей; Тұжырымдалғандық деңгейде оқыту молделі қарастырылады, оған оқушы мен оқытушынің әрекеттері, оқыту әдістері оқытудың барлық формалары т.б. сонымен бірге мұндай оқытудың психологиялық, дидактикалық принциптері мәселе ретінде қарастырылады. 2. Педагогикалық-программалық құралдардың типологиясы. Қазіргі кезде оқу процесінде пайдаланатын оқыту программаларының түрлері көп. Оқыту программалары мынадай болсын н/е болуы керек деген нақты үлгі жоқ. Көбінесе олардың түрлері келесі мәселелерге байланысты анықталады, яғни білім мен іскерлікті бекіту; үйретуші, жаттықтырушы программалары;әртүрлі жағдайларда модельдеу программалары; ойын тәсілдері мен әдістері пайдаланылатын программалар; проблемалық оқытудың іске асыратын программалары. Oқытудың дараландыру компьютердің қолдану мүмкіндігінің байланысты онда қорлданылатын программалар да әртүрлі болады. Қолданбалы программалар оқу мақсатына сәйкес болуы керек. Мысалы: - басқарушы программалар сыныпты басқарудағы кейбір дәстүрлі функцияларды орындайды, бұл пргограммалар тек ғана компьютерге қатысты командаларды ғана емес, басқада жұмыстарды атқарады.Мысалы: оқушыларға қосымша нұсқау, сілтеме беру, басқа компьютермен байланыс.- жаттықтырушы программалары оқу материалының мазмұндағы өтілген тақырыптарды қайталауға арналған программалар -модельдеуші программалар модельдеудің негізгі элементтерімен түрлері бойынша еркін композициясы. -оқыту программалар білімді терең игеруге бағыт беретін, жаңа информацияларын қамтамасыз ететін программалар -диагностикалық программалар оқушының білімін, біліктілігін немесе іскерлігімен дағдысын бағалау программалар. -берілгендер қоры-білімнің түрлі саласы бойынша сақталған мәліметтер. 1. ЭЕМ-ге арналған программалар жиынтығы. Бұл программалар оқу пәнінің дидактикалық мақсатына сәйкес болуы тиіс. 2. Оқу процесіне қолданылатын программалардың техникалық және әдістемелік құжаттарының жиынтығы. 3. Оқу процесіне қолданылатын көмекші құралдар (слайдтар , компакт дискілер, есептер жинағы, анықтамалықтар, т.б. ) ППҚ құрамына енетін ЭЕМ программаларын көбінесе оқыту программалары деп аталады. Олар оқу әрекетінің әрбір кезеңін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Техникалық құжаттар оқыту программаларының ішкі құрылымының мазмұнын сипаттайды; техникалық құралдарға нұсқау беру оларды эксплудатациялау; жеке мәліметтер беру т.б. Әдістемелік құжаттарға оқытушының оқыту программаларын қолдануда ұсыныс пікірлері т.б. Оқыту программалары әр түрлі тәсілдермен құрылады. Сондықтан оқыту программаларын алдын ала жобалау қажет . Оқыту программаларын жобалау бірнеше деңгейді қамтитын көпдеңгейлі құрылым болады. Оның деңгейлері. - тұжырымдалғандық (концептуальдылық) деңгей; - техникалық деңгей - операциялық деңгей - іске асыру деңгейі Концептуальдық деңгейде оқыту моделі қарастырылады. Оған оқушы мен мұғалімнің әрекеттері, оқыту әдістері оқытудың барлық формалары, т.б. Сонымен бірге мұндай оқытудың психологиялық , дидактикалық принциптері негізгі мәселе ретінде қарастырылады. 3.Оқыту мақсатындағы компьютерлік программаларды жасау кезеңдері. Педагогикалық сценарий және оны безендірудің нұсқалары. Қазіргі кезде оқу процесінде пайдаланылатын оқыту программаларының түрлері көп. Оқыту програмалары мынадай болсын немесе болуы керек деген нақты үлгі жоқ. Көбінесе олардың түрлері келесі мәселелерге байланысты анықталады, яғни 1) білім мен іскерлікті бекіту 2) үйретуші, жаттықтырушы программалары 3) әртүрлі жағдайларды модельдеу программалары 4) ойын тәсілдері мен әдістері пайдаланылатын программалары 5) проблемалық оқытуда іске асыратын программалары Аталған мәселелерге байланысты оқыту программасын құруда келесі жағдайлар ескеріледі: - оқытудың қандай функцияларын компьютер атқарады - компьютердің функцияларды орындау тәсілдері - оқу есептерін қолданудың ерекшеліктері - оқыту программаларың техникалық және программалық қамтамасыз етілуі Енді осы жағдайларға жеке тоқталайық: А)оқытудың функциялары бойынша компьютердің атқаратын маңызды әрекеттері - компьютерлер тек қана оқыту функциясын атқармайды (мысалы,жаңа сабақтың мазмұны, іскерлік дағдыны бекіту т.б). Сонымен бірге фрагменттерінің тұтастығын қамтамасыз етеді. (яғни жаңа материалды баяндау барасында мәселесінің немесе есептің қойылымы, есеп шығару немесе мәселені шешу процесін басқару,оқу әрекетін бақылау және бағалау) - Фрагмент «шамасы» (сабақ, тақырып, бөлім, оқу курсы). Бұл параметрлер сабақ жоспарын (сценарийін) жасауда маңызды орын алады.Оқыту програмалары бірнеше сценарийдің жиынтығын механикалық түрде біріктіреді. ә)Компьютердің функцияларды орындау тәсілдерінде келесі мәселелер қарастырылды 1)Оқушы мен компьютердің өзара әрекеті ерекшеліктері Мұнда А)сұхбаттасу түрлері («іскерлік» бағытында немесе) педагогикалық бағытында) ескеріледі; ә)оқу есептерінің қойылатын оқушының өз көзқарасы, бағыты бойынша шешуін қамтамасыз ету 2)Оқу әрекетін басқару тәсілдерін келесі түрде бөлуге болады: А)процесс бойынша немесе жауап бойынша басқару ә)оқытуды дараландыру деңгейі (бірнеше сұрақтар бере отырып жағдайға бейімдеу немесе рефлекстік басқару,оқушыларды динамикалық модельдеуге үйрету) б)басқару:тура және тура емес (тура емес жағ-да оқушылардың қияндыққа кездесу жағдайда көмектер ұйымдастыру немесе қосымша есептер беру, эвристикалық нұсқаулар беру) в)басқарудың қатаңдығы: Оқыту программаларын жобалаудың өзіндік ерекшеліктері бар. Бұл ерекшеліктердің бірі оқыту программасы бірнеше сценарийлерден тұрады.Бұл сценарийлар бір-бірінен тәуелсіз оқушының әрекетіне қарай жұмыс істейді. Психологиялық педагогикалық көзқарас бойынша мұндай оқыту прог-ы «жаттықтырушы» (тренажер) прог-дың мақсатын анықтайды. Көптеген мамандар оқыту прог-н жобалауды олардың дидактикалық мүмкіндікеріне баса назар аударады.Бұл дұрыс та шығар, бірақ мұндай прог-дың техникалық және прог-қ жабдықталуының да әсері үлкен болады. Оқыту программаларын жобалау Қазргі уақытта оқыту программаларын жобалаудың – эмпирикалық және теориялық деп аталатын тәсілдері бар. Эмпирикалық тәсілді қолдайтындардың негізгі идеясы – оқыту программаларын тәжірибеге негіздеу. Олар оқыту программаларының теориялық негіздеріне аса мән бермейді.Негізгі көңілді оқыту программаларының эффектілігіне аударады. Екінші теориялық тәсілді қолдайтындардың идеясы оқыту программамаларының теориялық негізін жасау шындығында, бүгінгі күні шетелдерде де, ТМД елдерінде де оқыту программаларының барлық аспектілерін қамтитын толық аяқталған жұмыс бар деп айта алмаймыз. Көптеген оқыту прог-да жалпы мәселелерді берумен шектелсе, кейбір программаларында жеке аспектілері қарастырады Оқыту программаларының құрылымын зерттей келе, мындай қорытынды жасауға болады.Оқыту программалары теориялық негізге сүйенуі қажет.Сонымен оқыту прог-н жобалауды жүзеге асыруда әртүрлі әсілдерді қолдануға болады. -басқару программалары-сыныпты басқарудағы кейбір дәстүрлі функцияларды орындайды,бүл программалар тек қана комп-ге қатысты командаларды ғана емес, басқа да жұмыстарды атқарады. Мысалы,оқушыларға қосымша нұсқау,сілтеме беру,басқа комп-мен байланыс -оқыту программалары - білімді терең игеруге бағыт беретін,жаңа информацияларын қамтамасыз етілген программалар -диагносикалық /тестілік программалар-оқушының білімін, біліктілігі немесе іскерлігі мен дағдысын бағалау прог-ы -Жаттықтырушы программалар-оқу материалының мазмұнындағы өтілген тақырыпттарды қайталауға арналған прог-р -берілгендер қоры-білімінің түрлі саласы бойынша сақталатын мәліметтер -Электронды құрылғылар үшін өлшеуге және бақылауға арналған программалар. Мұндай программалар Роботтардың әрекетін басқаруы -Имитациялық прог-р-қандай да бір аспектілерді жүзеге асыру бағытындағы программалар.Мұндай прог-да негізгі құрылымының функциональды (қызметтік) сипаттамасын үйренуде параметрлердің саны шектелген жағдайда іске асыр-ды. -Модельдеуші программалар-модельдеудің негізгі элементтері мен түрлері бойынша еркін композициясы -«Микромир»типті программалар - имитациялық-модельдеуші программаларға ұқсас программалар - құрал-саймандармен жабдықталған программалық құралдар мұндай программалар текстерді өңдеуде,кестеледі құруда, графиктік информацияларды өңдеуде қажетті әрекеттерді жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. - Программалау тілдері: компьютерде орындалу мүмкіндігі бар кодтау жүйелері Бұл программалар барлық прог-ң типі ғана емес. Бірақ оқытудың дидактикалық принципіне сәйкес келеді. жүктеу/скачать 274,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|