Окушыиың білімін және шеберлігін бакылау

білім берудін әдісі мсн мазмүныиа өзгсрістср енгізеді. Бүрынгы 
алған білімі мсн жаңадан алған білімінін арасындагы байланыс- 
ты аныктайды.
Бақылаудың басты қызметі - оқушының білімін және дағды- 
сын, шеберлігін аныктау.
Білімді бакылау қызметі максатына карай білімділік, дамыту- 
шылык жонс торбиелік қызметін дс аткарады.
Білімділік және дамытушылык қызметі окушыны оку үдерісі- 
нің жалпы ғылыми, иителлектуалды жоне практикалык сиякты 
бірнеше түрлерін меңгеруге, ал тәрбиелік жағыыан окуға дсген 
жауапксршілігініц артуына, күнделікті берілген тапсырмаларды 
бір жүйелікпен орындауына, білімін бақылауға барлык уакытта 
дайын болуға бағыттайды.
Бнологиядан білім беруде білімін бағалауды іске асырып кана 
коймай, бақылаудың мазмүнына да аса мән беру керск. Мүғалім- 
нің жаңа такырыиты оку барысында берілетін акпараттың колемі 
окушыныц дайыидық децгейіне қойылған талаптан жоғары бо- 
луы мүмкін. Сондыктан оку матсриалдарын жана моліметтермен 
толыктыру керек. Осыпың нәтижссінен окушының сол пәнге де­
ген кызығушылығы артады. Бірак окушынын білімін тексеруді 
базалык деңгейде алған біліміне карай бағалау керек. Ал жоғары 
деңгейде бағдарламадап тыс материалдарға жауап беруді окушы­
нын өзінін тілегіне байланысты жасауға болады.
Окушыпың білімін тексеруде окулыктағы сүрактар мен тап­
сырмаларды пайдаланады. Коп жағдайларда окулыкта берілген 
биологиялык объектілсрді, үдерістерді. аныктамаларды ғана тек- 
ссріп, шығармашылык білімін өте аз мөлшердс тексереді.
Оқушынын білім деңгейін тексеруде жасушанын компонент- 
терн мүшелер мен үлпалардың қүрылымы, экожүйенің боліктері 
жайлы карапайым жактарына көп көңіл боледі. Ал биологиялык 
объектілер мен үдерістердін, күбылыстардың мазмүнын ойлап. 
кабілеттілігін дамыту жақтары, әсіресе ғылыми фактілерге тү- 
жырымдама беру, ссбеп-салдарына мән бсріп, қорытындылау на- 
зардан тыс калады.
Сондыктан окушының білімін, шеберлігін бакылау барысын­
да окыгушы мына моселелерге коціл болуі тиіс: а) фактілерді
154 ♦ 
7-тарау. Қа:ііргі ксздсгі биология сабағьшьщерекшеліп

саралау, корытындылау шсбсрлігін игеруінс, ә) агзалардың жскс- 
жскс бөліктеріне мән бере отырып, осы үдерістер бір түтас ағзада 
болатындығына корытыиды жасап түжырымдау керек.
Окушының білім сапасыиын жоғары болуы табиғаттағы тірі 
ағзалардыц күрылысы меи кызметтерін салыстырып, түжырым 
жасау шебсрлігіне де байланысты.
Көп жағдайда мсктеп окушыларының теориялык білімін 
тожірибеде іскс асыра алмауының бір себебі зертханалық, тәжіри- 
белік шеберлігінің темендігінен, өйткені окушыныц тиісті дең- 
гейдс тәжірибелік ептілігін дамытуға аса көңіл аударылмайды. 
Мысалы, өсімдіктің, жаиуардың түрлерін анықтау жағынан ка- 
рапайым тәжірибелер жасау, табиғат аясында бақылаулар өткізу, 
т.б. Сондыктан окытушы оку-тәрбие жүмысын аткару барысында 
оқушының тәжірибелік шсберлігін шыцдауға көңіл болуі ксрск.
Окушының тәжірибслік шеберлігін дамытуды ағымдағы білі- 
мін бақылау кезінде е.мес, қорытынды білімін тексеру барысыида 
да тексеру керек. Соидыктан мүндай бақылауды белгілі бір жүйе- 
мен үздіксіз бакылауға алғанда ғана жақсы нотижеге жетуге болады.
Тағы да бір көңіл аударарлык мәселелердін бірі - окушылар- 
дың окулык пен ғылыми-шығармашылық әдебиеттермен жүмыс 
істеу кабілеті. Оқушылар көп жағдайда окулықты үкыпсыз окып, 
окығандарын еске сактай алмай, оның ішінен ең ксрегін боліп 
алмайды. Осыған орай, оқушыларды әдсбиеттермеп жүмыс іс- 
теуге үйрету керск.
Окушының білімін анықтауда негізгі үғымдармен, заңдылық- 
тармен, теориялык фактілермен шсктеліп кана қоймай, оку іс- 
әрекеттерінің түрлерін қалыптастыра отырып, иителлектуалды 
деңгейін дамыту.

жүктеу/скачать 9,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: