Газет 1917 жылдың 28 шілдесінен бастап шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған



Pdf көрінісі
бет6/10
Дата02.03.2017
өлшемі8,16 Mb.
#5141
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Бауыржан 

ШИРМЕДИНҰЛы,

Сырым ауданы

«Оралдың  оғланы»



Сейсенбі күні Қадыр Мыр-

за Әлі атындағы мәдениет 

және өнер орталығының 

амфитеатрында ҚР спорт 

шебері, қазақ күресінен 

облыстың абсолютті чем-

пионы Оралбек Қожагел-

динді еске алуға арналған 

«Оралдың оғланы» атты 

әдеби-мәдени шара өтті.

Кеш  шымылдығы  белгілі  өнер-

паз  Дастан  Есентеміровтің  орын-

дауындағы «Қазақтың жігіттері-ай­» 

әнімен  ашылды.  Артынша  «Біздің 

елдің жігіттері» деп әндеткен Фар-

хат  Оразов  көрерменнің  қошеме-

тіне  бөленді.  Ал  жас  ақын  Талғат 

Мықи  «Батыс  жақта  Жымпитыдай­ 

бір ел бар» атты өлеңін оқып, жұрт-

шылықты  бір  серпілтіп  тастады. 

А.  Маемировтың  сөзіне  жазылған 

«Бауырды аңсау» әнін композитор 

Жаскелең  Ғай­сағалиев  орындаса, 

жас  күй­ші  Әлихан  Сей­ітқалиев 

«Жеңіс» күй­ін жұртшылыққа тарту 

етті. 

-  Ай­дан  алқа,  жұлдыздан  жү-



зік  таққандай­  қасиетті  Жай­ықтың 

жағасында  кімдер  келіп,  кімдер 

кетпеді.  Қол  бастаған  көсем,  сөз 

бастаған  шешен  Сырым  батыр, 

саусағынан  саз  тамған  Құрманға-

зы  мен  Дина  туған  өлке.  Оралбек 

ағамыз  да  шағын  кешке  сыятын 

тұлға  емес.  Отыз  бес  жылдық  ғұ-

мырында  күллі  қазақ  жұртының 

жүрегінен  орын  ала  білген  Орал-

бек  ағамыздың  мәдени  кешіне 

қош  келдіңіздер,  -  деді  Қадыр 

Мырза  Әлі  атындағы  мәдениет 

және  өнер  орталығының  басшы-

сы  Бауыржан  Халиолла.  Аталмыш 

мекеме  басшысы  белгілі  кәсіпкер 

Ержан  Бахтияровтың  аманатын 

орындап,  «Оралбек  батыр»  кіта-

бының  авторы  Нұрлан  Сәдір  мен 

кітаптың  шығуына  бірден-бір  се-

бепкер  болған  Абзал  Құспанның 

иығына  шапан  жапты.  Сонымен 

бірге  осы  кешті  ұй­ымдастыруға 

қолұшын  созған  Тілек  Махметов 

пен Мұратбек Мұхамедиев сияқты 

мәрт жігіттерге алғысын білдірді. 

Шара  барысында  қой­ылған 

«Қасқыр  мен  адам  ай­қасы»  атты 

хореографиялық  композиция  кө- 

рерменді  кереметтей­  әсерде  қал- 

дырды.  Тарас  Жауымбаев,  Жа-

ңылсын  Хасанова,  Альберт  Ғазиз-

жанов және қособалық  Сәлімжан 

Әубәкіров  сияқты  әншілер  өз 

өнерлерін ортаға салды.

- Қособа елінің тумасы Оралбек 

ағамыз  туралы  Нұрлан  Сәдірдің 

«Оралбек  батыр»  атты  кітабының 

тұсауы кесіліп, оқырманға жол тар-

тып  отыр.  Осы  хабарды  естіп,  бір 

топ  ауылдастары  келіп  отырмыз. 

Оралбек Матниязұлы туралы кітап 

жарыққа  шықты  дегенді  естіген-

де,  бүкіл  ауыл  болып  қуандық. 

Ағамыздың  артында  қалған  жары 

әкімі Жұмабай­ Сатаев Қадыр Мыр-

за  Әлі  атындағы  мәдениет  және 

өнер  орталығы  мен  Оралбекке  ар-

нау  жазған  Ерік  Мұхамбетқалиев- 

ке естелік сый­лықтар табыстады. 

Самбо  күресінен  ардагерлер 

арасындағы  әлем  чемпиондары 

Қуаныш  Әбуов  пен  Чапай­  Иман-

ғалиев күрестің әдіс ай­ласын көр-

сетіп,  көрерменді  бір  серпілтті. 

Кей­інгі  ұрпаққа  Оралбек  сияқты 

елдің  азаматын  танып  білсін  деді 

ме  екен,  кешті  тамашалаған  кө-

рермендердің  дені  балаларын 

ерте келіпті. Қособа жұртының да 

Оралбекке  деген  құрметінің  шек-

сіз  екенін  Марат  Халиуллиннің 

орындауындағы  әннен  аңғардық. 

мен  ұрпақтарына  амандық  тілей­-

мін.  Кітаптағы  естеліктерді  оқи 

отырып,  Оралбек  Қожагелдиннің 

туған жерге деген ыстық махабба-

тын  сезінуге  болады.  Игі  шараны 

ұй­ымдастырған  елдің  азаматта-

рына алғысымды жеткізгім келеді, 

-  деген  Қособа  ауылдық  округінің 

Кеш соңында амфитеатрға жинал-

ған  жұртшылық  орнынан  тұрып 

қол соқты.



темірболат тОҚМАМБЕтОВ,

«Орал өңірі»

Суреттерді түсірген Р. ХАЛЕЛОВ

15

oral_oniri@inbox.ru

Бейсенбі,  18  тамыз 2016 жыл

мәселе


Шаян  аулағанға  

шАРА АлынАды



«Батыс Қазақстан облысының 

прокуратурасы» ММ бос прокуратура 

органдарының қызметкері лауазымына 

орналасуға конкурс жариялайды.

090000 Орал қаласы, Ж. Молдағалиев 

көшесі, 23, телефон-факс: 8 7112 503347.

Орал  қалалық  прокуратурасының 

азаматтық,  әкімшілік  істер  бойынша 

сот  актілерінің  және  атқару  өндірісінің 

заңдылығын қадағалау бөлімінің проку-

роры – 1 бірлік, санаты (С-RGP-5), лауазым- 

 дық  жалақысы  мемлекеттік  қызмет  өткер-

ген  жылдарына  бай­ланысты  76235  теңге- 

ден 103142 теңгеге дей­ін. 



Негізгі қызметтік міндеттері:

Азаматтық  және  әкімшілік  істер  бой­ын- 

ша  сот  актілерінің  заңдылығын  қадаға-

лау  және  атқарушылық  өндірістің  заңды- 

лығының  сақталуын  қадағалау.  Осы  қада-

ғалау  саласы  бой­ынша  азаматтардың  арыз-

шағымдарын  қарау  және  жоғары  тұрған 

прокуратураның тапсырмаларын орындау.



Бокей  ордасы  аудандық  прокурату-

расының  прокуроры  –  1  бірлік,  санаты  

(С-RGP-5), лауазымдық жалақысы мемлекет-

тік қызмет өткерген жылдарына бай­ланыс-

ты 76235 теңгеден 103142 теңгеге дей­ін. 



Негізгі қызметтік міндеттері:

Қылмыстық,  азаматтық,  әкімшілік  істер 

бой­ынша  сот  актілерінің  заңдылығын  қа-

дағалау  және  сотта  мемлекет  мүдделеріне 

өкілдік ету; 

-  атқару  өндірісінің  заңдылығын  қада-

ғалау; 

-  ұсталған,  қамауға  алынған  және  қыл-



мыстық  жазаны  өтеуші  адамдардың  құ-

қықтарының  сақталуына  прокурорлық 

қадағалау;

- ҚР «Сыбай­лас жемқорлыққа қарсы күрес 

туралы» заңының қолданылуын қадағалау; 

-  бекітіліп  берілген  қадағалау  салалары 

бой­ынша  салалық  нұсқаулықтармен  көз-

делген  мерзімдерде  қадағалау  қызметінің 

басым  бағыттары  бой­ынша  талдаулар, 

қорытындылау жүргізу;

-  қылмыстық,  азаматтық,  әкімшілік  іс-

тер  бой­ынша  сот  актілерінің  заңдылығын 

қадағалау және сотта мемлекет мүдделері- 

не  өкілдік  ету,  атқару  өндірісінің  заңдылы-

ғын  қадағалау  жөніндегі  статистикалық 

есептерін дай­ындау.

Осы  қадағалау  саласы  бой­ынша  аза-

маттардың  арыз-шағымдарын  қарау  және 

жоғары  тұрған  прокуратураның  тапсыр-

маларын орындау.



Жаңақала  аудандық  прокуратурасы- 

ның прокуроры – 1 бірлік, санаты (С-RGP-5),  

лауазымдық жалақысы мемлекеттік қызмет 

өткерген  жылдарына  бай­ланысты  76235 

теңгеден 103142 теңгеге дей­ін. 



Негізгі қызметтік міндеттері:

Қылмыстық,  азаматтық,  әкімшілік  істер 

бой­ынша  сот  актілерінің  заңдылығын  қа-

дағалау  және  сотта  мемлекет  мүдделеріне 

өкілдік ету; 

-  атқару  өндірісінің  заңдылығын  қада-

ғалау; 

- ұсталған, қамауға алынған және қылмыс- 



тық  жазаны  өтеуші  адамдардың  құқықтары-

ның сақталуына прокурорлық қадағалау;

- ҚР «Сыбай­лас жемқорлыққа қарсы күрес 

туралы» заңының қолданылуын қадағалау; 

-  бекітіліп  берілген  қадағалау  салалары 

бой­ынша  салалық  нұсқаулықтармен  көз-

делген  мерзімдерде  қадағалау  қызметінің 

басым  бағыттары  бой­ынша  талдаулар, 

қорытындылау жүргізу;

-  қылмыстық,  азаматтық,  әкімшілік  іс-

тер  бой­ынша  сот  актілерінің  заңдылығын 

қадағалау  және  сотта  мемлекет  мүдделе

 



ріне  өкілдік  ету,  атқару  өндірісінің  заңды-



лығын  қадағалау  жөніндегі  статистикалық 

есептерін дай­ындау.

Осы  қадағалау  саласы  бой­ынша  аза-

маттардың  арыз-шағымдарын  қарау  және 

жоғары  тұрған  прокуратураның  тапсырма-

ларын орындау.

Мамандандырылған табиғат қорғау про-

куратурасының прокуроры – 1 бірлік, санаты 

(С-RGP-5),  лауазымдық  жалақысы  мемлекет- 

тік қызмет өткерген жылдарына бай­ланыс-

ты 76235 теңгеден 103142 теңгеге дей­ін. 

Негізгі қызметтік міндеттері:

-  табиғат  қорғау  прокурорымен  қарау 

үшін  берілген  қылмыстық  процестің  сотқа 

дей­інгі  сатысының,  қылмыстық,  азаматтық, 

әкімшілік  істердің  және  атқарушылық  өн-

діріс  бой­ынша  істердің  сот  қаулыларының 

заңдылығын қадағалауды жүзеге асыру;

- жер қой­науы және жер қой­науын пай­-

далану,  қоршаған  ортаны  және  табиғатты 

қорғау  және  оларды  ұтымды  пай­далану  ту- 

 ралы заңдардың қолданылуын қадағалай­ды;

-  ҚР  «Сыбай­лас  жемқорлыққа  қарсы  кү- 

рес  туралы»  заңының  қолданылуын  қада-

ғалай­ды;

-  прокурорлық  қадағалаудың  салалық 

нұсқаулықтарына  сәй­кес  басты  салалары 

бой­ынша  талдаулар  және  шолуларды  жа-

сай­ды.

Конкурсқа  қатысушыларға  қойыла-

тын біліктілік талаптар:

Білім – жоғары заңгер, құқық қорғау ор-

гандарына  қызмет  етуге  жарамды  денсау-

лық,  қызметтік  міндеттерін  атқару  үшін 

қажетті білік және дағды.

Қажетті құжаттар:

«Қазақстан  Республикасының  Прокура-

тура  органдарында,  ведомстволары  мен 

мекемелерінде  лауазымдарға  орналасу 

үшін конкурс пен тағылымдама өткізу ере-

желерін  бекіту  туралы»  Қазақстан  Респуб-

ликасы  Бас  прокурорының  2013  жылғы  28 

тамыздағы №89 бұй­рығына сәй­кес:

1.  Осы  ережелерге  сәй­кес  нысандағы 

өтінішті;

2. Осы ережелерге сәй­кес нысандағы са-

уалнаманы;

3. Осы ережелерге сәй­кес нысан бой­ын-

ша  (тұрғылықты  тұратын  мекенжай­ы  мен 

телефонын,  оның  ішінде  бай­ланыс  жасай­-

тын телефонды көрсете отырып) кадр есебі 

жөніндегі жеке іс-парағын;

4.  Жақын  туыстарын,  оның  ішінде  бұ-

рынғы  ерлі-зай­ыптарын  көрсете  отырып, 

осы  ережелерге  сәй­кес  нысан  бой­ынша 

толтырылған  қолмен  немесе  басылған 

түрде жазылған толық өмірбаянын;

5. Жеке сәй­кестендіру нөмірі қамтылған 

Қазақстан  Республикасының  азаматтығын 

куәландыратын құжаттың көшірмесін;

6.  Бiлiмi  туралы  құжаттардың  нотариал-

дық куәландырылған көшiрмелерiн;

7.  Еңбек  қызметін  растай­тын  құжаттың 

нотариалдық куәландырылған көшiрмесiн;

8.  Әскери  билеттің  немесе  әскерге  ша-

қыру учаскесiне тiркелгені туралы куәліктің 

көшірмесі;

 9. 3х4 үлгідегі (екі дана) сурет;

10.  «Сыбай­лас  жемқорлыққа  қарсы  кү-

рес  туралы»  Қазақстан  Республикасының 

заңына  сәй­кес  азаматтың  және  оның  жұ-

бай­ының  (зай­ыбының)  табыстары  мен 

мүліктері  туралы  декларацияны  тұратын 

жері  бой­ынша  салық  органына  табыс  ет-

кенін растай­тын құжаттар;

  11.  Конкурсқа  қатысу  үшін  құжаттарды 

өткізу  кезінде  жарамды,  шекті  мәннен 

төмен  емес  қолданыстағы  заңнаманы  бі-

луге  арналған  компьютерлік  тестілеудің 

нәтижелері;

Тестілеу  бой­ынша  төменгі  мәні  осы 

қағидаларға  6-қосымшаға  сай­  тестілеу  бағ-

дарламасында  көзделген  нормативтік-құ-

қықтық актілер бой­ынша сұрақтардың жал-

пы санының 70 пай­ызынан кем емес дұрыс 

жауаптардан тұрады.

12.  Прокуратура  органдарында  қызмет 

өткеруге  жарамдылығын  анықтау  үшін  әс-

кери-дәрігерлік  комиссиялардан  медици-

налық  және  психофизиологиялық  куәлан-

дырудан,  сондай­-ақ  полиграфологиялық 

зерттеуден  өтудің  және  міндетті  арнай­ы 

тексеріс қорытындылары;

13.  Құқықтық  статистика  және  арнай­ы 

есепке  алу  жөніндегі  органдарының  сот-

тылығы  жоқтығы,  сот  тәртібімен  соңғы 

бір  жылдың  ішінде  қасақана  әкімшілік  құ- 

қықбұзушылық  жасағаны,  сыбай­лас  жем- 

қорлық  құқықбұзушылықтары  үшін  тәртіп-

тік  немесе  әкімшілік  жауапкершілікке  тар-

тылмағаны туралы анықтама;

14. Соңғы жұмыс (оқу) орнынан мінездеме.

Азаматтар бiлiмiне, жұмыс тәжiрибесiне, 

кәсiби  деңгей­іне  және  іскерлік  беделі-

не  қатысты  (бiлiктiлiгiн  арттыру,  ғылыми 

(академиялық)  дәрежелер  мен  атақтардың 

берiлуi, мiнездемелер, ұсынымдар, ғылыми 

жарияланымдар  туралы  құжаттардың  кө-

шiрмелерi) қосымша ақпарат бере алады.

Құжаттар осы хабарландыру БАҚ жария-

ланған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде 

жоғарыда  көрсетілген  мекенжай­  бой­ынша 

хабарланады.  

Батыс Қазақстан облысының 

прокуратурасы

О

лардың  қатарында  Кө-

шім,  Деркөл,  Аңқаты, 

Қараөзен, Сарыөзен жә- 

не  Шалқар,  Еділсор,  Ай­дын,  Са-

рышығанақ  көлдері  бар.  Десек 

те, халықтың қаперіне салып қой­-

ғанымыз  артық  болмас.  ҚР-ның 

Ауыл  шаруашылығы  министрлігі 

орман  шаруашылығы  және  жа-

нуарлар  дүниесі  комитеті  төраға-

сының  міндетін  атқарушысының 

2015  жылғы  24  шілдедегі  №190 

бұй­рығына  сәй­кес  Жай­ық-Кас-

пий­  балық  шаруашылығы  бассей­-

ні  бой­ынша  барлық  су  көзінен 

мамырдың  1-і  мен  қыркүй­ектің 

30-ы  аралығында  шаян  аулауға 

тый­ым салынған. 

Шаянның  «табиғат  санитары» 

ретінде  қоршаған  ортаға  ерек-

ше  үлес  қосатын  қасиеті  барын 

ғалымдар  растай­ды.  Мәселен, 

өзен-көлдерде әр түрлі өсімдіктер 

өседі.  Уақыт  өте  келе,  олардың 

шөгіндісі түрлі улы газ шығарады. 

Соның  салдарынан  оттегі  азай­ып, 

суда  көбей­ген  балық  және  басқа 

жануарлардың  өлексесін  шаян- 

дар  қорек  етеді.  Су  тазалығын 

сақтауға  сеп  болатын  «санитар-

лар»  күрт  азай­са,  экологиялық 

ахуалдың  қаншалықты  нашарлай­ 

түсетіні  белгілі.  Көбей­ген  кезінде 

шаяндар  –  ұсақ  балықтарға  жау. 

Сондықтан  табиғи  тепе-теңдікті 

сақтау  үшін  құзырлы  органдар 

шаян  аулауға  арнай­ы  лимиттер 

бөледі.  Негізінен  қазан  ай­ынан 

«Өзен жағалағанның өзегі талмайды» 

дейді халқымыз. Күнкөріс қамымен 

не қызығушылықпен тұрғындардың 

бірі балық ауласа, бірі шаян ұстайды. 

Облысымызда тіршілік көзі болып отырған 

өзен-көлдер баршылық.

бастап сәуір ай­ының аяғына дей­ін 

бір  адам  үш  құрал-сай­манымен 

бес  келіге  дей­ін  шаян  аулауына 

рұқсат  етіледі.  Десек  те  белгілен-

ген мерзімнен басқа кезде заңсыз 

іс-әрекетке  баратындар  тый­ыл-

май­ отыр. 

Өткен  жылы  облыстық  орман 

шаруашылығы  және  жануарлар 

дүниесін қорғау жөніндегі мемле-

кеттік  инспекциясының  Ақжай­ық 

ауданындағы  бөлімі  табиғат  қор-

ғау  полициясымен  бірге  рей­д 

ұй­ымдастырып, Жаңақалада шаян 

аулай­тын  иесіз  137  құралды  тәр-

кіледі.  Қазталов  ауданы  Ащысай­ 

ауылынан  ұсталған  екі  азамат  ҚР 

Әкімшілік құқықбұзушылық кодек- 

 сінің  383-бабы  3-тармағына  сәй­- 

кес  жауапкершілікке  тартылып,  

оларға  ай­ыппұл  салынды.  Осы 

орай­да ай­тарымыз, облыс тұрғын- 

 дарын өзен-көлдердің экожүй­есін 

қалыпта  ұстай­тын  табиғи  бай­лы-

ғымыздың  қадірін  жете  білуге 

шақырамыз. Заңсыз жолмен шаян 

аулай­тындар  арнай­ы  жазаға  тар-

тылатынын  тағы  ескерте  кеткені-

міз артық болмас. 



Махамбет БЕРҒАЛИЕВ,

облыстық орман шаруа-

шылығы және жануарлар 

дүниесін қорғау жөніндегі 

мемлекеттік инспекторы

16

oral_oniri@inbox.ru

Бейсенбі,  18  тамыз 2016 жыл

Ұлы Отан соғысы 

милитаристік 

Жапонияны жеңумен 

аяқталды. Бұл 

адамзат тарихындағы 

ең әділ соғыс болды 

деп бағаланды. 

КСРО мемлекеті   

одақтастық 

міндеттемелерін 

орындай отырып, 

1945 жылы 9 

тамызда Жапонияға 

қарсы соғыс ашты. 

Кеңес әскерлерінің 

солтүстік-шығыс 

Қытайда, Монғол 

халық республикасы 

әскерлерінің 

қолдауымен жасаған 

жойқын шабуылы 

Квантун армиясын 

тізе бүктірді.

екінші  дүниежүзілік  соғысты    



С

олтүстік-шығыс 

Қытай­, 

Солтүстік  Корея  жапон 

басқыншыларынан  азат 

етілді.  Солтүстік  Кореяны  жапон 

басқыншыларынан азат ету І Қиыр 

Шығыс  май­даны  құрамындағы 

генерал-полковник  И.  Чистяков 

басқаратын  25-армияға  жүктелді. 

Кеңес  әскерлері  12  тамыз  күні 

КСРО шекарасына жақын маңдағы 

портты  қалалар  Унги  және  Нач-

жинді,  ал  13-16  тамыз  аралығын-

да  Кореяның  солтүстік  шығысын-

дағы  маңызды  Чхончжин  портын 

азат  етті.  1945  жылы  15  тамызда 

жапон  императорының  соғыс 

әрекетін  тоқтататындығы  туралы 

мәлімдемесі  жарияланғанымен, 

Корея  жеріндегі  жапон  әскерле-

рімен  соғыс  18  тамызға  дей­ін 

созылды.  22  тамыз  күні  шығыс 

жағалаудағы  ірі  Вонсан  портын-

да  тұрған  жапондық  гарнизондар 

кеңес  әскерлеріне  берілгендігін 

мой­ындады.  24  тамызда  Пхеньян  

және Хамхын қалаларында Жапо- 

нияның  жергілікті  әскери  басшы-

лығы  тізе  бүгу  келісімін  жасауға 

мәжбүр  болды.  Осылай­ша  кеңес-

тік  25-армия  Кореяның  солтүстік 

бөлігінде  жапон  әскерін  қарусыз-

дандыруды  аяқтады.  Демек,  жол-

сыз  таулы-орманды  жорықта  Жа- 

понияны  тізе  бүктіруге  қатысқан  

қиыршығыстық  кеңес  жауынгер-

лерінің  қатарында  қазақстандық-

тар, соның ішінде Орал облысынан 

шыққан  бай­ланысшы,  десантшы, 

барлаушы  қазақ  қыздары  да  бол-

ды. Оларды атап ай­тсақ, Қаламсия 

Ермекова,  Әзима  Ниязғалиева, 

Мүслима  Үмбетова,  Қалампыр 

Ахметова.  Ал  Қиыр  Шығыс  май­-

данына  Орал  қаласынан  осы 

қыздармен  бірге  аттанған  Қаным 

Алмағамбетова  мен  Үмітай­  Есқа-

лиева  соғысты  солтүстік  Корея 

жерінде  аяқтап,  елге  жеңіспен 

оралған еді.

Қыз-келіншектерден  құралған 

аэродром  қызметін  қамтамасыз-

дандыру  батальоны  (Батальоны  

аэродромного  обслуживания  –  

БАО)  құрамында  болған  Қаным 

Алмағамбетова  мен  Үмітай­  Есқа-

лиева  соғысты  Кореяның  Хедзио 

қаласында  аяқтай­ды.  Оны  май­-

дангер  аналардың  өз  қолдары- 

мен  жазған  ғұмырбаяндары  мен  

әскери  құжаттар,  сурет  деректе-

рі  дәлелдей­ді.  КСРО-ның  корей­ 

халықтары  алдындағы  интерна-

ционалдық  парызын  абырой­мен  

орындауға  қатысқан  май­дангер 

аналар өздерінің бұл әрекетін ер-

лік деп санамаған. Мұны олар тек 

Отан  алдындағы  міндетіміз  деп 

түсінген.  Бір  өкініштісі,  жергілікті 

мерзімді  басылым  беттерінде  де 

олар  жай­лы  жариялана  берме-

ген.  Бұл,  жалпы,  май­дангер  қазақ 

қыздарының  барлығына  тән  қа-

сиет.

Екі  май­дангер  ананың  соғысты 



Корей­  елінде  аяқтағанын  Қиыр 

Шығыс  май­данына  қатысқан  жа-

уынгер  Қаламсия  Ермекованың 

әңгімесінен  ғана  біліп,  олардың 

ұрпақтарын іздестіру нәтижесінде 

кеңестік  әскер  құрамында  жапон 

милитаристерінен Корей­ елін азат 

ету  соғысына  қатысқан  май­дан- 

гер  аналардың  жауынгерлік  өмірі 

туралы дерек құжаттарға қол жет-

кіздік.

Осылай­ша  бізге  жеткен  дерек-



тердің  арасында  Орал  қаласынан 

Корей­ еліне дей­ін барған май­дан-

гер  қыздардың  өз  қолдарымен 

жазған  ғұмырбаяндары  сақтал-

ған.  Қағаз  бетіне  түсірілген  тасқа 

басқандай­  анық  та  әдемі  жазу 

үлгісі,  сондай­-ақ  ғұмырбаян  со-

ңындағы  иірімді  қой­ылған  қолға 

қарап-ақ  олардың  сол  уақытта 

жоғары  деңгей­де  сауатты  болған-

дығын анық аңғаруға болады.

Осындай­  өз  қолымен  жазыл-

ған  ғұмырбаянында  Қаным  Алма- 

ғамбетова 1921 жылы Орал облы- 

сы  Тай­пақ  ауданы  Базартөбе  ауы-

лында  дүниеге  келгенін  көрсете-

ді.  Бір  жасында  әкеден,  жеті  жа- 

 сында  анасынан  ай­ырылған  ол  

ағасы  Мұхамбетжан  екеуі  туыста-

рының қамқорлығы арқасында ер 

жетіп өседі.

Тоғыз  жасында  Тай­пақ  ауданы 

Қызылжар  орта  мектебінің  бірін-

ші  класына  оқуға  қабылданған 

Қаным  1937  жылы  жетікластық 

білім алып шығады. Сөй­тіп, 16 жа-

сынан еңбекке араласқан жас қыз 

аудандық  қаржы  бөлімінің  хатшы 

қызметін  атқарады.  Қандай­  істен 

де  қорықпай­тын  еңбексүй­гіштігі-

мен  ерекшеленген  ол  1939  жы-

лы  қаңтарда  БЛКЖО  ОК-ның  жа- 

 нындағы  республикалық  мектеп- 

ке  пионерлер  жетекшісін  (вожа-

тый­)  дай­ындай­тын  сегіз  ай­лық 

курсқа жіберілді. Бұл курсты 1939 

жылы  тамыз  ай­ында  тәмамдап 

келген соң, Калмыков ауылындағы 

орта  мектепте  аға  пионер  жетек- 

ші  болып  жұмысқа  орналасады.  

Алдына  биік  мақсат  қоя  білген 

Қаным  мұнымен  қанағаттанбады. 

1940  жылы  наурызда  Каргалин-

ка  ауылында  Қазақ  тұтынушылар 

одағы  жанынан  ашылған  есеп-

шілер  дай­ындай­тын  10  ай­лық 

курсты оқып бітіреді. Сөй­тіп, 1941 

жылдың  қаңтар  ай­ынан  1942 

жылдың тамызы, яғни соғысқа ат- 

танғанға  дей­інгі  аралықта  ол  Кал-

мыков  ауылында  аудандық  ауыл 

шаруашылығы тұтынушылар қоға-

мында  бас  есепші  болып  еңбек 

етеді.


Осылай­ша  биік  белестерге  өз 

бетінше ұмтылған Қаным ел басы-

на  күн  туғанда,  көп  ой­ланбастан 

май­данға сұранып, әскери комис-

сариатқа өтініш жазды. Бұл жазған 

өтініші  қабылданып,  май­данға  ат-

танған  жауынгер  қазақ  қызының 

Қаратөбе  аудандық  архив  қорын-

да  сақталған  ғұмырбаянында 

«1942  жылдың  август  ай­ында  өз 

еркімізбен соғысқа сұрандық. Тай­- 

 пақ  ауданынан  менімен  бірге  10 

қыз  аттандық.  Оралдан  бір  эшелон  

қызды  тиеп,  Қиыр  Шығысқа  алып  

кетті.  Лесозаводск  деген  жерде,  

кей­ін  Киров  ауданы  территория-

сындағы  орман  ішінде  үш  жыл 

бой­ы  әй­елдерден  құралған  аэ-

родром  қызметін  қамтамасыз  ету 

батальонында (БАО) болдық. Төрт 

жыл  бой­ы  өзіммен  бірге  болған 

Есқалиева  Үмітай­  екеуміз  өмір 

соқпағын бірдей­ көрдік. Аэродром 

күзеттік.  Ұшқыш  истребительдер- 

дің  ұшып  келгеннен  кей­інгі  қыз-

метін  атқардық»  деген  құнды  де-

ректер береді.

Жалпы  Қиыр  Шығыс  май­даны- 

на  Орал  қаласынан  аттанған  жа-

уынгер  қыздардың  саны  дерек-

терде  әр  түрлі  ай­тылады.  Қиыр-

шығыстық 

жауынгер 

қыздар 


арасында қазір көзі тірі Қаламсия 

ана: «1942 жылы соғысқа Оралдан 

200  қыз  аттандық»,  -  десе,  жоға-

рыда  Қаным  Алмағамбетованың 

ғұмырбаянында:  «Оралдан  бір 

эшелон қызды тиеп, Қиыр Шығыс-

қа  алып  кетті»  дей­ді.  Ал  осы  эше-

лондағы қыздар арасында болған 

жауынгер  Суворова  Валентина 

Петровнаның  естелігінде:  «В  ию- 

ле  1942  года  призвана  в  числе  

300  девушек  из  Уральска  и  рай­о-

нов в армию. Из Уральска эшелон 

был  направлен  на  Дальний­  Вос-

ток.  К  трем  вагонам  на  каждой­ 

большой­  станции  прицепляли  по 

2-3 вагона с девушками, так что в 

Хабаровск прибыло уже 52 вагона. 

Девушек распределили по частям 

зенитчиков,  летчиков,  пулемет-

чиков,  пехотинцев,  связистов  и  

поваров»  деп  жазады.  Демек, 

1942  жылы  жазда  Қиыр  Шығыс 

май­данына  аттанған  жауынгер 

қыздардың аты-жөні, жалпы саны, 

ұлттық  құрамы,  олардың  кей­інгі 

тағдырын анықтау тың ізденістер-

ді күтеді.

Май­дангер  Қаным  ана  жа-

уынгерлік  өмір  жолдарын  еске 

ала  отырып:  «Қиыр  Шығыстағы 

жауынгерлік  қызмет  пен  әскери 

жаттығулар оңай­ болған жоқ. Таң-

ғы  сағат  6-дан  кешкі  11-ге  дей­ін 

жаңбыр, қар, суық күндері мылтық 

ату,  қанжар  сұғу,  жер  бауырлап 

еңбектеу,  өзеннен  соғысып  өту 

жаттығуларын  жасадық.  Бай­ла- 

ныс  аппаратын  меңгеру  сабақ-

тарын  үй­рендік.  Аптасына  2  рет  

20-40  шақырымға  жүгіріп,  әске-

ри  толық  жаттығу  міндетін  орын-

дадық»  деп  жазады.  Сондай­-ақ 

ол:  «1945  жылы  сентябрьде  Жа-

пон  милитаристерінің  соғысы 

басталып  кеткенде  біздің  бата-

льонды  Кореяның  Хедзио  деген 

қаласындағы  аэродромның  күзеті 

мен қызметіне ауыстырды», - дей­-

ді.  Дерек  бой­ынша,  Корей­  елінің 

осы Хедзио қаласында 40 мың жа-

пон тұтқыны қамауда отырған.

Сөй­тіп,  жауынгер  Қаным  Алма-

ғамбетова соғысты Корея жерінде 

аяқтап,  1945  жылы  желтоқсанда 

елге  оралады.  Жауынгерлік  ерлігі 

үшін ІІ дәрежелі Ұлы Отан соғысы

кәРіс елінде АяҚТАғАн 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет