«География» пәні бойынша Педагогтердің білімін бағалауға арналған тест спецификациясы



бет1/7
Дата14.03.2023
өлшемі128,5 Kb.
#74192
  1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
Geografiya kaz (1)


«География» пәні бойынша
Педагогтердің білімін бағалауға арналған тест спецификациясы
(2023 жылдан бастап қолдану үшін)



  1. Мақсаты: Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында жұмыс істейтін педагогтерді аттестаттау барысында Педагогтердің білімін бағалау тест тапсырмаларын әзірлеу мақсатында құрастырылған.

  2. Мiндетi: Педагогтердің білім деңгейінің біліктілік талаптарға сәйкестігін анықтау.

  3. Мазмұны: «География» пәні бойынша оқу бағдарламасына сәйкес оқу материалдары енгізілген.






Тақырып



Тақырыпша

Оқыту мақсаттары

01

Географиялық зерттеу әдістері

01

Географиялық зерттеу объектілері. География ғылымының дамуы. Географиялық деректер көздері. Географиялық тәжірибелер. Жалпы географиялық әдістер. Өзекті географиялық зерттеу әдістері

географияны зерттеу нысандарын анықтау; саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттап, баға беру; далалық, картографиялық, теориялық географиялық зерттеу әдістерінің мәнін түсіндіріп, қолдану; географиялық ақпарат көздерімен жұмыс істеу: карталар, суреттер, мәтіндер, фотосуреттер, графикалық материалдар; географиялық нысандар мен құбылыстарды номинациялау ерекшеліктерін анықтау; зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдістерін қолдану; зерттеу тақырыбына сәйкес аудандастыру әдістерін қолдану;

02

Географиялық карталар. Географиялық деректер базасы

02

Географиялық карталар. Географиялық номенклатура

маңызды Қазақстандық географиялық нысандарды, үдерістер мен құбылыстарды карталардан көрсету барысында сипаттау; статистикалық деректерді талдау нәтижелері бойынша картограммалар мен картодиаграммаларды жасау; географиялық номенклатура нысандарын картадан көрсету; Қазақстанның географиялық номенклатура нысандарын картадан көрсету

03

Географиялық деректерді ұйымдастыру. Географиялық деректер базасын құрастыруда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың рөлі

географиялық нысандарды топтастырып кесте түрінде көрсету; ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолдана отырып, географиялық деректер базасын құрастыру; геоақпараттық әдістер мен геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) технологияларының ерекшеліктерін, басқа ғылымдар мен өндіріс салаларымен байланыстарын түсіндіру;

04

Жерді қашықтықтан зерделеу әдістері. Геоақпараттық жүйелер технологияларын қолдану аясы

жерді қашықтықтан зерделеудің әдістерін сипаттау, маңыздылығы мен ерекшеліктерін түсіндіру; шаруашылық пен ғылым салаларында геоақпараттық технологияларын қолданудың маңыздылығын сипаттау;

03

Физикалық география

05

Литосфера. Литосфераның тектоникалық қозғалыстары. Литосфералық катаклизмдер

литосфераның құрылысы мен заттық құрамын анықтау; жердің тектоникалық құрылымы мен литосфералық плиталардың орналасуын картадан көрсету және сипаттау; жер бедерінің қалыптасу және таралу заңдылықтарын зерттеу; қазақ оронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіру және транслитерациясын үш тілде ұсыну; жер қыртысының тектоникалық қозғалыстарын талдау: дрейф, коллизия, субдукция, спрединг; дүние жүзінде және Қазақстанда литосфералық катаклизмдердің себеп-салдарын, таралуын түсіндіру; Қазақстандық компонент негізінде литосфералық катаклизмдер барысында өзін өзі ұстау ережелерін түсіндіру; тау жыныстары мен минералдарды түрлі белгілері бойынша жіктеу; тау жыныстары мен минералдардың қалыптасу заңдылықтарына байланысты пайдалы қазбалардың таралуына талдау жасау; тау жыныстары мен минералдардың қасиеттерін анықтау; тау жыныстарының жасын анықтау әдістерін түсіндіру; геологиялық жылсанау мен геохронологиялық кестені талдап, жер қыртысының және тіршіліктің дамуындағы ірі кезеңдері мен геологиялық оқиғаларды ажырату; жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде жер бедерінің адамзат тіршілігі мен шаруашылығына тигізетін әсеріне баға беру; Қазақстанның жер бедерінің геологиялық тарихын және тектоникалық құрылымын анықтау; Қазақстанның минералды ресурстарының таралу заңдылықтарын анықтау; Қазақстанның минералды ресурстарын өндіру және өңдеудің басты орталықтарын картадан көрсетіп, сипаттау; Қазақстанның минералды ресурстарына баға беру; минералды ресурстарды игерумен байланысты проблемаларды топтастыру

06

Атмосфера және оның құрамдас бөліктері. Ауа райы және метеорологиялық элементтер. Қолайсыз атмосфералық құбылыстар

атмосфераның құрамын сипаттау, атмосфераның құрылысы мен қабаттарының ерекшеліктерін графикалық түрде бейнелеп, түсіндіру; «Ауа райы» ұғымын түсіндіреді метеорологиялық элементтер мен құбылыстарды сипаттау; зерттеу маңыздылығын анықтайды; метеорологиялық элементтердің көрсеткіштерін өлшеп, метеорологиялық құрал-жабдықтарды қолданумен тіркеу; атмосфераның ғаламдық циркуляциясын талдап, түсіндіру; климаттық белдеулерді талдау; жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде қолайсыз атмосфералық құбылыстарды талдай отырып, сақтану шараларын ұсыну, климат қалыптастырушы факторларды талдау; әр материкте орналасқан ұқсас климаттық белдеулерді салыстыру; жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде климаттың адамзат тіршілігі мен шаруашылығына тигізетін әсеріне баға беру; адамзат әрекетінің атмосфера мен климатқа тигізетін кері әсерін топтастыру, шешу жолдарын ұсыну; Қазақстан климатын қалыптастырушы факторларды талдау; Қазақстанның климаттық жағдайын талдау; Қазақстанның климаттық ресурстарын бағалау; Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын, таралу аумақтарын картада көрсету

07

Гидросфера және оның құрамдас бөлігі. Су ресурстарының маңыздылығы. Дүниежүзілік мұхиттың географиялық жағдайы. Дүниежүзілік мұхит суларының қасиеттері.

гидросфера және оның құрамдас бөліктерін сипаттау; су ресурстарының маңыздылығын түсіндіру; өзен аңғарының құрылысын түсіндіру; Қазақстанның ішкі суларын топтастыру; көрсеткіштерін талдайды және сипаттау (өзендер мен көлдер, мұздықтар мен мәңгі тоң, жерасты сулары); дүниежүзілік мұхиттың құрамын, географиялық жағдайын сипаттау; мұхит және оның құрамдас бөліктерін жоспар бойынша сипаттау; мұхит суының қасиеттеріне әсер ететін факторларды анықтау; мұхит суының қозғалыстарын жіктеп, түсіндіру; мұхиттар және теңіздермен байланысты апаттарды топтастыру, дүние жүзінің және Қазақстанның көлдері мен мұздықтарын жоспар бойынша сипаттау

08

Биосфера және оның құрамдас бөліктері. Туған өлкенің флорасы мен фаунасы. Қазақстанның топырақ түрлері. Топырақтың экологиялық проблемалары. Табиғи-аумақтық кешендерді қалыптастыру

биосфераның құрамын, құрылымын, шекаралары мен қасиеттерін анықтау; өлкеге тән өсімдіктер мен жануарларды анықтау және «Қызыл кітапқа» енген түрлерін атау; Қазақстанда топырақ түрлерінің таралуын анықтау; жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде топырақ ресурстарына баға беру; топырақтардың экологиялық проблемаларын жіктеп, шешу жолдарын ұсыну; географиялық қабық, мұхиттар және материктер, зоналар және белдеулер, ландшафтар табиғи-аумақтық кешендерінің қалыптасуын түсіндіру; табиғат зоналары мен биіктік белдеулерінің қалыптасуын түсіндіру; әр материкте орналасқан ұқсас табиғат зоналар мен биіктік белдеулерді салыстыру; мұхиттағы тіршілік дүниесінің таралуын анықтау; Қазақстанның табиғат зоналары мен биіктік белдеулеріне салыстырмалы талдау жасау; қорықтар, қорықшалар, ұлттық саябақтар ерекше қорғалатын аумақтардың құрылу мақсатын түсіндіру; Қазақстанның табиғи мұрасына баға беру

04

Әлеуметтік география

09

Халық географиясы

дүниежүзі халықтарының этнолингвистикалық жіктелінуін түсіндіру; дүние жүзі халқының діни құрамы мен діндердің таралу аймақтарын анықтау; халықтың этникалық және діни құрамына байланысты дүниежүзінің тарихи-мәдени өркениеттік аймақтарының қалыптасуын түсіндіру; қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде ұлтаралық және дінаралық келісімнің қажеттілігін дәлелдеу және қалыптастыру жолдарын ұсыну; халық санын анықтау әдістерін түсіндіру; дүниежүзі елдерін халықтың ұдайы өсу түрі бойынша жіктеу; елдердің демографиялық жағдайын талдап, басты демографиялық көрсеткіштерін есептейді: халық саны, туу және өлім коэффициенттері, табиғи және механикалық өсім, жалпы өсім, жас-жыныстық көрсеткіштер, ұлттық және діни құрам; елдердің демографиялық көрсеткіштерін графикалық түрде ұсынып, түсіндіру; дүниежүзі елдерін демографиялық проблемалары бойынша жіктеу; «демографиялық саясат» ұғымын түсіндіре отырып дүниежүзінің жекелеген елдеріне қатысты демографиялық саясаттың өзіндік моделін ұсыну; Қазақстан халқының ұлттық және діни құрамын анықтау; дүниежүзі халқы миграцияларының басты бағыттарын, себеп-салдарын түсіндіру; Қазақстандағы көші-қон үдерістерді талдап, басты бағыттарын анықтау; көші-қон саясатының өзіндік үлгісін ұсыну; қазақстандық көрсеткіштерді басқа елдердің көрсеткіштері мен салыстыру негізінде еңбек ресурстарының сандық, сапалық құрамына баға беру; Қазақстанның демографиялық жағдайын талдап, демографиялық саясаттың өзіндік моделін ұсынады; Қазақстандағы елді мекендерді жіктеу; елді мекендердің түрлері мен функционалды зоналарын сипаттау; Қазақстандағы ойконимдерді жіктеп, мағынасын түсіндіру және транслитерация сын үш тілде ұсыну; Қазақстанның елді мекендері проблемаларын жіктеп, шешу жолдарын ұсыну; урбандалу үдерісінің себеп-салдарын түсіндіру арқылы байланысты проблемалардың шешу жолдарын ұсыну; Қазақстандағы урбандалу үдерісіне баға беру

05

Экономикалық география

10

Табиғи ресурстар. Әлеуметтік-экономикалық ресурстар. Көлік инфрақұрылымы. Әлеуметтік инфрақұрылым

табиғи ресурстарды жіктеу; жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде табиғи ресурстардың таралу заңдылықтарын талдау; табиғи ресурстардың шоғырлануын картада көрсету; жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде табиғи ресурстарды игерумен байланысты проблемаларды талдап, шешу жолдарын ұсыну; табиғи ресурстарды экономикалық және экологиялық тұрғыдан бағалайды; дүниежүзінің жекелеген аймақтарының табиғи ресурстық әлеуетін бағалайды; қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде жекелеген табиғат ресурстарын өңдеу технологиясын сипаттай отырып, орталықтары мен дайын өнім түрлерін атау; Қазақстанның табиғи-ресурстық әлеуетін бағалау; Қазақстанда жекелеген табиғи ресурстарды өңдеу технологиясын сипаттап, орталықтары мен дайын өнім түрлерін атау; табиғатты пайдалану үлгілері мен түрлерін топтастыру; тұрақты дамудың белгілері мен бағыттарын сипаттау; Қазақстанда табиғатты пайдалану проблемаларын анықтап, шешу жолдарын ұсыну; жергілікті компонент негізінде; табиғатты пайдалануға байланысты зерттеу жүргізу; Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде көлік инфрақұрылымының элементтерін сипаттап, маңыздылығына баға беру; Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде адам әлеуетінің даму индексі көрсеткіштерін анықтап, елдерді салыстыру;

11

Дүниежүзілік шаруашылықтың даму үрдістері мен көрсеткіштері. Дүниежүзілік шаруашылықтың салалық және аумақтық құрылымы. Дүниежүзілік шаруашылықтың салалары: ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіп

ауыл шаруашылық, өнеркәсіп шаруашылық салаларын жіктеу арқылы маңыздылығын түсіндіру; Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде ауыл шаруашылық және өнеркәсіп өндірісін, қызмет саласын орналастыру факторларын талдау; Қазақстанның экономикалық аудандарының шаруашылық салаларын анықтау, мамандануын түсіндіру; дүниежүзі елдерін экономикалық даму деңгейі бойынша жіктеу; Қазақстан аймақтарын шаруашылығының салалық және аумақтық құрылымы мен экономикалық даму көрсеткіштері бойынша салыстырып талдау

12

Дүниежүзілік шаруашылықтың субъектілері. Халықаралық географиялық еңбек бөлінісі. Халықаралық экономикалық қатынастар түрлері

дүниежүзілік шаруашылықтың субъектілерін сипаттау; халықаралық экономикалық қатынас түрлерін жіктеп, сипаттау; халықаралық географиялық еңбек бөлінісінің мәнін анықтау; халықаралық экономикалық қатынас түрлерін жіктеп, сипаттау

06

Картография және геоинформатика

13

Картография. Геоинформатика негіздері

тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістерін қолдану, қашықтықтан зерделеу әдістерінің ерекшеліктерін түсіндіру; геоақпараттық әдістер мен геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) технологияларының ерекшеліктерін, басқа ғылымдар мен өндіріс салаларымен байланыстарын түсіндіру

07

Табиғатты пайдалану және геоэкология

14

Табиғатты пайдалану

табиғатты пайдаланудың қажеттілігін түсіндіріп, түрлерін (шаруашылық тұрғысынан) анықтау; табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін әсерін анықтап, баға беру (жергілікті/аймақтық компоненттің негізінде); табиғатты пайдалану түрлерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсерін азайтудың жолдарын ұсыну (жергілікті/аймақтық компоненттің негізінде); тиімді табиғатты пайдаланудың қағидаттарын анықтау

15

Геоэкологиялық зерттеулер негіздері

геоэкологиялық зерттеулердің мәнін, мазмұнын және бағыттарын графикалық түрде ұсыну; геоэкологияның негізгі категорияларын түсіндіру; геосфералардың ластану деңгейін анықтап, себеп-салдарын түсіндіру; дүниежүзі аумағын ластану және табиғи ортаның бұзылу деңгейі бойынша аудандастыру; табиғатқа әсер ететін антропогендік факторларды топтастыру; табиғатқа әсер ететін антропогендік факторлардың азайту жолдарын ұсыну; ғаламдық экологиялық проблемалардың пайда болу механизмін түсіндіру; геоэкологиялық үдерістерде географиялық қабық заңдылықтарының рөлін анықтау; Қазақстан аумағын экологиялық тұрғыдан аудандастыру

08

Геоэкономика

16

Геоэкономика негіздері

геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін түсіндіру; геоэкономиканың негізгі категорияларын түсіндіру; геоэкономика мен экономикалық география арасындағы айырмашылықтарды анықтау; дүниежүзі елдерінің экономикалық даму көрсеткіштерін салыстыру; Қазақстан аймақтарының экономикалық дамуын теңестіру жөнінде идеяларды ұсыну; Қазақстан аймақтарының экономикалық даму әлеуетін анықтау

09

Геосаясат

17

Геосаясат негіздері: Геосаясаттың өзектілігі

геосаясаттың мақсаты мен міндеттерін, зерттеу пәнін түсіндіру; геосаясаттың негізгі категорияларын түсіндіру; негізгі геосаяси объектілер мен субъектілерді анықтау; Қазақстанның геосаяси жағдайына кешенді баға беру

10

Елтану

18

Дүниежүзі елдері

саяси картаның сандық және сапалық өзгерістерін талдау; дүниежүзін аймақтарға аудандастыру қажеттілігін аргументтер келтіріп түсіндіру; елдерді басқару формасы және мемлекеттік құрылымы бойынша топтастыру; елдердің саяси-географиялық жағдайына баға беру

11

Адамзаттың ғаламдық проблемалары

19

Ғаламдық проблемаларды шешу

адамзаттың дамуындағы проблемаларын топтастыру; ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтау; ғаламдық проблемаларды шешу жөнінде әлемдік тәжірибені зерттеу; Қазақстанның аумағында көрініс тапқан ғаламдық проблемаларды анықтау

Мәнмәтіндік тапсырмалар (мәтін, кесте, графика, статистикалық ақпараттар, суреттер және т.б).





Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет