Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының е ң б е к т е р І

194 
причинами  и  не  всегда  может  рассматриваться  как  объективное  решение 
учащегося, трезво оценивающего свои знания и навыки, а также моральные 
и физические силы. Зачастую студенты не имеют четкого представления о 
выбранной  траектории  и  стоящих  перед  ними  задачах,  они  оказываются 
неприятным  сюрпризом  уже  во  время  обучения.  Следует  заметить  и  тот 
факт,  что  решение  о  поступлении  принимается  непосредственно  перед 
зачислением, что не дает времени сделать обдуманный, взвешенный выбор. 
2.  Различные  уровни  знаний  иностранного  языка  и/или 
государственного  у  студентов  в  одной  группе  оказывают  влияние  на 
степень  восприятия  материала,  на  подготовку  и  качество  получаемых 
знаний внутри коллектива.  
Приведем  простой  пример:  в  группе  N  предмет  «Электротехника» 
читается  на  английском  языке.  Преподаватель  подготавливает  лекции, 
ориентируясь на учебные материалы, которые в свою очередь написаны на 
техническом  английском  языке  (что  уже  предполагает    уровень  знания 
языка выше среднего). В группе из 20 человек 10 владеют языком на уровне 
Elementary,  7    -  Pre-Intermediate,    и  лишь  трое  дотягивают  до  заданной 
планки. Лектор не может опуститься до уровня объяснения грамматики и 
изучения новых слов – что было бы логично, ведь половина группы в этом 
и  нуждается,  -  но  и  продолжать  излагать  материал  в  таком  духе  тоже  не 
имеет возможности, так как степень усвоения едва ли достигнет 30 %. Для 
студентов эта ситуация также является непростой: основной костяк группы 
требует  к  себе  дополнительного  внимания  со  стороны  преподавателя, 
остальные довольствуются минимумом знаний, которые успевают выучить. 
Итог  –  низкий  уровень  знания  как  специального  предмета,  так  и 
технического языка.  
3.  Низкий  уровень  владения  языками,  как  следствие  недостаточной 
подготовки  абитуриента  до  поступления  в  университет.  Зачастую, 
студенты  не  понимают,  что  пытается  донести  до  них  преподаватель,  и 
базовые и практические знания по специальности остаются также на низком 
уровне. 
Зачастую  лекции  по  специальным  предметам  ведут  преподаватели 
технических наук,  и  они  заинтересованы решить  эту  проблему  однобоко: 
качественно  дать  свой  предмет  на  родном  языке,  иногда  закрыв  глаза  на 
политику полиязычия или немного опустив планку. Лекции делятся на две 
части:  на  первой  полноценно  рассматривается  материал,  на  второй  – 
записываются некоторые слова на иностранном языке. Хотя такой метод и 
имеет  свои  положительные  стороны,  им  не  достигается  главная  цель: 
подготовка  высококвалифицированного  специалиста,  который  сможет  в 
дальнейшем работать в иноязычной среде. 
4. Отсутствие мотивации у студентов полиязычных групп, вследствие 
непонимания 
сути 
трехъязычного 
образования. 
Мотивация 
среднестатистического студента базируется на желании получать хорошие 

195 
отметки  по  предметам  и  привилегии  при  поступлении  на  работу  в 
дальнейшем.  В  случае  же  с  обучающимися  на  трех  языках  дела  обстоят 
несколько иначе. В сетке их расписания есть дополнительные часы русского 
языка  (казахского)  и  иностранного,  которые  стоят  после основных  пар, и 
служат  некой  подготовкой  к  более  углубленному  изучению  языков  на 
специальных  предметах,  соответствующих  сфере  их  профессиональных 
интересов.  Несмотря  на  очевидную  важность  этих  занятий,  учебным 
отделом  или  другими  вышестоящими  органами  не  подготовлена 
нормативная  база,  которая  бы  устанавливала  контроль  учащихся  в  виде 
экзамена, теста или проектной работы. Оценки не идут в диплом, и учитывая 
тот факт, что дисциплины читаются после основных, т.е. в дополнительное 
время,  мотивация  студентов  оставляет  желать  лучшего.  Также,  знания, 
полученные  на  дисциплинах  углубленного  изучения  языков,  не 
используются в полной мере в дальнейшем. В группах с русским языком 
обучения  лекции  читаются  на  русском  и  английском  языках,  но  не  на 
казахском,  и  наоборот.  Практика,  как  учебная,  так  и  производственная, 
ведется на родном языке студента. 
Мы видим решение этих проблем в следующем: 
1.  Усовершенствовать  процесс  набора  студентов  в  полиязычные 
группы путем предъявления более жестких требований к кандидатам.  
Одним  из  вариантов  решения  этой  задачи  является  установление 
порогового  уровня  знаний  языка,  необходимого  для  успешного 
поступления.  Соответственно,  необходимо  подготовить  экзаменационную 
базу для установления уровня владения языком и открыть курсы Foundation 
для  желающих  в  дальнейшем  обучаться  на  данном  профиле  (по  примеру 
первого года обучения в НУ). 
2.  Изменить  правила  прохождения  производственной  практики,  дав 
возможность студентам выезжать за рубеж в страны СНГ и Евросоюза для 
получения базовых навыков работы в иноязычной среде.  
Эти шаги позволят решить и проблему мотивированности студентов, 
так как условия поступления будут жесткими, с дальнейшим обучением и 
возможным  выездом  за  рубеж,  что  отсеет  незаинтересованных  и  даст 
великолепную возможность остальным. 

196 
УДК 811:378.4(574.3)                           Жамшитов К.К. (Караганда, КарГТУ) 
Сейдахметов М.А.(Караганда, КарГТУ) 
Ибраева А.А. (Караганда, КарТГУ) 
 
ИННОВАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ ПРИ ОБУЧЕНИИ ЯЗЫКАМ В 
ТЕХНИЧЕСКОМ ВУЗЕ 
 
Проблема 
подготовки 
конкурентоспособных 
специалистов, 
обладающих  активной  гражданской  позицией,  владеющих  как  глубокими 
техническими,  так  и  языковыми  знаниями  приобретает  огромную 
значимость  сегодня,  в  условиях  интеграции  Казахстана  в  мировое 
пространство.    В  этой  связи  особую  актуальность  в  техническом  вузе 
приобретают  языковые  дисциплины,  которые  должны  быть  нацелены  на 
формирование  полиязычной    личности,  способной  ориентироваться  в 
мультиязычном пространстве.  
Безусловно,  уровень  языковой  подготовки  специалистов  зависит  от 
грамотной организации учебного процесса преподавателем, использования 
им традиционных и инновационных технологий и методик. 
При  обучении  студентов  с  государственным  языком  обучения  в 
техническом  вузе  основной  задачей  является  развитие  коммуникативной 
компетенции  обучающихся,  вовлечение  их  в  международную  научно-
исследовательскую  работу  посредством  стимулирования  научно-
методического  творчества  студентов  и  активизации  их  научно-
исследовательских  способностей.  Решение  данных  задач  зависит  от 
хорошей  мотивации  со  стороны  преподавателя,  которая  вызывает 
целенаправленную  активность  со  стороны  обучающихся,  определяет 
реальный и конечный успех обучения. Поэтому преподавателями кафедры 
прилагаются  усилия  для  создания  мотивационной  среды,  позволяющей 
организовать  индивидуальный  подход  к  каждому  обучающемуся. 
Расценивая  мотивацию  как  важнейшую  пружину  процесса  овладения 
неродным 
языком, 
обеспечивающую 
его 
результативность, 
преподавателями кафедры решаются, в первую очередь, следующие задачи:  

 
создание атмосферы творчества на занятиях; 

 
подача 
учебного 
материала 
посредством 
различных 
современных технологий, формирующих интерес к занятиям; 

 
организация 
интересных 
мероприятий, 
способствующих 
повышению уровня знаний и сплоченности коллектива; 

 
стимулирование студентов, развитие личной заинтересованности 
в учебном процессе. 
Без  всякого  сомнения,  решение  этих  задач  возможно  при  условии 
абсолютного  знания  преподавателем  арсенала  стимулирующих  и 
мотивационных  средств,  технологий  и  методов  обучения,  умения  их 

197 
применять  на  практике,  наполнения  процесса  обучения  языкам  глубоким 
содержанием, активизации учебного процесса на всем его протяжении.  
В  настоящее  время  в  методике  преподавания  русского  языка 
существует множество современных технологий обучения: 
1)  проектные  технологии,  тесно  связанные  с  проектной  культурой, 
которая  возникла  как  результат  объединения  гуманитарного  и  научно-
технического  направлений  в  образовании.  Овладевая  культурой 
проектирования, 
обучающиеся 
приучаются 
творчески 
мыслить, 
самостоятельно  планировать  свои  действия,  прогнозировать  возможные 
варианты  решений  стоящих  перед  ним  задач,  реализуя  усвоенные  им 
средства и способы работы.  
2)  информационно-коммуникационные  технологии,  предполагающие 
оформлять  результаты  работы  в  виде  компьютерных  презентаций,  флеш-
роликов,  баз  данных  и  т.д.;  овладеть  навыками  самообучения  и 
самоорганизации;  работать  в  команде;  решать  проблемные  ситуации, 
определять наиболее рациональные варианты ответов, обосновывать свой 
выбор; публично выступать, отвечать на вопросы или принимать участие в 
дискуссии.  
3)  игровые  технологии,  которые  заключаются  в  использовании 
игровых  приемов  и  способов  освоения  учебного  материала,  игрового 
сюжета занятия, персонажей,  контролирующих и развивающих игр и т.п. 
Необходимость    организации  игровой  деятельности  в  учебном  процессе 
очевидна,    поскольку  игры  интенсивно  воздействуют  на  восприятие  и 
усвоение учебного материала,  позволяют моделировать коммуникативное 
общение,  способствуют  расширению  лексического  запаса,  учитывать  в 
процессе  языковой  подготовки  разноуровневое,  разноаспектное  обучение 
языку. 
 
4)  технология  проблемного  изложения,  основанная  на  создании 
проблемных ситуаций, существующих в реальной действительности. Цель 
и назначение проблемного обучения – преодолеть элементы механического 
усвоения  знаний  в  обучении,  активизировать  мыслительную  и  речевую 
деятельность обучающихся. 
5) 
технология 
разноуровневого 
обучения, 
предполагающая 
организацию  учебного  процесса  с  учетом  разного  уровня  знаний.  Цель 
технологии  разноуровневого  обучения  -  обеспечить  усвоение  учебного 
материала  обучающимся  в  зоне  его  ближайшего  развития  на  основе 
особенностей его субъектного опыта. 
Безусловно,  в  методике  преподавания  языковых  дисциплин  не 
существует  универсальных  технологий  или  универсальных  методов.  Их 
эффективность, на наш взгляд, зависит от многих факторов:  

 
особенностей  коллектива,  личностных  особенностей,  возраста, 
интересов, уровня знаний обучающихся; 

 
уровня профессиональной компетентности преподавателя; 

198 

 
технической оснащенности учебного заведения и т.д.  
По  мнению  современных  исследователей,  все  инновационные 
педагогические  технологии  представляют  собой  синтез  достижений 
педагогической  науки  и  практики,  традиционных  элементов  прошлого 
опыта и того, что создано общественным прогрессом. Поэтому современная 
педагогика  и  методика  предлагает  не  только  большое  разнообразие 
интерактивных  технологий,  но  и  оптимальное  их  сочетание,  в  основе 
которого  лежит  диалоговое,  полилоговое  общение,  реализуемое 
посредством  традиционных  и  современных  методов  обучения,  выбор  и 
применение которых определяют успешный результат учебного процесса. 
Таким  образом,  можно  заключить,  что  применение  инновационных 
технологий  активизирует  процесс  языкового  обучения,  способствует 
эффективности усвоения вторичного языка обучающимися и их активному 
участию в  многонациональном поликультурном обществе.  
 
Список использованных источников 
1.  Новый  Казахстан  в  новом  мире.  Послание  Президента  Н.А.Назарбаева 
народу Казахстана. [Электронный ресурс]. – М.: Астана, 2007.  
2. 
Астафурова  Т.Н.  Стратегии  коммуникативного  поведения  в 
профессионально-значимых 
ситуациях 
межкультурного 
общения 
лингвистический    и    дидактический  аспекты.    Диссертация  ...  доктора 
педагогических наук 13.00.02. - М., 2007. -324 с. 
3.  Акынжанова  А.А.,  Тимохина  Т.В.,  Кишенова  А.Ю.  К  вопросу  о 
формировании  языковой  компетенции  в  условиях  полиязычного 
образования// Сборник научных трудов SWorld. Материалы международной  
научно-практической  конференции    «Современные  проблемы  и  пути  их 
решения в науке, транспорте, производстве и образовании'2015. – Выпуск 4. 
Том 31. – Одесса: Черноморье, 2015. – С.17-20. 
4.  Василик  М.А.  Наука  о  коммуникации  или  теория  коммуникации?  К 
проблеме  теоретической  идентификации//  Сборник  научных  трудов 
"Актуальные проблемы теории коммуникации". - СПб. - Изд-во СПбГПУ, 
2012. - C. 4-11. 
5.  Кузнецова  Н.С.  К  вопросу  о  языковой  компетентности  студентов-
иностранцев,  изучающих  русский  язык//  ISSN  1991-5497.  Мир  науки, 
культуры, образования, №4 (23), 2010. – 99-101. 
6.  Прагматические  аспекты  устного  делового  общения  на  русском  языке: 
Сборник  материалов  для  самостоятельной  работы.  Автор-составитель  Г. 
Смирнова.  Мурманск-Осло, 2010. 
8.  Тунгушбаева  Б.К.,  Алдыназарова  Р.М.,  Касенова  Н.А.  К  вопросу  об 
особенностях  обучения  русскому  языку  студентов  технического 
вуза//Филологические  науки:  вопросы  теории  и  практики.  -  №2,  2016.  – 
С.34-37. 

199 
УДК 341.186                    Жексенбаева А.О. (Қарағанды қаласы, №34 НОМ) 
 
 
БИОЛОГИЯ САБАҒЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ТАНЫМДЫҚ ІС 
ӘРЕКЕТТЕРІНДЕ ТОПТЫҚ ЖҰМЫС АРҚЫЛЫ КОММУНИКАТИВТІК 
ҚАБІЛЕТТЕРІ МЕН ДАҒДЫЛАРЫН ДАМЫТУ. 
 
Бұл  мақалада  проблема  коммуникативтік  құзыреттіліктің  даму,  білім 
алушылардың  биология сабағында. Талданады рөлі  биология пән ретінде 
дамуына  ықпал  ететін  коммуникативтік  құзыреттілігін  жағдай  жасауға 
мүмкіндік беретін шығармашылық қызметі. 
Түйін сөздер: коммуникативтік құзыреттілік, қызметі, топтық жұмыс, 
танымдық  белсенділігі. 
Үнемі  өзгеретін  әлемде  білім  беру  жүйесі  бастамасы,  икемділік, 
серпінділік,  сындарлылық,  ұтқырлық,  және  функционалдық  сауаттылық 
сияқты жаңа қасиеттерін қалыптастыру бойынша оқушылардың өзінің күш-
жігеріне ерекше назар аудару керек. Әлеуметтік бейімделген және кәсіби-
белсенді тұлға тәрбиелеу үшін  қазіргі педагогтардан  мүлде жаңа әдістерін, 
тәсілдерін  және  жұмыстың  түрлерін  пайдалануды  талап  етеді.  Қазіргі 
заманғы білім берудің барлық мүмкін, тиісті салалардағы, сондай-ақ тікелей 
қазіргі  заманғы  өмір  процесінде  білікті  түлектерді  алу  үшін,  мұғалім 
шығармашылық  сабақтың  білім  беру  кеңістігінде  компентентті  тәсіл 
қолдану қажет. 
Мен мынадай схемасын елестету мүмкін оқушылардың құзыреттілігін 
қалыптастыру бойынша педагогикалық семинар: 
1.  Біріншіден,  білім  беру  процесін  ұйымдастыру  мұғалім  жағдайы, 
мұғалім  мен  оқушының  арасындағы  қарым-қатынастардың  өзгерту 
сипаттағы  өзгерістер.  Мен  өзімді:  оқытушы,  тәлімгер,  үйлестірушісі, 
серіктес рөл аламын. Менің сабақтағы міндетім – балалардың білімді  өзі 
бетінше іздеуде қолдау. 
2.  Екіншіден,  коммуникативтік  құзыреттілігін  қалыптастыру  үшін 
жағдайларды қамтамасыз ету, дамушы ортаны құру болып табылады. Олар: 
• мақсаттар қою және оған жету тәжірибесін қалыптастыруға жағдай 
жасау; 
•  Оқу  сипаттағы  қызметін,  яғни  оқушылардың  кез  келген  ғылыми-
зерттеу, жобалау қызметті жүзеге асыру; 
•  қызметінің  нәтижелері  үшін  оқушының  өз  бетінше  және 
жауапкершілікпен  дамуы  бойынша - оқу үдерісін бағыттаймын;  
• өнімді топтық жұмысын ұйымдастыру; 
• сабақ мазмұнына міндетті  түрде дамытушы тапсырмаларын енгізу;  
• биологиядан мектептегі  білімді  практикалық бағытта күшейту. 

200 
3.  Үшіншіден,  қарым-қатынастық  құзыреттілігін  дамыту  білім  беру 
қызметінің  ұйымдастырушылық  нысандары  өзгеріссіз  іске  асыру  мүмкін 
емес. 
Технологиялар,  нысандары  мен  әдістерін  барлық  түрлінде,  негізінен 
мұғалім  мен  сыныптың  бағалауында  болатын    оқушының  «өнімді»  
жұмысының   ұсынылуы  мүмкін.  Мен балаларымды  мәтін  талдау  түрінде, 
кестелер, 
диаграммалар, 
анықтамалық 
мазмұндама, 
пікірталас, 
спектакльдер  (презентация)  түрінде  ақпаратты  құрастыру  жұмысының 
нәтижелерін ұсына отырып,  үйретемін. 
Бұл бағытта ең нәтижелі жұмыс, топтық жұмыс деп ойлаймын: 
шағын топтарда, ауыспалы  топтарда, жұптық  және т.б. жұмыс «Mercer 
(2005)  құрбыларымен  өзара  іс-қимыл  оқушы  оқыту  үшін  маңызды  рөл 
атқаратынын  көрсетті.  Оқушылар  жұп  немесе  топтарда  жұмыс  істеген 
кезде,  олар  жүйесі  өзара  іс-қимыл  «мұғалім-оқушы»  атты  әңгіме 
салыстырғанда,  «тең  дәрежеде»  қарым-қатынас,  сондай-ақ,  сондықтан 
байқалған құбылыстарды дыбыс дәлелдері мен сипаттамасын қалыптастыру 
үшін түрлі мүмкіндіктер бар.[1, 146]. 
Жұмысымда осы жұмыстың формаларын белсенді қолданамын. Менің 
ойымша, қарым-қатынас, оқушылар өздерін үйренуге және өзгелерге тәлім 
береді.  Осылайша,  өзара  оқыту  бар.  Топпен  жұмыста,  зертханаларда, 
командалар  бір-бірінің  ұжымдық  жауапкершілікке  деген  тәрбиелейді 
көшбасшылық  қасиеттерді  қалыптасады.  Мен  биология  сабағында  
қолданатын топтық жұмыс түрлерін әзірледім. 
Барлық осы әдістер оқушылардың, яғни оң уәжін сақтауға, әдістері мен 
ықтимал жұмыстарының формаларын пайдалану, биологияны  зерттеу және 
коммуникативтік құзыреттіліктерін дамытуға ықпал етеді. 
Мұнда биологияны  үйренуге  коммуникативтік  дағдыларды  дамытуға 
бағытталған оқушылар үшін міндеттерді мысалдары болып табылады. 
мысал 1 
Тақырыбы: Теңіз ішекқуыстылары. Олардың көптүрлілігі және мәні. 
Жаңа материалды 1. зерттеу. 
Топтардың  бөлінеді(жемістер). 
Сабақтың  тақырыбын  жазыңыз.  Және  ішекқуыстылардың  жіктелу 
схемасын жазу. 
Қалай  ойлайсыз сіз бүгінгі сабақта не үйренуіңіз керек? Үлен көлемде 
жаңа ақпараттарды  меңгеруді қалай жеңілдете аласыз? Сіз қалай ойлайсыз, 
күрделі сұрақ пен қарапайым сұрақтың айырмашылығы қандай? 
(Тақтада) табысқа жету критерийлерін оқып шығыңыз  
Топта жұмыс істеудің шартын қайтала (тақтада маркермен жазылған). 
Топтар үлестірмелі материалдар  бойынша тапсырмалар алады. 
 Т. Күшті. (1) - «Маржанды  рифтер». Тобында рөлдер бойынша жұмыс 
істеу. 
1. топ мүшелері бөлу арқылы ресурсын зерттеңіз. 

201 
2.  ақпарат  алмасу  кейін,  бүкіл  сабаққа  түсінікті  және  қызықты  
маржанды  рифтер 7туралы фактілер мен маржан аутозоидов маңызы кем 
емес хабарды, дайындайды. A3 парағында хабарлама жазып 
3.  2күрделі  және  3  қарапайым  сұрақтар  құрастырыңыз,  жауабын  сіз 
білуіңіз керек. 
Т. Орташа. - «Физалий» (1 немесе 2). Тобында рөлдер бойынша жұмыс 
істеу. 
1. топ мүшелері бөлу арқылы ресурсын зерттеңіз. 
2. ақпарат алмасу кейін, бүкіл сабаққа түсінікті және қызықты  отарлық 
полип-медуза  «португалдық  қайыққа»  туралы  7  фактілер  мен  маржан 
полиптеріның  маңызы  кем  емес  хабарды,  дайындайды.  A3  парағында 
хабарлама жазып  
3.  1күрделі  және  2  қарапайым  сұрақтар  құрастырыңыз,  жауабын  сіз 
білуіңіз керек.. 
Физалий аңшы ретінде? (қиын сұрақ) 
Физалий колониясы құрамына не кіреді? (Қарапайым сұрақ) 
2-мысал 
Тақырыбы:  Кластың  жалпы  сипаттамасы.  Жәндіктердің  көптүрлілігі. 
Жәндіктер құрылысының ерекшеліктері.  Қозғалысы. Тамақтануы. Тыныс. 
Жібек мен күйе  көбелігі мысалында. 
Үй жұмысы: 
1 топ - жәндіктер жұмбақтарды құрастыр 
2 топ - тақырыптың мәтініне сұрақтар жаса 
3 топ - жәндіктерді қорғауға туралы хабарлама дайындау 
4 топ К.Чуковскийдың «Тараканище» ертегісіндегі  аталған жәндіктер 
жазып алу. 
Сабақтың  дайындағанда,  өзара  бірлескен  жұмыс,  барлық  оқушылар 
бүкіл  топтың  жұмысы,  тапсырманы,  жобаны  іске  асыру  ықпал  ететін  тең 
құқылы серіктестер болып табылады. Жаңа білім алу және іс-қимыл жаңа 
түрлерін  дамыту  мақсатында  өзара  іс-қимыл  бізге  тұтас  жаңа  деңгейге 
оқушылардың  әлеуметтік  және  білім  беру  тәжірибесін  алуға  мүмкіндік 
береді. Бұл нәтижесінде, оқушы өзара табысқа жағдайды құрды. 
Осылайша,  мен  оқушылардың  танымдық  қызметін  жандандыру 
ережелерін  ескере  отырып,  шығармашылық  жұмысы  үшін  жағдайлар, 
байланыс  жағдайды  құру,  биология  сабақ  оқушылардың  қарым-қатынас 
дағдыларын дамыту үшін айтарлықтай әлеуетке ие деп санайды. 
 
 
 
 

202 
УДК 91(07)                                          Жумагулова Р.Т ( Бұхар-жырау ауда, 
 Байқадам орта мектебі) 
 
 
ГЕОГРАФИЯ ПӘНІНДЕ МОДУЛЬДІК ӘДІСТЕРДІ  
ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 
 
Қазіргі жаңа формация мектебінде жұмыс істеп жүрген педагогтардың 
алдында тұрған негізгі проблемалар бар: 
- Баланы өздігінен оқи білуге үйрету; 
- Баланы ойлауға үйрету; 
- Баланың өзін –өзі тұлға ретінде дамуына жағдай жасау. 
Осыған  сай  мұғалімнің  қызметінің  мақсаттары  кеңейіп,  үлкен 
өзгерістер болып жатыр. 
Білім мазмұны да оқушылардан өз бетінше білім алуға, оны тәжірибеде 
қолдана білу қажеттілігін тәрбиелеуге бағытталған. 
Сондықтан 
да 
сабақты 
ұйымдастыру 
барысында 
жаңа 
технологияларды қолдану оқушының жан – жақты білім алуына, өз бетімен 
дами алатын жеке тұлға қалыптастыруға септігін тигізеді.  
Жеке адам мен бүкіл дүние жүзілік қоғамдастықтың өмір сүруі үшін 
жаңа жағдайларды қамтамасыз етуде жаңа технологиялардың кең көлемде 
қолданудың маңызы зор. 
«Қыран  түлегіне  қайырылмас  қанат  сыйлайды,  ұстаз  түлегіне  алға 
бастырар  талап  сыйлайды»  дейді  халқымыз.  Жаңа  технологияларды 
қолдана  отырып,  жас  ұрпақтың  шығармашылық  қабілетін  дамытып, 
география  пәніне  деген  қызығушылықтарын  арттыру  –  менің  басты 
мақсатым. 
Жеті  модуль  бойынша  оқытудың  негізгі  міндеті  –  мұғалімдерге 
педагогикалық тәжірибесін жетілдіру мен бағалауға көмектесу. Сондықтан 
білім  беру  мен  оқытудың  қазіргі  заманғы  әдістері  мұғалімнің  күнделікті 
тәжірибесі және кәсіби мәнмәтінмен өзара байланыста қарастырылады.
 
«Сабақ  –  оқытушының  педагогикалық  мәдениетінің  айнасы»,  -деп 
А.Сухомлинский  айтқандай,  осы  жеті  модульдің  ішінде  өзімнің  пәніме 
тиімдісі,  жарыққа  шығарары,  баланың  қызығушылығын  оятары,  білімін 
жетілдірері қайсы екен деп көп ойланғаным рас. Саралай келе әр сабақта бір 
немесе  бірнеше  модульді  бірден  қолдануға  болатынын  анықтадым.  Бұл 
қолданыстан ұтылғанымнан ұтқаным көп болды. Әр мұғалім өз сабағының 
–көшбасшысы.  Ал  көшті  дұрыс  бағыттай  білу  ол  шеберлігіне 
байланысты[1]. 
Жалпы  менің  оқытудағы  өз  міндетім оқушыларды өз  бетімен  жұмыс 
жасауға тәрбиелеу, үйрету, шығармашылық қабілетін дамыту.  
1. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер.  
2. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету. 

203 
3. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау. 
4. Оқыту мен оқуда ақпараттық – коммуникациялық технологияларды 
(АКТ) пайдалану. 
5. Талантты және дарынды балаларды оқыту. 
6. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу. 
7. Оқытуды басқару және көшбасшылық.  
Ұлы ағылшын ағартушысы Уильям Уарт: «Жай мұғалім хабарлайды, 
жақсы  мұғалім  түсіндіреді,  керемет  мұғалім  көрсетеді,  ұлы  мұғалім 
шабыттандырады»  деген  екен.  Яғни,  балаға  күштеп  білім  беруден  гөрі, 
баланың  білімге  деген  құштарлығын  ояту  маңызды.  Сондықтан  баланың 
білім  алуға  деген  құштарлығын  ояту  үшін  қазіргі  заманда  мұғалім  көп 
ізденіп,  сабақтың  тиімді  өтуіне  жұмыс  жасауы  қажет.  Білім  сапасы 
оқушының  білімге  деген  құштарлығы  мен  қызығушылығына  тікелей 
байланысты.Сонымен, қазіргі заман талабына сай мұғалім «білім бұлағы» 
емес, «білім бұлағына» жеткізуші, яғни білім алу жетекшісі болуы тиіс [2]. 
География пәнін оқытып – үйретуде соңғы кездерде оқытудың әртүрлі 
жаңа  технологияларды  пайдаланып  тәжірибемде  қолданып  жүрмін. 
Мысалы, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, дамыта оқыту, модульдік оқыту, 
«Топтастыру»,  «Ой  cалу»,  «Ментальді  карта»,  «Жигсо»,«Оқушыларды 
тыңдау  және  оларға  жауап  беру»,«Білемін,  білгім  келеді,  үйрендім» 
кестесі,«Диалогтық  оқыту»,  «Еркін  жауап»,  «INSERT»  әдісі,  «Блум 
таксономиясы»,  «Венн  диаграммасы»,  «Рефлексия»т.б.  стратегияларын 
пайдаланып сабақ өткізіп жүрмін. 
«Сыни  тұрғыдан  ойлауға  оқыту»,  «Диалогтық  оқыту»  модульдері 
оқушылардың  сыни  тұрғыдан  ойлауын  саналы  және  оймен  қабылдауын 
қарастырады. Сыни тұрғыдан ойлау – бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен 
талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бағалауға, талдауға 
және синтездеуге бағытталған пәндік шешім. Ол болашақта әрекет жасауға 
негіз  бола  алады.  «Сыни  тұрғыдан ойлауға  оқыту»  модулін  жүзеге  асыру 
мақсатында  шағын  топтарда  оқушылар  мәтінді  оқып,  мағынасын  ашып, 
талдау  жұмысын  жүргіздім.  Мысалы:  өткізген  сабақтарымда  оқушыларға 
Солтүстік Америка материгі жағалауындағы мұхиттар мен теңіздер жайлы 
презентация  көрсетіп,  оқушылардың  сыни  тұрғыдан  ойлауын  дамыту 
мақсатында «Дүние жүзілік мұхит деген не?», «Қандай мұхиттар Солтүстік 
Америка  жағалауын  шайып  жатыр?»  деген  ой  қозғау  сұрағы  қойылды. 
Оқушылар сұраққа жауап беру барысында материк жайлы құнды пікірлерін 
білдірді.  Осы  тұста  оқушылар әрекет жасай  білді  және  де  сыни  тұрғыдан 
ойлау  қабілеттерін  іске  қоса  алды.  Семантикакалық  карта  «сәйкестігін 
табыңдар»  ойыны  арқылы  оқушылар  итербелсенді  тақтадан  тапсырма 
жауаптарын  өздері  тауып,  сәйкестендірді.  Мағынаны  тану  «Теңізде  жүзу 
саяхаты»  кезінде  «Канада  мемлекетінің  азаматтарысыңдар.  Канада 
астанасынан  шығып,  Мексикаға  теңіз  жолы  арқылы  келу  керек.  Жол 

204 
бойында кездескен аралдарды, бұғаздарды, ағыстарды атаңдар. Қандай тура 
бағытты ұсынар едіңдер?» дегенде оқушылар өз ойларын айтып талқылады.  
Климат,  ішкі  сулар,  табиғат  зоналары  тақырыптарында  Блум 
таксономиясын  пайдаландым.  Білім  беруді,  әдістерді  және  осы 
мүмкіндіктерді  іске  асыру  түрлерін  жақсарту  мүмкіндіктерін  анықтауға 
бағытталған  бағалау  формативті  немесе  оқыту  үшін  бағалау  болып 
табылады. Сол іс-әрекетіне мұғалім тарапынан межелік сызыққа келгенде 
«Жарайсың,  сен  қабілетті,  тапқыр  оқушысың!»-  деген  ынталандыру 
мақсатында  баға  қойылды.  Ал  өзін-өзі  бағалауға  мен  стикерлер  таратып 
берген  болатынмын  сол  арқылы  өз-өздерін  бағалады.  Рефлексия  кезеңіне 
келгенде, парақшалар тараттым, оқушылар сабақ барысында не ұнады, не 
ұнамады, ұсыныстарын, өз пікірлерін жазды.  
Сонымен  бірге  сабақтың  талдауында  үлгерімі  төмен  оқушылармен 
косымша  сабақтар  өткізу  керектігін  ескере  отырып,  олардың  деңгейлік 
тапсырмаларды  өз  еріктерімен  орындауға  сыни  тұрғыдан  ойлай  алуын 
дамыту  және  сабақта  тапсырмалар  мен  жұмыс  жасауға  тарту  және  өз 
білімдерін  анықтай  отырып,  бағалай  алуларына  үйретуді  жөн  көрдім. 
Сондай –ақ сыни тұрғыдан ойлауды диалог арқылы да дамытуға болады.  
Заман  талабына  сай  технологиялардың  ауқымы  кең,  түрлеріде  күн 
өткен сайын дамып, өзгеріп отырады. Ең бастысы технологияларды тиімді, 
жүйелі қолдану керек. Инновациялық технологияларды қолдану барысында 
жеткен нәтижелер төмендегідей: түрлі техникалық құралдарды пайдалану 
сабақтың  нақты  мәнін  терең  ашуға  көмектеседі;  оқушылардың  барлығын 
сабаққа белсенді қатыстыруға мүмкіндік туғызады; олардың әр қайсысының 
деңгейін анықтай аласың; оқушылардың көбін бағалауға мүмкіндік аласың; 
оқушыларды ізденіске баулып, өз бетінше жұмыс істеуге үйретеді. Сонымен 
білім беру жүйесіндегі жаңа технологиялардың алатын орны орасан зор[3]. 
Жаңа технологияларды қолдану тәжірибесін талдай отырып, мынадай 
қорытынды  жасауға  болады:  оқыту  сапасы  артады,  тұлғаның  үйлесімді 
дамуын  қамтамасыз  етеді,  ақпараттық  кеңістікте  адаспайтын,  ақпарат 
мәдениетін жетік білетін тұлға болып қалыптасуына көмектеседі. 
 

жүктеу/скачать 4,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: