Тема: Глаголы прошедшего времени (в русском, казахском

364 

 

План. 

1. Прочитать слова. 

2. Сделать морфемный разбор. 

3. Какие  морфемы  участвовали  в  образовании  новых  слов?  Как 

изменилось значение новых слов? 

4. К какому времени относятся образованные глаголы? 

 

III Применение в практической деятельности. 

1 уровень. 

Выбери правильный ответ. 

Слово «читал» – стоит в форме: 

а) прошедшего времени 

б) настоящего времени 

в) будущего времени 

 

«Оқыдым» деген етістік қай шақта тұр;  

а) осы шақ 

б) өткен шақ 

в) келер шақ 

 

The verb «played» is in … . 

a)  Present Simple  Tense 

b)  Past Simple Tense 

c)  Future Simple  Tense 

 

2 уровень. 

Выпишите глаголы только прошедшего времени и запишите каждое 

слово в соответствующий столбик таблицы: 

– танцевал,  білу,  to  have,  рисую,  played,  айтты,  смотреть,  to  buy, 

көрдім, coming, пойду, ұйықтаймын, кушал, watched, барамын,  prepared, 

есть, алды, лепил, келді, listened,  смеюсь, говорил, cooked 

 

Русский язык  

Қазақ тілі 

English 

 

 

 

 

3 уровень. 

Образуйте от данных слов глаголы прошедшего времени: 

 

прыгать – 

выполнять – 

рассматривать – 

жинау – 

құру – 

 

білу – 

prepare – 

cook – 

dance – 

 

365 

 

IV Самоконтроль.  

Поставьте глаголы в прошедшем времени: 

 

a) Мы (хотеть) пойти на пикник. 

б) Я (сделать) домашнее задание. 

в) Мен мұражайға (бару). 

г) Мұрат өлеңді (жаттау). 

д) I (to watch) an interesting film last week. 

е) Carol (to listen) to music yesterday. 

Самооценка. 

Ключ. 

А) хотел 

Б) сделал 

В) бардым 

Г) жаттадым 

Д) watched 

Е) listened 

Рефлексия.  

b)  Опишите  свои  действия  по  образованию  глаголов  прошедшего 

времени в 3-х языках. 

c) Что осталось непонятным? 

d)  Поставь  цель,  чему  ещё  необходимо  научиться?  Как  ты  это 

будешь делать? 

 

 

БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ  

ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН ДАМЫТУ 

 

Т.Ж. Таймасова  

№1 ЖОББМ, Ақсу қ., Павлодар болысы 

 

Елбасы  Н.Ә.Назарбаев  2012  жылғы  27  қаңтардағы  «Әлеуметтік-

экономикалық  жаңғырту  –  Қазақстан  дамуының  басты  бағыты»  атты 

Қазақстан халқына Жолдауында мектеп оқушыларының функционалдық 

сауаттылығын  дамыту  бойынша  ұлттық  жоспарды  қабылдау  жөнінде 

нақты  міндет  қойды.  Аталған  міндет  Қазақстанның  әлемдегі  бәсекеге 

қабілетті  50  елдің  қатарына  кіруі  барысында  маңызды  қадам  болып 

табылады.  Мұндай  стратегиялық  міндетті  шешу  жағдайында  белсен-

ділігі  жоғары,  шығармашыл  тұрғыда  ойлауға  және  шешім  қабылдай 

алуға,  кәсіби  жолын  таңдай  алу  қабілеттілігін,  өмір  бойы  білім  алуға 

дайын  тұратын  тұлғаның  ең  басты  функциялық  сапаларын  қалып-

тастыру орта білім беру жүйесіне жүктеліп отыр.  

Жаңашылдығы:  Функционалдық  сауаттылық  –  адамныңсыртқы 

ортамен  қарым-қатынасқа  кіру  қабілеттілігі  және  аса  тез  бейімделуімен 

366 

 

жұмыс  істеуі.  Тұлғаның  оқу,  ұғыну,  қысқа  мәтіндерді  жасау  және  жеңіл 

арифметикалық  амалдарды  орындаудағы  қарапайым  сауаттылығына 

қарағанда  тұлғалық  сауаттылықтың  айырмашылығы  тұлғаның  нақты 

мәдени  ортада  тіршілік  ету  үшін  минималды  қажетті  болып  саналатын 

әлеуметтік  қарым-қатынас  жүйесінде  тұлғаның  қалыпты  жұмыс  істеуін 

қамтамасыз  ететін  біліктілік,  икемділік  пен  дағдылар  –  функционалдық 

сауаттылық болып табылады 

Ізденушілік:Қазіргі өмір талабына бағытталған білім  ұйымдастыру, 

21 ғасырға керекті оқушылардың білім-біліктерін дамыту:  

– мәселелерді сыни тұрғыда ойлап шеше білу; 

– көшбасшылық қабілеттерінің болуы, командада жұмыс жасай білу; 

– жаңа жағдайларда шешім қабылдай білу; 

– белсенділік және басқару біліктері; 

– сауатты ауызша, жазбаша өз ойын жеткізе білу; 

– мәліметті іздеп таба білу, қолдану; 

– танымдық қызығушылықтары мен іскерлік біліктері. 

Қазіргі  өмір  талабына  бағытталған  білім    ұйымдастыру,  21  ғасырға 

керекті оқушылардың білім-біліктерін дамыту:  

– мәселелерді сыни тұрғыда ойлап шеше білу; 

– көшбасшылық қабілеттерінің болуы, командада жұмыс жасай білу; 

– жаңа жағдайларда шешім қабылдай білу; 

– белсенділік және басқару біліктері; 

– сауатты ауызша, жазбаша өз ойын жеткізе білу; 

– мәліметті іздеп таба білу, қолдану; 

– танымдық қызығушылықтары мен іскерлік біліктері. 

Құрылымы: Жинақтау, талдау,жүйелеу,анализ, синтездеу, сұрыптау. 

Практикалық  мәні:оқушылардың  қабілеттілігін  дамыту  барысында 

оқу  мен  оқытудың  жаңа  тәсілдерін  енгізу,  диалог  арқылы  сын 

тұрғысынан  ойлауға  үйрету,  жас  ерекшеліктеріне  сай  оқыту,  талантты 

және дарынды балаларды анықтау,көшбасшшылық қабілеттерін дамыту, 

ақпараттық  құралдарды  тиімді  қолдана  білу  арқылы  өзін-өзі  бағалауға, 

өздігінен реттелуге дағдыландыру. 

Сауаттылық  тұлғаның  тұрақты  қасиеті  болып  табылатындықтан, 

функционалдық  сауаттылық  сол  тұлға  меңгерген  белгілі  бір  білім-

біліктерден  көрініс  табады.  Өйткені  функционалдық  сауаттылыққа  адам 

нақты  білім  алу  кезеңдерінен  өткеннен  кейін  қол  жеткізеді.  Сондықтан 

білім  белгілі  бір  сауаттылық  деңгейін  қамтамасыз  ететін  құрал  және 

нақты  іс-әрекеттердің  нәтижесі  ретінде  қарастырылады.  Ендеше, 

еліміздің  болашағы  –  жас  ұрпақты  оқытуда  білімнің  түпкі  нәтижесі  деп 

саналатын  құзіреттіліктердің  біртұтас  бірлігі  ретіндегі  функционалдық 

сауаттылықтың  мәнін,  рөлін  айқындау,  оны  мектеп  тәжірибесіне  енгізу 

уақыт талабына сай келеді.  

Функционалдық сауаттылық дегеніміз не?  

367 

 

Бұл  сұраққа  мынандай  деректер  келтіруге  болады.  Ресми  дерек 

бойынша,  мектеп  жасындағы  балалардың  40  пайызы  әдеби  мәтінді 

түсінуге  қиналатындығы  дәлелденген.  Бұлар  мектептен  білім  алса  да, 

қызмет  жасауға  келгенде  қарапайым  жазу  үлгісін  білмейтіндігін 

көрсеткен.  Тіпті  олар  әр  түрлі  жағдайда  кездескен  бланкіні  толтыра 

алмай,  ондағы  ақ-параттың  мәнісін  түсіне  алмапты.  Бір  қызығы,олар 

теледидарда не айтылып жатқанын, жалпы айтқанда, күнделікті өмірдің 

есебін  білмейтін  болып  шық-қан.  Соның  салдарынан  жұмыссыздық, 

өндірістегі  апат,  жазатайым  оқиғалар,  жарақат  алулар  көбейіп  кеткен. 

Жалпы,  барлық  зерттеушілердің  болжамы  бойынша  адамдардың 

сауатсыздық  деңгейінің  төмендеуі,  оларға  дұрыс  білім  беріп,  тиянақты 

оқытпаудан,  оқырман  болуға  үйретпеуден  болған  көрінеді.  Сақтанбау, 

ұқыпсыздық,  байқаусыздық,  апаттар:  мұның  бәрі  ережені  дұрыс 

оқымағандықтан,  түсінбегендіктен,  санаға  сіңірмегендіктен  орын  алып 

отыр.  Қазақ  маманы  С.Раевтың  ойынша,  сауатсыздық  дерті  адамға 

кішкентай  кезінен  бастап  жұғады  екен.  Әсіресе  бүлдіршінді  жазу  мен 

оқуға  баули  бастаған  1-ден  3-сыныпқа  дейінгі  аралықта  пайда  болады. 

Яғни, үшінші сынып оқушысы ешқашан кітапханаға бармаса, оқулықтан 

басқа  ешқандай  кітап  оқымас  тағы  бір  ертеңгі  сауатсыздың  дүниеге 

келгені.  Бағалау  жүйесі  функционалдық  сауаттылықта  сырттай  бағалау 

және  іштей  бағалау  болып  бөлінеді.  Іштей  бағалау  –  оқу  пәні  бойынша 

оқыту  сапасын  диагностикалау.  Ал  сырттай  бағалау  –  әрбір  деңгейді 

аяқтау  бойынша  білім  алушының  оқу  жетістіктерінің  нәтижелері  /ҰБТ, 

ОЖСБ-ВОУД/.  Сондай-ақ  халықаралық  /TIMSS,  PISA  және  PIRLS/ 

зерттеулерге  қатысуы.  Білім  алушылардың  өзін-өзі  бағалауы  өзін-өзі 

ұйымдастыру  және  өзін-өзі  жетілдіру  үшін  жеке  жетістіктерін  бағалау 

арқылы  жүзеге  асырылады.Критериялық  бағалау  жүйесі  енгізілетін 

болады.  Оқытудың  жаңа  технологиялары  мен  интерактивтік,  инно-

вациялық  формалары  енгізілетін  болады.  Бұл  –  шығармашылық  пен 

инновацияға  деген  қызығушылықты  арттырады.  Мұндай  оқыту  жүйесі 

баланың  санасына  әлеуметтік  тұрмысына,  төңіректегі  әлемге  терең 

көзбен  қарап  үйреніп,  жолығатын  қиын  мәселелерді  оңай  шешетін 

болады.  Бұрынғыдай  мектептен  шыққан  соң  бала  үйренген  білімін 

ұмытып қалмайды, қайта өмірде пайдаланатын болады.  

Мұғалім  су  құйылған  тәрелкені  күннің  көзі  түсетін  терезе    алдына 

қойды.   Ғалия  кешке  таман  тәрелкеге  қараған  кезде,  ол  судың  жоғалып 

кеткенін  көрді. Судың  жоғалу  себебін  түсіндір.Мұндай  тәжірибені 

дүниетану  пәнінен  орындап  отырып  оқушы  өз  түсінігін  өмірмен 

байланыстырады.Ол  осы  кезде  жерге  жауған  жаңбыр  суының  қайда 

кететінін білетін болады.Математиканы алатын болсақ: 

Қай жағдайда сандар ЕҢ ҮЛКЕННЕН ЕҢ КІШІГЕ қарай орналасқан?  

 

A 36; 43; 66; 87 

B 66; 43; 36; 87 

C 87; 66; 36; 43 

D 87; 66; 43; 36 

368 

 

Оқушы  бойында  байқағыштық  пайда  болады.  Ұлттық  жоспарды 

орындаудың  нәтижесінде  2017  жылға  қарай  қазақстандық  мектеп 

оқушыларының  функционалдық  сауаттылығын  дамыту  үшін  мынадай 

жағдайлар жасалатын болады:  

1. Ғылыми-зерттеу жағынан қамтамасыз етеді.  

2. Білім беру мазмұнын жаңартады.  

3. Оқу-әдістемелікпен қамтамасыз етеді. 

4. Мектеп  оқушыларының  білім  сапасын  бағалау  және  оған 

мониторинг жүргізу жүйесіенгізіледі.  

5. Материалдық-техникалық  базасы  жаңартылып,  нығайтылады. 

Жалпы  алғанда,  Ұлттық  жоспарды  жүйелі  және  одан  әрі  іске  асыру 

Қазақстанның  ұлттық  білім  беру  жүйесінің  бәсекеге  қабілеттілігін  және 

функциялық  сауаттылығын  дамуына  мүмкіндік  береді.  Жалпы  білім 

беретін  орта  мектептердегі  құзіретті  тұлғаны  қалыптастыруда  тіл 

пәндерінің  орны  ерекше  болып  келеді.  Бұл  орыс  мектептердегі  «Қазақ 

тілі»  пәніне  де  тікелей  қатысты.  Өйткені  мемлекеттік  тіл  ретінде 

оқытылатын  оқушылардың  функционалдық  сауаттылығын  қалыптас-

тыру  ҚР  «Білім  туралы»,  «Тіл  туралы»  Заңдарының  жүзеге  асуының 

басты  шарты  болып  саналады.  Фукционалдық  сауаттылықты  қалыптас-

тыру үшін өзге тілді мектептердегі «Қазақ тілі» пәнін оқытудың әдістеме 

негіздерді  қайта  қарастырып,  білім  беру  жүйесіне  өзгерістер  енгізіледі. 

Баяндамамның  соңында  қазақ  тілі  пәнінен  оқушының  функционалдық 

сауаттылығын  дамыту  мәселесіне  мынандай  тұжырымдарманы  ұсынуға 

болады: 

1. Оқушыларды  бірінші  сабақтан  бастап  сөйлесім  әрекетінің  түрлерін 

(айтылым, жазылым, тыңдалым, оқылым, тілдесім) меңгерте білу 

2. Оқушылардың  алған  білімдерін  өмірде,  кез-келген  жағдайда 

әлеуметтік ортада қолдана алуға үйрету; 

3. Мемлекеттік тілде ауызша,жазбаша қарым-қатынас жасау; 

4. Әлеуметтік  талаптарына  сай  келу  үшін  оқушының  ақпараттық 

технологияларды  қолдану  және  проблемалардың  шешімін  таба  алуға 

үйрету; 

5. Оқушылардың өзгермелі өмірге бейімделуіне үйрету ; 

6. Оқушылардың жеке бас қабілеттерін дамытуы; 

7.Оқушылардың әлеуметтік-мәдени дағдыларын дамытуы; 

8.  Қазақ  халқының  салт  –дәстүрі,  мәдениеті,  тарихын  түсіну  және 

құрметтеге баулу; 

Бастауыш  сынып  оқушыларының  функционалдық  сауаттылығын 

дамыту  бойынша  шаралар  жүйесін  іске  асырудың  тетіктерін  анықтау; 

Оқушылардың  функционалдық  сауаттылығын  қалыптастырудың  отан-

дық  және  халықаралық  практикасын  зерттеу;  Білім  сапасын  арттыру 

үшін  қолданылатын  жаңаша  әдіс-тәсілдерді  меңгеру,  игеру;  Функцио-

налдық  сауаттылықты  қалыптастыру-заман  талабына  сай  өскелең 

ұрпақтың  өмірге  бейімділігі,  халықаралық  стандарт  деңгейінде  сапалы 

369 

 

білім  мен  тәрбие  алуының  негізгі  құралы.  Бастауыш  буын  оқушы-

ларының  функционалдық  сауаттылығын  қалыптастыру  тетіктерін 

зерделеу  арқылы  оқытудың  озық  технологияларын  тиімді  пайдаланып, 

сапалы білім беру және өмірге бейім тұлға қалыптастыру. 

Функционалдық  сауаттылық  –  адамның  сыртқы  ортамен  қарым-

қатынасқа түсе алу қабілеті және сол ортаға барынша тез бейімделе алуы 

мен  қарым-қатынас  жасай  алу  деңгейінің  көрсеткіші.  Олай  болса, 

функционалдық  сауаттылық  тұлғаның  белгілі  бір  мәдени  ортада  өмір 

сүруі үшін қажетті деп саналатын және оның әлеуметтік қарым-қатынас 

жасауын  қамтамасыз  ететін  білім,  білік,  дағдылардың  жиынтығынан 

құралады.  Ал  кең  мағынасында  ол  тек  білік  пен  білімділік  әлеміне 

барудың  жолы  ғана  емес,  ол  –  ұлттың,  елдің  немесе  жеке  адамдар 

тобының  мәдени  және  әлеуметтік  дамуының  өлшемі.  Осындай  сапалық 

сипаты  тұрғысынан қарағанда функционалдық сауаттылық жеке адамды 

дамытудың тетігі ретінде қолданылады.  

РІSА  зерттеулері  қазіргі  уақытта  әлемде  мектептік  білім  берудің 

тиімділігін  салыстырмалы  бағалаудың  әмбебап  құралы  ретінде  қарас-

тырылады.  Зерттеу  барысында  алынған  деректер  тұтастай  оқытудың 

мазмұны  мен  әдістері  ретінде,  сондай-ақ  контексті  факторлардың 

(басқару  моделі,  оқыту  тілі,  отбасының  және  т.б  әлеуметтік  мәртебесі) 

мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту деңгейіне 

әсері  ретінде  білім  беру  жүйесін  дамыту  стратегиясын  анықтауға  

негіз болады.  

Функционалдық  сауаттылықтың  тағы  бір  тетігі  ретінде  қосымша 

білім  мен  мектептен  тыс  сабақтармен  қамтуды  жатқызуға  болады.  

Жалпы  білім  беретін  мектептегі  және  мектептен  тыс  ұйымдардағы 

әртүрлі  бағыттағы  үйірмелер,  секциялар  желісін  кеңейту  есебінен 

балаларды  қосымша  білім  берумен  қамту  ұлғайтылады.  Басты  назар 

ғылыми-зерттеу  жобаларына,  техникалық  шығармашылыққа,  өнер 

тапқыштыққа,  модельдеуге,  нанотехнологияларға,  робот  техникасына, 

легожобалауға және т.б. аударылады. 

Функционалдық  сауаттылықтың  тағы  бір  тетігі-ата-аналардың 

балаларды  оқыту  мен  тәрбиелеуге  белсенді  қатысуын  қамтамасыз  ету. 

Ата-анасы баланы жас кезінен адами құндылықтар дарытып, саналы өмір 

сүруге  баулуға  борышты.  Ата-ананың  бала  тәрбиелеуде  функционалдық 

сауаттылығын  көтеру  мектеп  мұғалімдерімен  олардың  тығыз  байланыс 

жасап,  екі  жақты  әріптестік  әрекетінің  негізінде  қалыптасады.  Яғни  ата-

ананың  баласының  ерекше  қасиетін  тануы,  оны  түрлі  жағдаятта  түсініп, 

қол  ұшын  беруі,  олардың  қабілетін  дамытуға,  бойына  рухани  құндылық-

тарды  қалыптастыруға,  жағымсыз  мәнез-құлық,  әдеттерден  арылуға 

көмек  беретін  функционалдық  сауаттылық  ата-ана  бойында  да  болуға 

тиіс.  «Балаға  берілген  дұрыс  тәрбие-бұл  бақытты  кәрілік,  қате  тәрбие 

біздің келешектегі сорымыз, біздің көз жасымыз» деген С.А. Макаренконың 

сөзін ата-аналарға берілген кеңес деп есептеймін.  

370 

 

Тұлғаның  бейімділігін,  қажеттілігін  қанағаттандыруды,  қызығу-

шылығын,  қабілетінің  дамуын  ескере  отырып,  функционалдық  сауат-

тылығына қол жеткізуді қамтамасыз етіп, жан-жақты дамыған, мектепте 

алған  білімін  өмір  бойы  пайдалана  алатын  тұлға  өсіру  –  білім  беру 

мамандарына  жүктелген  үлкен  міндет  деп  түсінгеніміз  жөн.  Сөзімді 

қорыта  келе,  Марк  Туллий  Цицеронның  «Барлық  нәрсені  біліп,  анализ 

жасай  білу  аз.  Сонымен  қатар,  соған  байланысты  сауатты  қадам  жасай 

білу керек» деген қанатты сөзімен аяқтағым келеді. 

 

Әдебиет  

 

1. Н.Ә. Назарбаев.  Әлеуметтік-экономикалық  жаңғырту  –  Қазақстан  дамуының 

басты  бағыты. – 2012 ж. «Ана тілі» газеті, № 5. – 7-8 бет. 

2. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 

жылдарға  арналған  ұлттық  іс-қимыл  жоспары.  ҚР  Үкііметінің  №  832  қаулысы. 

2012 жылғы 25 маусым, Астана, Үкімет Үйі. 

3. ҚР Білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы 

4. Интернет желісі. 

 

 

ОПЫТ ОРГАНИЗАЦИИ МАРШРУТОВ ВЫХОДНОГО ДНЯ 

 ДЛЯ СТУДЕНТОВ БИОЛОГИЧЕСКИХ СПЕЦИАЛЬНОСТЕЙ 

 

Н.Е. Тарасовская 

ПГПИ, г. Павлодар 

  

Учебно-полевая  практика,  предусмотренная  образовательными 

стандартами  (ГОСО)  для  студентов  биологических  специальностей, 

преследует  прежде  всего  познавательные  цели,  с  получением  необ-

ходимых  знаний  региональных  природных  объектов,  а  также  формиро-

вания необходимых навыков работы с ними и норм экологической этики. 

Однако  времени,  отводимого  на  выездные  и  загородные  полевые 

практики,  явно  недостаточно  для  полноценного  экологического 

воспитания  будущих  специалистов  биономических  профессий.  К  тому 

же  приуроченность  практики  к  одному  (обычно  летнему)  сезону  не 

позволяет проследить сезонные изменения в природе. Поэтому, наряду с 

обязательными  полевыми  практиками,  мы  предусмотрели  однодневные 

пешие  походы  –  маршруты  выходного  дня  для  студентов-биологов. 

Такие экскурсионные  выходы, проводимые дня студентов  нашего вуза  в 

течение  всего  учебного  года,  а  также  в  каникулярное  летнее  время, 

призваны,  по  нашему  замыслу,  выполнять  следующие  учебно-

воспитательные функции: 

1) охватить  наблюдениями  все  сезоны  года  с  фиксацией  проис-

ходящих в природе изменений;  

2) обеспечить  сбор  фактического  материала  для  выполнения 

дипломных  и  курсовых  работ,  индивидуальных  учебных  заданий, 

инициативно-поисковых и проектных тем студенческих исследований; 

371 

 

3)  Провести  сбор  нативных  природных  объектов  (ботанических, 

зоологических,  геолого-минералогических)  для  пополнения  музейных 

фондов  ПГПИ,  работы  творческой  мастерской  по  изготовлению 

самодельных  наглядных  пособий  и  оказания  методической  помощи 

общеобразовательным школам и ССУЗам региона; 

4)  Осуществить  во  внеучебное  время  комплексное  экологическое, 

экономическое,  патриотическое  воспитание  студентов  с  усвоением 

сведений  о  богатстве  и  разнообразии  природы,  биоресурсах  региона, 

воспитать  рациональных  природопользователей  в  индивидуальном  и 

региональном масштабе; 

5)  Сформировать  позитивное  отношение  ко  всем  природным 

объектам  как  необходимую  часть  мировоззрения  будущего  специалиста 

биономической  профессии  и  проверить  на  практике  усвоение  норм 

экологической этики при непосредственном контакте с природой; 

6) Организовать  полезный  активный  отдых  и  оздоровление 

студенческой  молодежи  за  счет  обеспечения  благоприятных  психо-

эмоциональных  впечатлений  от  контакта  с  природными  объектами, 

пребывания  на  свежем  воздухе,  закаливания,  пешей  ходьбы  и  другой 

необходимой  в  походах  физической  нагрузки  (опыт  организации 

экскурсий  в  природу  одновременно  с  познавательной,  оздоровительной 

и  рекреационной  целью  был  хорошо  описан  М.А.Папорковым  в  книге 

«Школьные походы в природу» [1]); 

7) Изыскать  возможности  дополнительных  психолого-педагоги-

ческих  воздействий  (с  учетом  повышенной  внушаемости  психики  при 

смене  обстановки)  на  молодых  людей  с  целью  коррекции  отношения  к 

себе  и  окружающему  миру,  гармонизации  отношений  с  природой  и 

окружающими  людьми,  формирования  целостного  мировоззрения, 

критического мышления и философского отношения к жизни; 

8)  Формирование  культурно-эстетической  сферы  молодых  людей, 

развитие  творческой  фантазии  и  раскрытие  имеющихся  креативных 

способностей, причем залогом и источником творческого развития могут 

и должны выступать естественные ландшафты и природные объекты как 

носители  истинной  красоты  и  гармонии.  Для  развития  творческого 

потенциала  в  процессе  общения  с  природой  на  маршрутах  выходного 

дня  могут  использоваться  дополнительные  задания  и  действия: 

например,  конкурс  сочинений,  рисунков  и  произведений  декоративно-

прикладного искусства с экологическим содержанием, выставка поделок 

и  хозяйственно-бытовых  вещей  из  природных  материалов,  организация 

индивидуальных и коллективных рассказов на привале, блюд, напитков и 

украшений из природных объектов и т.д. 

Цель  экскурсии  (цикла  сезонных  экскурсионных  выходов): 

знакомство  с  видовым  составом  растений  и  доступных  для  наблюдения 

животных  естественных  и  полукультурных  ландшафтов,  наблюдение 

экофизиологических  адаптаций  региональных  животных  и  растений, 

372 

 

сезонных  явлений  в  природе,  ознакомление  с  методикой  проведений 

комплексных  и  тематических  экскурсий  по  общебиологическим  и 

частным учебным дисциплинам. 

Задачи экскурсионных выходов на маршрутах выходного дня нам 

видятся в следующем. 

жүктеу/скачать 18,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: