ТЕХНОЛОГИЯ САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫ ОТАНСҤЙГІШТІККЕ ТӘРБИЕЛЕУДІҢ

176 
 
Патриоттық сана – сезім Отан атрибуттарының санада бейнеленуінің нәтижесі ретінде қалыптасады. 
Отан жеке адам, адамдар топтары, тҧтас алғанда  халық   ҥшін   олардың   қажетсінулері   мен   мҥдделері 
тҧрғысынан қоғамдық тҧрмыстың  елеулі мәні бар элементтерін қамтиды. 
Патриоттық  сана  –  сезім    Отанға  деген  қарым-қатынаспен  байланысты  идеялар  кӛзқарастардың 
кҥрделі  басқарылатын  жҥйесі,  индивидтердің,  әлеуметтік  топтардың,  ҧлттық  қоғамдастықтардың  Отанды 
дамыту мен қорғауға бағытталған сезімі мен кӛңіл-кҥйі. 
Ол  ӛзіне  ҥш  элементті:  ҧлттық-этикалық,  жалпыадамзаттық,  әлеуметтік  топтық  элементтерді 
қамтиды. Ҧлттық-этикалық элементтер дегеніміз-ҧлттық мақтаныш сезімі, Отанға, ҧлттық мәдениетке, тілге 
және  т.б.  деген  сҥйіспеншілік.  Қазақстан  сияқты  кӛпҧлтты  мемлекетте  мҧнда  тҧратын  ҧлттар  мен 
ҧлыстардың жалпы мемлекеттік және ҧлттық - ӛзіндік мҥдделері жарасымды ҥйлесіп жатуы тиіс.  
Отансҥйгіштік  сана  халықты  топтастырушы  рухани  кҥш  бола  тҧра,  халықтың  кҥш-жігерін 
тәуелсіздікті  нығайтуға  бағыттайды.  Сондықтан  елдегі  тәлім-тәрбие  идеологиясы  мен  ақпарат  жҥйесі 
халықтың бойында ӛзін республикасының тӛл азаматты ретінде сезінетіндей кӛңіл-кҥй қалыптастыруы тиіс. 
Отаншылдық,  елжандылық  туған  отбасына,  туып-ӛскен  ортаға,  туған  топрағы  мен  табиғатына  деген 
қҧрметтен  басталады.  Демек,  отансҥйгіштіктің  қайнар  кӛзі  адамгершілік  қасиеттері  болмақ. 
Отансҥйгіштіктің  іргетасы-ҧлтжандылық.  Ӛз  ҧлтын  сҥйіп  оның  мҧның  мҧндап,  жоғын  жоқтайтын  азамат 
қана  отаншыл  болады.  Отансҥйгіштікті  рухани  қҧбылыс  ретінде  зорлықпен,  нҧсқаумен,  биліктің 
басқаруымен енгізу мҥмкін емес. Тәрбиеге қатысы бар барлық білім беру жҥйесіндегі мекемелер мақсатты, 
әрі нәтижелі жҧмыс істегенде ғана отансҥйгіштік қасиеті санаға сіңеді. 
Патриотизм  ҧғымы  әр  жылдардағы  саясат  пен  идеалогияға  байланысты  тҥрлі  мән-мағынаға  ие 
болады. Мәселен, кеңестік кезеңде «советтік патриотизм» деген ҧғым елеулі рӛл атқарды. Бҧл ҧғым туралы 
кӛптеген ғылыми еңбектер жарияланып, ӛте кӛп тҧжырымдар  жасалған. Мысалы, патриотизмнің тәрбиелік 
мҥмкіндіктері  туралы  кӛптеген  қҧнды  идеялары  революционер-демократтар  да,  орыс  педагогикасының 
атасы К.Д.Ушинский де кӛрнекті мемлекет  қайраткерлері (М.И.Калинин, Н.К.Крупская,  А.В.Луначарский) 
мен  педагогтар  да  (А.С.Макаренко,  В.А.Сухомлинский)  ҧсынады.  Олардың  пайымдауынша,  патриотизм 
тәрбиенің  маңызды  міндеті  ғана  емес,  оның  қуатты  педагогикалық  қҧралы  болып  табылады,  ӛйткені  адам 
жеткіншек жаста ӛзін таниды, ӛзінің қадр-қасиетін орнықтырды, патриоттық сезімдер мен моральдық ерік-
жігер қасиеттері кҥйзеліс, толғаныс арқылы тәрбиеленеді. 
Егемендік  пен  тәуелсіздікке  ие  болу  жағдайында  Қазақстан  қоғамында  «ҧлттық  патриотизм», 
«жалпыҧлттық  патриотизм»,  «қазақстандық  патриотизм»  ҧғымдары  жиі  пайдаланылады.  Ҧлттық 
патриотизм  әдетте  ӛз  ҧлтына,      оның      мәдениетіне,      тіліне,      дәстҥрлеріне  деген    сҥйіспеншілік  пен 
жанашырлық, осы жерде туылғаныңды тҥсіну ҧғымымен байланысты болса, жалпыҧлттық патриотизм ӛзін 
мемлекет  халқының  бір  бӛлігі  ретінде  сезінуді  білдіреді,  яғни  тҥрлі  ҧлт  қауымдастықтары  ӛкілдері  ҥшін 
біртҧтас  Отанына  сҥйіспеншілігі  мен  адалдығының  шегі  неғҧрлым  кеңи  тҥседі.  Қазақстандық  патриотизм 
дегеніміз  –  Қазақстан  мҧнда  тҧрып  жатқан  барлық  ҧлттардың  ҧлттық  Отаны  деген  іргелі  негізге  сҥйінген 
ҧлттық патриотизмдердің синтезі. 
Сонымен, «патриотизм»,  «советтік патриотизм», «ҧлттық патриотизм», «жалпыҧлттық патриотизм», 
«қазақстандық  патриотизм»  ҧғымдары  мазмҧны  олардың  бір-бірімен  аса  тығыз  байланысты  екенін, 
мазмҧнының әр жылдардағы саясат пен идеологияға байланысты жетілдіріліп отыратынын, әлеуметтік орта 
мен ҧжымның ықпалында, патриоттық тәрбиенің негізінде қалыптасатынын дәлелдейді.  
Біз осының бәрін ескере отырып, ӛз зерттеуімізде патриоттық тәрбиеге және оның жҥйелік сипатына 
тҥсінік береміз. 
Технология  сабақтарында  отансҥйгіштік  тәрбие  беру  педагогика,  этнопедагогика,  психология, 
этнонсихология,  әскери  ғылымдардың  ғылыми  теориясына  сҥйенеді,  олар  жеке  адамның  патриоттық 
тәрбиелілігінің мінсіз ҥлгісін және оған қажетті қасиетті қалыптастырудағы негізгі принциптерді, нысандар 
мен  әдістерді  айқындауға  мҥмкіндік  береді.  Патриоттық  тәрбиенің  қҧралдары  болып  халықтың,  нақты 
ҧлттың  және  оның  қарулы  кҥштерінің  еңбек,  ҧлттық  дәстҥрлері  табылады.  Патриоттық  тәрбие  процесінде 
идеялық сенімділік, ӛз Отанына, ана тіліне, еліне, жеріне, мәдениеті мен салт-дәстҥріне деген сҥйіспеншілік, 
жалпы ҧлттық мақтаныш, ӛз халқының тағдыры ҥшін жоғары жауапкершілік, туған Отанның экономикалық, 
ғылыми,  моральдық-саяси  және  әскери  әлеуеттерін  дамытуға  ҧмтылыс,  оны  идеологиялық  және  саяси 
жағынан қорғауға даярлық қалыптасады. 
Соңғы  уақыттарда  басылым  беттерінде  «патриоттық  тәрбие»,  «азаматтық  тәрбие»  ҧғымдары  қатар 
қолданылып  келеді.  Біздің  кӛзқарасымызша,  «азаматтық  тәрбие»  мен  «патриоттық  тәрбие»  ҧғымдары  бір-
біріне қайшы келмейді, керісінше, бірін-бірі толықтырады. «Патриоттық тәрбие», «азаматтық тәрбиенің» бір 
бӛлігі  болып  табылып,  оны  нақтылай  және  тереңдете  тҥседі,  жеке  тҧлғаның  Отанды  сҥю,  ӛз  халқының 
ӛткеніне  сыйластықпен  қарау  сияқты,  азаматтың  адамгершілік  негізін  қҧрайтын  қоғамдық  мәнді 
қасиеттерінің қалыптасуына себептігін тигізеді. Патриоттық тәрбие ҧрпақтар сабақтастығының жалғасуына 
ықпал  тигізуде  де  ҥлкен  мәнге  ие.  Бҧл  бірінші  кезекте  жеке  тҧлғаның  әлеуметтенуіне  кӛмектеседі  және 
әлеуметтік  тҧрғыдағы  қабілеттіктерінің  дамуына  да  тигізер  ықпалы  мол.Патриотизмның  адамгершілік 
жақтарын  борыш,  саналылық,  жауапкершілік  сезімдері  қҧрайды.  Бҧл-азаматтық  қоғамның  қҧқықтық 
мәдениетінің  маңызды  компоненттері.  Қазақстанда  азаматтық  қоғамның  қалыптасуы  жағдайында  жеке 
тҧлғаның  қҧқықтық  мәдениеті  ҥлкен  мәнге  ие,  ол  азаматтық  және  патриоттық  тәрбиенің  ӛзара 

177 
 
байланысының  нәтижесі  болуы  тіс.  «Азаматтық  тәрбие»  де,  «патриоттық  тәрбие»    де      жеке      тҧлғаның 
қызығушылықтарын жҥзеге асыру және  олардың талап-сҧраныстары  мен мҥмкіндіктері негізінде  қҧрылуы 
қажет. Біз «азаматтық» және «патриоттық тәрбие» ҧғымдары біріктірілуі тиіс деп санаймыз. 
 
Әдебиеттер 
1
 
Момышҧлы Б. Қанмен  жазылған   кітап.-Алматы: Жазушы , 1990. 
2
 
Назарбаев Н. Ә.  Қазақстанның    болашағы  –  қоғамның  идеялық   бірлігінде.-  Алматы:  Қазақстан , 
1993. 
3
 
Философиялық сӛздік. – Алматы, 1996.- 335 б. 
4
 
Қазақстан.  Ҧлттық  энциклопедия  //Бас  ред.  Ә.Нысанбаев.  –  Алматы:  «Қазақ  энциклопедиясы»  Бас 
ред., 1998.-720 б. 
5
 
Иманбетов А. Отансҥйгіштікке тәрбиелеу-басты міндет //Қазақстан мектебі, 2005, №5.-38 б. 
6
 
Калыбекова  А.А.  Теоретические  и  прикладные  основы  народной  педагогики  казахов.  –  Алматы: 
БАУР, 2005.- 200 с. 
7
 
Сейдахметова Л. Патриотизм ҧғымының маңызы //Қазақстан мектебі, 2006, №1.-52-54 б. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ӘОЖ 351.862 
 
РЕСЕЙ ФЕДЕРАЦИЯСЫНЫҢ ҦЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК СТРАТЕГИЯСЫ 
 
Музаппарова У.Б., Турекулова Ж.Е. 
М.Әуезов атындағы ОҚМУ, Шымкент,  Қазақстан  
 
Резюме 
В данной статье рассмотрены национальные безопасности Россиской      Федерации. 
 
Summary 
In this article I consider the national security of Russian Federation. 
 
Ресей  Федерациясының  қауіпсіздік  жҥйесі  немесе  қауіпсіздікті  сақтау  механизмі  әлемдегі  ҧлы 
державалардан  артық  болмаса  кем    тҥспейтіні  белгілі.  Ресей  ӛзінің  қауіпсіздік  жҥйесін  ХХғ.  ең  мықты 
мемелекеттің бірінен дәлірек айтсақ мемлекеттер одағынан мҧра етіп алды. КСРО-ның әскери потенциалы 
ӛте  мықты  болды,  халқының  санынан  болсын,  экономикалық  кӛрсеткішінен  болсын  сол  кездегі  әлемді 
билеп  тҧрған  екі  мемлекеттің  бірі  болды.  Биполярлы  жҥйе  қҧлап  орнына  Ресей  Федерациясы  келді, 
бҧрынғыдай билік жоқ әрине, бірақ, ӛз потенциалын жоғалтқан жоқ.  Қазіргі таңда Ресей әлемдік деңгейдегі 
мәселелердің  шешілуіне  қатысып  отырған,  қалыптасқан  экономикасы  бар  әлемге  ӛзінің  айтары  бар 
мемлекет.  
Жалпы  қауіпсіздік  сӛзін  әртҥрлі  сипатта  қамтуға  болады.  Мысалы;  жеке  бастың  қауіпсіздігі, 
отбасының  қауіпсіздігі,  мемлекеттің  қауіпсіздігі,  аймақтың,  аумақтың  және  әлемдік  қауіпсіздік.  Соның 
ішінде  мемлекетке  тоқталғанда,  оның  ішкі  және  сыртқы  қауіпсіздігі,  экономикасының  қауіпсіздігі  яғни 
экономикасының  тҧрақты  дамуы,  сол  мемлекеттің    халқының  қауіпсіздігі  және  т.б.  Осы  компоненттердің 
барлығы  жинақтала  келе  мемлекеттің  ҧлттық  мҥддесін  қҧрайды,  содан  ҧлттық  қауіпсіздік  жҥйесі  де 
қалыптасады.  
Ресей Федерациясының ӛзінің ҧлттық қауіпсіздік концепциясы бар, ол соңғы рет 2009 ж. 12 мамырда 
Ресей Федерациясы президентінің бҧйрығымен бекітілген болатын. Ол концепция 6 тараудан тҧрады және 
онда  қоғамның барлық саласына  арналған  қауіпсіздік  жҥйесі  қамтылған. Олар; Ресей азаматтарының ӛмір 
сҥру  деңгейін  жоғарылату,  ҧлттық  қорғаныс,  білім,  ғылым  және  технологиялар,  денсаулық  сақтау  саласы, 

178 
 
мәдениет,  экономикалық  ӛсу,  мемлекеттік  және  қоғамдық  қауіпсіздік,  экология,  стратегиялық  тҧрақтылық  
және теңқҧқылы стратегиялық серіктестік.  
Осы  концепцияның  1  тарауында  жалпы  Ресейдің  қауіпсіздік  жҥйесінің  қалай  қалыптасқаны  жайлы 
сӛз  етілген.  Ресей  ХХ  ғ.  соңғы  ширегінде  болған  әлеуметтік  –  экономикалық  және  саяси  дағдарысты 
лайықты тҥрде ӛткере білді, - ол ресей азаматтырының ӛмір сҥру деңгейін тӛмендетпей, бірқалыпты ҧстап 
қалды, халықаралық қатынастардың белсенді қатысушысы ретінде ӛзін терроризм және экстремизмнен және 
ішкі  және  сыртқы  қауіптен  қорғана  білді.  Ҧлттық  экономиканы  қалыптастыра  отырып,  сырттан 
инвестициялар  тартылды,  Ресей  халқы  ҥшін  ертеден  қалыптасқан  қҧндылықтар  қайта  жандана  бастады, 
олар;  рухани  байлық,  отбасының  берекесі,  сенім  және  т.с.с.  Ресейде  кӛптеген  ҧлттардың  ӛкілдері 
тҧратындықтан,  елде  тыныштықты,  тҧрақтылықты  сақтау  ҥшін  теңдік,  бір  –  бірін  қҧрметтеу  принциптері, 
ҧлтшылдыққа жол бермеу деген сияқты қағидалар сақталды.  
2020ж. дейінгі  РФ ҧлттық қауіпсіздік стратегиясы бҧл  – Ресейдің 2020ж. дейінгі  ішкі және сыртқы 
қауіпсіздікті  сақтаудың  мақсаты  мен  мҥдделері  кӛрсетілген,  ҧзақ  мерзімге  арналған  ресми  стратегиялық 
бағдарлама немесе концепция. 
 Әлемнің  дамуы  халықаралық  қатынастардың,  ӛмір  ағымының  ғаламдануы  жолында  келеді  және 
оқиғалардың  динамизмі  мен  бір  –  біріне  тәуелділігімен  ерекшеленеді.  Ғаламдану  процесі  нәтежиесінде 
елдердің  арасында  дамудың  тенденциясы  әртҥрлі  болғандықтан  қарама  –  қайшылықтар  пайда  болды. 
Әлемдік  қауымдастықтың  әрбір  мҥшесінің  алдында  жаңа  қауіп  –  қатер  мен  мәселелер  шығып  жатыр. 
Аймақтық  мәселелерді  сол  аймақ  шеңберінде  шешіп,  ӛзге  елдердің  кӛмегінсіз  шешу  тенденциясы 
қалыптасып  жатыр.  Ресей  Федерациясының  ҧлттық  қауіпсіздігін  сақтау  барысына  мына  жағдайлар  бӛгет 
жасауы  мҥмкін;  әлемдік  саясатқа  қатысушылар  арасындағы  текетірес,  қақтығыстар,  жаппай  қырып  –  жою 
қаруының  таралуы  және  оның  террористтердің  қолына  тҥсуі  және  т.б.  Ғаламдық  ақпараттық  текетіресу 
басталады,  дамушы  және  индустриалды  елдердің  тҧрақтылығына,  олардың  саяси  –  экономикалық  және 
демократиялық  институттарына  қауіп  тӛнеді.  Әлемді  дінді  жамылып  алып,  тҥрлі  террористтік  актілерді 
жасап жҥрген экстремистер, онымен қоса ҧлтшылдар, сепаратистер жайлап барады. Сонымен қатар әлемдік 
демографиялық  ҥрдіс,  қоршаған  ортаның  бірте  –  бірте  ластанып,  бҧзылып  бара  жатқандығы,  әлемдік 
миграция мәселесі, есірткі саудасы және жаңадан туындап жатқан, бізге белгісіз вирустардан пайда болып 
жатқан  ауру  тҥрлері  және  судың  жетіспей  бара  жатқандығы,  осының  барлығы  ҧлттық  қауіпсіздікті  сақтау 
барысында шешілуі тиіс немесе осылардың алдын алатын мәселелер.  
Ресей  Федерациясы  халықаралық  қатынастарда  мынадай  халықаралық  форматтарда  ӛзара  іс  – 
қимылын  жемісті  тҥрде  жалғастыра  бермек;  «  G8»,  «G20»,  «  РИК»,  «БРИК».    Сонымен  қатар  Ресей 
аймақтық ҧйымдармен, оның ішінде ТМД, ҦҚШҦ және ЕвразЭС – пен тиімді байланыстарын ҥзбейді. Бҧл 
ҧйымдар  Ресейдің  Орталық  Азиядағы  саяси,  экономикалық  және  т.б.  байланыстарды  жҥргізу  тҧрғысында 
ерекше  орын  алады.    Ресейдің  Солтҥстік  Атлантикалық  Одақпен  қарым  –  қатынасының  ерекше  жағдайы, 
оның әскери инфрақҧрылымының Ресейдің территориясына немесе оның шекарасына жақындатпайды және 
бҧның халықаралық қҧқық принциптеріне сай еместігін ескертеді. Ресей Солтҥстік Атлантикалық Одақпен  
халықаралық  қҧқық  принциптері  негізінде  байланыс  жасайды  және  одақпен  шынымен  де  халықаралық 
қауіпсіздікті сақтау саласында жҧмыс жасайтын болады.  
Ҧлттық қорғанысты жақсартудың стратегиялық мақсаттарының бірден бірі ол Ресей территориясында 
ғаламдық және аймақтық соғыстар мен қақтығыстарды болдырмау. Мҧндай жағдайды болдырмау ҥшін бір – 
бірімен  ӛзара  байланысқан    саяси,  экономикалық,дипломатиялық,  әскери  және  басқа  да  салаларды 
қарастыруды,  саралауды  қажет  етеді.    Ресей  ӛзінің  ҧлттық  қауіпсіздігін  рационалды  тҥрде  тиімді,  әскери 
емес  әдіспен,  дипломатиялық  жолмен  де  қамтамасыз  ете  алады.  Ал  әскери  қауіпсіздікті  қамтамасыз  ету 
ҥшін, елдегі әскери саланы жақсарту, дамыту және осы салаға қаржылық, басқа да ресурстарды бӛлу керек. 
Мемлекеттік саясаттың негізгі талабы – әскери саланың, әскердің кез – келген уақытта, кез –келген жағдайға 
дайын болуы керек, кез – келген сырттан келген қауіпке тойтарыс беруі керек  және кез – келген  жағдайда 
елдің  қауіпсіздігіне,азаматтардың  қауіпсіздігіне,  территорияның  мызғымастығына    жауап  береді  және 
қаматамасыз етеді.  Қазіргі таңда ҧлттық қорғанысқа қауіп тӛндіртін факторлар; басқа мемлекеттердің ӛзінің 
әскери  саласын    максималды  тҥрде  жақсартуы  жолында  оның  қару  –  жарақтың  саны  бойынша  жарысқа 
айналып  кетуі,  одан  бӛлек  ядролық  қару  санының  оған  рҧқсаты  жоқ  елдерде  ӛсіп,  пайда  бола  бастағаны, 
химиялық, биологиялық қарулардың таралып әлемдік бейбітшілікке қауіп тӛндіруі. РФ ҧлттық қорғанысын 
қамтамасыз етудегі негізгі міндеті – Ресейдің жаңа қауіптерге тойтарыс бере алатын мықты әскери базасын 
қҧру және соның негізінде мықты әскерді қалыптастыру.  
Ресейдің  қоғамдық  және  мемлекеттік  қауіпсіздігін  қамтамасыз  етудің  стратегиялық  мақсаты  –  бҧл 
алдымен  елдің  Конституциялық  қҧрылысының  қауіпсіздігі,  адамның  және  азаматтардың  қҧқықтары  мен 
бостандықтары,  елдің  суверенитетінің  қауіпсіздігі,  территорияның  мызғымастығы  және  қоғамдағы  саяси, 
әлеуметтік тҧрақтылығы. 
Осы  мақсаттарды  жҥзеге  асыруда  қауіп  тӛндіретін  негізгі  факторлар;  елдің  қауіпсіздігіне  зиянын 
тигізу мақсатында шетелдік ҧйымдардың немесе жеке тҧлғалардың, елдердің тыңшылық әрекеттер жасауы, 
белгілі  бір  топтардың  немесе  террористтердің  кҥш  қолдану  арқылы  елдің  Конституциялық  қҧрылысын 
ӛзгертуі,қоғамның ӛмір сҥруінің негізгі кӛзіне айналған әскери және ӛндірістік, кәсіптік  обьектілерді жоюы, 
халықты химиялық, биологиялық, ядролық қарумен қорқыту, ҥркіту, елдің ішіндегі тҧрақтылықты, бірлікті 

179 
 
бҧзу  мақсатындағы  экстремисттік,  ҧлтшылдық,  сепаратистік,  діни,  этникалық  топтардың  әрекеті  және  де 
басқа  да  қылмыстық  топтардың  мемлекетке  және  қоғамға  зиянын  тигізетін  әректтерді  жасауы.  Осы 
қауіптерді  болдырмау  ҥшін  мемлекет  дҧрыс  бағытталған  саясат  жҥргізіп,  елде  тҧратын  әрбір  азаматтың 
қауіпсіздігінің  кепілі  болуы  тиіс,  әсіресе  балалар  мен    жасӛспірімдердің  ӛміріне,  терроризм  және 
экстремизммен, жемқорлықпен кҥрес жҥргізу, қҧқық саласын жақсарту, шетелде тҧратын азаматтардың да 
қауіпсіздігін қамтамасыз ету міндеті жҥктеледі. Сонымен қатар елдің шекаралық қызметін бақылауда ҧстау 
қажет. 
Қорыта айтқанда, Ресей ӛзінің ҧлттық қауіпсіздігін соңғы орынға қоймағандығы  кӛрініп тҧр. Әрине 
мҧнда концепцияның бҥкіл тармағы кӛрсетілмеген, дегенмен де маңызды деген бӛлімдерін назарларыңызға 
ҧсынып  отырмын.  Ресей  ӛзінің  ҧлттық  қауіпсіздік  жҥйесін  3  рет  қайта  қарастырып,  жаңадан  тараулар 
енгізіп, заманның ағымына сай келмегендерін алып тастап отырған. Бҧның ӛзі Ресейдің ҧлттық қауіпсіздікке 
баса  мән  беретіндігін  кӛрсетеді.  Қазіргі  таңда  әлемде  ойып  тҧрып  орын  алатын  мемлекеттің  бірі  болып 
табылатын  елдің  ҧлттық  қауіпсіздік  концепциясын  жасау  барысында  әлемде  болып  жатқан  әрбір 
ӛзгерістерді  қалт  жібермей,  ӛзінің  әлемдік  аренада  басты  қарсыласы  болып  табылатын  АҚШ-қа  ескерту 
жасағандай  кӛрінеді.  Себебі  РФ  президенті  В.Путин  ӛзінің  әрбір  сҧхбатында    АҚШ  пен  неге  арақатынас 
осындай жағдайда деген сҧраққа – олар бізге кепілдік бермейді деп жауап береді, яғни қауіпсіздік кепілдігін 
алға тартады. Кепілдікті ауызша ғана береді, ал соған сәйкесінше келісім тҥріндегі кепілдік жоқ. Міне бҧл 
мәселе  ҧлттық  қауіпсіздік  концепциясын  жасау  барысында  да  шетте  қалып  қоймады.  Сонымен  қатар 
аймақтық қауіпсіздік,  бҧл мәселеге де ӛте қатты мән беріледі, себебі Ресейдің географиялық орналасуының 
ӛзі  соған  мәжбҥрлейді.    Орталық  Азия  елдері  дамушы  мемлекеттер  және  онда  жҧмыссыздық  деңгейі  ӛте 
жоғары.  Сондықтан  да,  елдердегі  азаматтардың  кӛпшілігі  жҧмыс  табу  мақсатында  осы  елге  ағылады.  Бір 
жағынан Орталық Азияны әлемде экстремисттердің кӛп шоғырланған жері деп біледі. Орталық Азия Батыс 
пен  Шығысты  экономикалық,  саяси  жағынан  байланыстыратын  кӛпір  ғана  емес,  сонымен  қатар 
Ауғанстаннан  шығып  жатқан  экстремистік  топтар,  наша  және  оның  тҥрлерін  Ресеймен  байланыстырып 
тҧрған  кӛпір  десек  те  болады.  Себебі  осылардың  барлығы  Орталық  Азия  арқылы  ӛтіп,  Ресей  рыногына 
барады, ал одан Батысқа шығады. Ресей ӛзінің ҧлттық қауіпсіздік концепциясында экстремизм, терроризм, 
есірткі  саудасын  ӛзінің  қоғамдық  және  мемлекеттік  қауіпсіздігіне  қатер  тӛндіретін  басты  факторлар  деп 
кӛрсеткен. Сондықтан Ресей қазіргі уақытта бҧл мәселені шешудің барлық аспектілерін қарастыруда. Әрине 
бҧл бір кҥнде шешілетін мәселе емес. БҦҦ –ның Қауіпсіздік Кеңесінің  тҧрақты мҥшесі болып табылатын 
Ресей, әлемнің қауіпсіздік жҥйесінде туындаған мәселелерді де шешуге атсалысады. Сонымен қатар, Ресей 
ядролық  қаруы  бар  5  мемлекеттің  қҧрамына  кіреді.    Сондықтан  да  Ресей  ӛзінің  ҧлттық  қауіпсіздігін 
қамтамасыз ете алатындығына ешкім кҥмән келтірмесе керек.     
ӘОЖ 726.03 
 

жүктеу/скачать 5,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: