Халықаралық ұйымдар әлемдік саясаттың ажырамас бір бөлігі
жүктеу/скачать 290,5 Kb.
|
Дип.-Біріккен-Ұлттар-Ұйымының-қазіргі-таңдағы-халықаралық-қатынастардағы-ролі
- Бұл бет үшін навигация:
- 7. Халықаралық әскери штабы
| 6. Әскери комитеті: НАТО-ның ең жоғары әскери истанциясы болып есептелінеді. Әскери комитет тікелей «Солтүстік атлант кеңесі», «Қорғаныстық жобалар комитеті» мен «Ядролық жобалармен айналысатын топқа» өз қызметі туралы мәлімет беріп тұрады. Комитет жылына екі рет мүше елдердің әскери штаб басшылары деңгейінде жиындар өткізеді. Әскери комитеті төраға және оның орынбасары басқарады. Әскери комитет негізінде НАТО елдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты «Солтүстік атлант кеңесіне» ұсыныстар жасайды. Бұған қоса әскери комитет НАТО құрамындағы басқа да әскери органдардың жоғары қолбасшысы болып табылады.
7. Халықаралық әскери штабы: негізгі міндеті әскери комитетке ұсыныстар жасау болып табылады. Әскери штабқа директор басшылық жасап, әскери комитеттің қабылдаған шешімдерін іс-жүзінде орындайды. КСРО-ға қарсы бағыт ұстанған НАТО ұйымы биполярлық жүйенің күйреуінен кейін жаңа мақсат белгілеп қайта жанданады. Осыған орай НАТО жаңа мақсаты мен стратегиясын бейнелейтін декларациялар қабылдады: -Лондон декларациясы (1990 ж); -Рим декларациясы (1991 ж); -Альянстың жаңа стратегиялық концепциясы (1991 ж); -НАТО-ның «Бейбітшілік үшін әріптестік» атты жобасы (1994ж) /18/. Аталмыш декларациялардың ішінен «Альянстың жаңа стратегиялық концепциясы» мен «Рим декларациясы» маңызды ролге ие. Жаңа стратегиялық концепциясында НАТО биполярлық жүйенің күйреуінен кейін, дүниежүзіндегі мемлекеттер арасында бейбітшілікті қамтамасыз ету, ғаламдық деңгейде саяси тұрақтылықты сақтау мақсатында қызметін одан әрі жалғастыратындығын бейнелеген. Бұл мақсатқа жету үшін НАТо басшылары басқа да елдермен қатынастарын «Диалог», «Ынтымақтастық», «Ұжымдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету» принциптеріне сай орнататындығын мәлімдеді. Ал Рим декларациясында болса, НАТО ең алдымен ЕҚЫҰ, еуропалық одақ, Еуропа кеңесі және БҰҰ сияқты әлемде беделді ұйымдармен ынтымақтастыққа іс атқаратын-дығын бекітті. Бұған қоса НАТО 1991 жылы дүниежүзінде қалыптасқан жаңа геосаяси ахуалға сай НАТО мүшелері мен ескі «варшава пактіне» мүше мемлекеттер арасында «Солтүстік Атлант ынтымақтастық кеңесін» құрған. Ал бұл кеңестің кеңейтілген түрі 1994 жылы «Бейбітшілік үшін әріптестік» бағдарлама болып табылады. Бұл бағдарламаға Ресей, Австралия, Қазақстан, Әзірбайжан, Албания, Армения, Болгария, Венгрия, Грузия, Қырғызстан, Латвия, Литва, Македония, Молдова, Польша, Румыния, Словакия, Словения, Тәжікстан, Өзбекстан, Украина, Финляндия, Чехия, Швейцария, Швейция, Эстония мемлекеттері қосылған. Бұл бағдарлама мына мақсаттарды ұстанады: Бағдарламаға мүше елдермен НАТО арасындағы әскери ынтымақтастықты дамыту; Бағдарлама шеңберіндегі елдерге әскери жабдықтарды заманға сайй технологиямен жабдықтауға көмектесу; ЕҚЫҰ және БҰҰ шеңберінде ұйымдастырылған әскери операцияларға күштерге демократиялық бақылау орнату болып табылады. 1997 жылы болса Еуро-Атлантикалық ынтымақтастық кеңесі құрылды. Бұл кеңес «Бейбітшілік үшін әріптестік» тұрғыдан кеңейтілген түрі. Кеңестің ең басты мақсаты: -саясат және қауіпсіздік мәселелеріне мүше елдер арасында кеңес пен пікір алмасуға ықыласты рай туғызу болып табылады. Бұған қоса НАТО-ның биполярлық жүйенің күйреуінен кейін жаңа стратегиялық концепциясына сай «Еуразия аймағына» қарай кеңеюі саясатын ұстанады. «Еуразия аймағы» халықаралық саясатта маңызды ролге ие. Алып мемлекеттер бұл аймақта өз ықпалын кеңейтпек. Себебі, көптеген геосаяси теоретиктердің де (Р.Челлен, А.Мэхен, Г.Макиндер, Дж. Фейргриф, К.Хаусховер, Н. Спайкмен, Г.Уайжерт т.б.) тұжырымдамала-рын ескеретін болсақ, «Еуразия аймағында» ықпалын кеңйеткен мемлекеттің дүниежүзіне өз үстемдігін орнататындығы мәлім. Осыған қатысты АҚШ-тың танымал геосаясатшысы Збигнев Бжезинский «Ұлы шахмат тақтасы» атты еңбегінде АҚШ-тың Еуразия аймағына қатысты геостратегиялық тұжырымдамасын жасады. Збигнев Бжезинский өз тұжырымдамасында АҚШ басшыларына «Еура-зия аймағына» ірі мемлекеттердің мүдделерінің үйлестіруін және АҚШ-тың аймақтағы үстемдігін сақтап қалуын ұсынды. Осыған орай АҚШ-тың ықпалы басым НАТО ұйымы «еуразия аймағына» қатысты беделді мемлекет ретінде есептелінетін Ресеймен ынтымақтастықты тереңдетуді көздеді. 1997 жылы Ресей-НАТО өзара тұрақты кеңесі құрылды. Ресей-НАТО өзара тұрақты кеңестің басты мақсаты: -НАТО мен Ресей арасында қауіпсіздік, ынтымақтастық және т.б. көптеген салалар бойынша қатынастарды нығайту болып табылады. 1991 жылы Варшава Шарты Ұйымының таратылуы, КСРО-ның ыдырауы АҚШ-тың көшбасшылық ролін күшейтіп, еуропалық істерге НАТО ықпалының өсу факторларын қалыптастырды. КСРО-ның күйреуі және Варшава Шарты Ұйымының таратылуы-Еуропадағы стратегиялық геосаяси тепе-теңдікті күрт бұзды. НАТО блогы өзінің әскери техникасын сақтай отырып, үстемдік ұстанымын алды. НАТО ықпалының өсуі Варшава блогының бұрынғы мүшелерінің НАТО- ға мүшелікке кіру кезекте тұрған факторлармен белгіленеді. 1997 жылы НАТО- ның мүшелері : Польша, Чехия, және Венгрия болды. Ал 2001 жылы НАТО қатарына – Румыния, Болгария, Словакия, Словения, Латвия, Литвия, және Эстония кірді. Дүние жүзіндегі аймақтық- экономикалық ықпалдастықтар. Ықпалдастық (лат.)- қалпына келтіру , толтыру, қандайда бір , бөліктерді, элементтерді тұтас біріктіру деген мағананы білдіреді.( Экономикалық мағына) деп, ықпалдастық екі немесе оданды көп мемлекеттердің ұлттық шарашылықтарын өзара икемдеу және біріктірудің экономикалық үрдісін айтады. Екінші дүниежүзілік соғыс нәтижесінде , батыс еуропалық елдердің ұстанымдардың әлсіреуі, сондай-ақ отарлық жүйенің құлауы олардың күштерінің әскери- саяси және экономикалық бірігуіне қозғау салды. Экономикалық факторлар, батыс еуропалық монополиялардың мүдделері, сонымен қатар АҚШ-тың социалистік лагерьмен бәсекелестігі, Еуропаның біріктіруші күштерінің маңызды сәтін құрады /19/. жүктеу/скачать 290,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|