Қалдықсыз технологиялардықұрудағы негізгі қағидалар: шикізатты кешенді пайдалану түбегейлі және жұмыс жасап тұрған технологияларды жаңарту, тұйықталған су және газ айналым циклондарын құру, кәсіпорындарды кооперациялау және аумақтық өнірісті құру жатады.
Шикізатты қайта өңдеу немесе шикізатты рециркуляциялау-мерзімі біткен, істен шыққан және ескірген бұйымдарды қайта өңдеу.
Полимер материалдарын, соның ішінде резеңке мен пластмассаны қайта өңдеу әлдеқайда қиын. Әдетте, олар қайталама мақсаттағы өнімдерге өңделеді.
Шикізатты қайта өңдеу табиғи ресурстардың сарқылу жылдамдығын едәуір төмендетеді. Мысалы, егер темір қорларының рециркуляциясыз сарқылу уақыты 250 жыл болса, онда 50% рециркуляция дәрежесінде ол 580 жылға дейін, ал 80% рециркуляция дәрежесінде 1330 жылға дейін артады.
Дайын өнімге өңдеуге арналған шикізат белгілі бір талаптарды қанағаттандыруы керек. Бұған шикізатты өңдеуге дайындау процесін құрайтын операциялар кешені қол жеткізеді.
Шикізатты дайындаудың мақсаты оны өңдеудің химиялық және технологиялық процесінің оңтайлы ағымын қамтамасыз ететін құрамы мен қасиеттерін беру болып табылады. Дайындау процесінде шикізат пайдалы компоненттің белгілі бір концентрациясын, өңдеу шарттарымен анықталған ылғалдылықты, қоспалардың құрамын, қажетті дисперсияны алады. Шикізатты дайындау операциялары әртүрлі және оның агрегаттық күйіне байланысты. Химия өнеркәсібінде ең көп таралған Қатты шикізатты дайындау бойынша операциялар кешеніне мыналар кіреді: жіктеу, ұнтақтау (немесе белгілі бір жағдайларда ірілендіру), дегидратация және байыту.
Щикізатты қайта өңдеудің принциптық схемасы: Жіктеу-біртекті Сусымалы материалдарды оларды құрайтын бөлшектердің мөлшері бойынша фракцияларға (сыныптарға) бөлу процесі. Жіктеу материалдарды електерде себу (елеу), бөлшектердің қоспасын олардың сұйық фазада тұндыру жылдамдығы бойынша бөлу (гидравликалық жіктеу), бөлшектердің қоспасын сепараторлардың көмегімен ауада тұндыру жылдамдығы бойынша бөлу (ауаны жіктеу) арқылы жүзеге асырылады.
Ұнтақтау - сыртқы күштерді қолдану арқылы Қатты денені бөліктерге бөлудің механикалық процесі. Ұнтақтау суретте көрсетілгендей соққы (I), ұсақтау (II) және абразия (III) әдістерімен жүзеге асырылуы мүмкін.
Кептіру-қатты материалдардан ылғалды немесе басқа сұйықтықты булану және пайда болған буды кетіру арқылы кетіру процесі. Кептіру шарты-РМ>Рс теңсіздігін қамтамасыз ету, мұнда РМ - дымқыл кептірілген материалдағы будың қысымы; ал Рс - қоршаған ортадағы будың ішінара қысымы. Кептіру процесі әртүрлі дизайндағы кептіргіштерде, атмосфералық қысымда немесе вакуумда жүзеге асырылады.
Байыту-пайдалы компоненттің концентрациясын арттыру мақсатында шикізаттың пайдалы бөлігін (пайдалы компонентті) бос жыныстан (балластан) бөлу процесі. Байыту нәтижесінде шикізат пайдалы компоненттің концентратына және олардағы бос жыныстың басым болуымен құйрықтарға бөлінеді.
