Химияның негізгі ұғымдары мен заңдары Дәрістің жоспары
Молекула- заттардың химиялық қасиеттерін бойында сақтайтын ең кіші бөлшегі Атом-
жүктеу/скачать 48,78 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Құрам тұрақтылық заңы.
- Еселік қатынас заңы.
| Молекула- заттардың химиялық қасиеттерін бойында сақтайтын ең кіші бөлшегі
Атом- жай және күрделі заттардың молекулаларының құрамына кіретін химиялық элементтің ең кіші бөлшегі. Авагадро заңына мысал ретінде төмендегі кестені (1,1-кесте) ұсынуға болады. 1,1-кесте
m = γ·М m = γ·ρ γ = V/Vm γ = N0 / NА V=m /ρ V= γ·Vm 1-мысал. 1л газдың: а) Н2 б) СО2 в) NН3 қ.ж. массасын табу Шешуі: а) γ = V/Vm γ (Н2) = 1 л /22,4л/моль = 0,04 моль m = γ·М m =0,04 моль ·2г/моль= 0,08 г б) γ (О2) = 1 л /22,4л/моль = 0,04 моль m = γ·М m =0,04 моль ·44 г/моль= 1,76 г в) γ (NН3) = 1 л /22,4л/моль = 0,04 моль m = γ·М m =0,04 моль ·17 г/моль= 0,68 г 2-мысал. Оттегін артық мөлшерде алып сутегінде жағады. Сосын газ қоспасын салқындатқанда оның көлемі 27 мл кемиді. Сутегінің көлемі қандай болған? 2Н2 + О2 = 2 Н2О 2 : 1 = 2 Барлық көлем: 2+1=3; 27: 3 = 9 мл; 2мл · 9 = 18 мл Н2 3-мысал. Метан оттегімен қандай көлемдік қатынаста әрекеттеседі СН4 + 2О2 = СО2 + 2Н2О 1 : 2 = 1 + 2 Құрам тұрақтылық заңы. 1801 жылы француз ғалымы Пруст заттардың құрам тұрақтылық заңының анықтамасын ұсынады: «Химиялық қосылыс қандай жолмен алынған болса да, оның құрамы әрдайым тұрақты болады» Мысалы, көміртек диоксидін мынадай үш жолмен алуға болады: С + О2 = СО2 2СО + О2 = 2СО2 СаСО3 = СаО + СО2 Әрбір таза көміртек диоксидінің құрамында 27,29 % көміртек пен 72,71 % оттек бар. Заттың құрамы сапалық, сандық және атомдық болып бөлінеді. 1.Сапалық құрамы: Н2О - элементтер: Н;О ; Nа2SО4- элементтер: Nа ;S;О 2. Атомдық құрамы: Н2О -2:1 ; Nа2SО4- 2:1:4 3. Сандық құрамы: Екі әдіспен өрнектеледі. а) массалық ара қатынасы: Н2О = 2:16 =1:8 б) проценттік мөлшермен : Н2О w(Н) =2·100 /18= 11,1%; w(О) =88,9% Еселік қатынас заңы. Ағылшын ғалымы Дальтон 1803 Еселі қатынас заңын ұсынады. «Екі элемент бір-бірімен бірнеше қосылыс түзетін болса, ол қосылыстарда , сол элементтердің біреуінің бірдей етіп алынған салмақ бөлігіне, екіншісінен келетін салмақ бөліктерінің өзара қатынасы, кішкене бүтін сандар қатынасындай болады.» Мысалы: Екі элементтің өзара түзген бірнеше қосылыстарының қайсысы болса да айырмашылығы үлкен болады. Демек, екі элементтің өз ара түзген қосылыстарын салыстырсақ, олардың құрамы секірмелі түрде өзгереді екен.Мысалы: СО мен СО2 салыстырып қарасақ С мен О мөлшері екі затта екі түрлі болады. СО – С (42,88%) О (57,12%) СО2 - С (27,29%) О (72,71%) жүктеу/скачать 48,78 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|