Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
Министерство образования и науки Республики Казахстан
Национальная академия образования им.И.Алтынсарина
7-9-
сыныптары
оқушыларына арналған
алгебрадан деңгейлік тапсырмалар
Дидактикалық материалдар
Разноуровневые задания
по алгебре для учащихся 7-9 классов
Дидактические материалы
Астана
2013
1
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен
баспаға ұсынылды (2013 жылғы 19 тамыздағы № 4 хаттама).
Рекомендовано к изданию решением Ученого совета Национальной академии
образования им. И.Алтынсарина (протокол № 4 от 19 августа 2013 г.).
7-9-
сыныптары оқушыларына арналған алгебрадан деңгейлік тапсырмалар.
Дидактикалық материалдар. – Астана: Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім
академиясы, 2013. – 28 б.
Разноуровневые задания по алгебре для учащихся 7-9 классов. Дидактические
материалы. – Астана: Национальная академия образования им. И.Алтынсарина,
2013. – 24
с.
7-9-
сынып оқушыларына арналған алгебрадан деңгейлік тапсырмалар осы
сыныптардағы алгебра курсының негізгі тарауларын қамтиды. Тапсырмалар
оқушылардың білімдерін жүйелеуге, жалпылау мен тексеруге арналған.
Бұл құрал 7-9-сыныптарда сабақ беретін мектептің математика пәні
мұғалімдеріне ұсынылады.
Разноуровневые задания по алгебре для учащихся 7-9 классов охватывает
основные главы курса алгебры указанных классов. Задания предназначены для
систематизации, обобщения и проверки знаний учащихся.
Пособие предназначено для учителей математики, преподающих в
7-
9 классах.
©
Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық
білім академиясы, 2013
© Национальная академия образования
имени И. Алтынсарина, 2013
2
Алғы сөз
Бұл құрал жалпы білім беретін мектептердің 7-9-сыныптарына арналған
«Алгебра» оқулығына қосымша болып табылады. Яғни оқу бағдарламасының
мазмұнына сәйкес 7-9 сыныптардағы алгебра курсының негізгі тарауларының
материалдарын қамтиды.
Мақсаты: практикалық қызметте, аралас пәндерді игеру мен білім алуды
жалғастыруда қажетті математикалық білім мен білікті меңгеру.
Міндеттері:
–
алгебралық символдың білін меңгеру;
–
логикалық ойлау мен математика тілінде сөйлеуді дамыту;
–
есептеу мәдениетін дамыту, құралдармен есептеу дағдыларын
қалыптастыру;
–
теңдеулер мен теңсіздіктер және олардың жүйелерін шығару біліктігін
дамыту;
–
функционалды-графиктік түсініктерін тәуелділіктерді сипаттау мен
талдауда қолдану.
Құрал үш бөлімге бөлінген. Әр бөлімде оқу қызметтерінің түрлері бойынша
топтастырылған тапсырмалар жүйесі берілген.
Бірінші бөлім жаттықтыру тапсырмаларынан (
ЖТ) - есептерді шығаруда
қолданылатын негізгі алгоритмдерді пайдалану дағдысын қалыптастыруға
арналған тапсырмалар жүйесінен тұрады.
Екінші бөлімде тест тапсырмалары (
Т) - оқушылардың білімдерін пысықтауға
арналған тапсырмалар берілген.
Үшінші бөлім зерттеу жұмыстарынан (
ЗЖ) - оқушылардың шығармашылық
жұмыстарын жетілдіруге арналған тапсырмалардан тұрады.
Берілген тапсырмалардың дұрыс орындалғанын тексеру үшін құрал соңында
жауаптар берілген.
3
Жаттықтыру тапсырмалары
7-
сынып
Натурал және бүтін көрсеткішті дәреже
ЖТ-1 (7-сынып): Бүтін көрсеткішті дәреже және оның қасиеттері
1.
Бүтін көрсеткішті дәреженің қасиеттерін қолданыңдар:
1)
а
2
·
а
11
; 2)
а
13
:
а
11
; 3)
а
-4
·
а
12
; 4)
а
-5
:
а
7
; 5)
а
-8
·
а
-3
;
6)
а
-9
:
а
-6
; 7) (
а
2
)
3
; 8) (
а
-3
)
2
; 9) (
а
4
)
-5
; 10) (
а
5
)
2
.
2. Өрнекті ықшамдаңдар:
1)
а
4
·
а
2
·
а
7
; 2)
а
10
:
а
3
·
а
6
; 3)
а
-8
·
а
2
:
а
-1
; 4)
а
9
:
а
-4
:
а
8
;
5) (
х
4
у
2
)
5
·
у
2
; 6) (-
а
6
с
5
)
4
:
а
3
; 7) (
х
-8
у
4
)
-2
:
у
8
; 8) (
а
2
у
4
)
-1
:
а
-4
;
9)
11
у
х
·
7
3
4
−
−
у
х
; 10)
9
−
с
а
·
7
3
2
−
−
−
с
а
; 11)
101
х
с
:
4
26
25
х
с
.
ЖТ-2 (7-сынып): y = ax
2
, y = ax
3
және y =
x
k
түріндегі функциялар және олардың
графиктері
1. 1) y = -7x
2
; 2) y = -0,4x
2
функциясының графигін салыңдар. Функцияның өсу
және кему аралықтарын жазыңдар.
2. 1) y =
4
1
x
3
;
2) y =
3
1
−
x
3
функциясының графигін салыңдар. Функцияның өсу
және кему аралықтарын жазыңдар.
3. 1) y =
x
6
; 2) y =
x
7
−
функциясының графигін салыңдар. Функцияның өсу және
кему аралықтарын жазыңдар.
Бірмүше және көпмүше
ЖТ-3(7-сынып): Көпмүше және оған амалдар қолдану
1. 1) -
х
3
+ 3х
9
–
6х
2
у
6
; 2) 11х
10
+ 5х
4
–
40 + 6х
5
у
5
; 3) -
4х
7
+ 5х
7
+ 9 -
х
7
көпмүшесінің дәрежесін анықтаңдар.
2.
А = 3х
3
–
х
2
+ 13х – 12 және В = 3х
3
–
8х
2
–
13х +29 болсын. Онда
1)
А + В; 2) А – В; 3) В – А; 4) 3 А – 2 В; 5) 2 В – 3 А;
6)
А · В ; 7) А – ( В – А) өрнектерін табыңдар.
Қысқаша көбейту формулалары
ЖТ-4(7-сынып): Екі өрнектің квадраттарының айырымының формуласы
1.
Берілген өрнекке х
2
–
у
2
=
(х – у)(х + у) формуласын қолданып, көбейткіштерге
жіктеңдер:
1) х
2
–
с
2
; 2) х
2
– 36; 3) 49 –
с
2
;
4) х
2
– 0,01; 5) 0,04 –
у
2
;
6
) 1,69х
2
–
1,96а
2
; 7
) 36а
2
–
0,36с
2
; 8) –
0,49у
2
+ 64х
2
.
2.
Көбейтіндіге (х – у)(х + у) = х
2
–
у
2
формуласын қолданып, көпмүше түрінде
жазыңдар:
1) (х – а)(х + а); 2) (2 – а)(2 + а); 3) (х – 3)(х + 3);
4
4) (–
с – 4)(4 – с); 5) (– у + 1)( –1 – у); 6) (–1 – а) (– а + 1).
ЖТ-5(7-сынып): Екі өрнектің қосындысы және айырымының квадратының
формулалары
1.
Берілген өрнекке (х
+ у)
2
=
х
2
+ 2ху + у
2
немесе (х
–
у)
2
=
х
2
–
2ху + у
2
формуласын қолданып, көпмүше түрінде жазыңдар:
1) (х + а)
2
; 2) (2 –
а)
2
;
3) (7 + а)
2
;
4) (5 –
у)
2
; 5) (-
х + 3)
2
; 6) (с + а)
2
;
7) (–
0,6 + х)
2
; 8) (–
2у + 0,3)
2
; 9) (8 + 5с)
2
;
10) (– 9 –
0,5у)
2
; 11) ( 4 –
0,7х)
2
; 12) (–
6 + 9у)
2
.
2.
Көпмүшені х
2
+ 2ху + у
2
=
(х
+ у)
2
немесе х
2
–
2ху + у
2
=
(х
–
у)
2
формуласын
қолданып, көбейтінді түрінде жазыңдар:
1) х
2
+ 2 сх + с
2
; 2)
х
2
–
12х + 36; 3) 49 – 14с +с
2
;
4) 4х
2
+ 12ху + 9у
2
;
5) 1,69х
2
–
2,6ах + а
2
;
6) х
2
–
1,2 сх +0,36с
2
.
ЖТ-6(7-сынып): Екі өрнектің кубтарының қосындысы және айырымының
формулалары
1.
Өрнекке х
3
–
у
3
=
(х – у)( х
2
+ ху + у
2
) немесе х
3
+ у
3
=
(х + у)( х
2
–
ху + у
2
)
формуласын қолданып, көбейткіштерге жіктеңдер:
1) х
3
–
с
3
; 2) х
3
+ 8; 3) 27 –
с
3
;
4) х
3
+ 0,001; 5) 0,064 –
у
3
;
6) 27х
3
–
8а
3
; 7) –
343а
3
–
8с
3
; 8) –
0,008у
3
+ 64х
3
.
2.
Көбейтіндіге (х – у)( х
2
+ ху + у
2
) =
х
3
–
у
3
немесе (х + у)( х
2
–
ху + у
2
) =
х
3
+ у
3
формуласын қолданып, көпмүше түрінде жазыңдар:
1) (х – а)( х
2
+ ах + а
2
);
2) (с + а)( с
2
–
ас + а
2
);
3) (х + 0,1)( х
2
–
0,1х + 0,01); 4) (3 – у)( 9 + 3у + у
2
);
5) (–
15у + 8)( 225у
2
+ 120у + 64); 6) (1,2а – 0,5с) (1,44а
2
+ 0,6ас + 0,25с
2
).
ЖТ-7(7-сынып): Екі өрнектің қосындысы және айырымының кубының
формулалары
1.
Өрнекке (х
+ у)
3
=
х
3
+ 3х
2
у + 3ху
2
+ у
3
немесе (х
–
у)
3
=
х
3
–
3х
2
у + 3ху
2
–
у
3
формуласын қолданып, көпмүше түрінде жазыңдар:
1) (х + а)
3
; 2) (1 –
а)
3
;
3) (6 + а)
3
;
4) (5 –
2у)
3
; 5) (-
3х + 2)
3
; 6) (-
0,4 + а)
3
;
7) (–
0,2 + х)
3
; 8) (–
2у + 0,3)
3
; 9
) (1 + 5с)
3
;
10) (– 3 –
0,5у)
3
; 11) ( 4 –
0,7х)
3
; 12) (–
6 + у)
3
.
2.
Көпмүшені х
3
+ 3х
2
у + 3ху
2
+ у
3
=
(х
+ у)
3
немесе х
3
–
3х
2
у + 3ху
2
–
у
3
=
(х
–
у)
3
формуласын қолданып, көбейтінді түрінде жазыңдар:
1) х
3
+ 3х
2
+ 3у
2
+ у
3
; 2) х
3
–
3х
2
+ 3у
2
–
у
3
;
3) х
3
+ 6х
2
+ 12х + 8; 4) 1000 – 300у + 30у
2
–
у
3
;
5) 0,027у
3
+ 2,7у
2
с + 90ус
2
+ 1000с
3
;
6) 64х
3
–
144х
2
у + 108ху
2
–
27у
3
.
Рационал бөлшектер және оларға амалдар қолдану
ЖТ-8(7-сынып): Рационал бөлшек және оның негізгі қасиеті. Бөлшекті қысқарту
1.
Теңдіктің дұрыстығын тексеріңдер:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
;
5
5)
; 6)
; 7)
.
2.
Бөлшекті қысқартыңдар:
;
;
;
;
;
;
;
.
3.
Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіріңдер:
1)
және ; 2) және ; 3) және ; 4) және ;
5)
және
; 6) ;
және
;
7) ;
және
; 8)
;
және
.
ЖТ-9(7-сынып): Рационал бөлшектерді қосу және азайту
1.
Амалды орындаңдар:
1) +
; 2)
+ ; 3) + ; 4) + ; 5)
+ ;
6)
; 7)
; 8)
; 9)
; 10)
;
11)
; 12)
+
; 13)
+
; 14)
+
.
ЖТ-10(7-сынып): Рационал бөлшектерді көбейту және бөлу
1.
Амалды орындаңдар:
1) · ; 2)
· ; 3)
·
; 4)
·
;
5)
:
; 6)
:
; 7)
:
; 8)
:
;
9)
·
; 10)
·
.
8-
сынып
Квадрат түбір
ЖТ-1(8-сынып): Квадрат түбір. Арифметикалық квадрат түбірдің қасиеттері
1.
Есептеңдер:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
; 5)
;
6)
; 7)
; 8)
; 9)
; 10)
;
11)
; 12)
; 13)
; 14)
; 15)
.
2. Өрнектің мәнін табыңдар:
1)
·
; 2)
·
; 3)
·
; 4)
·
;
5)
·
; 6)
·
; 7)
·
; 8)
·
.
Квадрат теңдеу
ЖТ-2(8-сынып): Квадрат теңдеудің түбірлерінің формулалары
6
1.
ах
2
+
с = 0 түріндегі толымсыз квадрат теңдеуді шешіңдер:
1)
х
2
– 4 = 0; 2)
х
2
– 0,25 = 0; 3) –
х
2
+ 100 = 0; 4) –
х
2
+ 0,81 = 0;
5) 4
х
2
– 25 = 0; 6) 9
х
2
– 49 = 0; 7) – 4
х
2
+ 81 = 0.
2.
ах
2
+ bx =
0 түріндегі толымсыз квадрат теңдеуді шешіңдер:
1)
х
2
–
6х = 0; 2) х
2
+ 11х = 0; 3) – х
2
–
169х = 0; 4) – х
2
+ 0,64х = 0.
3.
a
ac
b
b
х
2
4
2
2
;
1
−
±
−
=
түбірлерінің формулалары қолданып, ах
2
+ bx +
с = 0 квадрат
теңдеуін шешіңдер:
1)
х
2
–
6х + 5 = 0; 2) 5х
2
–
6х + 1 = 0; 3) – х
2
+ 6х – 5 = 0;
4) – 5
х
2
+ 6х – 1 = 0; 5) х
2
+ 11х + 10 = 0; 6) 10х
2
+ 11х + 1= 0;
7)
х
2
–
7х – 18 = 0; 8) 6х
2
–
7х – 3 = 0; 9) – 9 х
2
–
7х + 2 = 0;
10) 18
х
2
–
11х +1 = 0; 11) – 3 х
2
+11х – 6 = 0; 12) – 8 х
2
–
3х + 5 = 0.
Достарыңызбен бөлісу: |