61.«Стигматизация» ұғымының анықтамасы, оның пайда болуының негізгі механизмдері Стигматизация – бұл қандай да бір психологиялық, физикалық, интеллектуалдық және басқа да белгілерге негізделген жеке адамға немесе адамдар тобына теріс көзқарасты қалыптастыру. Бұл процесс әлеуметтік келіспеушіліктерге әкеледі және кемсітушілікті ынталандыруы мүмкін. Термин гректің «стигма» сөзінен шыққан. Ежелгі уақытта бұл қылмыскерлердің, құлдардың немесе сатқындардың терісіне ойып жасалған немесе өртелетін брендті білдіреді, сонда олар қоғамдық орындарда танылып, олармен байланыста болды.
Стигматизация процесін алғаш рет социологияның негізін салушылардың бірі француз ғалымы Эмиль Дюркгейм сипаттады. Теория әсіресе 20 ғасырдың екінші жартысында американдық әлеуметтанушы Ирвинг Хоффманның еңбектерінде дамыды. Ол сонымен қатар бұл процестің үш негізгі түрін сипаттады: «мінездегі ақауларға» байланысты стигматизация; «физикалық деформацияларға» байланысты стигматизация; рулық стигма – нәсіліне, дініне, идеологиясына байланысты.
Стигматизацияның негізгі үш категориясы Гоффман сипаттағандай қалады: психикалық, физикалық және әлеуметтік. Дегенмен, олардың ішінде олар әртүрлі кіші түрлерге бөлінеді. Психологиялық стигматизация Психологиялық стигматизация – бұл психикалық ерекшеліктеріне байланысты адамдарға жағымсыз қатынас. Ол әсіресе поп-мәдениетте жиі кездеседі.
62.Тифлотехникалық құралдардың көмегімен толық емес көруді түзету, жеке жарықтандыру аспаптарын және жеке пайдаланатын тифлологиялық жабдықтарды оңтайлы пайдалану Тифлотехникалық құралдар – мүгедектердiң көру кемiстiгi нәтижесiнде жоғалтқан мүмкiндiктерiн түзеуге және олардың орнын толтыруға бағытталєан құралдар. 3. Тифлотехникалық құралдар:
1) тифлотаяқтар;
2) оқу машиналары;
3) сөйлеу синтезі бар экрандық қол жеткізу бағдарламасымен қамтамасыз етілген ноутбук;
4) Брайль жүйесі бойынша жазу құралы;
5) Брайль жүйесі бойынша жазу грифелi;
6) рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған қағаз;
7) дыбыспен хабар беретін және диктофоны бар ұялы телефондар;
8) дыбыс жазбасын шығаруға арналған плейерлер;
9) нашар көретін адамдарға арналған сағаттар;
10) сөз шығаратын термометр;
11) сөз шығаратын тонометр;
12) тест жолақшалары бар сөз шығаратын глюкометр;
13) брайль қарпін өз бетімен үйренуге болатын сөйлейтін құрал;
14) Брайль бойынша алмалы-салмалы әліппе;
15) көру қабілеті бұзылған мүгедектерге арналған ине сабақтағыштар, тігін инелері.
