мемлекеттiң ең жоғарғы басқарушы органының шығарған, қабылдаған ең жоғары күшi бар нормативтiк кесiм. Барлық заңдар және заңға тәуелдi нормативтiк кесiмдердiң Конституцияға сәйкес болуын Заңның үстемдiгi дейдi.
Заңның белгi, нышандары:
1. Мемлекеттiң ең жоғарғы басқарушы органы немесе референдумда қабылданған, бекiткен кесiмi.
2. Ең күрделi мәселелер туралы қабылданған кесiм.
3. Заңның өзiне тән арнаулы процедурасы бар, ол төрт кезеңнен тұрады: заң жобасын жасап, ұсыну; жобаны талқылау; заңды қабылдау, бекiту; заңды жариялау.
4. Заңды ешкiм өзгертпейдi, толықтырмайды. Тек қана қабылдаған орган өзгерте алады, толықтырады.
5. Заң - барлық нормативтiк актiлердiң негiзi, дiңгегi. қоғамда заңның үстемдiгi қалыптасу керек.
2-тақырып. Құқықтық қатынастар. Заңи міңез-құлық және құқықбұзушылық. Заңдық жауапкершілік.
Құқықтық қатынастар ұғымы және ерекшеліктері. Құықтық қатынастар құрамы. Субьективті құқық және заңдық міндет.
Құқықтық қатынастар субьектілері мен обьектілері. Құықтық қатынастардың жіктелінуі. Заңдық фактілер ұғымы және турлері.
Құқыты жүзеге асыру нысандары. Құқықты түсіндіру.
Заңи мінез-құлық ұғымы және белгі-нышандары. Заңи мінез-құлық түрлері және ниеттері.
Құқық бұзушылық ұғымы, белгі-нышандары. Құқықбұзушылық құрамы. Құқықбұзушылық түрлері.
Заңдық жауапкершілік ұғымы және белгі-нышандары. Заңдық жауапкершілік қағидалары. Заңдық жауапкершілік түрлері. Заңдық жауапкершілікті және құқыққа қайшылықты жоятын мән-жайлар.
Тәртіп, құқықтық тәртіп және заңдылық. Құқықтық сана және құқықтық мәдениет.
Құқықтық қатынастар
құқыққа байланысты, құқық негiзiндегi қатынастар болып табылады. Бұл үшiн бiр-бiрiмен байланысты үш негiз болуы керек: 1) құқық нормасы; 2) субъективтiк құқықтар мен мiндеттер; 3) заңға негiзделген айғақ болуыкерек.
Құқықтық қатынастардың белгілері:
а) бұл әлеуметтік субъектілер арасындағы екіжақты нақты байланысты білдіретін қоғамдық қатынас;
ә) ол құқық нормаларының негізінде қалыптасады, яғни, құқық нормаларының жалпы талаптары субъектілер мен нақты жағдайларға қатысты жеке дараланады;
б) бұл тұлғалар арасында субъективтік құқықтар мен заңды міндеттер арқылы қалыптасатын байланыс;
в) бұл ерікті қатынас, себебі, оның пайда болуы үшін оның қатысушыларының еркі қажет;
г) бұл мемлекетпен қорғалатын және қамтамасыз етілетін қатынастар.
