Идеал газдардың кинетикалық теориясы
Жүйелердің статистикалық ансамблі
жүктеу/скачать 5,05 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6. Микроканондық ансамбль.
- §14. Макрокүйдің ықтималдығы 1. Макрокүйдің ықтималдығы.
| 5. Жүйелердің статистикалық ансамблі. Жүйелер ансамблі әдісін
статистикалық физика сұрақтарын талдағанда қолдану өте ыңғайлы. Көлемдері бірдей болатын N ыдыстар берілсін. Ыдыстардың әрқайсысының ішінде бірдей n бөлшектер болсын. Ішінде зат (газ) бөлшектері бар ыдыс статистикалық жүйе деп аталады. Осындай бірдей статистикалық жүйелер жиынтығы статистикалық ансамбль деп аталады. Бізді бөлшектердің қалай қозғалатындығы, бастапқы уақыт мезетіндегі олардың сәйкес ыдыстардың қай бөлігінде орналасатындығы қызықтырмайды. Мәселе жеткілікті уақыт аралығынан соң ансамблдің жеке жүйелеріндегі микро және макрокүйлерді зерттеу болып табылады. Сонымен бірдей макроскопиялық күй ансамблдің әртүрлі микрокүйлердегі көптеген жүйелерінде іске асады. 6. Микроканондық ансамбль. Микроканондық ансамбль энергиялары тең оқшауланған бірдей жүйелерден тұрады. Ансамблдер әдісін 1902 жылы американдық физик Гиббс енгізген. Бақылау сұрақтары: 1. Ықтималдықтар теориясында оқиға дегеніміз не? 2. Сынақ дегеніміз не? 3. Қандай оқиғаны айқын оқиға деп атаймыз? 4. Қандай оқиғаны кездейсоқ оқиға деп атаймыз? Мысалдар келтіріңіз. 5. Қандай оқиғалар сәйкес емес оқиғалар деп аталады? §14. Макрокүйдің ықтималдығы 1. Макрокүйдің ықтималдығы. Макрокүй көптеген микрокүйлер арқылы жүзеге асады. Егер қарастырылатын макрокүйді сипаттайтын қасиеттер белгілі болса, онда осы қасиеттерді қанағаттандыратын барлық микрокүйлерді санап шығуға болады. Микрокүйлер санын деп белгілейік, мұндағы -макрокүйді сипаттайды, ал жүйенің барлық мүмкін күйлер санын деп белгілейік. Микрокүйлердің тең ықтималдылық постулатына және ықтималдық анықтамасына сәйкес қарастырылатын макрокүйдің ықтималдығы былай анықталады: 33 (14.1) Микрокүйлер саны макрокүйдің термодинамикалық ықтималдылығы деп аталады. Бұл сан математикалық түсініктегі ықтималдылық емес, саны өте үлкен мәндерге ие. Солай бола тұра бұл сан термодинамикалық ықтималдылық деп аталады, себебі (14.1) формуласымен сәйкес макрокүйдің ықтималдығы анықталады. (14.1) формуласындағы күйлер санын анықтау теориялық мәселе болып табылады. Әрине, күйлер санын тікелей анықтау барлық уақытта мүмкін бола бермейді. Сондықтан көптеген жағдайларда күйлер санын оларды санамай-ақ анықтау немесе күйлер санын білмей-ақ ықтималдығын анықтау негізгі теориялық мәселе болып табылады. Егер газ идеал болса, онда кеңістіктік айнымалылар бойынша микрокүйлердің санын тікелей санауға болады. Бөлшектердің координаталар (кеңістіктік ұяшықтар) және импульстері (импульстік ұяшықтар) бойынша таралуларын бір біріне тәуелсіз деп қарастыруға болады. Сондықтан жүйенің микрокүйлерінің толық санын кеңістіктік микрокүйлер мен импульстік микрокүйлер сандарының көбейтіндісіне тең деп алуға болады. Қандай да бір макроскопиялық кеңістіктік таралудың ықтималдығын анықтағанда және микрокүйлер санын есептегенде импульстік күйлер саны бірдей болады. Сондықтан импульстік күйлер саны (14.1) формуланың алымына және бөліміне көбейтіледі де қысқарып кетеді. Жүйенің кеңістіктік макрокүйінің ықтималдығын есептегенде және сандарын кеңістіктік микрокүйлердің сандары ретінде алуға болады. жүктеу/скачать 5,05 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|