-Тараз қаласы маңызды сауда орталығына айналды. Араб ғалымы ибн Хаукаль: «Тараз – мұсылман түркілердің сауда жасайтын орны» немесе «Тараз – көпестер қаласы» деп атады.
-VII–VIII ғасырлар арасында басталып, бітпей қалған Тараз қаласынан 40 км жерде орналасқан ғимарат.Ақыртас аталу себебі, құрылыс материалына пайдаланылған тас блоктардың бір жағы ақыр сияқты ойылған.
-Академик К.М.Байпақовтың зерттеуі бойынша Ақыртас қамалы Қарлұқ қағанатының кезінде, яғни 766-893 жылдар арасында салынып, бітпей қалған. Ғимараттың көлемі 180х205 м. -«Ел аузында сақталған аңызға қарағанда, бір сұлу қызға ғашық болған Алан-Хазар есімді жігіт қыздың көңілінен шығу үшін тастан сарай салып бермек болған. Сарай тұрғызатын жер суға тапшы болғандықтан, ол Талас өзенінен су тасу үшін арық тартпақ болады. Бірақ белгісіз себептермен Алан-Хазардың сарайы бітпей қалады.Оның бітпей қалғанына қарамастан, бұл ғимаратты салушы-сәулетшінің ой-өрісі кең әрі батыл шешімді адам болғандығы аңғарылады».
Білеулі ғимараты
-Қазақстан мен Қарақалпақстан шекарасы арасында орналасқан ортағасырлық сәулет өнері туындыларының бірі.
-Архитектуралық құрылыс жобасы жағынан Ақыртастан кішілеу сәулет өнері туындаларының бірі.
Сардоба
-Парысша -құдық үстіне салынған құрылыс дегенді білдіреді.Керуен жолдарының бойында және көші-қон бағыттарында су тапшылығын көрмеу үшін қазылған құдықтардың үстіне тұрғызылған күмбезді ескерткіш.
-VI–IX ғасырлардақазақ жерінде салынғанекі сардоба:
