Іі хАлыҚАрАлыҚ ғылыми-тәжірибелік конференЦиясы ғылыми баяндамалар


бастауыШ сыныП оҚуШысының ШығарМаШылыҚ іс-әрекетін



Pdf көрінісі
бет10/74
Дата12.03.2017
өлшемі4,54 Mb.
#9206
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   74

бастауыШ сыныП оҚуШысының ШығарМаШылыҚ іс-әрекетін 
ҚалыПтастыру Жолдары
Жакупбекова Ж. М., какимова н. с., сагымгали г. с.
«№34 жалпы білім беретін орта мектеп» КММ, 
Шығыс Қазақстан облысы, Семей қаласы,
Қазақстан Республикасы
аңдатпа
бұл мақалада авторлар бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық іс-әрекетін қалыптастыру 
жолдарын  қарастырған.  баланың  шығармашылық  іс-әрекеттерін,  ұлттық  мәдениет  пен  рухани 
құндылықтарын тәрбиелеу ана тілі арқылы жүзеге асатындығын дәлелдеуге тырысқан.
аннотация
в своей работе авторы рассказывают о путях формирования творческих способностей учащихся на-
чальных класссов. Дают рекомендации в воспитании культурных и духовно-нравственных ценностей 
через уроки родного языка. 
 
Abstract
author  tells  us  the  way  of  forms  of  creative  abilities  of  pupils  at  the  elementary  school.  recomends  to 
education of cultural and spiritual virtuousness value at the lesson of native language. 
 
мектептің тірегі де, жүрегі де, білімнің тұтқасы да – мұғалім. бала тағдыры қолына сеніп тапсыры-
лып отырған басты тұлға да ұстаз екені де баршаға белгілі.
к.Д.  ушинский  пікірін  п.ф.  каптерев  одан  өрі  дамыта  отырып,  педагогикалық  үрдіс  оқушы  мен 
мұғалімнің  бірлескен  әрекеті:  бір  жағынан,  бұл  —  мұғалімнің  бағыттаушы,  ал  екінші  жағынан  — 
оқушының өзіндік ішкі әрекеті. ол оқушының белсенді білім игеруі мен қызығушылығына, талпыны-
сына ерекше мән берді. каптерев оқушының білімді игерудегі ішкі процестерін зерттеуді бірінші орынға 
қойды. ең маңыздысы, бұл процестерге жағымды жағдайлар жасау дейді.
Қазақ  мектептерінде  дидактикалық  міндеттерді  шешуде  ы.Алтынсарин  үлкен  үлес  қосты. 
Алтынсариннің мұғалім міндеттері туралы, қалай оқыту керек, қалай оқу керек деген талаптары біздің 
зерттеулерімізде маңызы болды. ы.Алтынсарин бойынша оқытудың жеке әдіс — тәсілдеріне:
а) оқыту әдісі — бұл баланың білімге құштарлығын оятатын, кейіннен өз бетінше білім көтеруіне 
бастайтын жол;
ә) сабақта баланың ой-әрекетін жаттықтыру. «маңыздысы, оқушының өз бетінше ойлана білуі.».
 тәуелсіз елдің тірегі – білімді ұрпақ, өркениет біткеннің өзегі – білім, ғылым, тәрбие дейтін болсақ, 
осының  барлығының  бастауы  –  бастауыш  мектеп.  Ал  бастауыш  буынның  негізгі  міндеті  баланың 
жеке  басын  бастапқы  қалыптастыруды  қамтамасыз  ету,  оның  қабілеттерін  дамыту,  адамзаттың  асыл 
қасиеттерін оқушы бойына сіңіру.
  кейбір  зерттеулерде  оқушының  танымдық  белсенділігі  –  бұл  интеллектуалды  және  кәсіптік 
дайындыққа бағытталған үздіксіз оқу үрдісі, оқу тиімділігі мен оқытудың ғылымилығы деңгейін опти-
малдандыру ретінде түсіндіреді.
 баланың шығармашылық іс-әрекеттерін, ұлттық мәдениет пен рухани құндылықтарын тәрбиелеу ана 
тілі арқылы жүзеге асады. осы пәннің маңызы туралы ж.Аймауытов былай дейді: «оқытатын пәндердің 
бәріне бірдей керекті, бәрін қаусырып, орап алатын пән - ана тілі екені даусыз. Ана тілін жақсы меңгеріп 
алмай, өзге пәндерді түсіну мүмкін емес. Ана тілін үйрену – сөздерді жаттау, олардың жүйесін, өзгеру 
заңдарын білу ғана емес, тіл үйренумен қатар, бала тілдің сансыз көп ұғымдарын, ойларын, сезімдерін, 
сұлу үлгілерін ойлау жүйесін, ой пәлсафасын да меңгереді». Ал ана тілін оқыту арқылы шығармашылық 
іс — әрекетті қалыптастыру дегеніміз- өмір шындығында өзін-өзі тануға ұмтылу, іздену. осыған орай 
в.в.Давыдов:  «бастауыш  мектепте  шығармашылық  қабілеттіліктерді  оқу  әрекетіндекөрінеді,  даму 
өнімі- оқуға құштарлық, ынталылық» — дейді. Ал шығармашылық қабілет әр баланың табиғатында 
болуы  мүмкін.  біздің  міндетіміз  оқушыға  оның  бойында  көрінбей  тұрған  мүмкіншіліктерін  ашып 
көрсету. осы міндеттерді орындауға мұғалімге бірден-бір керегі – дұрыс, тиімді әдіс-тәсілдерді таңдап 
пайдалану.  мен  өз  тәжірибемде  жаңа  технологияларды  қолдану  арқылы  біраз  нәтижеге  жеттім.  бұл 
жұмысты дұрыс ұйымдастырған жағдайда оқушының өз даму деңгейіне сәйкес ойы шыңдалып, белгілі 
бір жетістіктерге жетері сөзсіз. мұғалім оқушының өзін ізденуге жетелейді, ойлауға үйретеді, түрлі іс-
әрекетке бағыттайды[1, 26].
оқушылардың  танымдық  ізденімпаздығы  қалыптастыруға  бағытталған  шақтар  түрлері  төртке 
бөлінеді: «танымдық, коммуникативтік, шығармашылық , әдіснамалық».
оқушылардың танымдық ізденімпаздығы арттыруда шығармашылық сипаттағы сабақтар түрлерін 
өткізудің маңызы зор.
 мұндай түрдегі сабақтардағы түрлі оқу жұмыстары оқушының шындық белсенділігін арттырып, оқу 
мен ойлау әрекетінің тиімді амал-тәсілдерін, яғни материалының негізгі ұғымдары мен тұжырымдарын 
айыру,  жаңа  материалды  өткен  материалмен  салыстыру  оларды  белгілі  жүйеге  топтастырады  және 
қортындылау жасау сияқты амалдарды дайындауға үйренеді.
 шығармашылық сабақтардың жоспарын жасауда оқушының шығармашылық әрекетінің бағдарына 
сәйкестендіріп, олардың қабілетері, ескерілуі тиіс. оқушылардың шығармашылық әрекетін тудыратын 
сабақтарды өткізу жоспары мен кезеңдерін қарастырамыз.
шығармашылық  сипаттағы  сабақтардың  жоспарын  жасау  үшін  тақырыбы,  мақсаты,  әрекет  түрі 
және  нәтижелері  бір-біріне  жуық  байланысты  сабақтарды  топтастрып,  таңдап  алуға  болады.  жалпы 
бағдарламада  көрсетілген  пәндік  сабақтардың  әр  тар  уында  жететін  жетістіктері  негізінде  оқушылар 
білім алуда нәтижеге жетеді [2,35].
оқушылардың шығармашылық әлеуетін көтеруді мұғалім алдына мақсат етіп қояды. мұғалім оқушы 
күйіне  кіріп,  олардың  тақырыпқа  қатынас  әрекетін  ойлайды,  өтілетін  сабақтың  проблемасына  қажет 
жағдайда жоспарланған сабақ мазмұны мен оқыту әдістеріне түзетулер енгізеді.
 сабақ тақырыбы бойынша мұғалім оқулықтар, кітаптар, әдістемелік кітаптар, басқа да материал-
дармен танысады. мұғалім өзіне, оқушыларға мықты болатын мәселелерді іздестіреді. осы мәселелер 
жөнінде көптеген материалдарды қарастырып, мамандардың пікірлерін ескере отырып, табу қажет.
 оқушыларды шығармашылық іс-әрекетке баулып, олардың белсенділіктерін, қызығушылықтарын 
арттыра түсу үшін әр түрлі әдіс-тәсілдерді қолдануға болады:
балаларға белгілі тақырыпта әңгіме оқып, оқушыларға басқаша аяқтауға кілт боларлық сюжет ұсыну;
әңгіменің, ертегінің сюжетін бастап беру, аяқтауды оқушыларға тапсыру;
ертегіні ұжым болып тыңдау;
Ұнатқан кейіпкерлеріне мінездеме беру;
Қиялдау арқылы сурет салғазу, ролмен ойнату;
Арнайы тақырыпта пікірталас тудыру.
сыныбымыздағы әр оқушының пән бойынша ізденімпаздық деңгейлері анықтаймыз. сонымен қатар 
пәнге қабілеттілігі, қызығушылығы анықталады. шығармашылық әр оқушының жеке қабілеттері мен 
мүмкіндіктерін, танымдық іс-әрекеттері мен дағдыларының дәрежесін көрсетіп береді.
 шығармашылық жұмыстарды тәжірибемде мынадай тәртіппен орындаймыз: мақсаты жұмыс бары-
сы, алынған нәтижелері бойынша өзіндік ұстауы, сондай-ақ оқушылардың пікірлері енгізіледі, таңдаулы 
жұмыстардың авторларына қорғау қорытындысы бойынша марапаттау рәсімі жүргіземін, жұмыс мектеп 
көрмесіне қойылады немесе шығармашылық жұмыс жинақта жарияланады т.б.
 оқушылар өздері таңдаған шығармашылық жұмыстарды ықыласпен тындайды. кейбір оқушылар 
жыл бойына әр түрлі пәннен 10-15 шығармашылық жұмыс орындағанын тәжірибемізде кездесті.
 шығармашылық жұмысты мына жоспар бойынша көркемдейміз:

70
71
тақырып, оқушының және жетекшінің аты — жөні, сыныбы, мектебі, жылы.
тақырыптың өзектілігі.
негізгі идеясы, мақсаты.
жұмыс мазмұны, жоспары.
жұмыс орындауда туындалған проблемалар, қиындықтар және оның шешілуі.
жұмыс қорытындысы және оның практикалық мәні.
жұмысқа өзіндік талдау, өзіндік баға беруі.
 шығармашылық ай қорытындысы бойынша ғылыми жұмысқа қабілетті оқушылар іріктеліп, белгілі 
бір тақырып бойынша ғылыми жұмыстар беріледі. оқушылар біздің жетекшілігімізбен «Қымыз – шипа-
лы сусын», «Дәрумендер қоймасы», «ғажайып сандар» сияқты ғылыми жобаларын «Зерде» сайысында 
қорғаған болатын.
 баланың шығармашылық әрекетін ұйымдастыру барысында бала өзінің бұған дейінгі білетін амал-
тәсілдерінің  жаңа  мәселені  шешуге  жеткіліксіз  екенін  сезетіндей  жағдайға  түсуі  керек.  содан  барып 
оның білім алуға деген ынта-ықыласы артады, білім алуға әрекеттенед[3,57].
4-ші сынып оқушыларының танымдық қажетсінуін анықтау мақсатында төменгідей тест пайдалана-
мыз:
оқушылардың танымдық қажетсінуін анықтау. тест № 1
5- иә
4 - көбінесе
3- кейде, сирек
2 - білмеймін
1 - жоқ, сәйкес келмейді.
мен білуге тырысамын.
мен өз мүмкіндігіме, қабілетіме сенемін.
жұмысым көп болмаса да, өзімді дамытуға көп уақыт арнаймын.
Өз пікірімді, көзқарасымды жеткізуге тырысамын,.
танымдық сұрақтар туындағанда кеңінен отырып пікірлесемін. 
сабақта кездесетін кейбір кедергілер менің белсенділігімді реттейді.
проблемалық жағдаяттар танымдық ізденімпаздығымды арттырады.
Өзімнің және жолдасымның әрекетін салыстырамын.
Ақыл-ой еңбегімен ұзақ уақыт айналыса аламын.
10. кері байланысты іздеймін, бұл өзімді білу мен бағалауға көмектеседі.
11. Өз білімімді, тәжірибелерді өмірде іске асырамын деп ойлаймын.
12. Өзімнің қызығушылығыма байланысты достар іздеймін.
13. мен мамандық таңдауға өз білімімнің дәрежесін ескеремін.
14. мен танымдық ой-өрісімді дамытып отырамын және жақсы нәтижелерге жетемін.
15. жауапкершіліктен қорықпаймын.
 оқушылар өздерінің жалпы ұпай санын есептеп шығарады.
 егер сізде 45 ұпайдан жоғары болса, онда сіз қажеттіліктеріңізді белсенді орындайсыз; 36-44 ұпай өзіңізді 
дамытуға құлшынбайсыз, танымдық ізденімпаздықты қалыптастыру жолға қойылмаған; 14-35 ұпай — 
өзіңізді мүлдем дамытпайсыз, оқуға жауапкершілікпен, саналылықпен қараңыз. Өзіңіздің жеке тұлғаңыздың 
дамуына  көп  көңіл  бөлгеніңіз  дұрыс.  жоғарыда  көрсетілген  15  критерий  бойынша  әрекет  етуге 
тырысыңыз.
тест нәтижесінен оқушылардың 20%-і 45 ұпайдан жоғары, 48 %-і 36-44 ұпай жинаса, 32%-і 14-35 ұпай 
жиналды.
танымдық  қажетсіну  ізденімпаздыққа  апаратын  жол  екендігін,  оқушы  шығармашылық  әрекетке 
қажетсінбейінше  сапалы  білім  алу  мүмкін  еместігі  белгілі  болғандықтан,  оқушылардың  өзінің 
интеллектуалдық, жеке дамуына кедергі келетін факторларды анықтау мақсатында төмендегідей тест 
пайдаландым: тест №2
төмендегі факторларды 5 балдық шкала бойынша бағалаңыздар:
5-иә, 4-көбінесе, 3-кейде, 2-білмеймін, 1-жоқ, қосылмайтын.
ынталандыратын факторлар:
болашақты жоспарлау
Алдына мақсаттар қою
Өзіңнің жеке дамуына талаптанушылық
Өз бетінше білім көтеру
Дербестігі мен саналылығының артуы
пікірталастарға қатысу, өзінің пікірін айтуы
мұғалімді үлгі ету
оқу тапсырмасын орындауға әрдайым дайын болу
сыныптастарының өзі жайында пікірлері әсер етеді
 «Ана тілі» пәнінен орындаған шығармашылық жұмыстары оқушылардың ойлау, мәтін құрастыру 
қабілетінің,  өлең  шығаруға  да  төселіп  қалғандықтан  сөзідік  қорының  молдығын  көрсетті.  Өз 
тәжірибемізде шығармашылығын амытуда мынадай мәселелерге көзіміз жетті.
•  оқушының өз бетінше білім алуға деген құштарлығы оянды;
•  шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыланды;
•  оқуға ынта-ықыласы артты;
•  бір-бірінің ойын, пікірін сыйлауға үйренді;
•  Өз бойларына жақсы қасиеттерді жинауға үйренді;
•  Өз ойын қағазға түсіруді үйренді;
•  оқушының жеке басын, ұжымды сыйлауға үйренді.
көрсетілген  әдіс-тәсілдер  бастауыш  сыныптарға  тиімді  екендігіне  көзіміз  жетті.  осыларды  пай-
лану  арқылы  оқушының  білімге  деген  қызығушылығын  оятып,  терең  ойлау  қабілетін,  белсенділігін 
қалыптастыруға болады. бұған дейін оқушы мұғалім мен оқулыққа ғана бағынатын болса, енді ол сыни 
тұрғыдан ойланып, өз ойын дәлелдей алатын тұлғаға айналды. оқушылардың тілін, ойын, еркін сөйлеуін 
дамытып, топпен жұмыс істеу кезінде бір-бірін тыңдай білуге үйретеді[4,26].
әрбір мұғалімнің басты міндеті оқушының жеке басының қасиеттерін, қабілеттерін дамытып, та-
лантын, шығармашылығын ашу. Ұлы ғалым Д.и.менделеев мұғалімдердің ғылымның сарқылмас көзін 
ашудағы  еңбектерін  жоғары  бағалаған.  «ғылымды  сүйген  және  жақсы  меңгере  білген  мұғалім  ғана 
оқушыларына терең де мағыналы білім бере алады» деген. болашақта өркениетті елдердің жоғары тех-
нологиясын меңгерту, дүниежүзілік білім кеңістігіне шығу – бүгінгі күннің мақсаты.
әдебиеттер тізімі
1. Андреев в. и. педагогика. учебный курс для творческого саморазвития. 2-е изд. – казань, 2000. – 
600 с.
2. болдырев н. и., гончаров н. к., есипов б. п. и др. педагогика. учеб. пособие для пед. ин-тов. – м., 
1968.
3. бондаревская е. в., кульневич с. в. педагогика: личность в гуманистических теориях и системах 
воспитания. учеб. пособие. – р-н/Д: творческий центр «учитель», 1999.,560 с.
4. Дьюи Д. психология и педагогика мышления. пер. с англ. – м.: «совершенство», 1997.– 208 с.

72
73
форМативное оценивание, как часть ПреПодавания 
для содеЙствия обучениЮ учеников
Жармагомбетова д. д.
Областная казахская гимназия-интернат 
для одаренных детей имени Ы.Алтынсарина, город Павлодар, 
Республика Казахстан
 
аңдатпа
мақалада математика сабақтарында оқушылардың оқуына ықпал етуге арналған оқытудың бөлігі 
ретінде формативті бағалау қарастырылады. «текстік есептерді шешу» тақырыбы бойынша формативті 
бағалаудың тәжирибесі көрсетілген.
аннотация
 в статье затронута тема формативного оценивания, как один из способов содействия обучению уче-
ников на уроках математики. приведен опыт применения формативного оценивания при изучении темы 
«решение текстовых задач».
Abstract
the article touched upon formative assessment as a way to promote student learning in mathematics lessons. 
the experience of formative assessment gas been given in the study of the topic «the solution of word problems».
новое время диктует новые правила, что впоследствии требует смены подходов в подготовке под-
растающего поколения, по итогам которых ученики будут способны противостоять всем переменам и 
изменениям, происходящим в нашем ежеминутно меняющемся мире. то есть нужны перемены в препо-
давании. 
человек пройдя через этап своей жизни под названием школа, должен сформироваться как личность. 
на этом этапе проходит его развитие как мыслящего индивида. Задача учитель не только показать путь к 
пониманию картины в той или иной области, но и обучить его навыкам, необходимому ему, чтобы учить-
ся – неважно чему конкретно. на этом этапе жизни человек должен выработать, такие навыки, которые 
ему  помогут  в  жизни.  например,  основополагающие  навыки:  говорения,  слушание,  умение  выражать 
свою мысль устно и письменно. 
в этой статье я хочу затронуть навык «рефлексирование», то есть умение давать оценку своим дей-
ствиям, которое впоследствии подразумевает изменение основной роли оценивания. 
оценивание – понятие, используемое для обозначения деятельности, направленной на систематиче-
ское суммирование результатов обучения с целью принятия решений о дальнейшем обучении [1, с 172]. 
оценивание - это констатирование фактов для переосмысления. поэтому на данный момент важно, по-
ставить оценивание на иной уровень, на тот уровень, который направлен заставить смотреть на себя «со 
стороны», для того чтобы, принять правильное решение к дальнейшим действиям. умение анализиро-
вать свои действия, то есть рефлексирование и умение планировать свои действия, то есть умение верно 
выбирать стратегии, в совокупности должны определять рассудительно думающею личность. 
теперь задачей учителя является правильно создать условия, для того чтобы ученики поняли всю 
значимость, пользу оценивания, то есть основную идею. такого вида оценивание является формативным, 
иначе оценивание для обучения, целью которого является использование оценивания, как части препо-
давания для содействия обучению учеников[1, с 172].
востребованным оказывается такой подход к оцениванию достижений учащихся, который способ-
ствовал  бы  индивидуализации  учебного  процесса,  повышению  учебной  мотивации  и  учебной  само-
стоятельности учащихся. одним из таких подходов является формативное оценивание, которое можно 
назвать  оцениванием  для  улучшения  обучения.  формативное  оценивание  дает  возможность  учителю 
отслеживать процесс продвижения учащихся к целям их учения и помогает учителю корректировать 
учебный процесс на ранних этапах, а ученику – осознать большую степень ответственности за свое об-
учение [2, с 4].
такого рода оценивание должно стать приоритетным в течение всей нашей жизни.
основной целью внедрение оценивание в серии моих уроков является разбудить в учениках мысль 
переориентирование роли оценивание в обучение на позицию инструмента содействия обучению. Это 
была попытка изменить, правильно направить, мысль ученика по отношению к своему обучению. одним 
словом это попытка поменять ориентиры мои, значит в последствие и ориентиры моего ученика. 
при изучении темы «решение тестовых задач» для учеников 5-го класса был разработан среднесроч-
ный план, цель которого является, изучая тему «решение текстовых задач» в совместной работе подвести 
учеников к переосмыслению отношений в своем обучению через критическое осмысление заданий.
Для моих учеников это была рефлексия своих действий при решении текстовых задач. нужно было 
создать условия, в которых ученик сможет понять причину проблем и путь преодолении этих проблем 
при решении текстовых задач, то есть прорефлексировать свои действия в решении текстовых задач.
 ученик должен был пройти через основные этапы рефлексии. на первом уроке этап «почему?», тема 
этого урока была «почему же совершаются ошибки при решении текстовых задач?», ученик, выполняя 
задания, должен был собрать всю информацию об этом. второй урок, это этап рефлексии «что же де-
лать?», тема урока «что же делать для преодоления ошибок при решении текстовых задач?», то есть это 
был поиск и анализ путей при решении текстовых задач. третий этап рефлексии «что помогло?» был на 
третьем уроке, тема которого «что же помогает при решении текстовых задач?», ученик давал оценку 
своим действиям (то есть своим стратегиям). и последний заключительный этап «итак…», это было на 
четвертом уроке тема которого «итак, что же нужно сделать перед тем как решить текстовую задачу?», 
ученик, посмотрев на себя с другой точки зрения, составил свое собственное понимание, что же нужно 
делать и знать при решении текстовых задач. условия для перехода на другую точку зрения стало письмо, 
в котором описывался собирательный образ моих учеников, у которого были затруднения при решении 
текстовых задач. им нужно было написать рекомендации в преодолении этого не умения. ученики стол-
кнулись с такой ситуацией, в которой они себя раньше не видели. то есть, отвечая на это письмо, ученик 
делал рефлексию своего понимания, по отношению умения решать текстовые задачи.
как это происходило? в начале каждого урока, вывешивался вопрос урока на плакат, и ученики в 
течение урока, выполняя задания, отвечали на вопрос урока и клеили свой ответ на плакат. результатом 
успешности этапов рефлексии, являются ответы, которые ученики клеили в течение всей серии уроков. 
читая ответы на письмо, которые они писали на четвертом уроке, можно сказать, что ученики удачно 
прошли через все предлагаемые этапы. и мне удалось, чтобы каждый из них, составил свой план реше-
нии текстовых задач. Анализируя ответы, можно сказать, что начался сдвиг ориентира в сторону пере-
осмысление своих действий, что повлекло к изменению отношений к своему обучению. 
первоочередная цель этой серии уроков не являлось образовательная цель, научить решать текстовые 
задачи, хотя она тоже важна. я хотела, чтобы ученик, пройдя, через этот путь, понял через какие шаги 
нужно пройти, чтобы решить какую либо проблему. то есть это через этапы рефлексии своих действий: 
поиск причины и путей их преодоления. формирование такого «жизненного» навыка, как рефлексирова-
ние, должно стать неотъемлемой частью деятельности ученика. 
Это всего лишь попытка, но в последующем это станет основным навыкам в учебной деятельности, 
когда ученик сам сможет регулировать свои действия в обучении. 
описанный процесс есть попытка внедрение формативного оценивания, через этапы критического 
мышления, осмысленно логический подход к собственному пониманию оценке своих действий. но это 
еще не все, после выполнения каждого задания между учениками происходила оценивание ответов, по 
ключу или по критериям. то есть происходило оценивание обучения, так называемое суммативное оце-
нивание. 

74
75
оценивание обучения – суммативное оценивание, целью которого является суммирование того, что 
изучал ученик на данный момент. таким образом, на уровне отдельного ученика, суммативное оценива-
ние используется для определения уровней достижений и последующих уровней, задаваемых как цель 
для дальнейшего развития ученика [1, с 175]. суммативное оценивание- это не просто набор цифр, это 
точка отчета переосмысления своих действий. то есть, увидев свой результат, ученик должен подумать, 
оценить свои действия и сделать выводы. Затем составить план следующих действий. Этот процесс не 
может сам по себе родиться в сознание ученика, мы учителя, должны создать условия, для того чтобы 
этот процесс стал неотъемлемой частью их умозаключений на протяжение всей жизни. 
после выполнения любых заданий и дав заданию суммативную оценку, ученики должны были каж-
дый раз в паре разъяснять правильное решение, и выявлять причины ошибок. то есть шла трансформа-
ция суммативного оценивания в формативное. на первом и втором уроке, когда ученики работали в паре, 
после каждого задания была взаимооценивание с разъяснением ошибок, для того чтобы в следующий раз 
они не совершались. 
такого вида разъяснение ошибок ответов происходила как между учителем и учеником, так и между 
учениками. наблюдения показали, что ученики в большинстве случаев понимают причину ошибок, но 
не все не все умеют строить планы на будущее, учитывая ошибки. 
если ученики находят причину, значит, они уже анализируют, это есть первый шаг к тому, чтобы 
ученики пришли к переосмыслению своих действий. пока это происходило по инициативе учителя, но в 
следующий раз, они это будут делать сами. Это есть мнение выготского: в результате участия ученика и 
интерактивно-вербального обмена с более умелым и более осведомленным человеком в повседневном ре-
шении задач, внешний, социально-опосредованный диалог постепенно интериоризируется и становится 
внутренним индивидуализированным для собственного мышления ребенка [1, с 143]. так как ученикам 
не приходилась ставить себя в такую ситуацию, на данный момент это правильное действие, учитывая 
их возраст. 
на данный момент при выставлении отметки за любую письменную работу, ученик должен выяснить 
причину и составить план действий для того чтобы в следующий раз улучшить свой результат. то есть 
после каждой отметки ученик ведет комментированное оценивание своего результата. такого рода ком-
ментированное оценивание формирует у него навык контролировать свои действия, что в последствии 
позволит ему «разумно» управлять своими мыслями, то есть это есть шаги к формированию рассуди-
тельно мыслящей личности. 
оценивание содействовало формированию нового отношения к своему обучению, с позиции учени-
ка. и во мне оно оставило свой след, если для ученика оценивание это содействие к обучению, то для 
меня это рефлексия, совершенствующая мою деятельность в преподавание. в целом такой подход к своей 
деятельности, не только профессиональной, является востребованным с учетом внедрение ежедневных 
инноваций в нашу жизнь
использованная литература
1. руководство для учителя. третий (базовый) уровень. www.cpm.kz
2. формативное  оценивание  на  уроках  математики.  практическое  пособие  для  учителя/сост. 
р.х.шакиров, м.ф.кыдыралиева, г.н.сахарова, А.А.буркитова.-б: «билим»,2012.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   74




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет