Іі халықаралық Ғылыми-тәжірибелік конференциясы ғылыми баяндамалар

466

Мұғалім қызметінде компьютер:

- оқыту ақпаратының көзі (мұғалімді және кітапты жартылай немесе толық алмастыра алады);

- көрнекі құрал (мультимедиа және телекоммуникация мүмкіндіктерімен сапалы жаңа деңгейде);

- дербес ақпараттық кеңістік;

- тренажер;

- диагностика және бақылау құралдары.

Ұрпақ  үшін  кітаптың  маңызы  қандай  болса,  компьютер  де  оқушы  үшін  қоршаған  әлемді 

танудың  табиғи  құралы  болып  табылады.  Олай  болса,  барлық  сабақтарды  компьютерлердің 

қуаттануымен  жүргізуді  үйрену – бүгінгі  күннің  кезек  күттірмейтін  өзекті  мәселелерінің  бірі.[3]

Интерактивті тақтаның оқытушы мен оқушыға тиімділігі

Қазіргі  уақытта    білім  беруде    интерактивті  құралдарды  кеңінен  қолданылып  жүргені  баршамызға 

аян.  Сонымен  қатар  интерактивті  құралдардың  көмегімен  мұғалімнің,  оқушының  шығармашылықпен 

жұмыс істеуіне жол ашылып отыр.

Білім берудегі интерактивті технология  - мұндағы интерактивті сөзі- inter (бірлесу), act (әрекет жасау) 

ұғымын  білдіреді,  сабақ  барысында  оқушының  топпен  жұмыс  жасауға,  оқушының  сабаққа  қатыспауы 

мүмкін емес, бірін-бір толықтыратын, сабақ барысында барлық оқушылардың қатысуын ұйымдастыратын 

оқыту  барысы.  Енді  төмендегі  көрсетілген  кестеге  назар  аударсақ  интерактивті  тақтаның  білім  беру 

процесінде үлкен мүмкіншіліктерге  ие екенінін байқауға болады.

Кесте №1. Интерактивті тақтаның оқытушы мен оқушыға тиімділігі.

Оқытушылар  үшін  тиімділігі

Білім алушылар үшін артықшылығы

Жаңа  материалдарды  сыныптың  ортасында  тұрып 

түсіндіруге,  үлкен  аудиториямен  жұмыс  істеу 

мүмкіндігі

Сабақты  қызықты  етеді  және  мотивацияны 

дамытады

Кез-келген  қосымшаның  жоғарғы  жағына  өз 

ойын  жазуға,  сурет  салуға  мүмкіндік  береді  және 

импровизация мен икемділікті мадақтайды

Ұжымдық  жұмысқа  қатысуға  көп  мүмкіндік 

береді, жеке және әлеуметтік дағдыны дамытады

Сабақ барысында кез-келген сөзді сақтауға, тақтадан 

көрсетуге  және  материалдың  меңгеру  деңгейін 

жеңіл тексеру мүмкіндігі

Материалдың анық, тиімді және серпінді берілуі 

нәтижесінде күрделі сұрақтарды тез қабылдайды 

және игереді

Оқытушылар  дайын  материалдарымен  алмасуға 

және оларды қайтадан пайдалану мүмкіндігі

Білім алушылар өз-өздеріне сенімді болады және 

шығармашылықпен жұмыс істейді

Оқытушыларды 

оқытудың 

жаңа 

жолдарын 

іздеуге  ынталандырады,  кәсіби  жағынан  өсуге 

ұмтылдырады

Оқушылар жекелеген қажеттілікке сәйкес белгілі 

бір ресурстарға сүйеніп, оқудың түрлі әдістерін 

қолданады

Мұғалім тақта алдында тұрып, бір мезетте мәтіндік, 

аудио,  бейне  құжаттарды DVD, CD-ROM және 

Интернет ресурстарын қолдана алады.

Интерактивті  тақта – оқытушыға  оқыту  үрдісін  оңтайландыруға,  білім  алушының  танымдық 

белсенділігін  дамытып,  мазмұнды  және  көрнекі  тапсырмалар  құруға,  сабақты  құрылымдауға,  сабақ 

барысы мен қарқынын жақсартуға мүмкіндік беретін жаңа ақпараттық технологиялық құрал екеніне көз 

жеткіземіз./2/

467

Интерактивті тақтаның мүмкіндіктері мұғалімдерге баланы оқытуда бейне және ойын бағдарламаларын 

тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Интерактивті 

құралдарды 

сабаққа 

пайдаланғанда 

дидактикалық 

бірнеше 

мәселелерді 

шешуге көмектеседі.Атап айтар болсақ:

• Пән бойынша базалық білімді  меңгеру ;

• Алған білімді жүйелеу ;

• Өзін - өзі бақылау дағдыларын қалыптастыру;

• Жалпы оқуға деген ынтасын арттыру

Қытайдың бір нақыл сөзіне көңіл аударсақ: «Маған айтшы – мен ұмытып қаламын; маған көрсетші – 

менің есімде қалады; өзіме істетші –мен сонда түсінемін» делінген. 

Яғни,  оқушылардың    көпшілігі  естігенінің 5% және  көргенін  20% есте  сақтайтыны  белгілі.  Аудио 

және  видеоақпаратты  бір  мезгілде  қолдану  есте  сақтауды 40-50% дейін  арттырады.  Осы  сөздерден 

интерактивті оқытудың мәні өз көрінісін табады.[2]

География сабақтарында интерактивті технологияны қолдану.

География сабағында интеракивті технологияны қолдану өте тиіміді. оқыту 

процесінде интерактивті технология арқылы көпетеген мәлселелері шешуге болады.  Атап айтқанда: 

 инерактивті тақтада ACTIVstudio бағдарламасы негізінде флипчарттар құру;

 флипчарт  беттерінде  көрнекі  құралдар  даярлау.  мысалы  жеке  мемлекеттердің  картасы,  суреттер 

көрсете аламыз;

 бейне  материалдардың  сілтемелерін  қою  арқылы  сабақ  барысында  бірден  бейне  материалдар 

көрсете аламыз;

 дыбыс сілтемесі арқылы ән, музыка тыңдата аламыз. Мысалы, мемлекеттердің әнұранын тыңдату 

т.б.;

 әр түрлі деңгейлік тапсырмалар құрастыру;

 жылжымалы мәтіндер енгізу арқы тапсырмалар құрастыру;

 сәйкестендіру тапсырмаларын орындауға мүмкіндіктер береді;

 картаға географиялық объетілерді орналастыру сияқты тапсырмалар құрастыруға болады. 

Бұл әрекеттер сабақ барысында уақытты үнемдейді, бір сабақта көптеген

тапсырмалар орындауға мүмкіндіктер береді.  

Қазіргі заман талабына сай география сабақтарының 80% интерактивті тақтада өткізіледі. ACTIVstudio 

көмегімен 5-сыныпта 25 сабақ, 6-сыныпта 32 сабақ, 7-сыныпта 29 сабақ, 8-сыныпта 30, 9 –сыныпта 28 сабақ, 

10-сыныпта 35 сабақ, 11-сыныпта 40 сабақтың флипчарттарын құрастырдым. сабақтар осы құрастырлған 

флипчарттадың көмегі негізінде өткізіледі. Жылдан-жылға интерактивті технологияны сабаққа қолдану 

үрдісі артып келеді. Саны жағынан да сапасы жағынан да. Оқушыларға дәстүрлі түрде сабақ өткізгеннен 

ақпаратты технологияларды қолданып өткізген сабақтар өте қызықты. Сондай-ақ  осы технологиялардың 

нәтижесінде оқушылардың білім сапасы да, жетістіктері көтеріліп келеді. Оқушылар өздері де қазіргі таңда 

шығармашылық жұмысты ақпаратты технологиялар Power Point презентациясын қолданып орындайды. 

Оқушылардың да ақпаратты технологияларды қолданып орындаған шығармашылық жұмыстары да артып 

отыр. Бұл технология оқушы үшін де, оқытушы үшінде өте тиімді. 

Қорыта  айтқанда,  тақтада  жұмыс  істеген  оқытушы  мен  оқушының  орындаған  іс - әрекеттерін 

есте  сақтап  келесі  сабақта  қолдануға  болады.  Оқу  процесінде,  оның  ішінде  практикалық 

сабақтарда  интерактивті  құралдарды  қолдану  мұғалімнің  жеке  тәжірибесіне,  шығармашылық 

ізденісіне  байланысты.  Интерактивті  құралдар  оқыту  формасын  ұйымдастыруды  түрлендіруге, 

дәстүрлі  оқыту  әдістеріне  жаңа  элементтер  енгізуге  мүмкіншіліктер  жасайды.  Бұл  оқушылардың  пәнге 

деген  қызығушылығын  арттырады. 11-сыныпта  «Жапония»  тақырыбын    өткен  оқу  жылында  дәстүрлі 

түрде өткізілген сабақ  түрімен салыстырып нәтижесін көруге болады. Нәтижесі төмендегі №2 кестеде 

көрестілген. 

468

Кесте №2

Оқу жылы

Тест жұмысына 

қатысқан оқушы 

саны

Жапония тақырыбына байланысты қате жіберген  сұрақтар

Жапония қалалары

Ең биік нүктесі

Шектесетін 

теңіздері

2010-2011

23

15

9

6

2011-1012

23

6

3

4

Мысалы,  тест  жұмысын  орындаған  кезде  оқушылар  өткен  оқу  жылында  Жапонияның  қалалары 

сұрағында 23 оқушының 15 оқушысы  қате  жіберген,  ең  биік  нүкесі  сұрағында 23 оқушының 11 қате 

жіберген,  шекаралас  теңіздері  сұрағында 9 оқушы  қате  жіберген.  Биылғы  оқу  жылында 23 оқушының 

Жапония қалалары сұрағынан 6 оқушы, ең биік нүктесі сұрағынан 3 оқушы, шекаралас теңіздері сұрағынан 

4 оқушы қате жіберген. Былтырғы оқу жылында осы тақырыпты интерактивті тақтасыз ауызша өткізілді. 

Бұдан мынандай қорытындыға келуге болады оқушы естігеннен көргенін есінде сақтайды және қызығып 

оқиды.  Биылғы  оқу  жылында  тест  сұрағында  берілген  сұрақтардың  барлығы  жоғарыдан  көрсеткендей 

флипчартта дайындалып,  оқушыларға көрнекі түрде сабақ барысында көрсетілді.

География сабағының   70% интерактивті технология әдісімен өткізіледі. Жылдан-жылға флипчартта, 

PowerPointa дайындалған сабақтардың сапасы артып  келеді. Соған сәйкес білім сапасы да, жетістіктер 

де  артып  келеді. 2009-2010 жылы  қалалық  олимпиадаға  қатысушы  болсақ, 2010-2011 жылы  қалалық 

олимпиада  ІІІ  орын 1 оқушы  (Тылғатбекова  Ә),  2011-2012 оқу  жылы  қалалық  олипиада  І  орын 1 

оқушыТылғатбекова Ә), ІІ орын 1 оқушы (Жұматова М). Білім сапасы да артып отыр (кесте №3). Бұл да 

жаң технологиялардың себебі деп білемін.

Кесте №3

Оқу жылы

Білім сапасы

Қалалық олимпиада

2009-2010

57%

Орын жоқ

2010-2011

61%

Орын бар:

3 орын Тылғатбекова Ә, 9 кл.

2011-2012

62%

Орын бар:

1 орын Тылғатбекова Ә, 10 кл. 

2 орын Жұматова М, 8 кл

Сонымен,  интерактивтік  тақта  сабаққа  қатысушылардың  барлығының  ойын  бір  ортаға  жинақтап, 

қажет  ақпаратты  өңдеу  арқылы  жалпыланған  ақпараттық  біліктілікті  қалыптастыратын  тиімді  құрал 

болып табылады.

Әдебиеттер тізімі

1. Ақпараттық технологиялар тиімділігі // Қазақстан мектебі. – 2008. № 6. – 24–25 бб.

2.  Жаңа  ақпараттық  технологияларды  қолдану  барысындағы  оқытушының  рөлі  мен  біліктілігі // ҚР 

ұлттық ғылым академиясының хабаршысы. – 2008. – № 2. – 16–18 бб.

3. Республиканский научно-методический журнал . №6 (30) – 2009

4. http://www.bsh.kz/news//2/ (08.11.2012ж)

469

ПРАКТИЧЕСКИЕ ЗАДАЧИ НАЧИНАЮЩЕГО ТРЕНЕРА-УЧИТЕЛЯ НА ПУТИ ОТ 

ДИДАКТИКИ - К КРИТИЧЕСКОМУ МЫШЛЕНИЮ

Рахымжанова Б. К.

Центр педагогического мастерства, г. Кокшетау

Республика Казахстан

Аңдатпа

Мақалада  ғылыми  зерттеулер  мен  мектептегі  тәжірибені  талдау  арқылы  тарихи  және  заманауи 

контексте сыни тұрғыдан ойлау стратегиясын табиғатпен бірге қолдану тұжырымдамасына автордың 

көзқарасы берілген.

Аннотация

В  статье  раскрываются  взгляды  автора  на  концепции  природосообразного  применения  стратегий 

критического мышления в историческом и современном контексте через анализ научных исследований и 

опыта в школе.

Abstract

In the article the author reveals his views on the concept of combining the use of critical thinking strategies in 

the historical and contemporary context through the analysis of research and experience in school.

Одно  из  распространённых  определений — «разумное  рефлексивное  мышление,  направленное  на 

принятие решения чему доверять и что делать» или «интеллектуально упорядоченный процесс активного и 

умелого анализа, концептуализации, применения, синтезирования и/или оценки информации, полученной 

или порождённой наблюдением, опытом, размышлением или коммуникацией, как ориентир для убеждения 

и действия»

 

 

Необходимо  «раскрыть  свою  идентичность,  своё  реальное ,,Я”…  для  того,  чтобы  затем  на  этом 

основании  приблизиться  к  самоактуализации,  построить  самого  себя,  совершить  жизненный  выбор».  

А.Маслоу.

Согласно  современной  дидактикe,  целью  обучения,  рассматриваемого  как  двусторонний  процесс, 

является  приобретение  знаний,  наряду  с  общим  развитием    школьников,  формированием  их 

интеллектуальных,  художественных,  трудовых  умений  и  навыков.  Проблемы  дидактики  представляют 

собой преобразованные в теоретическом аспекте современные и перспективные образовательные задачи 

школы. Вся исследовательская работа, которая проводится в нашей стране в области дидактики, направлена 

на  решение  актуальных  проблем.  К  сожалению,  беда  в  том,  что  научно-педагогические  учреждения 

медленно разрабатывают важные проблемы образования, воспитания и профессиональной ориентации. [1]

 Нынешняя реформа образования, вихрем охватившая Казахстан, на мой взгляд, является отражением 

факта  неизбежного  конфликта  образовательных  учреждений  и  научных  институтов  образования. 

Разработка программы курсов нового формата -это своеобразное решение проблемы «низов» и  «верхов» в 

образовательном процессе. В начале 20-го века в России прогрессивной мыслью стали слова последователей 

Д.Дьюи. «Школьное дело, дело просвещения народа, должно, наконец, стать тем, чем оно должно быть,- 

делом  беспрерывного  продвижения.  Ничто  благое  новое,  ничто  не  омуществленное  благое  старое  не 

должно более откладываться, а всеми силами осуществляться сейчас же. [3, c.1]

Д. Дьюи в конце XIX—начале XX вв. предложил принципиально новый подход к обучению. Он стал 

основателем прогрессистской школы, где основной упор делался на интересы детей. Большое внимание 

в  своей  дидактической  системе  Д.Дьюи  уделял  развитию  интеллекта,  чувств,  воли  школьников.  Они 

имели  прекрасную  возможность  творчески  самовыражаться.  В  качестве  критерия  истины  «философии 

прагматизма»  признают  пользу,  при  этом  значимость  пользы  определяется  чувствами  «внутреннего 

удовлетворения»,  или  самоудовлетворения. “Д.Дьюи  был  уверен,  что  решение  жизненных  проблем 

470

напрямую зависит от познания и знаний, усвоенных человеком. Средством же борьбы за существование 

на Земле Д. Дьюи называет мысль. 

Мышление способствует накоплению и расширению опыта человечества. Мышление – всегда решение 

проблемы. Поэтому, считает Д. Дьюи, перед нами должна стоять цель – развивать умственные способности 

и всесторонние умения ребенка. Обучение должно строиться на разнообразии занятий конструктивного 

характера.  С  помощью  таких  занятий,  полагал  исследователь,  можно  активизировать  мышление  и 

познавательную деятельность школьников. Что же касается процесса обучения, то его структура должна 

быть  максимально  приближена  к  научной,  поисковой  деятельности.  Процесс  обучения  призван  носить 

проблемный характер.

Критическое  мышление    же,  в  свою  очередь,  характеризуется  как  «мышление  о  мышлении»[3]. 

(Википедия. Критическое мышление.)

Д.  Дьюи  предлагал  использовать  практические  и  теоретические  методы  обучения.  По  его  мнению, 

такие  методы  дают  возможность  отражать  самостоятельную  поисковую  деятельность  учеников.  На 

уроках  мне  важно  было  организовать  активное  участие  учащихся  в  индивидуальной  или  совместной 

деятельности. Моя задача заключалась в наблюдении за этими процессами, в случае необходимости, давать 

советы, направлять и вести к правильному решению, не просто объявляя истину. «Одно открытие ведет к 

другому, и интерес работы толкает ребенка  к дальнейшим исследованиям, нередко требующим большого 

количества согласованных умственных усилий». Данное высказывание Д.Дьюи  является теоретическим 

подтверждением  выбора  еще  одного  аспекта  Образовательной  Программы  повышения  квалификации 

педагогических работников – необходимости саморегулирования в процессе обучения. [3,с.1]  

Радость  собственно  моего  открытия  заключалась  в  открытии  того,  что,  согласно  курса  Философии, 

теория спиралевидного развития общества находит отражение и в педагогике. Выражается это в «пошагово, 

по  спирали  развивающемся    исследовании  в  действии,  причем  каждый  из  этих  шагов  включает  круг 

планирования, действие и доказательства оценки результата действия» [7, c.17]  

Задача  педагога - направить    устремления  своих  учеников  к  высшим  ценностям,  содействовать 

становлению  «креативной», «гуманистической»  и  «целостной»  личности.  То  есть,  важнейшие  задачи 

современной дидактики решаются на уроках в школе. Каждый урок мы стараемся начать с установления 

дружеских  отношений  между  учащимися,  способствуя,  таким  образом,  формированию  главной 

общечеловеческой ценности – человеческой личности.[4,c.19] (М.М. Утяшев «Права и свободы человека и 

общечеловеческие ценности»).

Что  ты  бы  хотел  пожелать  своему  однокласснику,  а  действительно  ли  это  самое  важное  в  жизни 

человека? Когда ты счастлив, что ты чувствуешь и что человеку нужно для того, чтобы стать счастливым? 

Через призму урока важно не упустить эти ступеньки, учитель должен “возводить леса”,  помогая ученикам 

разобраться в его окружении и принять правильное решение. 

Согласно теории планирования для развития критического мышления на уроках я строила свои уроки 

английского языка с учетом включения, как правило, организационного момента, целеполагания, стадии 

«вызова»,  стадии  «осмысления»,  стадии  «рефлексии».  Последовательное  решение  задач  каждой  стадии 

позволяло мне четче организовывать рефлексию своей деятельности как учителя. Для учеников повторение 

данной схемы приводило их к логическому построению своего участия на уроке, постепенно дети стали 

привыкать к тому, что они должны анализировать, обсуждать и приводить доказательства в пользу своих 

доводов, основываясь на своем опыте, о чем и говорится в «Программе» [5,стр. 181].

Что  такое  критическое  мышление?  Один  из  авторов  технологии  РКМЧП  Дэвид  Клустер  в  своей 

статье «Что такое критическое мышление?»  выделяет следующие параметры критического мышления: 

1.  Критическое  мышление  есть  мышление  самостоятельное. 2. Информация  является  отправным, 

а  отнюдь  не  конечным  пунктом  критического  мышления.  3. Критическое  мышление  начинается  с 

постановки вопросов и выяснения проблем, которые нужно решить. 4. Критическое мышление стремится 

к убедительной аргументации. 5. Критическое мышление есть мышление социальное. 

1.  Критическое  мышление  есть  мышление  самостоятельное.  На  каждом  этапе  я  применяла 

471

соответствующие приемы и упражнения на уроках английского языка в седьмых классах. Так, на уроке на 

тему «Самая полезная вещь» на стадии «вызова», то есть при актуализации знаний учащихся я применила 

прием  «Мозговой штурм», в одном классе дети должны были составить список из шести вещей в группе, 

обсудить его и представить в группе. В классах, где уровень английского был несколько выше, ученики в 

парах составляли такой список. Так как задача должна была выполняться на английском языке, сильные 

ребята в парах старались при составлении своих предложений использовать пройденную лексику урока, 

включать вводные слова в речи.  

На уроке на тему «Что мы читаем», учащиеся седьмых классов составляли кластеры, где в группах 

их  четырех  человек  пытались  вспомнить,  какие  виды  текстов  встречаются  в  их  жизни.  Ребята  были 

искренне удивлены, когда обнаружили, что каждый день их глаза встречают столько видов информации: 

объявлениями,  художественными  текстами,  рекламой,  СМС  сообщениями,  письмами,  дневниками, 

заявлениями, юмором и т.д. Сильные и слабые ученики были почти в равных условиях, они обращались к 

друг другу: Ну, давайте, еще вспомним, что у нас дома лежит на письменном столе, а какие бумажки читают 

родители? и т.д. Задача была по силам каждому, поэтому вовлеченность каждого сыграла положительную 

роль при выполнении этого задания.

2.  Я  соглашусь  с  Д.Клустером  в  том,  что  «Информация  является  отправным,  а  не  конечным 

пунктом  критического  мышления».  Ученик  обладает  определенными  знаниями,  учитель  создает 

условия, мотивирует ученика на критическое мышление, сравнение, сопоставление фактов из своего опыта 

и  информации  из  источников,  выставление  аргументированных  выводов.  Важным  условием  развития 

критического мышления является процесс собственного наблюдения ученика за пониманием материала, с 

которым он работает. 

  На  этапе  осмысления  при  работе  над  темой  «Окружающая  среда»  я  применила  стратегию  Чтение 

с пометками. При  маркировке текста тремя пометами: « + » (новое),  «v» (уже знал), « ? » (не понял), 

некоторые  ученики,  пометили  те  места,  где  из-за  незнания  перевода  слов  на  русский  язык  ученики  не 

смогли разобраться с идеей предложения. Но это были единичные случаи. Исходя из этого, я планирую 

предварительно, возможно, выбирать помощников из числа учеников для оказания помощи нуждающимся.

3.Так  как  «критическое  мышление  начинается  с  постановки  вопросов  и  выяснения  проблем, 

которые нужно решить» [6] (Д.Клустер),  на своих уроках я приводила примеры разного вида вопросов. 

Мы  пытались  найти  в  них  разницу,  а  затем  я  их  познакомила  с  «тонкими»  и  «толстыми»  вопросами. 

Логическим продолжением работы с текстами будет совершенствование техники постановки вопросов с 

учениками. Создание самих вопросов  по классификации Блума вызвало большой интерес, это помогает 

более внимательно относиться к содержанию текстов, учит учеников выделять главное и второстепенное. 

На одном из моих уроков на этапе вызова я старалась вовлечь детей в процесс размышления над этими 

вопросами, задавая вопросы от низкого порядка до высокого.

- Сейчас модно делать тату среди подростков?  -Кто чаще делает тату, девочки или мальчики? - Можете 

ли вы описать словами, что такое тату?  - Каковы причины использования тату?

Затем, на этапе осмысления учащиеся должны были, выбрав темы из десяти предложенных, работая 

в четырех группах, ответить на вопросы высокого порядка: Почему всё больше подростков делают тату? 

Почему компьютеры завоевывают мир? Почему люди несчастны? Почему люди совершают преступления?

Работа в группах была выбрана не случайно, «деление на группы или «классы жизни» устраняет также 

подчеркиванье личной неуспешности или отсталости, почти всегда очевидной в классах, составленных по 

положению книжных успехов» [3 ]

Сперва группа распределяла роли в группе, кто-то составлял план поиска информации, кто-то искал 

информацию  по  указке  в  интернете,  кто-то  уже  начинал  оформлять  постер,  а  кто-то  записывал  идеи  и 

передавал  другим,  следя  за  временем.  На  первых  подобных  заданиях  у  меня  не  совсем  получалось  с 

распределением ролей в группах, ребята относились друг к другу настороженно. А такие лидеры, как Д. сразу 

же поспешили объявить: “Я самый быстрый, поэтому я ищу в интернете, а вы слушайте и записывайте”.

 Приходилось убеждать таких учеников в пользе и необходимости сотрудничества, выработке справедливых, 

472

достойных их, отношений в группе. Далее мы использовали смену ролей в группах, подобные Д. ребята 

помогали другим, выполняли роль супервайзеров.  Каждая группа согласилась с мнением всех, что ранее 

к этим вопросам они не обращались глубоко, им было интересно выставить свои 5 доводов за и против.

На уроке, на котором шла речь о видах текстов, учащиеся обсуждали, для чего нужен Дневник, Письмо, 

Юмор,  Заявление,  Реклама.  На  основе  своих  индивидуальных  знаний  были  составлены  совместные 

утверждения  об  использовании  этих  видов  информации.  Ребятам  нравилось  осознавать  самим,  что  они 

могут  работать  с  различными  источниками  информации-  толковым  словарем,  интернетом,  опросом 

сверстников. Для меня же было удовольствием видеть их счастливо озабоченные лица и гордые заявления- 

Это я нашел! Это мы догадались!

4. Критическое мышление стремится к убедительной аргументации. 

На  уроке  английского  языка  после  просмотра  видеоролика  «Как  спастись  на  необитаемом  острове» 

демонстрировался пример добычи пресной воды. После этого ребятам я предложила изобразить кластер 

–  пять  самых  необходимых  вещей  на  необитаемом  острове.  Так  как  «критически  мыслящий  человек  

находит собственное решение проблемы и подкрепляет это решение своими разумными, обоснованными 

доводами» [6, c. 2] Д.Клустер), одна группа затем готовила свои  аргументы в виде тезисов в пользу этих 

предметов, а вторая – приводила контраргументы в обратном, пытаясь переубедить членов первой группы, 

либо соглашалась.

В ходе выполнения этой работы выяснилось, что не всем удается сформировать идею в краткой форме. 

А у некоторых это получалось легко, например, N. сама вызвалась писать тезисы, так как ей всегда нравится 

резюмировать  идеи  и  мысли  других.  Остальные  ребята,  наблюдая  за  одноклассниками,  тоже  старались 

внести  свой  вклад,  находя  варианты  точных  формулировок.  Интересен    и  полезен  был  сам  процесс 

приведения  доводов  и  доказательств.  С  помощью  визуализации  ребята  решали  проблему,  воображая 

ситуацию. Например, С. в качестве предмета первой необходимости на острове решил, что надо взять нож, 

так как большее количество действий связано с вырезанием, отрезанием, выкорчевыванием и т.д. «Всякая 

попытка разрешить вопрос мышлением будет заключать исследование других фактов, доставленных или 

памятью, или дальнейшим наблюдением, или тем и другим» [1, c.11]

жүктеу/скачать 13,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: