Лекция 5 Кездесу топтары. Негізгі мақсаттар, процедуралар, техникалар.
Тренингтің Ұлттық зертханасында жүргізілген эксперимент психологиялық әсер етулердің өте көп топтық формаларының пайда болуына алып келді, олардың көпшілігі инкаунтер групп деген атқа ие болды. Белгілі бір мәселеге бағытталған топтарды бөліп алуға болады (Шығыс жағалауы топтары), және жалпылық сезімге бағытталған топтар (Батыс жағалауы топтары).
Инкаунтер-топ ұғымының негізгі белгілеріне: өзін өзі ашу, сезімдерге зейін, өзін және өзінің физикалық «Мен», жауапкершілік және «осында және қазір» жатады. Өзін саналау өзінің әлсіз және күшті жақтарын зерттеп білуді және сондай ақ өзінің физикалық «Мен»-н саналаудан тұрады.
Инкаунтер-топтар, әдетте айтарлықтай дәрежеде топ мүшелерінің өз мінез құлықтарына жауапкершілігін көрсетеді. Топ жетекшісінің жауапкершілігі жайлы мәліметтер қарамақайшылықты. «Осында және қазір» принципіне баса наз аударылғандықты топ мүшелерінің зейінін осысәттегі уайымдарға шоғырландырып өткен тәжірибесімен байланыстырмайтындығынан көрінеді.
Инкаунтер-топтар ұғымының соңғы белгісі психотерапия мен тұлға өсуі топтарының арасындағы ерекшеліктеріне байланысты. Инкаунтер-топтар қалыпты қызмет етуші индивидумның психологиялық дамуын жетелдетуге, лездік, бірақ қысқамерзімдік әсерге бағытталған және топ жетекшісінің һзіндікашылуын қолдайды. Бұл дәстүрлі психотерапияның мақсаттары мен әдістерінен қатты ерекшеленседе психотерапия мен тұлғаның өсуі топтары арасындағы өзгешеліктер айқын болмай отыр. Аффективті сфераның дамуы өзіндіксанасы невротикалық тұлғалармен қатар салыстырмалы денісу адамдарға дұрыс болатын мақсат ретінде қарастырылады.
Қатысушыларды тұлғааралық коммуникацияларға, сенімді қарымқатынас орнатуға, жанжалдар мен қарсыласуларды зерттеуге, жанашырлық пен қолдаудың көріні табуына ынтталандыратын белсенділендіруші процедуралар инкаунтер-топтар жетекшілерін күшті дәрежеде қызықтырады. Инкаунтер-топтар өткізудің бірнеше баламалы тәсілдері қолданылады, мысалы «марафон» топтары мен «жалаңаштау» топтары.
Инкаунтер-топтар қозғлысы төтенше танымал, бірақ оның сынаушылары әдемі психологиялық теорияның жоқтығын, қатысушыларды алдын ала таңдаудың және топтық тәжірибенің алыстағы салдарлары жайлы адекватты мәліметтердің болмауын атап көрсетуде. Қатысушылардың тұлғалық ерекшеліктері мен жетекшінің топты жүргізу ыңғайлары топ сәттілігінің сыни факторлары болып табылатындығы айқын. Өзіне өзі сенімсіз, тұлғааралық қатынастарда аддекватты болмайтындар, бірақ өзгеруге және тұлғалық өсуге ұмтылатындар сияқты топ мүшелері үшін, топқа қатысу әсерінің теріс болу мүмкіндігінің ықтималдығы ең үлкен болуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |