Институты

"Ж асыл алма бағында" - орыс халық өні, өндеген Р. Рустамов, 
Е. Б руси ловски й д ің "Қыз Ж іб ек ” оп ерасы нан ф рагм ен т, 
"Марш”, "Ж арысу" - өні Е. Андосовтікі, "Жаңбырдан кейін" - 
венгер халық өуені.
Б а л а л а р ғ а а р н а л ғ а н с а з д ы а с п а п т а р д а о й н а у . 
Е ресек терд ің о р ы н д ауы н д ағы ш ы ға р м а л а р д ы ты ң д ауға, 
регистрді, аспап үнінің тембрін сезінуге, ұрмалы аспаптардьщ 
сүйемелдеуімен өн айтуға үйрету. "Мамыр айы”, "Андрей - 
воробей” - орыс халық өні, өңдеген Е. Тиличеева.
Сурет көрсетіп өңгімелету, әңгім е қүрату. Ә. Қастеев 
"Шөп ш абу”, "Мақта жинау", "Бие сауу", М. Кенбаев "Сабан 
той ”, Қ. Х олж иков "Қырманда”, "А сты қ ору”, И. Левитан 
"Алтын күз”, С. Романов "Алтын дала".
Қ орш аған ортадан алған өсерлерін суреттеп бере білуге 
үйрету. Табиғат қүбылыстарыньщ ерекшеліктеріне орай бояу 
тү стер ін таң д ау , "ды м қы л өдісті" қ о л д ан ы п , сурет салу 
м а ш ы қ та р ы н ж е тіл д ір у . Ж ы л м езгіл д ер ін е б айланы сты
үлкендердің еңбегін бақылап, олардьщ қимыл-қозғалыс қалпын 
бейнелей білу.
Сурет с а л у . Н атю рм орт. К өкөністер (натура). Егістік 
алқабында. Күз көрінісі (сулау төсілімен). Ж аңбьфдан кейінгі 
күзгі орман (сулау төсілімен).
М үсіндеу. Себеттегі ж ем істер . Көкөністер. Ж а п ы р а қ
(рельефті бедерлеу). Натюрморт.
Ж а п с ы р у . К ү згі ж а п ы р а қ т ар д а н ком позиция ж асау. 
А сты қ тиелген м аш ина, ж ем іс салаты н ыдыс (қос бүктеу 
төсілімен). Оригама: күзгі бақта.
Күзгі ойын. Маусым мазмүнын анықтап тереңдете түсу. 
"Ж омарт күз не берді?", "Шопан тойы", "Дихандар мерекесі”, 
" Қ ы р м а н д а ”, ”Н е екен ін та у ы п а й т " , "Т ек қ а н а к ү зге
байланысты сөз ойла", "Күзде ғана болады, қоймаларға толады” 
ойындарын ойнату. "Біздің өсімдіктеріміз", "Бүтақтар мен 
там ы рлар", "Көкөніс ж инау", "Танып ал, атын айт", ”Ж ел 
қ ал ай соғады ”, "А ғаш тар қ ал ай ш улайды ". Осы ойындар 
ж ө н ін д е ө ң гім е л е т у . С а я х а т т а р , м а қ с а т т ы серуен дер 
үйымдастьфу.
Күзгі еңбек. Дихандар күзгі егістікті жыртты, түқым септі, 
асты қты қы рм анға, қоймаға тасыды. Қырманды тазартты, 
м алш ы лар ж айлаудан қы стауға көшті. М алға ж ы лы қора, 
жем-шөп дайындады. Қысқы үйлерін тазартты, жөндеді.
Б а ғ б а н д а р б а у -б а қ ш а ө н ім д ер ін ж и н а д ы , өсім дік 
топы рағын, ағаш ты ң түбін қопсытты. М ақташ ы лар м ақта 
терді. М ақтадан мата жасалады. Одан киім тігеді.
146

Қьіс қызығы. Қыс түсті. Желтоқсан, қаңтар, ақпан - қыс 
айлары. Күз, қыс айларын коса санату. Салыстыра өңгімелету. 
Уақытты бағдарлай білуге үйрету. Күн қысқарып, түн үзара 
бастайды. Күн, таңертең, сөске, ақшам, кеш, түн, кеше, бүтін, 
ертең сөздерін түсініп айту. Аспанды бүлт қаптады . Қ ар 
үш қы ндап, ж ап ал ақ тап ж ауы п түр. Аспан түнерді. Бүлт 
қоюланды. Ж ер ак көрпеге оранды. Үйдің төбесі, ағаштың басы 
да қ а р ж а м ы л ға н . А яз бастал д ы . А қ қ а р күм істей
жылтырайды. Ж апырақсыз жабырқаған агаштар. Кар қатты, 
жүмсақ, омбы қар. Су беттерін, өзен-көл бетін айнадай жалтыр 
мүз басты. Мүз катты, мөлдір, тайғанақ. Қүстар азайды. Үй 
ж а н у а р л а р ы қ о р ад а түрады , д алад а да ж ай ы л ад ы . Түз 
жануарлары орманда, қысқы үңгірлерін (аю, түлкі) мекендейді. 
Кыстап қалға қүстарға (суық торғай, қарға, кептер) үя жасап, 
жем беру. Кыста қүстар ағаш түкымдарын шоқиды. Оларға 
қамқорлық ж асау керек.
Қысқы мерекелер. 16 ж елтоқсан — Төуелсіздік күні. 
1 Каңтар — Ж аңа жыл мерекесі. Шыршаларды өсемдеу. Ж аңа 
ж ы л м ер ек есін е д ай ы н д ы қ қ а б ал ал ар д ы қ а т ы с т ы р у , 
ойыншықтар жасату. Кыс қызығы. Ертеңгілік қысқы табиғат, 

жүктеу/скачать 7,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: