Ќысќаша µмірбаяны



Pdf көрінісі
бет17/29
Дата07.03.2023
өлшемі393,22 Kb.
#72321
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   29
 
 
 
 
 
 
,
Бір мың тоғыз жүз жылдан асты бес
 
 
 
 
 
.
Бес түгіл көрді алтыны тірі кісі
 
 
-
,
Тиеді құлағыма еміс еміс
 
 
 
.
Октябрь он жетінші манифесі


 
 
,
Отырмыз міне марттың он бесінде
 
 
 
 
.
Қазақтың дәнеме жоқ тіпті есінде
 
 
 
 
,
Мархамат патшамыздан кеңдік бар деп
 
 
 
 

... [1]
Сөйленген бір сөз жоқ боп ел ішінде
Жазбагер оқиғаны құрғақ баяндауға салынып, сылдыр 
сөзге тізгін беріп алған. Мұндай жыр тізбегінің сөз өнеріне 
қойылар биік талап деңгейіне сәйкес келмесі анық.
Дегенмен, шешендікпен айтылған терең мағыналы 
жырларда да аз емес. Мәселен, «Апырмай, кессем бе екен мен 
тілімді» деген өлеңдегі мына жолдарды алып көрелік:
-

-
 
,
Ішім от сыртым жалын қайнағаным
52



 

.
Бұйырған жұтқан күмән шайнағаным
 
 

 
,
Жаныма тыныштық жоқ өзіме қас
 
 
 
...
Бұлбұлдай жағып жұртқа сайрағаным
Не болмаса, мына жыр шумағына зер салайық:
 
 
 
 
,
Өнерге шыдай алмай ішім қайнап
 
 
 
 
-
 
.
Жарқ етіп шыққан күндей гүл гүл жайнап
 
 
,
Қасқырдай қақпандағы ызаланып

 
 
. [1]
Жатырмын өз аяғым өзім шайнап
Жастайынан халқының ұшан-теңіз бай тілін толық 
меңгеріп жыр сүлейлерінің інжу-маржандарын жаттап өскен 
Мәшһүр өлең өрімінде теңеу, метафораларды кеңінен 
қолданады. Сөйтіп, ақын дәстүрлі өрнектер, символдық 
бейнелер мен мифологиялық образдарды молынан 
пайдаланып, халық ақындарының жырларына тән құбылысты 
әрі қарай дамыта түсті. Ақын өлеңдеріндегі бұл сипат жайлы 
филология ғылымдарының докторы С.Негимовтың: «Аспанның 
тап ортасы-Темірқазық», деп Мәшһүр Жүсіп Көпеев жазған. 
Бұл жөнінде ауыз әдебиетінде келісті жырланған. Мәселен, ол 
былай деп келеді:
 
,
Темірқазық аумаса
 
 
,
Тас бұршақтап жаумаса
 
 


Аған бір келер өлмесе
Темірқазық ауыз әдебиетінде тұрақтылықтың, 
айнымастықтың, жарықтың образы ретінде алынады»,-деуі 
пікірімізді растай түсері анық [2].
Заман мен адам жайындағы тек қана шындықты айтқан 
ақынның лирикалық «мен» өзгеше сипатқа ие болады. Ол 
өзінің өнері жайында да, тыңдаушысы туралы да тереңірек 
ойланады [3]. Мәселен, «Мәшһүрдің сөзді киіндіріп ...» деген 
өлеңіндегі мына жолдар соның толық айғағы:
 
 
 
 
,
Аузына кейбір жанның қыдыр дарып
 
 
 
 
,
Ие бар тұратұғын кеңес салып


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет