ЖаңА Әліпби негізіндегі астана, 2018 Қазақ тілі емлесінің ережелері



Pdf көрінісі
бет18/20
Дата31.05.2022
өлшемі473,73 Kb.
#36045
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20
Байланысты:
Емле соңғы

§91. -ий-мен аяқталған сөздердің соңында бір ғана ı әрпі 
жазылады: kalı, alúmını, natrı, kafeterı, komentarı, realı.
§92. Шеттілдік сөздердің соңындағы а әрпі сөз мағынасына 
әсер етпеген жағдайда түсіріліп жазылады. Қосымшалар соңғы 
буынға үйлесіп жалғанады: gazet (-tiń, -i, -ke, -ter), mınýt (-tyń, 
-y, -qa, -tar), sıfr (-dyń, -y, -ǵa, -lar), kordınat (-tyń, -y, -qa, -tar), 
kapsýl (-dyń, -y, -ǵa, -dar), kardıogram (-nyń, -y, -ǵa, -dar). Бірақ 
matematıka, pedagogıka, statıstıka, mehanıka болып жазылады.
§93. Сөз аяғындағы -cт, -сть, -зд әріп тіркесінің соңғыла-


29
ры түсіріліп жазылады, қосымшалар үндестік заңына сәйкес 
жалғанады: jýrnalıs (-tiń, -i, -ke, -ter), komýnıs (-tiń, -i, -ke, -ter),
manıfes (-tiń, -i, -ke, -ter), ensıklopedıs (-tiń, -i, -ke, -ter), Everes 
(-tiń, -i, -ke, -ter), sıez (-diń, -i, -ge, -der), vedomos (-tyń, -y, -qa, 
-tar), poves (-tiń, -i, -ke, -ter).
§94. p, h әріптеріне аяқталған шеттілдік сөздерге тәуелдік 
жалғауы жалғанғанда, p, h ұяңданбайды: arhetıp - arhetıpi, 
stereotıp - stereotıpi, ketchýp – ketchýpy, sheıh - sheıhy, shtrıh - 
shtrıhy. Сондай-ақ h әрпіне аяқталған сөзге қосымшалар жуан 
жалғанады: seh – sehty, -qa, -tar, sheıh – sheıhty, -qa, -tar, shtrıh 
– shtrıhty, -qa, -tar.
§95. -рг, -кс, -лк, -кл әріп тіркесіне біткен сөздерге қосым-
шалар жіңішке жалғанады: ocherk (-tiń, -i, -ke, -ter), lúks (-tiń, 
-i, -ke, -ter), polk (-tiń, -i, -ke, -ter), sıkl (-diń, -i, -ge, -der), hırýrg 
(-tiń, -i, -ke, -ter), metalýrg (-tiń, -i, -ke, -ter).
§96. -кт, -ск, -нкт, -пт, -мп, -мб, -фт әріп тіркесіне бі-
тетін сөздерге қосымша y, i дәнекері арқылы, ал -кт, -ск, -нкт 
сияқты құрамында к әрпі барларына тек жіңішке, басқаларына 
соңғы буын үндесіміне қарай не жуан, не жіңішке жалғана-
ды: faktige, faktisi; obektige, obektisi; dıskige, dıskisi; pýnktige, 
pýnktisі; akseptige, akseptisi; Olımpige, Olımpisi, rombyǵа, 
rombysy; shrıftige, shrıftisі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет