«Білім беру объектілеріне

371 
- әр бала – жеке тұлға; 
- барлығы оқи алады; 
- әр баланың қызығушылықтары, қабілеттері мен оқу қажеттілігінің 
бірегей ерекшеліктері бар; 
- кез келген нысанда кемсітуге тыйым салу; 
- әркімнің қоғам ӛміріне қатысу құқығы; 
- бір-біріне тӛзімділік; 
- «Алуан түрліліктегі үйлесім» деп түсінілетін толеранттылық рухында 
тәрбиелеу (Толеранттылық принциптерінің декларациясы // ЮНЕСКО, 1995 
ж.). 
Инклюзивті мектептің принциптері: 
- барлық қызметкерлер инклюзияның құндылықтарын бӛліседі, оң кӛңіл-
күймен және ӛз міндеттерін түсінеді; 
- кемсітпеушілік; 
- адамның тәуелсіздігі мен жеке дербестігін құрметтеу; 
- қол жетімділік; 
- қоғамға толық қосу және тарту; 
- мұғалімнің, арнайы педагогтың, психологтың, мектеп әкімшілігінің, 
басқа да мамандардың, ата-аналардың және оқушының ӛзінің бірлескен 
(командалық) жұмысы. 
Білім беру ұйымдарында кедергісіз ортаны қамтамасыз ету (физикалық 
қолжетімділікті қоса алғанда) және білім беру процесін оқу барысында 
қиындықтарға тап болған оқушылардың қажеттіліктерін ескере отырып жүзеге 
асыру үшін қажетті материалдық база құрылуы тиіс (пандустарды, лифттерді, 
дәретханаларды, ойын аймақтарын жабдықтау, мамандар кабинеттерін қажетті 
жабдықтармен және дидактикалық материалдармен жабдықтау). 
Тосқауылсыз білім беру ортасын жобалау және модельдеу кезінде келесі 
ерекше принциптерді ескеру қажет: 
1. Қауіпсіздік, баланың сенімсіздік пен қорқыныш сезімін азайтуға 
мүмкіндік 
беретін 
ортаның 
белгілі 
бір 
пәндік 
және 
кеңістіктік 
ұйымдастырылуын болжайды. Ол қол жетімді ережелер мен қорғау құралдарын 
пайдалана отырып, еркін бағдарлануға, қозғалуға және қажетті әрекеттерді 
орындауға мүмкіндік алады. 
2. Мәдени маңызы бар нысандардың қанықтығы. Білім беру ортасы балаға 
үнемі әртүрлі ақпарат тасымалдаушылармен қарым-қатынасты қамтамасыз 
етеді (қоршаған орта туралы белгілі бір мәлімет береді), бұл оның танымдық 
белсенділігін, еріксіз және ерікті назарын, іс-әрекетін айтарлықтай 
ынталандырады. 
3. Ортаның қолжетімділігі, физикалық кедергілерді жоюға бағытталады 
(кең ойықтар, пандустар, тұтқалар). 
4. Полисенсорлық қабылдау үшін қол жетімділік, ол білім беру ортасы 
жеке нысандарды, сондай-ақ, олардың арасындағы қарым-қатынастарды 
қабылдау кезінде түрлі сезім органдарынан ақпаратты кеңінен тарту 
мүмкіндігін ынталандыруын және қамтамасыз етуін болжайды. Бұл ӛте 
маңызды, себебі мүмкіндігі шектеулі балалардың сенсорлық бұзушылықтары 

372 
бар. 

жүктеу/скачать 5,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: