Жалпы географиялық әдістер


Мемлекеттерді жерінен ауданы бойынша топтастыру



бет45/64
Дата07.09.2023
өлшемі301,56 Kb.
#106470
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   64
Байланысты:
Зерттеу пәнін анықтау Зерттеудің мақсаты мен міндеттерін анықтау-emirsaba.org

Мемлекеттерді жерінен ауданы бойынша топтастыру
(И.И. Пирожник бойынша)


Мемлекеттер типі


Аумағы


Ел саны


Үлесі

Алып

2,5 млн км2 астам

9

55,8

Ірі

350 мын – 2,5 млн км2

49

33

Орташа

150-350

28

5

Шағын

30-150

43

2

Ұсақ

30 мын км2 аз

66

1

Тәуелді





1,7



Жерінің ауданы 30 мың -ден аспайтын микромемлекеттергеЕуропадағы «ергежейлі» мемлекетін және Мұхит аралдары мемлекеттерін жатқызуға болады: Ватикан, Монако, Лихтенштейн, Мальта Андорра, Мальдив Республикасы, Науру, Тувалу және т.б. Ұсақ мемлекеттердің алып жатқан аумағы адам қоныстанған құрлықтың бар болғаны 1,3%-ін құрайды.
Мемлекетке аумағы бойынша баға беруде оның игерілу деңгейі де ескеріледі. Мысалы, Аустралия Одағының 1/3 бөлігін шөлдер алып жатыр. ал 3/5 бөлігі табиғаты катал аудандар болып табылады. Сондықтан аумаққа баға беруде, ең алдымен, тимді аумақтар ескеріледі.
Аса ірі мемлекеттердің жекелеген бөліктерін игеруде қатал табиғат жағдайлары, көлік қатынасы және әлеуметтік-экономикалық құрылымдарды салуға көбірек шығын жұмсалады. Мысалы, Ресей Федерациясының еуропалық бөлігі азиялық бөлігіне қарағанда, күшті дамыған. Мемлекеттердің географиялық орнының ерекшіліктері. Физикалық-географиялық тұрғыдан алғанда мемлекет аумағының координаталар торындағы және нақты физикалық-географиялық кеңістіктегі орны анықталады. Мысалы, экватор сызығы 13 елдің аумағын кесіп өтеді. Физикалық-географиялық орны бойынша елдер батыс немесе шығыс, солтүстік немесе оңтүстік жартышарда орналасуы мүмкін.
Аумағының экономикалык-географиялық орны бойынша елдерді бірнеше топка бөледі: орталық елдер, перифириялық елдер, транзиттік елдер, ішкері елдер, теңіз маңы елдері.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   64




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет