23. Белгiлi сезiмдердi тiзiнiз және оларды топтарга (интеллектуалдык, адамгершiлiк және эстетикалык) жiктеніз. Адам сезімінің түрлері
Адамның сезімдері көбінесе эмоциялармен шатастырылады, бірақ олардың көптеген айырмашылықтары бар. Сезімдер пайда болу үшін уақытты қажет етеді, олар тұрақты және аз өзгереді. Олардың барлығы үш санатқа бөлінеді:
Моральдық (моральдық немесе эмоционалдық) сезімдер басқа адамдардың немесе өзінің мінез-құлқына қатысты туындайды. Олардың дамуы кез келген қызмет барысында жүреді және әдетте қоғамда қабылданған моральдық нормалармен байланысты. Болып жатқан нәрсе адамның ішкі көзқарастарына қалай сәйкес келетініне байланысты ол ашулану немесе, керісінше, қанағаттану сезіміне ие болады. Барлық тіркестер, ұнату және ұнатпау, махаббат пен жек көру бір санатқа жатады.
Интеллектуалдық сезімдер адам барысында бастан кешіреді психикалық белсенділік. Оларға шабыт, сәттіліктен қуаныш және сәтсіздіктен стресс кіреді.
Адамның әдемі нәрсені жасау немесе бағалау кезінде сезінетін эстетикалық сезімдері. Бұл өнерге де, табиғат құбылыстарына да қатысты болуы мүмкін.
Практикалық сезімдер адамның іс-әрекетімен, оның нәтижелерімен, сәттілік немесе сәтсіздікпен туындайды.
Адамгершілік сезімдерге: достық, жолдастық, адалдық, ар-намыс, борыш, жауапкершлік, ұят т.б. жатады.
Интеллектуалдық сезімдер адамның тану процесімен, адамдардың ақыл-ой әрекетімен тығыз байланысты. Оған әуестік, білуге құмарлық, іздемпаз танырқау, сенімдік, интуиция, ықтималдың жорамалдың, болжау т.б. сезімдері жатады.
Эстетикалық сезім адамның шындықтағы қандай болмасын бір сұлулықты сезіну. Сұлу сымбатты, өмірге үйренуі, әдемі көріністерді тамашалау, табиғаттағы, көркемөнердегі шынайы әсем нәрселерден ләззат алу сезімдері жатады
24. Әртурлі жастагы адамдардын емiрiндегi ойын функцияларынын накты мысалдарын көрсету. Әлемдiк психологиялық ғылымда қазiрге дейiн стопаралық» жане ұлтаралық қарым қатынас, топаралык жане кұлтаралык тарбие>>, <<топаралык» және «ұлтаралық өзара әрекеттестіко тусiнiктерiнiң терминi накты емес. Онын жалгасы ретiнде, казiргi әлеуметтiк және улттык психология тусiнiктерi тең дәрежеде жиi колданылады.
Ұлтаралық карым-катынаста әлеуметтiк-психологиялык өзектiлiк ретiнде керсете отырып, басты қажетi ұлтаралык карым-катынас аймагындагы психологиялык зерттеудiң пәнiн аныктау кажет. Ұлтаралық карым-катынастағы алеуметтiк-психологиялык принціптік ерекшелiгi әлеуметтік этникалык проблеманы казіргі психологияда кеңiл аударудың ортасы ұлтаралық процестер және әртурлi байланыс, когамдык карым-катынас емес, iшкi көрiнiс және осы процесстердi тулганын кабылдауы, ұлттық этникалық топтың мушесi ретiнде когнетивті эмоциялык орта, этносаралык карым- катынастың дамуына шынайы белгiленедi. Қарым-қатынас адамдардын бiр-бiрiмен байланысы,онын барысында психикалык байланыс пайда болады,ол ақпарат алмасу,езара әсер ету, өзара көңiл бiлдiуру.
