Жалпы психология
аналарыньщ немесе үлкевдердщ т е л е и і« п а ш ш и н д а > №
жүктеу/скачать 11,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы психология
| аналарыньщ
немесе үлкевдердщ т е л е и і« п а ш ш и н д а > № Үлкенлео ата-аналар тарапынан балага жақсы көңіл бөлһігенжағдайда сәбидің бойында жағымды мшез бтстері иилші^н Жйідаид Кяланын ж ан-ж ақты дамуына, қалы птасады , Р жағдай жасалмаған жағдайда қалыптасуына қолаилы жc^tд^ ^ 325 жағымсыз мінез бітістері дамвды. Мысалы, мейірімділік, өнегелілік, тілтапқыштық, кішіпейілділік сияқты мінез бһістері балағадүрыс қарым-қатьшастьщ, ерекше мән берудің нөтижесі болып табылады. Мөселен, қатыгездік, түйықтық, мінез бітістері — баламен жағымсыз қарым-қатынастың, тәрбиенің нөтижесі. Адамдардың мінездері олардың темперамента сияқты тшггерге бөлінеді, бірақ мінездердін, жікгелуінің темперамент типтерінен елеулі айырмашылығы бар. Егер де темпераментгің қасиеттерінің айқын бірігіп келуі темпераменттің типтері деп аталса, айқын байқалатын мінез бітістері акцентуациялар деп аталады. Бүл үғым “акцент” - қазақшалағанда бөліп көрсету, атап көрсету мағынасында қолданылады. Бірак тәжірибеде “акцентуация” үғымы адамда бір ғана емес, бірнеше ертүрлі бітістердің байқалуын білдіреді. Мақал-мөтелдер - халықтың моралдік кодексі, төрбие қағидасы, атаның ізбасарына қалдырған өнегелі өсиеті. Халықтық педагогика — ғасырлар бойы қалыптасқан, үрпақтан үрпаққа жалғасып келе жатқан халық даналығы, тәрбие тағылымы. Халық даналыгында мінез бітістері туралы небір тамаша ойлар мен түжырымдар айтылган: “Баланы туады екенсіз, мінезді тумайды екенсің”, “Сүтпен кірген мінез, сүйекпен кетеді” (Бүл да бір жақты мақал, табиғи түрғыдан дүрыс болғанмен, мінездің жағымды жақтарын тәрби елеуге, қалыптастыруға болады), “Жақсы мінез-жарты ырыс” дейтін халқымыз жүғымдылықтың пайдалы екенін корсетеді. Талай мінезді асқындырып алып, тыя алмай жүретініміз әлі бар. “Түрпайы мінез - тағы жат, надандықтың белгісі” деп үлан атанып қалғандарға қүлаққағыс жасау қандай орынды. Әдептілік пен сыпайыгершілікке, биязы мінезге шақырудьщ бір әдісі мінез өзгерісіне ауысқан жеткіншектің қытығына тимей, жанама ақыл айтқан жөн. Нені болсын, дүние сырының қандайын болсын “Адам туа білмейді, жүре біледі”, - дейді халық даналыгы. Қысқасы, халық педагогикасы — үлт психологиясының айнасы. Халықтьщ тарихи мінез-қүлқының рухани жақтаушысы осы қалыптасқан мінез-қүлықтьщ игі дөстүрлерін сақтаушы жене дамытушы. Өз педагогикасын тудырған халық, жүктеу/скачать 11,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|