Жалпы тарих және әгп кафедрасы саясаттану пәнінен дәрістер



бет36/73
Дата19.04.2023
өлшемі0,82 Mb.
#84569
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   73
Авторитарлық партиялар — әдетте, дамып келе жатқан елдерде пайда болады және отаршылыққа қарсы бағытталады. Олардың көбі ең алдымен өз елінің саяси және экономикалық тәуелсіздігі, әлеуметтік прогресі үшін күреседі. Өз әрекеттерінде көбінесе күшке сүйенеді.
Агрессия — басқа елдердің жерін тартып алу, егемендігінен айыру немесе шектеу, халқын күшпен бағындыру мақсатымен қарулы шабуыл жасау. Агрессия әр түрлі болуы мүмкін. Мысалы, басқа елдің жеріне әскер күшімен басып кірсе тура агрессияға, қарулы қарақшыларды пайдаланып немесе кеңесшілер жіберіп, материалдық-техникалық көмек көрсетіп және т.б. жасаса, жанама агрессияға жатады. Сондай-ақ агрессия жасаушы мемлекетке өз жерін пайдалануға беріп және т.с.с. арқылы агрессияға араласуы да мүмкін. Қарулы шабуылдың агрессиялығын БҰҰ-ның қауіпсіздік кеңесі анықтайды.
Адам — жер бетіндегі тірі организмдердің жоғарғы сатысы, саяси-қоғамдык қатынастардың негізгі субъектісі мен объектісі.
Адам құқықтары — белгілі бір игілік алуды, өмір сүруді қамтамасыз ететін адамдар мен мемлекет арасындағы ережелердің өзара қатынастары, кепілдіктері. Олар, негізінен, 1948 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы қабылдаған "Адам кұқығының жалпыға бірдей Декларациясында" көрсетілген.
Азаматтық қоғам — жеке тұлғаның емін-еркін дамуын қамтамасыз ететін қоғамның күйі. Азаматтық қоғамның құрамына адамдардың өздері тудырған қауымдастықтар (қоғамдық, кәсіби, шығармашылық ұйымдар, ассоциациялар және т.б.) азаматтардың өндірістік және жеке өмірі, әдет-ғұрыптары, салттары кіреді. Бұл қоғамда мемлекеттің жеке адам өміріне араласуына шек қойылады. Онда адамның халықаралық дәрежеде танылған ережелерге сай құқықтары сақталады.
Аймақтық — белгілі бір жерге, облысқа, көршілес бірнеше елге қатынасы бар нәрсе. Мысалы, Арал теңізінін жағалауындағы елдер жиналып, осы өңірдің экологиялық жағдайын түзетуге арналған аймақтық шарт қабылдауы.
Аккредитация — 1) шет мемлекетте өкілеттілікке ие болу, сенім грамотасын тапсыру; 2) ақша алуға немесе сауда операцияларын жасауға өкілеттілік.
Алуандық—қоғамдық өмір субъектілерінің (топтардың, таптардың, ұлттардың жәнет.б.) экономикалық, әлеуметтік, идеологиялық, мәдени, діни және т.т. мүдделерінің алуан түрлілігін білдіретін, пікір сайысы, билеуші және оппозициядағы партия-лардың өкімет билігін іске асыруға қатысуға жағдай жасайтын билік жүйесі. Ол тежемелеу және тепе-тендік жүйелері арқылы биліктің орталықтануына, бір партияның немесе саяси күштің қолына шоғырлануына қарсы тосқауыл қояды.
Альтернатива — бірнеше мүмкіндіктің ішінен мәселенің шешімін тандап, бірін ғана талғап алу. Мысалы, сайлау кезінде бірнеше үміткерлердің біреуіне ғана дауыс беру.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   73




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет