Жаратылыстану және география институты 5В011300-Биология мамандығы Академиялық дәрежесі: 5В011300 – Биология мамандығы бойынша білім бакалавры



Pdf көрінісі
бет4/6
Дата03.03.2017
өлшемі0,82 Mb.
#6721
1   2   3   4   5   6

Пәнді оқытудың 

мақсаты: 

Адам 


мен 

жануарлар  

организміндегі 

тіршілік  

процестерінің 

 

және  



олардың 

арқасында 

атқарылатын 

функциялардың    мәнісін,  

табиғатын, 

орындалу 

заңдылықтарын, 

механизмдерін 

түсіндіру 

барысында 

денсаулыққа  

ғылыми 


көзқарас 

қалыптастыру. 



Пәнді оқытудағы 

міндеттер: 

Физиологиялық 

процестердің 

 

сырын, 



заңдылықтарын 

зерделеу 

нәтижесінде 

организмді 

құрайтын  органдар  мен  

олардың 


жүйелері  

арасындағы    ішкі  өзара  

қатынастардың    сондай-ақ  

организм  мен    қоршаған 

орта 

арасындағы  



қатынастардың 

үйлесімділігін 

 

іске 


асыратын  физиологиялық 

Қозғыш құрылымдар 

физиологиясы. Нерв 

жүйесінің жалпы 

физиологиясы. 

Нейромоторлық 

аппарат физиологиясы. 

Орталық нерв 

жүйесінің 

интеграциялаушы 

қызметтері. Сенсорлық 

жүйелер 


(анализаторлар) 

физиологиясы. 

Эндокриндік жүйе 

физиологиясы. Қан 

физиологиясы. Қан  

айналу физиологиясы. 

Тыныс алу 

физиологиясы. Зат пен 

энергия алмасу 

физиологиясы. 



Анатомия, 



Цитология и 

гистология,  

Жас 

физиологиясы



, Физика,  

Химия. 

Генетика, 

Биохимия, 

Психофизиологи

я, Биофизика, 

Молекулалық  

биология 

Пәнді  оқытудағы 

күтілетін 

нәтижелер 

«Адам 



мен 

жануарлар 

физиологиясы»  

пәнінен 


білім 

алушы   адам  мен 

жануарлар 

организмнің 

структурасы  мен 

функциялары 

туралы 

 

біліп 



шығуға тиісті. 

Студенттердің 

үйренуі:    ғылыми 

тәжірбие 

жүргізуді,  көрген 

құбылыстардың 

теориялық  

негіздерін  

жасауды 

тәжірбие 



жасау 

әдістерін 

біліуі  

қажет. 


Құзыреттілігі: 

Қазіргі 


тәжірбиелік 

әдістерді  



механизмдер  мен  тетіктер 

мәнісін  түсіндіру;   Бұларға  

эволюциялық 

және  


онтогенездік 

тұрғыда 


салыстырмалы  баға  беру.  

Осылардың 

нәтижесінде 

адамның өзін - өзі  тануына 

ғылыми  негіз    қалауға  ат 

салысу.  



 

қолдану, 

биологиялық 

нысаналармен 

зертханалық  

жағдайда    жаңа 

құрал  жабдықтар 

мен 


жұмыс 

істеуі.Адам 

биологиясы 

негіздерінен 

басты  ұғымдарды  

профилактикасым

ен    денсаулығын 

сақтаудың  ,  әрі 

олрды  практикада 

қолдануды 

көрсетеді 

Бақылау, 

сипаттау,идентиф

икациялау, 

жіктеу, 

биологиялық 

нысандарды 

сұрыптаудың 

әдістерін қолдану. 

Биологиялық 

нысандарды 

құрылымдық 

және  функциялық 

құрылысы 

және 

гомеостазының 



реттелу 

механизмдерін 

көрсетеді.Тірі 

жүйелердің 

жағдайын  бағалау 

мен 


анализ 

жасаудың 

физиологиялық 

негізгі  әдістерін 

қолданады. 

Адам биологиясы 



 

Адам  тірі  табиғаттың  бір 

бөлігі  болғандықтан  да,  ол 

өзін 


қоршаған 

ортамен 


етене  байланысты  ұстауы 

керек.Адам 

денесін 

құрайтын 

мүшелер 

күрделі,біртұтас  жүйе.Олай 

болса,адам  ағзасы  жөнінде 

жан-жақты 

мағұлмат 

беретін  оның  құрылымын 

егжей-тегжейлі 

ұғындыратын  тәнтану  пәні 

жаратылыстану 

саласындағы 

оқушы 

қауымға  табиғи көзқарасты 



қалыптастыратын 

пәндердің 

бірі 

болып 


саналады.Сонымен,тәнтану 

адам ағзасының құрылысын 

ғана 

емес,тарихи 



даму 

барысында  оның  қалай 

қалыптасып,жетілгенін,дам

ығанын 


зерттейді.Эволюцияның 

қозғаушы  күштерін  және 

ағзаны    қоршаған  ортаның 

нақты 


жағдайына 

бейімделуіндегі 

құрылымдық  өзгерістерін 

эволюциялық  морфология 

анықтайды. 

Адам биологиясы. 

Жасуша жалпы 

түсінік.Тірек-қимыл 

жүйелі 

мүшелер.Сүйектер 



туралы ілім-

Остеология.Адамның 

қаңқасы.Қол және аяқ 

қаңқалары.Қолдың 

еркін қозғалатын 

қаңқасы.Аяқ 

қаңқасы.Аяқтың еркін 

қозғалатын қаңқасы.Бас 

қаңқасы.Ми 

сауытының 

сүйектері.Бет бөлігінің 

сүйектері.Бас 

қаңқасының тұтас 

қарағанда сүйектердің 

орналасуы.Қолдың 

қаңқасы,аяқтың 

қаңқасы,бұлшықеттер. 

Ішкі 


мүшелердің 

орналасуын білу. 

Адам 

анатомиясы. 



Цитология. 

Гистология 

.Эмбриология

.Жалпы 


биология 

Педогогика. 

Психология. 

Генетика. 

Физиология. 

Зоология 



«Адам 

биологисы» 

пәнін оқытудың 

мақсаты 

нәтеижесінде 

студент:  

-адам денесінің 

сыртқы пішіні 

мен ішкі 

құрылысын 

зерттеу; 

-адам биологиясы 

пәнін негізгі 

міндеттері:соңғы 

ғылыми 


жаңалықтармен 

ұштастыра 

отырып,адам   

орг-ң қаңқасын 

ішкі 

органдарының 



құрылысын білуі 

керек  

-атқаратын 

қызметін,басқа 

пәндермен 

байланыстыру; 

Адам  биологиясы 

пәнін 

оқыту 


нәтежиесінде 

студент:адам 

денесінің  сыртқы 

пішіні  мен  іщкі 



құрылысын 

зерттеу  мен  бірге 

олардың 

өзара 


байланысын  және 

сыртқы  ортамен 

қатынасын  және 

біртұтастығын 



ажырата 

білуі 

керек 

Генетика 



 

   Генетика  -  бүкіл  тірі 

ағзаларға 

тән 


тұқым 

қуалаушылық 

пен 

өзгергіштікті 



зерттейтін 

биология  ғылымының  бір 

саласы. Тіршілік көбеюімен 

тікелей  байланысты.  Сол 

арқылы 

белгілі 


бір 

биологиялық 

түрге 

тән 


белгілер 

мен 


қасиеттер 

ұрпақтан-ұрпаққа 

беріліп 

отырады.Организмнің 

тұқым 

қуалаушылық 



қасиеті 

сыртқы 


орта 

факторларының 

әсерінен 

үнемі  өзгеріп  отырады. 

Оны  -  өзгергіштік  дейді. 

Көбею 


барысында 

организмнің  белгілі  бір 

қасиеттерінің 

тұрақты 


сақталуымен  қатар,  екінші 

біреуі өзгеріске ұшырайды.  

 

Генетика пәні, даму 



тарихы, зерттеу 

әдістері.Тұқым 

қуалаушылықтың 

материалдық  негіздері. 

Белгілердің тұқым 

қуалауының 

заңдылықтары мен 

тұқым қуалаушылықтың 

принциптері.Гендердің 

өзара әрекетесуі 

кезіндегі тұқымқуалау. 

Жыныс генетикасы және 

жыныспен тіркесіп 

тұқым қуалау. 

Тіркесіп тұқымқуалау 

кезінде белгілердің 

ажырауы.Өзгергіштік, 

оның себептері мен 

зерттеу  

 



«Биологияға  

кіріспе», 

«Цитология»,  

«Биохимия» , 

«Адам және  

жануарлар  

физиологиясы

» 

 

«Эволюция 



ілімі», 

«Молекулалық 

биология», 

«Микробиология  

Генетика 

ғылымының  қол 

жеткен 

табыстарын, 



молекулалық 

генетика, 

популяциялық 

генетика, 

адам 

генетикасы, 



медициналық 

генетика  мен  ген 

инженериясы 

салалары 

бойынша 

мағлұматтарды 

меңгеруі тиіс

 меңгерген 

теориялық 

материалдарды 

өздері 

тәжірибе 



жасап, 

оны 


талдап,  нәтижесін 

сипаттап 

айта 

білуі керек; 



  алған 

білімін 


және  тәжірибелік 

дағдысын 

биологиялық 


пәндерді 

оқуда, 


ғылыми 

және 


педагогикалық 

қызметінде 

қолдана 

білуі 


керек. 

Адам генетикасы  



 

Адамның тұқым куалаушылы

қ  және  өзгергіштік  касиетін 

зерттейтін генетика ғылымын

ың 

бір 


саласын антропогенетика деп 

атайды. 


Адамның 

биологиялық 

пісіп-жетілуі, 

мінез-кұлык 

касиеттері тұқым қуалайтын 

гендердің 

бақылауында 

болады. 


Тұқым куалаушылықтың 

заңдылықтары  барлық  тірі 

организмдерде,  оның  ішінде 

адам үшін де бірдей. Адамның 

көптеген 

белгілерінің тұқым куалауы 

Мендель 

зандылықтарына сәйкес 

беріледі.  Адамда  да  басқа 

организмдер 

сияқты 

доминантты  және  рецессивті 



белгілер бар. 

 



 

 Адамдағы 

доминантты 

және рецесивті белгілер 

 

 Генеалогиялық 



шежіре 

әдісі 


 

 Егіздік әдіс 



 

Цитогенетикалық әдіс 



 

 Нәсілдер және белгілер    



 

 Евгеника 



 

«Биологияға  

кіріспе», 

«Цитология»,  

«Биохимия» , 

«Адам және  

жануарлар  

физиологиясы» 

 

Эволюция 



ілімі», 

«Молекулалық 

биология», 

«Микробиология 

 Адам 

генетикасының 



ғылымының 

қол 


жеткен табыстарын, 

медициналық 

генетика  мен  ген 

инженериясы 

салалары  бойынша 

мағлұматтарды 

меңгеруі тиіс

 меңгерген 

теориялық 

материалдарды 

өздері 

тәжірибе 



жасап,  оны  талдап, 

нәтижесін  сипаттап 

айта білуі керек; 

  алған  білімін  және 

тәжірибелік 

дағдысын 

биологиялық 

пәндерді 

оқуда, 


ғылыми 

және 


педагогикалық 

қызметінде  қолдана 

білуі керек. 

 



Өсімдіктердің 

физиологиясы 

     Өсімдіктер 

физиологиясы 

пәні 

өсімдіктердің 



өнімділігі 

мен 


өнім 

сапасын 


арттыратын, 

сыртқы 


ортаның 

қолайсыз 

1.Өсімдіктер 

клеткасының 

физиологиясы. 

2. 


Өсімдіктегі 

су 


режимі 

(алмасуы) 

физиологиясы. 



1.Биохимия.Ө

сімдік 


клеткасындағ

ы 

зат 



алмасудың 

ерекшеліктері

1.Өсімдік 

шаруашылығы. 

Топырақ 

қоректік  заттар 

көзі. 

Тыңайтқыштард



Студенттер 

физиологиялық 

әдістерімен 

танысып,  ғылыми 

әдебиетпен 

жұмыс 


істеуді, 

жағдайында  өсімдіктердің 

төзімділігін 

қамтамасыз 

ететін 


физиологиялық 

үрдістерді 

зерттейді 

«Өсімдіктер 

физиологиясы» 

пәнді 


оқытудың 

мақсаты 


– 

студенттерді  курс  пәнімен, 

мақсатымен, 

міндетімен 

таныстыру 

болып 


табылады. 

       «Өсімдіктер 

физиологиясы» 

пәнді 


оқытудың 

міндеті  

қоршаған  ортаның  түрлі 

жағдайында 

өсімдік 

тіршілігінің 

заңдылықтарын (заттар мен 

энергия 


алмасуын, 

су 


алмасуын, 

минералдық 

қоректенуін және т.б.) тану.  

 

3. 



Өсімдіктердің 

көміртегімен 

қоректенуі.Фотосинтез

4.Өсімдіктердің 

минералдық 

қоректенуі. 

5.  Өсімдіктердің  тыныс 

алуы. 


6. 

Өсімдіктердегі 

заттардың 

алмасуы. 

7.  Өсімдіктердің  өсуі 

мен дамуы. 

8. 

Өсімдіктердің 



сыртқы 

ортаның 


қолайсыз 

жағдайларына 

төзімділік 

физиологиясы 

 

 

.Ферменттер 



және  олардың 

физиологиял

ық 

маңызы. 


Фитогормонд

ар. 


Майлардың 

қоры.  Белок 

қоры 

және 


оның 

гидролиттік 

өнімдері. 

Өсімдік 


тұқымының 

өнуіндегі 

көмірсулар, 

майлардың 

айналысы. 

2. 


Молекулалық 

биология. 

Жасушаның 

химиялық 

құрамы. 

Қанттар,  май 

қышқылдары. 

Белок  синтезі. 

Транспорттық 

РНҚ, 


трансляция. 

3.  Биофизика. 

Диффузия. Ос

мос.Осмостық

қысымнемесе

осмостық 

потенциал. Эл

ектроосмос. 

ы 

қолданудың 



физиологиялық 

негіздері. 

2. 

Цитология. 



Өсімдіктер 

клеткасының 

құрылымы  мен 

атқаратын 

қызметі  туралы 

жалпы 


шолу.Клетканың 

жеке 


бөліктерінің 

құрылысы  мен 

атқаратын 

қызметі. 

3.Фитопатология

Ауруларға 



қарсы 

өсімдіктердің 

төзімділігі. 

4.  Органикалық 

химия:  Аминдер 

мен 


амин 

қышқылдары. 

Белоктар 

және 


нуклеин 

қышқылдары. 

Көмірсулар. 

сонымен 


бірге, 

өсімдіктер 

физиологиясын 

игеру  барысында 

өнімнің  мөлшері 

мен 


сапасын 

белгілейтін 

заттардың  жиналу 

үрдістерін, 

зертханалық 

жұмыстың 

тақырыбы 

аясында 


зерттеулер 

жүргізуге,  оның 

нәтижесі 

бойынша 


қорытынды 

шығаруды 

білуі 

керек;  


Бұл  пәнді  оқыту 

барысында 

студенттер —  тірі 

өсімдіктермен 

тәжірибе 

жұмыстарында 

дағды  және  әдет 

алуы  қажет.  Бұл 

әсіресе 

студенттерге 

дұрыс 

кәсіби 


педагогикалық 

бағдарлары  үшін 

керек.  Өсімдіктер 

организмінің 

біртұтастығын 

түсіну  тек  дәрісте 



ғана емес, сондай-

ақ 


лабораториялық 

сабақтарда 

дамытылады. 

Сонымен 


қатар 

студенттер 

зертханалық 

құрал-жабдықпен 

(химиялық  ыдыс-

аяқ,  құралдармен) 

жұмыс 

істеуді   



меңгеруі керек. 

Өсімдіктердің 



физиологиялық 

үдерісі 


 

Өсімдіктердің 

физиологиялық үдерісі 

пәні өсімдіктердің 

өнімділігі мен өнім сапасын 

арттыратын, сыртқы 

ортаның қолайсыз 

жағдайында өсімдіктердің 

төзімділігін қамтамасыз 

ететін физиологиялық 

үрдістерді зерттейді 

Өсімдіктердің 

физиологиялық үдерісі 

пәнді  оқытудың  мақсаты  – 

студенттерді  курс  пәнімен, 

мақсатымен, 

міндетімен 

таныстыру 

болып 

табылады. 



Өсімдіктердің 

физиологиялық үдерісі 

пәнді  оқытудың  міндеті  

қоршаған  ортаның  түрлі 

жағдайында 

өсімдік 


тіршілігінің 

заңдылықтарын (заттар мен 

1.Өсімдіктер 

клеткасының 

физиологиясы. 

2. 


Өсімдіктегі 

су 


режимі 

(алмасуы) 

физиологиясы. 

3. 


Өсімдіктердің 

көміртегімен 

қоректенуі.Фотосинтез

4.Өсімдіктердің 

минералдық 

қоректенуі. 

5.  Өсімдіктердің  тыныс 

алуы. 


6. 

Өсімдіктердегі 

заттардың 

алмасуы. 

7.  Өсімдіктердің  өсуі 

мен дамуы. 

8. 

Өсімдіктердің 



сыртқы 

ортаның 


қолайсыз 

жағдайларына 

төзімділік 

физиологиясы 

1.Биохимия.Ө

сімдік 


клеткасындағ

ы 

зат 



алмасудың 

ерекшеліктері

.Ферменттер 

және  олардың 

физиологиял

ық 


маңызы. 

Фитогормонд

ар. 

Майлардың 



қоры.  Белок 

қоры 


және 

оның 


гидролиттік 

өнімдері. 

Өсімдік 

тұқымының 

өнуіндегі 

көмірсулар, 

майлардың 

айналысы. 

1.Өсімдік 

шаруашылығы. 

Топырақ 

қоректік  заттар 

көзі. 

Тыңайтқыштард



ы 

қолданудың 

физиологиялық 

негіздері. 

2. 

Цитология. 



Өсімдіктер 

клеткасының 

құрылымы  мен 

атқаратын 

қызметі  туралы 

жалпы 


шолу.Клетканың 

жеке 


бөліктерінің 

құрылысы  мен 

атқаратын 

қызметі. 

3.Фитопатология

Ауруларға 



Студенттер 

физиологиялық 

әдістерімен 

танысып,  ғылыми 

әдебиетпен 

жұмыс 


істеуді, 

сонымен 


бірге, 

өсімдіктер 

физиологиясын 

игеру  барысында 

өнімнің  мөлшері 

мен 


сапасын 

белгілейтін 

заттардың  жиналу 

үрдістерін, 

зертханалық 

жұмыстың 

тақырыбы 

аясында 


зерттеулер 

жүргізуге,  оның 

нәтижесі 

бойынша 


қорытынды 

энергия 

алмасуын, 

су 

алмасуын, 



минералдық 

қоректенуін және т.б.) тану.  

 

 

 



2. 

Молекулалық 

биология. 

Жасушаның 

химиялық 

құрамы. 


Қанттар,  май 

қышқылдары. 

Белок  синтезі. 

Транспорттық 

РНҚ, 

трансляция. 



3.  Биофизика. 

Диффузия. Ос

мос.Осмостық

қысымнемесе

осмостық 

потенциал. Эл

ектроосмос. 

қарсы 


өсімдіктердің 

төзімділігі. 

4. Органикалық 

химия: Аминдер 

мен амин 

қышқылдары. 

Белоктар және 

нуклеин 


қышқылдары. 

Көмірсулар. 

шығаруды 

білуі 


керек;  

Бұл  пәнді  оқыту 

барысында 

студенттер —  тірі 

өсімдіктермен 

тәжірибе 

жұмыстарында 

дағды  және  әдет 

алуы  қажет.  Бұл 

әсіресе 


студенттерге 

дұрыс 


кәсіби 

педагогикалық 

бағдарлары  үшін 

керек.  Өсімдіктер 

организмінің 

біртұтастығын 

түсіну  тек  дәрісте 

ғана емес, сондай-

ақ 

лабораториялық 



сабақтарда 

дамытылады. 

Сонымен 

қатар 


студенттер 

зертханалық 

құрал-жабдықпен 

(химиялық  ыдыс-

аяқ,  құралдармен) 

жұмыс 


істеуді   

меңгеруі керек. 

Жаратылыстану 



 

«Жаратылыстану»    пәні 

бойынша 


қоршаған 

дүниені, 

яғни 

өсімдік, 



жануар, 

адам, 


қоғам, 

сонымен  қатар  бүкіл  өлі 

Жаратылыстанудың 

ғылым  ретінде  даму 

тарихы.  Күн  жүйесінің 

ғаламшарлары. 

Қазақстан 



Ботаника 

(Өсімдіктер 

систематикас

ы. Төменгі 

сатыдағы 

Биологияны 

оқыту 

әдістемесі, 



Биологияны 

оқытудың 

-

 

Күн системасы 



планетасының 

құрылысын, 

Жердің 

ішкі 


құрылысын, 

табиғат 

заттары 


мен 

денелері түгелімен біртұтас 

бірлікте 

қарастырылады. 

Пән  3  бөлімнен  тұрады:  1. 

Жертану  және  өлкетану 

курсы.  2.  Ботаника  және 

өсімдіктер  экологиясының 

негіздері.  3.  Зоология  және 

жануарлар  экологиясының 

негіздері.  Осыларды  оқыту 

арқылы  болашақ  маман 

биосферада 

болатын 


құбылыстарды, олардың өлі 

табиғатпен 

тікелей 

байланысын ұғынады. 

 

территориясын 



мекендеген    алғашқы 

халықтардың 

даму 

тарихы. 


Қазақстан 

территориясындағы  

жер 

бөлінісі, 



малшаруашылық  және  

кәсіптік 

дамуы. 

Өз 


өлкесіндегі 

дәрілік 


өсімдіктер. 

Ауылшаруашылық 

өсімдіктерін 

өсіру 


тарихы:  бидай, картоп, 

мақта, 


күріш, 

соя, 


күнбағыс 

және 


т.б. 

Өсімдік 


шаруашылығының  бір  

саласы 


гүл 

өсіру.  


Декоративті өсімдіктер. 

Қазақстанның 

малшаруашылығын 

дамытудағы  

ауылшаруашылық 

малдарының рөлі.  

өсімдіктер. 

Жоғары 


сатыдағы 

өсімдіктер). 

Зоология 

(Омыртқасыз 

жануарлар. 

Омыртқалы 

жануарлар). 

Биология 

мектепте  (6-9 

сынып 


биология 

оқулықтарын 

талдау). 

заманауи 

технологиялары 

рельефтің  негізгі 

формаларын, 

минералдар  және 

пайдалы  қазбалар 

құрылысын, 

атмосфера, 

гидросфера 

құрамын,  

климаттүзуші 

факторлар 

және 


Жер климатын; 

-

 



Қазақстанның 

флоралық 

құрамын,  өсімдік 

ағзасының 

ішкі 

құрылысын, 



өсімдіктердің 

көбею  түрлерін, 

ауылшаруашылық 

мәдени 


өсімдіктердің 

шаруашылық 

маңызын; 

-

 



Қазақстанның 

фауналық 

құрамын, 

жануарлардың 

көп түрлілігі және 

олардың 


құрылысы, 

ауылшаруашылық 

және 

үй 


жануарларының 

маңызын, 

сонымен 

бірге 


биосферадағы 

барлық 


тірі 

ағзалардың  өзара 

қарым-қатынасын 



білуі керек; 

-

 



объектінің 

географиялық 

координатын  таба 

білуі, 


тематикалық 

карталармен  және 

глобуспен  жұмыс 

істей 


білуі, 

приборлармен 

жұмыс ітей білуі; 

-

 



анықтауыш 

арқылы 


өсімдіктерді 

анықтай 


білуі, 

жемістер 

мен 

ұрықтардың 



гербарий 

коллекциясын 

құра білуі; 

-

 



анықтауыш 

арқылы 


жануарлар 

түрлерін  анықтай 

білуі, 

насекомдардың 



коллекциясын 

құра  білуі,  негізгі 

және 

қосымша 


әдебиеттермен 

жұмыс  істей  білуі 



керек. 

10 


Әлемнің 

жаратылыс-

ғылыми бейнесі 

«Әлемнің 

жаратылыс-

ғылыми  бейнесі»    пәні 

бойынша  әлем  дүниесін, 

Әлемнің 

жаратылыс-

ғылыми 

бейнесінің 



даму  тарихы, галактика 

Ботаника 

(Өсімдіктер 

систематикас

Биологияны 

оқыту 


әдістемесі, 

Әлеем 


дүниесі, 

галактика, 

мегагалактика 


галактика, 

мегагалктика 

туралы  мәлімет,  өлі  және 

тірі  табиғат,  яғни  өсімдік, 

жануар, 

адам, 


қоғам 

түгелімен  біртұтас  бірлікте 

қарастырылады.  Осыларды 

оқыту  арқылы  болашақ 

маман  биосферада,  әлемде 

болатын 


құбылыстардың 

өзара 


байланыстылығын 

ұғынады. 

 

мен 


ғаламшарлар 

құрылысы 

мен 

құрамындағы 



ерекшеліктер 

мен 


ұқсастықтар. 

Жер 


бетіндегі  халықтардың 

даму  тарихы.  Флора 

мен 

фаунаның 



жер 

бетінде 


таралуы. 

Қазақстандағы   

аулшаруашылық  және 

дәрілік 


өсімдіктердің 

және  малшаруашылық 

пен кәсіптің дамуы.  

ы. Төменгі 

сатыдағы 

өсімдіктер. 

Жоғары 

сатыдағы 



өсімдіктер). 

Зоология 

(Омыртқасыз 

жануарлар. 

Омыртқалы 

жануарлар). 

Биология 

мектепте  (6-9 

сынып 

биология 



оқулықтарын 

талдау). 

Биологияны 

оқытудың 

заманауи 

технологиялары 

құрылысын, 

Жердің 


ішкі 

құрылысын, 

атмосфера, 

гидросфера, 

литосфера 

қабаттарынының 

құрылысы 

мен 


құрамын, 

ауа-


райы 

мен 


климаттүзуші 

факторлар; 

-

 

өсімдік 



ағзасының 

морфологиясы 

мен  анатомиясын, 

маңызын; 

жануарлардың 

көп түрлілігі және 

олардың 

құрылысы, 

ауылшаруашылық 

сонымен 


бірге 

биосферадағы 

барлық 

тірі 


ағзалардың  өзара 

қарым-қатынасын 



білуі керек. 

11 


Қазақстанның 

өсімдіктер 

ресурстары 

Ботаникалық  қортанудың 

даму  тарихы  және  оның 

қазіргі 


жағдайы, 

басқа 


биологиялық 

ғылымдар 

саласында  алатын  орны. 

Негізгі 


мақсаты 

мен 


міндеттері,  зерттеу  әдістері 

және нысандары.  

Қазақстанның 

өсімдіктер 

Ботаникалық 

қортанудың 

даму 

тарихы  мен  қазіргі 



кездегі 

жағдайы, 

зерттеу  мүмкіншілігін 

және  зерттеу  әдістері 

(теориялық 

және 


қолданбалы).  Пайдалы 

өсімдіктердің  жіктелуі: 



Ботаника; 



Төменгі 

сатыдағы 

және жоғарғы 

сатыдағы 

өсімдіктер 

систематикас

ы; Өсімдіктер 

экологиясы.  

Өсімдіктер 

физиологиясы; 

биогеографиясы; 

фитоценология; 

әлем флорасы. 

Ботаникалық 

қортанудың  даму 

тарихы 


мен 

қазіргі 


кездегі 

зерттеу 


мүмкіншілігін, 

зерттеу  әдістерін 

(теориялық  және 

қолданбалы) 



ресурстары, 

олардың 


жіктелуі.  

 

дәрілік, 



эфирмайлы, 

иілік,  тағамдық  т.б. 

өсімдіктер. 

Зерттелу 

тарихы, негізгі топтары 

және  оларды  тиімді 

пайдалану 

жолдары. 

өсімдіктер, 

олардың 


алуан 

түрлілігі. 

Пайдалы 

өсімдіктердітиімді 

пайдалану  жәнеоларды 

қорғау 


жөнінде 

ұсыныстар. 

үйренеді; 

Пайдалы 


өсімдіктерді 

қолдануын, 

олардан 

алынатын 

өнімдер жөнінде; 

Пайдалы 


өсімдіктерді 

тиімді  пайдалану 

және 

оларды 


қорғау мен сақтау 

жолдарын; 

 

12 


Қазақстанның 

өсімдіктер 

қорлары 

Ботаникалық  қортанудың 

даму  тарихы  және  оның 

қазіргі 


жағдайы, 

басқа 


биологиялық 

ғылымдар 

саласында  алатын  орны. 

Негізгі 


мақсаты 

мен 


міндеттері,  зерттеу  әдістері 

және нысандары.  

Қазақстанның 

өсімдіктер 

ресурстары, 

олардың 


жіктелуі.  

 

Ботаникалық 



қортанудың 

даму 


тарихы  мен  қазіргі 

кездегі 


жағдайы, 

зерттеу  мүмкіншілігін 

және  зерттеу  әдістері 

(теориялық 

және 

қолданбалы).  Пайдалы 



өсімдіктердің  жіктелуі: 

дәрілік, 

эфирмайлы, 

иілік,  тағамдық  т.б. 

өсімдіктер. 

Зерттелу 

тарихы, негізгі топтары 

және  оларды  тиімді 

пайдалану 

жолдары. 

өсімдіктер, 

олардың 


алуан 

түрлілігі. 

Пайдалы 

өсімдіктердітиімді 

пайдалану  жәнеоларды 

қорғау 


жөнінде 

ұсыныстар. 

Ботаника; 

Төменгі 


сатыдағы 

және жоғарғы 

сатыдағы 

өсімдіктер 

систематикас

ы; Өсімдіктер 

экологиясы.  

Өсімдіктер 

физиологиясы; 

биогеографиясы; 

фитоценология; 

әлем флорасы. 

Ботаникалық 

қортанудың  даму 

тарихы 

мен 


қазіргі 

кездегі 


зерттеу 

мүмкіншілігін, 

зерттеу  әдістерін 

(теориялық  және 

қолданбалы) 

үйренеді; 

Пайдалы 

өсімдіктерді 

қолдануын, 

олардан 


алынатын 

өнімдер жөнінде; 

Пайдалы 

өсімдіктерді 

тиімді  пайдалану 

және 


оларды 

қорғау мен сақтау 

жолдарын; 

 


13 

Қазақстанның 

жануарлар 

ресурстары 

Жануарлар ресурстарының 

алуан түрлілігін пайдалы 

жануарлардың жеке 

топтарын және түрлерін 

зерттеу тарихы мен қорғау 

сақтау тәсілдері мен 

олардан алынатын өнімдер 

және оларды қолдану 

тәсілдерімен таныстыру. 

 

Қазақстанның 



өсімдіктер қоры 

Қазақстанның 

жануарлар қоры 

Қорғау шаралары 

 





Омыртқасызд

ар 


зоологиясы, 

Омыртқалыла

р зоологиясы  

Эволюция, 

Қазақстан 

биоресурсы 

Қазақстанда 

жануарлар 

әлемінің тіршілік 

жағдайларын 

негізгі 

ландшафтар 

бойынша 

таралуын және  

зерттелетін 

материалды 

талдай, басты 

құбылыстарды 

анықтай, 

филогенетикалық 

қарым-

қатынастарды 



түсіндіре отырып 

олардың 


арасындағы 

туыстық қарым –

қатынастарды 

ажырата білуі 

керек.  жергілікті 

фаунаның 

таксондық 

бірліктері  туралы 

негізгі 

түсініктерді алу, 

ғылыми 

зерттеулердің 



негізгі әдістерін 

игеру, оқу және 

ғылыми 

әдебиеттермен 



жұмыс істей ала 

білу, өз бетінше 

экскурсиялар 


жүргізу, табиғи 

және зертханалық 

жағдайда 

жануарларды 

бақылау, 

эксперимент қоя 

білу 

14 


Қазақстанның 

жануарлар 

қорлары 

Жануарлар ресурстарының 

алуан түрлілігін пайдалы 

жануарлардың жеке 

топтарын және түрлерін 

зерттеу тарихы мен қорғау 

сақтау тәсілдері мен 

олардан алынатын өнімдер 

және оларды қолдану 

тәсілдерімен таныстыру. 

 

Қазақстанның 



өсімдіктер қоры 

Қазақстанның 

жануарлар қоры 

Қорғау шаралары 

 

Омыртқасызд



ар 

зоологиясы, 

Омыртқалыла

р зоологиясы  

Эволюция, 

Қазақстан 

биоресурсы 

Қазақстанда 

жануарлар 

әлемінің  тіршілік 

жағдайларын 

негізгі 


ландшафтар 

бойынша 


таралуын 

және  


зерттелетін 

материалды 

талдай, 

басты 


құбылыстарды 

анықтай, 

филогенетикалық 

қарым-


қатынастарды 

түсіндіре  отырып 

олардың 

арасындағы 

туыстық  қарым  –

қатынастарды 

ажырата 

білуі 


керек.    жергілікті 

фаунаның 

таксондық 

бірліктері  туралы 

негізгі 

түсініктерді  алу, 

ғылыми 

зерттеулердің 



негізгі  әдістерін 

игеру,  оқу  және 

ғылыми 

әдебиеттермен 



жұмыс  істей  ала 

білу,  өз  бетінше 

экскурсиялар 

жүргізу, 

табиғи 

және  зертханалық 



жағдайда 

жануарларды 

бақылау, 

эксперимент  қоя 

білу 

15 


Биология 

сабақтарында 

зертханалық 

жұмыстарды 

ұйымдастыру 

Мақсаты:  Биология  пәні 

бойынша ОӘК таныстыру; 

-

 



Биологиядан 

зертханалық  жұмыстармен 

таныстыру 

және 


ұйымдастыру 

 

Зертханалық  сабақ  – 



биологияны 

оқыту 


формасы.  Зертханалық 

сабақтың 

құрылымы 

(нақты 


мысалдар). 

Зертханалық  жұмысқа 

қойылатын 

талаптар. 

Зертханалық  жұмыстың 

зерттелетін 

материалдың 

мазмұнына  қарай  ие 

болатын 

сипаты 


(иллюстрациялық, 

зерттеу немесе аралас).  



Ботаника 



Зоология 

 Цитология 

 

Физиология; 



Дарвинизим; 

Пеадгогикалық 

практика 

Биологияны 

оқыту әдістемесі 

 

-



 

зерттеу 


объектісімен 

оқулық 


арқылы 

танысады, 

бұл 

деректердің 



дұрыстығына 

олар  жұмыста  өз 

бетімен 

орындауды, 

сабақтан 

зертханалық 

жұмыстарды 

ұйымдастыруды 

білуі керек. 

 

16 



Дидактикалық 

материалдарды 

жасау  

Оқытудың 



дидактикалық 

сипаттамаларын,  сондай-ақ 

олардың  сандық  құрамы 

мен 


қолдану 

әдістерін, 

алуан  түрлілігі,    сонымен 

бірге, 


студенттерге   

олардың 


көпшілігінің  

Оқытудың 

дидактикалық 

сипаттамалар,  сандық 

құрамы  мен  қолдану 

әдістері, 

алуан 

түрлілігі,    фабрикалық 



әдіспен 

Ботаника 

Зоология 

(Омыртқасыз

да, 

омыртқалыла



р) 

Химия 


Жаратылыстану 

негіздері 

Биологияны 

оқыту әдістемесі 

Биологияны 

оқыту 


технологиясы 

-

 



Сабаққа  

дидактикалық 

материалдарды 

дайындаудың 

технологияларын

жасауды  меңгеруі 



керек. 

фабрикалық 

әдіспен 


шығарылатындығы 

және  


кей  жағдай  да    мұғалімнің 

өзі  де  оларды  жасай  алу 

керектігі  туралы    жайлы 

мағұлматтарды қамтиды.     

шығарылатындидактик

алық 


материалдар, 

оларды  қолмен  жасай 

әдісі.     

(жалпы, 


органикалық) 

Техникалық 

құралдарды 

оқыту 


Биология 

мектепте  

Педпрактика 

 

 



17 

Биология 

мектепте 

«Биология    мектепте»  пәнінің 

мақсаты: студенттерді  жалпы 

білім  беретін  мектептердегі  

нормативтік 

құжаттармен 

және 

 

 



олардың 

оқу 


үрдісіндегі 

қолданылуы 

туралы  мағұлмат  беру  болып 

табылады.   

 

«Биология    мектепте» 



пәнін    оқығанда  студент 

биология 

пәнінің 

тұжырымдамасымен,  

МЖМББС (биология пәні 

бойынша),  биология  пәні 

бойынша 

 

оқу 



бағдарламаларымен 

танысады.  Негізгі  мектеп 

6-9 

сыныпқа  арналған 



биология  

бағдарламасының  

құрылымы 

мен 


мазмұнын,  жоғары  саты 

10-11  сыныпқа  арналған 

қоғамдық  гуманитарлық  

және 


жаратылыстану-

математикалық 

бағыттағы 

биология 

бағдарламасының  

құрылымы 

мен 

мазмұнын,  Биология  пәні 



бойынша 

мектеп 


оқулықтарын 

талдаа 


үйренеді.  Биология  пәні 

бойынша  сыныптан  тыс 

жұмыстарды 

және 


мектептен 

тыс 


жұмыстарды 

ұйымдастыруды 

меңгереді. 

Биология 

кабинетінің  материалдық 

базасымен, 

көрнекі 



Ботаника 

Зоология 

 Цитология 

 

Физиология; 



Дарвинизим; 

Пеадгогикалық 

практика 

Биологияны 

оқыту әдістемесі 

 

-



 

ҚР МЖМББС  - 

ын; 

-

 



көпнұсқалық 

бағдарламаларды; 

-

 

көпнұсқалықба



ғдарламаларғабай

ланыстыдайындал

ған оқулықтарды; 

-

 



Материалдық 

базаларды; 

-

 

сабақтантысжұ



мыстардыұйымда

стырудыбілуікере

к. 

 


құралға 

қойылатын 

талаптармен, 

биология 

пәні 

бойынша  



зертханалық 

жұмыстармен  танысады. 

Биология  пәні  бойынша 

бағдарлы оқытуды жүзеге 

асырудың  міндеттері мен 

ұстанымдарын,  бағдарлы 

оқытуды 

ұйымдастырудың 

негіздерін, 

қолданбалы 

курстарды  ұйымдастыру, 

таңдау 


курсын 

ұйымдастыру,  Биология 

пәні 

арқылы 


оқушылардың   құзыретін  

қалыптастыру, 

12 

жылыдық 


білім 

беру 


стандарты, 

оның 


құрылымымен танысады. 

18 


Мектептегі 

биологиялық 

эксперимент 

Мақсаты: 

студенттерді  

жалпы 


білім 

беретін 


мектептердегі  биологиядан 

эксперимент  жұмыстарын 

орындау және олардың оқу 

үрдісіндегі 

қолданылуы 

туралы 


мағұлмат 

беру 


болып табылады.   

 

«Мектептегі  биологиялық 



эксперимент» 

пәнінің 


мақсаты  мен  міндеттері. 

Эксперимент  

жұмыстарына  қойылатын 

талаптар. 

Эксперимент 

түрлері.  Педагогикалық 

эксперимент 

әдістері. 

Эксперимент 

жұмыстарын 

рәсімдеу 

және қорғау.

 

Педагогика. 



Құрылымдық  

ботаника. 

Омыртқасызд

ар  


зоологиясы. 

Омырқалылар 

зоологиясы. 

Адам 


анатомиясы. 

Гистология. 

Цитология. 

Биология 

мектепте 

Қазақстанның 

өсімдітердің 

және 


жануарлардың 

ресурстары 

Биологияны 

оқытудың 

замануи 

технологиясы 

Молекулалық 

биология 

Педагогикалық 

практика 

-

 

Эксперимент 



жұмыстарының 

тақырыбы бойынша 

әдебиеттерді 

зерделеуді; 

-

 

экспернимент  



жұмысының 

жоспарынқұруды; 

-

 

эксперимент 



жұмысын 

жүргізуді; 

-

 

эксперимент 



жұмысын 

рәсімдеудібілуі 

керек; 



 



игерілетін 

материалдың  оқу-

тәрбие  міндеттерін 

анықтау; 



 

нақты 



эксперимент 

жұмысқа 


тиімді 

әдіс-тәсілдерді 

анықтау; 

 



эксперимент 

барысында әр алуан 

әдебиеттерді 

іріктеп-пайдалану; 

 

эксперимент 



жұмыстарында 

оқушылардың 

әртүрлі 

биологиялық  білім 

көздерімен  өзіндік 

жұмысын 


ұйымдастыру; 

Мектепте 

биологиядан 

эксперимент 

жұмыстарын 

жоспарлау 

мен 

ұйымдастыру, 



оқушылармен  бірге 

онда  жұмыс  өткізу 

дағдыларын 

меңгеруі керек.

 

19 


Жоғары жүйке 

әрекеті 


физиологиясы 

ЖНӘ 


механизімінің 

нейрозиологиялық 

негізі 

шартсыз 


және 

шартты 


рефлекстер. 

Шартты 


рефлекстердің  пауда  болуы 

және оларды  тексеру  әдістері. 

Шартты 

байланыстардың 



механизімі 

және 


оған 

қатысатын  құрылымдар.    Ми 

қыртысының 

тежелуі: 

шартсыз, шектен тыс, шартты, 

диференциалды 

немесе 

ажыратушы  тежелу.  Мидың 



ЖНӘ 

механизімінің 

нейрозиологиялық  негізі 

шартсыз  және  шартты 

рефлекстер. 

Шартты 


рефлекстердің 

пауда 


болуы 

және 


оларды 

тексеру  әдістері.  Шартты 

байланыстардың 

механизімі  және  оған 

қатысатын  құрылымдар.  

Ми қыртысының тежелуі: 

шартсыз,  шектен  тыс, 

шартты,  диференциалды 



Адам мен 



жануарлар 

физиологиясы, 

Адам 

анатомиясы, 



Генетика, 

Биохимия 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет