|
Еңбек
физиологиясы,
Экологиялық
физиология,
Спорт,
космос
физиологиясы
Еңбек
физиологиясы,
Экологиялық
физиология,
Спорт,
космос
физиологиясы
Пәнді
оқытудан
күтілетін
нәтижелер:
білуі
керек
-
жоғары
нерв
әрекеті
физиологиясының
негізін, механизмін,
ес
және
оның
айырмашылығын,
мотивация
және
эмоция, сенсорлық
жүйелердің
анализдік-синтездік қызыметі
және динамикалық стереотип.
Мидың
анализдік-синтездік
қызметі және динамикалық
стереотип.
Үлкен
жарты
шарлар
қыртысының
анализдеу-синтездеу
функциясы. Қыртыстың жеке
пунктерінің
өзара
әрекеттесуіне және ұйқы-аяқ,
күй цикліне байланысы.
немесе
ажыратушы
тежелу.
Мидың
анализдік-синтездік
қызыметі
және
динамикалық стереотип.
Мидың
анализдік-
синтездік қызметі және
динамикалық стереотип.
Үлкен жарты шарлар
қыртысының анализдеу-
синтездеу функциясы.
ақпаратты
қайта
өңдеуінің
нейрондық
механизмін;
үйренуі керек –
бақылаған
құбылыстарының
теориялық
негіздерін жасауды
және өз бетімен
ғылыми
әдебиеттермен
жұмыс жасауды:
меңгеруі керек –
ғылыми
эксперимент
жасауды және
анализдеуді.
Құзыреттіліктер:
-
әлеуметтік-
маңызды мәселелер
мен
процестерді
талдауға дайындық
және жасай білу,
гуманитарлық,
жаратылыстану,
медициналық,
биологиялық
ғылымдарының
әдістерін
тәжірибеде
қолдану;
- білім
алушылардың
физикалық және
психикалық
сапасын жетілдіру
үшін қажетті
психологиялық-
педагогикалық,
жаратылыстану-
биологиялық білім
беру және
дағдыландыру.
20
Сенсорлық
жүйелер
физиологиясы
Пәнді оқыту
мақсаттары: студенттерде
сенсорлық жүйелер мен
олардың қызметтері туралы
терең білім қалыптастыру.
Пән тапсырмалары:
-студенттерде
сенсорлық жүйелер
қызметтерінің ең басты
заңдылықтары туралы
тұжырымдар
қалыпптастыру;
-ең басты маңызды
физиологиялық
механизмдерін, олардың
әртүрлі деңгейлеріндегі
сенсорлық қызметтік
ерекшеліктерін, қалыпты
және кейбір патологиялық
күйлеріндегі түсініктер
беру;
-қазіргі сенсорлық
физиологияның ғылыми
және талас тудыратын
мәселелерінің мән жайы
туралы мәліметтер беру;
-магистранттардың
сенсорлық физиологиядан
алған білімдерін нақты
зерттеулерде қолдануға
үйретіп дайындау.
Пәннің қысқаша
мазмұны:Сенсорлық
физиологияның жалпы
мәселелері. Сенсорлық
жүйелердің
құрылымдық
деңгейлері:
реценторлық, өткізгіш,
қыртыстық. Мидың
анализаторлық
функциялары туралы
И.П. Павловтың ілімі.
Рецепторлар.
Потенциалдары.
Сенсорлық жолдар.
Сигналдардың жүретін
жолдары Ми мен
олардың өзара ми асты
құрылымдарымен
байланыстары,
өткізгіш жолдары.
Көру сенсорлық
жүйесі. Көздің
құрылысы. Көру
бейнелерін
қабылдаудың
нейрофизиологиялық
негіздері. Көру
бейнелерін тану.
Жарық сезгіштігі. Көру
жүйесіндегі адаптация.
Түрлі-түсті көру. Түрлі-
түсті көрудің теориясы
Жас
физиологиясы
, зоология,
морфология,
адам мен
жануарлар
физиологиясы
, биохимия,
генетика
Психология,
педагогика, адам
дамуы, адам
экологиясы
«Сенсорлық
жүйелер
физиологиясы»
пәнін оқудың
нәтижесінде білім
алушы:
-хабардар
болуы керек:
биологиялық
ғылымдар
арасындағы бұл
пәннің орны
туралы;
сенсорлық
жүйелер
физиологиясының
заңдылықтарынан
да; сол
жүйелердегі
ақпараттардың
өңделуі жайлы да;
-білуі керек:
сенсорлық
жүйелердің
жұмыс
принциптерін; сол
жүйелердің
әртүрлі
деңгейлеріндегі
физиологиялық
құбылыстарды
зерттеудің
амалдарын да,
(Ломоносов, Юнг,
Максвелл, Гельмгольц,
Геринг)
Есту сенсорлық
жүйесі. Дыбыстың
қасиеттері стимул
болады.Сыртқы,
ортаңғы және ішкі
құлақтардың құрылысы
мен функциялары.Есту
анализаторының
адаптациясы. Есту
теориясы (Резерфорд,
Гельмгольц, Бекеши).
Есту жүйесіндегі
сенсорлық үдерістің
бұзылуы.
Вестибулярлық
жүйенің физиологиясы.
Вестибулярлық
аппараттың құрылысы.
Вестибулярлық
аппараттың
рецепторлары және
адекватты
тітіркендірулер.
Вестибулярлық-
вегетативтік
рефлекстер.
Вестибулярлық-көзді
қимылдататын
реакциялар. Тонустық
реакциялар. Ми
қыртысындағы және
мидың басқа
бөлімдеріндегі
вестибулярлық
сенсорлық
ақпараттардың
негізгі түйінді
сипаттарын да,
сенсорлық
физиологиядан
барлық ғылыми
концепциялар мен
тұжырымдар
(Отандық және
басқа шет
мемлекеттік
білгені дұрыс);
-үйренуі
керек: жинап,
анализдеп
түсініктер бере
білеитін., оны
өңдеп қорыта
білетін,
сенсорлық жүйе
физиологиясынан
еркін ғылыми
тұжырымдар мен
таластарға
қатысуға дайын
болуға үйретіледі.
аппараттың
афференттік
проекциялары.
Иіс жүйесі. Иіс сезу
анализаторының
перифериялық
бөлімінің құрылымдық
структурасы(Бронштей
н, Винников және т.б.)
Иіс сезу теориясы. Иіс
сезудің табалдырық
күші. Иістерді
қабылдаудың
механизмдері. Иіс
сезудің орталық
бөлімінің структурасы
мен функциясы. Иіс
сезудің адаптациясы.
Дәм сезу сенсорлық
жүйесі. Дәм сезу
рецепторларының
морфологиялық және
гистохимиялық
қасиеттері. Дәм сезу
жүйесінің орталық
бөлімінің құрылысы.
Дәм сезу
теориясы(Эймур,
Манкрифф)
Соматосенсорлық
жүйелер.
Соматосенсорлық
жүйенің бөлімдерінің
жалпы сипаты. Арнайы
(лемнисктік) және
арнайы емес
(экстралемнисктік)
өткізгіш жолдары.
Жұлынның, ми
бағанының
соматосенсорлық
функциялары.
Проприорецепция.Қаңқ
а-бұлшық ет
аппаратының
рецепторлары (ет
талшықтары, Гольджи
сіңірлік мүшелері.
Висцералдық
сенсорлық жүйе.
Висцералдық
сенсорлық жүйенің
перифериялық бөлімі.
Әртүрлі ішкі
органдардың
интеррецепторлары
және олардың
қасиеттері (Быков,
Черниговский,
Айрапетьянц, Лебедева
және т.б.)
Интеррецепцияны
зерттеу әдістері.
5В011300-Биология мамандығы
4-курс
№
Пәннің атауы
Пәннің қысқаша мазмұны Негізгі бөлімдер
Кр.
сан
ы
Се
м
Пререквизит
тер
Постреквизитте
р
Пәнді оқытудан
күтілетін
нәтижелер
1
Фитоценология
Фитоценоздар (өсімдіктер
бірлестігі) туралы ғылым.
Фитоценологияны
геоботаниканың синонимы
Фитоценоз
және
фитоценология.
Фитоценоз
биогеоценоздың негізгі
2
7
Ботаника,
Биогеография
Ботаникалық
география
Пәнді
оқытудың
мақсаты
студенттерге
ретінде емес оның бір
бөлімі ретінде қарастыру
керек. Геоботаника жер
шарының
өсімдіктержамылғысы
туралы
ғылым.
Геоботаника
фитоценологиядан
басқа
ботаникалық географияны
қамтиды.
Фитоценоздар
табиғатта өздігінен табиғи
түрде
пайда
болады,
сонымен қатар жасанды
фитоценоздар
немесе
агрофитоценоздарда
болады.
Агрофитоценоздардың
құрылымы
табиғи
фитоценоздарға қарағанда
қарапайым
болады.
Фитоценоздар – күрделі
табиғи
жүйе
биогеоценоздық бір бөлігі.
компоненті. Өсімдіктер
арасындағы өзара және
олардың
консорттарымен өзара
қатынасы.
Фитоценоздың
экобиоморфтық
құрамы. Фитоценоздың
құрылымы
Фитоценоздағы
өзгерістер.
Флуктуациялар типтері.
Фитоценоздың
өнімділігі
Фитоценоздың
алмасуы.
Сукцессия
туралы
түсінік.
Сукцессияның
классификациясы.
Поликлимакс
және
қозғалмалы тепе-теңдік
теориясы.
Өсімдіктер
жамылғысының
классификациясы.
Фитоценологияны
ң
заманауи
жетістіктері мен
осы кезеңге дейін
жинақталған білім
қорына
жүгіне
отырып,
білім
алушыларға
өсімдіктер
бірлестігі немесе
фитоценоздар
туралы
түсініктерін
жетілдіріп
дамыту.
Студенттерге
фитоценоздың
флоралық,
экобиоморфологи
ялық
және
ценопопуляциялы
қ
құрамын,
фитоценоздағы
өсімдіктер
арасындағы өзара
қатынастарды,
құрылымын,
экологиясын,
динамикасын,
классификациясы
н
және
фитоценоздың
қалыптасу
тарихын зерттеуге
үйретеді.
«Фитоценолог
ия» пәнін оқыту
нәтижесінде
студент
фитоценоздарды
сипаттай
және
бір-бірінен
ажырата
білуі
керек.
2
Қазақстандағы
биогеоценоздар
Биогеоценоздың құрылымы
және негізгі экосистема
типтерінің
қағидалары
олардың
әртүрлі
географиялық
табиғи
зоналар
жағдайында
тіршілік ету тұрақтылығы
туралы білім беру болып
табылады.
биогеоценоз
құрылымының
ерекшелігімен таныстыру
биогеоценоз құрамының
компоненттерін талдау
биогеоценоз
компоненттерінің
және
олардың
бір-бірімен
байланысының
механизмін ашып көрсету
биогеоценоздың
динамикасы бірінші және
екінші
реттегі
құрылымдарын зерделеу
Биогеоценоз
туралы
түсінік және оның мәні,
тарихы, типтері
Биогеоценоз
–
биосфераның
құрылымдық бірлігі
Биогеоценоздың
құрылымы
Фитоценоз, зооценоз,
микроорганизмдер,
биогеоценоздың негізгі
құраушысы
Биогеоценоздың
кеңістіктегі құрылымы
Биогеоценоздағы
өсімдіктер
мен
жануарладың
экобиоморфалары
Организмдер
мен
биогеоценоздарға
қоршаған ортаның әсері
Өсімдіктер
анатомиясы
мен
морфологиясы
Өсімдіктер
систематикасы
Биогеография
Биогеоценоздың
құрылысы (оның
құрамы
компонентердің
бір-бірімен
байланыстылығ
ын);
биогеоценоздың
табиғи
және
антропогендік
жағдайда
бір-
бірімен
әрекеттесу
жағдайын;
әртүрлі физика-
географиялық
жағдайда негізгі
флуктуациялық
және
сукцессиялық
жүйелерді
ажырата
білуі
керек;
Адамдардың
табиғи
процесстерге
араласуы
әсерінен
биогеоценоздард
а қандай дұрыс
немесе
теріс
жағдайлар
болатынын,
антропогендік
теріс әсерлерден
биогеоценоздард
ың
табиғи
бұзылысының
болдырмауын
меңгеру керек.
3
Паразитология
Мақсаты- адам мен
жануарлар организмінде
кездесетін паразит аурының
қоздырғыштарымен және
олар қоздыратын
аурулармен таныстыру.
Жануарларды
паразиттерден саықтыру
арқылы адамдардың
зооантропозооноздармен
дерттенуін болдырмау.
Паразитология-
паразиттердің жіктелуін,
құрылысын, экологиясын,
иесі мен тоғышардың
бірімен-бірінің қарым-
қатынасын, адам, жануар
және өсімдіктерде
тудыратын аурыларымен
оларға қарсы жүргізілетін
күрес және дауалау
шараларын
ұйымдастыратын кешенді
биологиялық ғылым.
Паразитологияның
биологиялық негіздері
Зоопаразитология
Паразиттің иелерімен
қарым-қатынасы
Медициналық
зоопаразитология
Ветеринариялық
зоопаразитология
Агрономиялық
зоопаразитология
2
7
Анатомия
Зоология
Гистология
Цитология
Жануарлардың
филогенезі
Адам
мен
жануарлардың
онтогенезі
Когнитивтік
функциялардың
физиологиясы
білу
жануарлардың
паразиттік
қалыптасуын,
негізгі
зандылықтарын
әртүрлі
топтарының
биологиялық
прогресі
немесе
регресінің
себептерін;
-
істей
білу
паразитология
саласындағы
ғылыми
мәселелерді
шешетін
жолдарын табу; ,
зертханалық және
далалық
жағдайларды
зерттеу
жұмыстарын іске
асыруға
тәжірибелік дағды
алуды;
Жануарлар
ды паразиттерден
сауықтыру
арқылы
адамдардың
зооантропозооноз
дармен дерттенуін
болдырмау.
4
Омыртқалы
жануарлардың
паразиттері
Мақсаты-
омыртқалы жануарлар
организмінде кездесетін
паразит аурының
қоздырғыштарымен және
олар қоздыратын
аурулармен таныстыру.
Жануарларды
паразиттерден сауықтыру
арқылы адамдардың
зооантропозооноздармен
дерттенуін болдырмау.
Паразитология-
паразиттердің жіктелуін,
құрылысын, экологиясын,
иесі мен тоғышардың
бірімен-бірінің қарым-
қатынасын, адам, жануар
және өсімдіктерде
тудыратын аурыларымен
оларға қарсы жүргізілетін
күрес және дауалау
шараларын
ұйымдастыратын кешенді
биологиялық ғылым.
Паразитологияның
биологиялық негіздері
Зоопаразитология
Паразиттің иелерімен
қарым-қатынасы
Медициналық
зоопаразитология
Ветеринариялық
зоопаразитология
Агрономиялық
зоопаразитология
Анатомия
Зоология
Гистология
Цитология
Жануарлардың
филогенезі
Адам мен
жануарлардың
онтогенезі
Когнитивтік
функциялардың
физиологиясы
білу омыртқалы
жануарлардың
паразиттерінің
қалыптасуының
негізгі
зандылықтарын
әртүрлі
топтарының
биологиялық
прогресі немесе
регресінің
себептерін;
- істей білу
паразитология
саласындағы
ғылыми
мәселелерді
шешетін
жолдарын табу; ,
зертханалық және
далалық
жағдайларды
зерттеу
жұмыстарын іске
асыруға
тәжірибелік дағды
алуды;
Жануарлар
ды паразиттерден
сауықтыру
арқылы
адамдардың
зооантропозооноз
дармен дерттенуін
болдырмау.
5
Адам мен
жануарлардың
орталық жүйке
жүйесі
Нерв жүйесінің маңызы,
оның құрылымдары ОНЖ
анатомиясы,
физиологиясы
және эволюциясы. ОНЖ онто
және филогенезі. ОНЖ жеке
бөлімдерінің
құрылысы,
дамуы
және
функциялық
маңызы. Ми, жұлын, олардын
анатомиясы,
физиологиясы
және
эволюциясы.
Қарапайымдылардан адамға
дейінгі нерв құрылымдары-
ның эволюциясы.
Нерв
жүйесінің
маңызы,
оның
құрылымдары
ОНЖ
анатомиясы,
физиологиясы
және
эволюциясы. ОНЖ онто
және филогенезі. ОНЖ
жеке
бөлімдерінің
құрылысы, дамуы және
функциялық маңызы. Ми,
жұлын,
олардын
анатомиясы,
физиологиясы
және
эволюциясы.
Қарапайымдылардан
адамға
дейінгі
нерв
құрылымдарының
эволюциясы.
2
7
Адам және
жануарлар
морфологиясы,
Адам және
жануарлар
физиологиясы,
Генетика,
Биохимия,
Физика, Химия
Психология,
педагогика
Пәнді
оқытудағы
күтілетін
нәтижелер:
Адам мен
жануарлардың
орталық жүйке
жүйесі пәнін оқу
барысында студент:
білуі керек – адам
мен жануарлар
миының құрылымы
мен қызметін;
үйрену керек –
ғылыми
эксперимент
жасауды, бақылаған
құбылыстарының
теориялық
негіздерін жасауды,
әдебиетпен немесе
рефераттық
баспалармен жұмыс
жасауды;
меңгеруі керек –
ғылыми және басқа
да әдебиеттермен өз
беттерінше жұмыс
жасауды.
Құзыреттіліктер:
-
әлеуметтік
және
кәсіби
іс-
әрекеттерді
медицина,
биология,
және
жаратылыстану
ғылымдарының
әдістерін
тәжірибеде
қолдану;-
алған
білімін
студент
тәжірибеде қолдана
білу керек.
6
Адам мен
жануарлардың
орталық жүйке
жүйесі
анатомиясы
«Орталық нерв жүйесінің
анатомиясы» пәні студенттердің
психиканың негізі орталық нерв
жүйесінің құрылысы мен
функциялары туралы тұтас
тұжырымдамалар
қалыптастырады. Студенттер бұл
пәнді оқу барысында құрылысы
мен функциясы өте тығыз
байланысты екенін, психикалық
функциялардың негізінде
морфологиялық субстраттар
жататынын біліп ұғып алады.
Мидың әрекеттерінің
механизмдерін білу студент үшін
– организмдегі барлық
құрылымдардың қызметтерінің
заңдылылықтарын түсініп
алуына және сол
құрылымдардың әрекеттерінің
іске қосылуына, бақылауына,
реттелуіне ең алдымен ми
жауапты екенін ұғып шығады.
Пәнді оқу барысында
студенттер мидың құрылысы мен
функцияларының зерттеу
әдістерін, нерв клеткаларының
функцияларымен, нерв
импульстерінің физиологиясы
мен синапстық тасымалын,
нейрохимия негіздерімен, негізгі
нервтік құрылымдардың
құрылыстары мен функцияларын
біліп шығады.
Пәннің мақсаты
студенттердің адам миының
Пәннің қысқаша мазмұны:
Пәні, тапсырмалары,
қозғыш құрылымдардың
физиологиясының негізгі
түсініктері. ОЖЖ
физиологиясының әдістері.
Нерв жүйесінің филогенезі
мен онтогенезі. Нейрондар
жіктелуі. Нейроглия, оның
түрлері. ОЖЖ синапстық
өткізулер. Синапстар,
олардың түрлері.
Нейрондық тізбектер,
сенсорлық, моторлық,
орталық тізбектер. Жұлын,
оның сегментарлығы.
Жұлын рефлекстері,
жіктелуі, оның өткізгіш
жолдары, ақ заты.
Вегетативтік нерв жүйесі.
Симпатикалық пен
парасимпатикалық
бөлімдері. Вегетативтік
қызметтерді реттеу. Ми
бағаны. Артқы ми, оның
рефлекстері.
Торлы(ретикулярлық)
формация. Ортаңғы ми.
Қара субстанция мен қызыл
ядро. Мидың арнайы емес
белсендіргіш жүйелері.
Мишық, құрылы мен
функциясы. Мишықтың
қимылды қозғалысты
реттеуі. Аралық ми.
Морфофункциялық сипаты.
Жас
физиологиясы,
зоология,
морфология,
адам мен
жануарлар
физиологиясы,
биохимия,
генетика.
Психология,
педагогика, адам
дамуы, адам
экологиясы
Пәнді оқып
шыққан нәтижеде
студенттің білуі
керегі: нерв жүйесін
зерттеудің басты
барлық
заңдылықтарын,
орталық пен
вегетативтік
бөлімдерінің
морфофункциялық
қасиеттерін біледі;
Студенттің
үйреніп шығатыны:
психиканы зерттеуде
алған білімдерін
психиканың қалыпты
немесе патологиясы
болсын қолдана
білуді үйреніп
шығады; сонымен
қатар
Студенттің
игеретіндері:
ақпараттарды жинау
мен өңдеуді, редакция
жасауды, нерв
жүйесінің
функцияларын
зерттеу тәсілдері мен
негізгі әдістерін
игеріп шығады.
Құзыреттілігі
. Студент үйренуі
керек:
Қазіргі
психикалық әрекеттерін
зерттеуде мықты материалдық
білімінің базасын қалыптастыру.
Проекциялық,
ассоциативтік, арнайы емес
ядролары. Вегетативтік
жоғарғы орталық. Таламус
ауыру сезімінің жоғарғы
орталығы, гипоталамус
вегетативтік
функциялардың жоғарғы
орлығы, термореттеу
орталығы.
Гипоталамогипофизарлық
нейроэндокриндік жүйе.
Үлкен жарты
шарлар.Базалдық ядролар.
Лимбиялық жүйе.
Миндалина. Ескі және
ертедегі ми қыртыстары.
Жаңа қыртыстың
физиологиялық
ерекшеліктері. Сенсорлық
және моторлық аймақтар.
Ассоциативтік аймақтар,
олардың жоғарғы
психикалық әрекеттерді
атқарудағы рөлі.
Электроэнцефалдограмма.
Мидың қосымша көмекші.
Ми қабықтары, ликворы.
Ми қан тамырлары.
қоршаған әлем
туралы
концепциялардың
мәнін өзінің
қалыптасқан
көзқарастарымен
және жаратылыстану
мен қоғамдық,
мәдениеттану
ғылымдарының
негізіне арқа сүйейтін
ойларымен түсінуге
дайын, әрі қабілетті
болады;
Адамның
саналы әректтерін,
олардың
динамикасын, алдын
ала бағалап, болжап
және мотивациялық
ерікті аймағында,
саналық әрекеттерде,
өзінің саналылығына,
психомоторикасына,
мінезіне,
темпераментіне,
функциялық
жағдайына, тұлғалық
қасиеттеріне сәйкес
әрекет жасап,
қызметтер орындауға
дайын және қабілетті
болып шығады.
7
Биологиядағы
замануи оқыту
технологиялары
Мақсаты-
мектепте
оқытылатын биологиялық
пәндердің мазмұнын, жаңа
педагогикалық
технологиялар
мен
әдістемелік
білім
мен
біліктілік жүйесін игерген
болашақ
мұғалімдерді
дайындауболып табылады.
Мектепте
қолданылатын
педагогикалық
технологияларды
iрiктеу.
Биологияныоқытупроц
есінтехнологияландыру
.
Биологияныоқытудазам
3
7
Биологияны
оқытуәдісі;
Кәзіргі
заманғы
технологиялы
қ құралдар
Педагогикаға
және
Психология
Биологияны
оқытуәдісі;
Кәзіргі заманғы
технологиясы
Қоршаған орта
мен оның
сақтауы
Педпрактика
-
Жаңа
педагогикалық
технологияларды;
-
Модульдік
технологияны;
-
Технологиялы
қ
сабақтардыұйымд
астырудың, оны
анауипедагогикалықтех
нологиялардыпайдалан
утиімділігі. Деңгейлiк
саралау технологиясы
(Ж.А.Қараев).
В.Ф.
Шаталовтың
технологиясы.Дидактик
алық
бiрлiктердi
iрiлендiру
(П.М.Эрдиев).
Шоғырландырып
қарқынды оқыту
(Н.Нұрахметов, Қ.А.
Абдығалиев).
Жүйелілік негізде
оқыту технологиясы
(Т.Т.Ғалиев).
Оқытудың блоктық-
модульдық
технологиясы (М.
Жампейсова). «Үш
өлшемді педагогикалық
технологиялар жүйесі»
(Ж.Қараев,
Ж.Қобдикова)
Технологияландырылға
н сабақ (А.Қисымова)
өткізудіңәртүрліж
олдарын
ұйымдастырудыбі
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|