ОЦЕНКА АНТРОПОГЕННОГО ОПУСТЫНИВАНИЯ В ПРИКАСПИИ

 
188 
точного  расчета  деградации  вокруг  поселков  нужно  учитывать  еще  и  площадь  населенных 
пунктов.  
Площадь рассчитывается по формуле  S = πR
2
. Вокруг одного населенного пункта площади 
поселка и деградированных пастбищ составляют следующие величины: 
- площадь поселка  R - 1км:  3,14 х 1= 3,14 км
2
  
- сильно  сбитые пастбища от 1 до 3 км: 3,14 х 9 = 28,26 км
2 
- 3,14 = 25,12 км
2 
- среде сбитые пастбища от 3 до 5 км: 14 х 25 = 78,5 км
2 
- 28,26 = 50,24 км
2 
- слабо сбитые пастбища от 5 до 6 км: 3,14 х 36 = 113,04 км
2
-78,5 = 34,54 км
2
 
Предварительные  расчеты  деградации  земель  вокруг  оставшихся  в  двух  областях  222 
сельских населенных пунктов, исходя из радиусов выпасного отгона скота, показывает что 
подвержены сильной деградации 222 н.п. х 25,12 км
2 
= 5576,64 км
2
, а средней деградации 222 
х 50,24 км
2 
= 11153,28 км
2
 или же суммарно не более 1 млн 673 тыс. га. 
То есть, деградация земель (опустынивание) сократилось почти  в 4 раза. 
 
 
УДК 625:027:58 
 
ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНА РЕСУРСТАР МЕНЕДЖМЕНТІН ЕНГІЗУДІҢ 
ШАРТТАРЫ 
 
Алтаева Гулжайна Туймехановна Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ҧлттық университетінің 
қызметкері, Астана қаласы 
Ғылыми жетекші - Нуртаева Айнур Болатбековна Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ҧлттық 
университетінің т.ғ.к., доценті 
 
Біздің  Елбасымыздың 2005  жылдың  ақпан  айындағы  жариялаған  жолдауы  -  елімізді 
әлемдік нарықтағы бәсекелестігін жоғарылатуды кӛздейді. Жолдау – бҥкіл қоғамды сапамен 
ӛмір  сҥруге  шақырады.  Ӛздеріңіз  білетіндей  бҥгінгі  уақыт  –  бәсекелестік  заманы.  ҚР 
болашақта ДСҦ кіруі мен халықаралық стандарттарға кӛшуі отандық тауарлардың бәсекеге 
қабілеттілігін  арттыру  бағытында  жасайтын  батыл  қадамдары  болып  табылады.  СМЖ 
ӛндірілген  ӛнімнің  сапасын  жоғарылатуға  бағытталып  жҧмыс  істейді.  Ал  ӛнімді  ӛндіру 
барысында  оған  қажетті  ресурстардың  қолда  болуы  маңызды  мәселенің  бірі.  Ӛйткені 
ресурстар болмаса, ӛнімде болмайды. 
Қазақстан  Республикасының  ИСО  9001-2001  стандартының  6-бӛлімі  «Ресурстар 
менеджменті» болып табылады. Ол негізгі 4-бӛлімге бӛлінеді: Ресурстармен қамтамасыз ету, 
адам ресурстары, инфрақҧрылым және ӛндірістік орта.  
Ресурстармен қамтамасыз ету. Ҧйым: - сапа менеджменті жҥйесін енгізу және оны 
жҧмысшы қалыпта ҧстау, сондай-ақ оның тиімділігін ҧдайы жақсартуға; - тҧтынушылардың 
қанағаттандырылуын, олардың талаптарын орындау арқылы арттыруға қажетті ресурстарды 
анықтауы және олармен қамтамасыз етілуі қажет. 
Адам  ресурстары.  Жҧмысты  орындайтын,  ӛнім  сапасына  әсер  ететін  қызметкерлер 
алған біліміне, дайындығына, әдетіне және тәжірибесіне сәйкес білікті болуы керек.  
Инфрақұрылым.  Ҧйым  ӛнімнің  талаптарға  сәйкестігіне  жеткізуге  қажетті 
инфрақҧрылымды  анықтауы,  қамтамасыз  етуі  және  жҧмысшы  қалыпта  ҧстауы  керек. 
Инфрақҧрылым,  егер  бҧл  мақсатқа  сай  болса:  -  ғимараттардан,  жҧмыс  орны  және  онымен 
байланысқан  еңбек  қҧралдарынан;  -  ӛндірістік  процестер  ҥшін  жабдықтар  (техникалық, 
сондай-ақ  бағдарламалық  жабдықтар);  -  қамтамасыз  ету  қызметтері  (мысалы:  кӛлік  немесе 
байланыс) тҧра алады. 
Өндірістік орта. Ҧйым ӛнімнің талаптарға сәйкестігіне жеткізуге қажетті ӛндірістік 
ортаны қҧруы және оны басқаруы қажет. 
СМЖ шеңберінде ЖОО ресурстар менеджменті негізгі 3 бӛлімге бӛлеміз: Олар ЖОО 
адам ресурстары, ЖОО инфрақҧрылымы және ЖОО ӛндірістік ортасы.  

 
189 
ЖОО  және  де  қандай-да  бір  болмасын  кәсіпорынның  негізгі  және  маңызды  ресурс 
болып адам ресурстары саналады. СМЖ тиімді жҧмыс істеуін қамтамасыз ету ҥшін барлық 
деңгейлерде  қызметкерлердің  қҧзіретін  қамсыздандыру,  оқыту  жҥргізу  және  біліктілігін 
арттыру іс-шараларын жоспарлау және жҥргізу қажет. 
Қызметкерлерді оқыту және біліктілігін жоғарылату арқылы:- техникалық білімі мен 
әдістемесінің  ӛсуі;-  жоспарлау  және  жҧмысты  жақсарту  әдістеріне  оқыту;-  ҧжым  болып 
жҧмыс  істеуге  ҥйрету;-  мәселелерді  шешу  әдістерін  оқыту  мен  қолдану;-  нарықты  зерттеу 
әдістеріне ҥйрету;- қызметтік этика мен жҥріп тҧру мәдениетін жоғарылатамыз. 
«Қызметкерлерді оқыту» ҥрдісінің нобайы 1-сызбада келтірілген.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ЖОО қызметкерлерді оқыту 
аясындағы саясаты 
Оқытудың мақсаттары мен 
міндеттерін орнату 
 
Қызметкерлердің 
даму жоспары   
Оқытудың 
қажеттілігін 
анықтау 
Оқытуға кететін 
шығындар 
сметасы  
 
Жоспарлы оқыту 
және даму   
Қызметкерлердің 
міндетті тҥрде 
оқыту   
Қызметкерлерді оқытудың 
деңгейлері 
 
Оқыту бағыттарын анықтау 
 
Оқытудың қҧрылымы 
Оқытудың тҥрлері мен қҧрылысын 
анықтау 
 
Оқыту ҥрдісін ҧйымдастыру 
 
Оқытудың тиімділігін бағалау 
Сурет – 1. «Қызметкерлерді оқыту» ҥрдісінің нобайы 

 
басшылықты оқыту 

 
ПОҚ оқыту және 
біліктілігін 
жоғарылату 

 
қызметкерлер мен 
инжинерлерді оқыту 

 
оқыту 

 
біліктілігін 
жоғарылату 

 
қайта даярлау 

 
ішкі 

 
сыртқы 

 
жоспарлы ойындар 

 
семинарлар 

 
тренингтер 

 
тәжірибемен алмасу 

 
рационалды циклдар 
және т.б. 

 
ЖОО ішінде оқу 

 
басқа ҧйымдарда оқу 

 
сырттай оқу 

 
жоспарлы 

 
ҥздіксіз 

 
бірлескен 

 
ӛз бетімен 

 
190 
ЖОО  инфрақҧрылымына  және  ӛндірістік  ортасына  жариялайтын  талаптар  арнайы 
әзірленген  –  ҚР  1158:2002  «Жоғары  кәсіби  білім  беру  ҧйымдарының  материалдық-
техникалық базасы» стандартында анықталған.  
Ендеше  біз  осы  стандартты  негізге  ала  отырып,  ЖОО  студенттерінің  сапалы  білім 
алып,  оқуға  ынталы  болуы  ҥшін,  оларға  ыңғайлы  және  тиімді  оқу  орталарын  қҧруды 
ҧйғардық.  
 
Әдістің аталуы 
Әдістерді қысқаша баяндау 
Қорытынды 
Бастауыштық 
(библиографиялық) 
Кадрлық мәліметтерді талдау, кадрларды есепке 
тіркеу парағы, ӛздерінің ӛтініштері, 
ӛмірбаяндары, мінездемелері, білімі жӛніндегі 
қҧжаттамалар 
Отбасы, білімі, 
мансапы және 
мінез-қҧлық 
ерекшеліктері 
туралы қисынды 
қорытында 
Сҧхбаттасу 
Алдын-ала қҧрылған немесе кездейсоқ нобай 
бойынша адам туралы қосымша мәліметтерді алу 
ҥшін «Сҧрақ-жауап» режимінде 
қызметкерлермен сҧхбаттасу 
Сҧраулар тізімі 
жауаптармен қоса 
Сауал-сҧрақ 
жҥргізу (ӛзін-ӛзі 
бағалау) 
Адамдарды арнайы анкета арқылы тҧлғаның 
сапасын ӛзін-ӛзі бағалау ҥшін және оны кейінгі 
талдау кӛмегімен сҧрау 
«Ваканция» 
анкетасы 
Әлеуметтік сҧрау 
Бағаланатын адам туралы жақсы білетін 
(жетекші, әріптес, қарамағындағылар) әр тҥрлі 
категориялы қызметкерлерден анкета тҥрінде 
сҧрау және тҧлға сапасының диаграммасын 
тҧрғызу 
Сапа диаграммасы, 
әлеуметтік бағалау 
анкетасы 
Бақылау 
Мезеттік бақылау және жҧмыс кҥнін суретке 
тҥсіру әдістерімен жҧмыс жағдайында және бос 
уақытта (демалыста, ҥйде) бағаланатын 
жҧмысшыны бақылау 
Бақылау жайлы 
есеп беру 
Тестілеу 
Тҧлғаның кәсіби білімі мен біліктілігін, 
қабілетін, мотивін, тҧлғаның психологиясын 
арнайы тест кӛмегімен анықтап, оны «кілттер» 
кӛмегімен шешу 
Психологиялық 
портрет 
Сарапшылық 
бағалау 
Идиалды немесе нақты қызметкерлердің 
эксперименттер тобын қҧру, сапа ҥйлесімділігін 
анықтау және эксперттік (сарапшы) бағаны алу 
Жҧмыс орны 
моделі 
Критикалық 
инцидент  
Критикалық жағдайды жасап, оны шешу 
ҥрдісінде адамның әрекетін бақылау (конфликт, 
кҥрделі шешімді қабылдау, бәле кезінде жҥріс 
тҧрысы, виноға, әйелдерге қатынасы және т.б.) 
Адам мінез-қҧлқы 
және жағдайы 
туралы есеп беру 
Іскер ойын 
Ҧйымдастырушы –жҧмысшы ойынды жҥргізіп, 
білімді талдау, ойыншыларды ролдері бойынша 
ранжирлеу («идея генераторы», 
«ҧйымдастырушы», «критик», «сарапшы», «іс 
қағаз жҥргізуші», «бақылаушы» және т.б.) және 
кіші топта жҧмыс істеу қабілетін бағалау. 
Ойын туралы есеп 
беру. 
Ойыншыларды 
және олардың 
рольдерін бағалау 
Нақты жағдайларды 
талдау 
Жҧмысшыға нақты ӛндірістік жағдайда талдауды 
жҥргізу және оны шешу бойынша ҧсыныстарды 
баяндама тҥрінде дайындау тапсырмасымен 
ӛткізу 
Жағдайды 
альтернативті 
шешу  баяндамасы 

 
191 
Ранжирлеу 
Бағаланатын қызметкерлерді басқа әдістермен 
ӛзара салыстыру және таңдалынған критерий 
бойынша рангілерінің ӛсуі және кемуі тәртібімен 
орналастыру 
Қызметкерлердің 
ранжирленген 
тізімі 
Бағдарламалық 
бақылау 
Бақылау сҧрақтарының кӛмегімен кәсіби білімін 
және біліктілігін, интелект деңгейін тәжірибе 
мен жҧмыс істеу қабілеттілігін бағалау 
Бағдарламалық 
бақылау картасы, 
білімін және 
іскерлігін бағалау 
Емтихан (сынақ, 
бизнес жоспарды 
қорғау) 
Белгіленген пән бойынша бағаланатын алдын-ала 
дайындықты қарастыратын кәсіби білім мен 
біліктілікті бақылау және эгзаменационды 
комиссияның алдында баяндама жасау 
Бағамен емтихан 
парағы, бизнес 
жоспар 
Ӛзін-ӛзіне есеп беру  
(сӛз сӛйлеу) 
Жетекшінің немесе маманның еңбек ҧжымының 
алдында жҧмыс жоспарын және ӛзіндік 
міндеттері жоспарын талдануы мен жазбаша есеп 
беруі немесе ауызша баяндама жасауы 
Жазбаша есеп беру 
Еңбекті қҧрама 
бағалау  
Сапаның бағалық кӛрсеткіштерінің 
ҥйлесімділігін, еңбектің кҥрделілігі мен 
нәтижелілігін анықтау және олардың алдындағы 
мерзіммен немесе нормативін салмақтық 
коэфициент кӛмегімен салыстыру 
Еңбекті бағалау 
кестесі 
Қызметкерлерді 
аттестациялау 
Аттетаттау комиссиясының кандидаттық бос 
немесе алып отырған жҧмыс орнына сәкестігін 
анықтау ҥшін және кейінгі адамның 
потенциалын анықтау ҥшін жауаптарын талдау 
жҧмыстарын жҥргізуге қажетті басқа әдістерді 
(сҧхбат, бақылау, тестілеу, сауалнама жҥргізу, 
сарапшы бағалау және т.б.) қолданатын 
қызметкерлерді бағалаудың комплексті әдісі 
«Аттестация» 
анкетасы, 
комиссияның 
аттестациялық 
хаттамасы, 
ректордың 
бҧйрығы 
Осы  тҧста  біздер  университет  аудиторияларына,  жабдықтарына  және  еңбек 
қҧралдарына қадағалауды жҥргізуді жеңілдететін және басқаратын «ЖОО инфрақҧрылымын 
анықтау,  қамтамасыз  ету  және  жҧмысшы  кҥйде  ҧстау»  атты  стандарт  жобасын  жасап 
шығаруды  ҧйғардық.  Стандартта  ЖОО  инфрақҧрылымының  барлық  тҥрлері  дерлік 
қарастырылған.  Оның  әр  бір  тҥрі  бӛлек  тармақ  немесе  бӛлім  ретінде  беріліп,  онда  оған 
жауапты тҧлғалар мен олардың мақсат, міндеттері кӛрсетіледі.  
Қазақстан  Распубликасының  ӛнімді  және  қызметтерді  сертификаттау  бойынша 
заңында  ―Сертификаттау  –  бҧл  бекітілген  талаптарға  ӛнімнің  сәйкестігіне  растау  бойынша 
іс-әрекеттер‖ делінген. Сапа жҥйесін сертификаттау кәсіпорынның сапаны басқару бойынша 
жҧмысының  қажетті  және  маңызды  бағыты  болып  саналады.  Сапа  жҥйесін  сертификаттау 
сауда қарым-қатынасының әлемдік тәжірибесіне берік енуде. Ӛнімді және сапа жҥйсін ерікті 
сертификаттау кәсіпорынға бәсекелкестікте ҥлкен кӛмек кӛрсетіп, ӛз ӛнімінің сату кӛлемінің 
жоғарылауына  және  сыртқы  экономикалық  іс-шараларды  жҥргізетін  қазақстандық 
кәсіпорындарға кӛп септігін тигізеді. 
Сапа  жҥйесін  сертификаттау  қажеттілігіне  кездескен  бірқатар  кәсіпорындар  бҧл 
жҧмысты  отандық  және  шетелдік  ҧйымдарды  шақыра  отырып  жҥргізілген.  Бірақ 
Қазақстанның сапа жҥйелерін сертификаттау Ресейге қарағанда бір қадам артта келе жатыр. 
Әдебиеттер 
1.
 
Ж.А.  Кулекеев,  Г.Г.  Пивень,  М.Р.  Нургужин,  Ш.М.  Команова,  И.П.  Падиарова 
―Система  менеджмента  качества  организаций  высшего  профессионального  образования‖, 
Караганда, Издательство КарГТУ, 2004 г. 
2.
 
В.М. Зациорский ―Спортивная метрология‖, Москва, Физкультура и спорт, 1979г.   

 
192 
3.
 
Д.Ф.  Тартаковский,  А.С.  Ястребов  ―Метрология,  стандартизация  и  технические 
средства измерения‖, Москва, Высшая школа, 2002 г.  
4.
 
В.Ю.Огвоздин,  ―Управление качеством‖ Москва, ―Дело и сервис‖, 2002 г.      
 
 
ПРИМЕНЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ЭКОЛОГИЧЕСКОМ 
ВОСПИТАНИИ УЧАЩИХСЯ 
 
Арынгазин Бахтияр Манатжанович 
Магистрант специальности ЕНУ им. Л. Н. Гумилева 
Научный руководитель –к.б.н., доцент Акбаева Л. Х. 
 
Говоря  о  технологии  воспитания  экологической  культуры,  имется  в  виду  такое 
сочетание  психолого-педагогических  приѐмов  и  методов,  которое  позволяет  учащемуся 
продвинуться в личностном развитии и выйти на новый уровень качества жизни. Движущей 
силой развития выступает экокультурный дисбаланс в отношениях индивида с окружающей 
средой, на ликвидацию которого и направлены воспитательные технологии. 
Реализовать воспитательный потенциал педагогических технологий удаѐтся лишь при 
соблюдении следующих принципов: 1) соблюдение целостного подхода в развитии личности 
(то есть одновременное воздействие на интеллектуальную, эмоциональную сферы психики); 
2) строгая ориентация на возрастные и индивидуальные особенности личностного развития; 
3) обеспечение преемственности в воспитании экологической культуры детей от младшего к 
старшему  возрасту;  4)  социокультурная  преемственность  (обращение  к  корням  народной 
педагогики);  5)  субъектность  (ученик  является  активным  участником  экологической 
деятельности); 6) учѐт региональных возможностей и конкретной социально-экономической 
ситуации; 7) повышение общей и собственной экологической культуры самих учителей. 
Исследуя  эффективность  использования  технологий  воспитания  экологической 
культуры,  установили,  что  она  прямо  зависит  от  ориентации  на  психовозрастные 
особенности  детей,  специфику  мировосприятия  и  опыт  взаимодействия  с  окружающей 
средой. 
Так, выявлено, что в воспитании экологической культуры младшего школьника акцент 
делается  на  формирование  отношения  к  самому  себе  и  ближайшему  окружению  - 
сверстникам,  учителям,  родителям.  Это  связано  со  спецификой  мироощущения  учащихся 
начальной школы - социальный аспект отношений более значим, чем отношение к природе, 
которую они воспринимают как жизненный фон. Поэтому развитие экологической культуры 
у 
младших 
школьников 
связано 
с 
динамикой 
в 
системе 
отношений 
от 
персонифицированного отношения к осознанию природы как самостоятельной ценности - к 
Себе (1 класс) - к Другому (2 класс) - к Природе (3 класс). 
Отсюда выбор технологических средств осуществляется с таким расчѐтом, чтобы они 
в первую очередь способствовали пониманию ребѐнком собственного "Я", стимулировали у 
него  желание  заниматься  физической  культурой,  культурой  поведения  и  навыками 
диалогового  общения,  поощряя  любые  контакты  с  природой,  развивали  любознательность, 
ощущение красоты окружающего мира, умение наблюдать. 
Основой  методов  и  форм  воспитания  экологической  культуры  являются: 
воспитывающие ситуации (выбора, проблемные, игровые, трудовые), экологические знания, 
построенные на предыдущем опыте. 
К  формам  воспитания  экологической  культуры  можно  отнести  следующие: 
традиционные  учебные  занятия,  экологические  игры,  экологические  сказки,  экологическая 
тропа,  практикумы,  опыты  и  т.д.  -  те  технологические  приѐмы,  которые,  во-первых,  в 
наибольшей  степени  отвечают  потребностям  и  возможностям  младшего  возраста,  а  во-
вторых, позволяют изменить потребительское отношение учащихся к природе. 

 
193 
Обратимся  конкретно  к  такой  форме,  как  экологическая  игра,  и  еѐ  использованию  в 
воспитании  экологической  культуры.  Экологические  игры  -  это  форма  экологического 
образования  и  воспитания  экологической  культуры,  основанная  на  развѐртывании  особой 
игровой деятельности участников, стимулирующая высокий уровень мотивации, интереса к 
природе. В практике школьного воспитания экологической культуры существует следующая 
классификация  экологических  игр:  соревновательные  экологические  игры,  ролевые 
экологические игры (данная классификация представлена С.Д. Дерябо и В.А. Ясвиным). 
Основные  задачи  учителя  при  использовании  им  экологической  игры  состоят  в 
следующем: 
формирование системы знаний о природе; 
формирование  мотивов,  потребностей,  привычек,  экологически  целесообразного 
поведения и деятельности в природе; 
формирование коммуникативных умений и навыков. 
Технология проведения экологической игры состоит в следующем: 
Учитель  выбирает  раздел  программы  и  темы,  в  которых  можно  проводить 
экологические игры. 
Определяет  место  выбранного  раздела  и  темы  в  системе  воспитания  экологической 
культуры, выделяет основные понятия, идею, систему формирующих отношений. 
Составляет структуру и ход экологической игры. 
Технологии  воспитания  экологической  культуры  выполняют  функцию  двойного 
назначения  -  они  позволяют  сократить  разрыв  между  базовым  и  дополнительным 
образованием и перейти к педагогике развития, расширяя общий кругозор и эмоциональный 
мир младшего школьника. 
Воспитать в ребѐнке бережное отношение к природе, повысить уровень экологической 
культуры  возможно  лишь  тогда,  когда  сами  взрослые,  будь  то  родители,  или  учителя, 
обладают определѐнной экологической культурой. 
Результаты  проведѐнных  социологических  опросов  позволяют  утверждать,  что 
большинство учителей (80%) обеспокоены состоянием окружающей среды, однако это никак 
не сказывается на их активности. При исследовании готовности учителя начальных классов к 
воспитанию экологической культуры были выявлены следующие проблемы, с которыми они 
сталкиваются:  слабая  методическая  подготовка  (32%);  дефицит  времени  (11%); 
недостаточная  разработанность  современных  технологий  в  области  воспитания 
экологической  культуры  (20%);  недостаточная  помощь  со  стороны  семьи  (7%);  отсутствие 
методического  материала  (40%);  недостаточная  помощь  со  стороны  администрации  школы 
(10%).  По  мнению  педагогов,  наиболее  неразработанной  в  воспитании  экологической 
культуры  школьников  является  их  методическая  подготовка  в  области  современных 
образовательных технологий: диалоговых, игровых, тренинговых. 
Новая  концепция  образования  XXI  века  разрабатывается  через  призму  повышения 
экологической  культуры  личности  учителя,  которая  должна  включать  комплекс  знаний, 
умений  и  навыков  и,  что  самое  главное,  накопленные  человечеством  культурно-
нравственные  ценности,  которые  необходимы  для  формирования  и  развития  личности,  еѐ 
экологической зрелости. 
В  первую  очередь  экологически  грамотным  должен  быть  учитель,  он  должен  быть 
носителем  высокой  экологической  культуры,  или  "экологически  компетентным".  В 
психологической  концепции  М.Кяэрста  компетентность  рассматривается  как  конкретное 
измерение  выражения  личности.  По  мнению  А.К.Марковой,  профессиональная 
компетентность  предполагает  сформированность  в  труде  учителя  следующих  сторон: 
педагогическая  деятельность,  педагогическое  общение  и  личность.  Педагогическая 
деятельность  -  это  "технология"  труда  учителя,  педагогическое  общение  -  климат  и 
атмосфера  этого  труда,  а  личность  -  ценностные  ориентации,  идеалы,  внутренние  смыслы 
работы учителя. 

 
194 
Разработка  структуры  экологической  компетентности  педагога  имеет  научно-
теоретическое и практическое значение. Данная проблема лежит на стыке структурирования 
личностной культуры, педагогической культуры и культуры взаимоотношения с природой. 
В структуру экологической компетентности должны входить такие показатели: 
высокий уровень экологических знаний; 
знание современных образовательных технологий в области воспитания; 
знание экологической обстановки в России и основных направлений государственной 
политики в области охраны природы; 
умение организовать различные виды деятельности в природе с целью формирования 
у младшего школьника бережного отношения к ней; 
умение  анализировать  и  обобщать  передовой  педагогический  опыт  в  области 
воспитания экологической культуры; 
общие педагогические способности; 
отношение педагога к природе как ценности; 
умение  анализировать  результативность  общения  в  процессе  экологической 
деятельности; 
стремление повышать уровень экологической культуры. 
Эффект  воспитания  экологической  культуры  у  учащихся  во  многом  обусловлен  тем, 
насколько экологические ценности воспринимаются педагогом как жизненно необходимые и 
какие  мотивы  им  движут  в  работе  с  детьми.  Если  учитель  в  своей  деятельности 
руководствуется  мотивом  "вынужден",  то  эффект  следует  ожидать  низкий,  если  же  он 
движим  мотивом  "хочу"  или  "не  могу  иначе",  то  и  результативность  воспитания 
экологической культуры возрастает. 
Практика  чаще  показывает  экокультурную  несостоятельность  учителя,  что  является 
серьѐзным  препятствием  в  формировании  у  младших  школьников  понимания  экологии как 
нового видения мира, места и роли в нѐм человека. 
Таким  образом,  наш  анализ,  с  одной  стороны,  подтверждает  значение  современных 
образовательных  технологий  в  области  воспитания  экологической  культуры,  а  с  другой,  - 
вероятно,  свидетельствует  о  низком  качестве  их  применения.  Данная  проблема  является 
сложной и ждѐт дальнейшего своего разрешения. 
Литература 
1.
 
Дерябо  С.Д.,  Ясвин  В.А.  Экологическая  педагогика  и  психология.  Ростов-на-
Дону: Феникс, 1996, 236 с. 
2.
 
Зверев И.Д. Экология в школьном обучении: Новый аспект образования. М., 1990, 
121с. 
3.
 
Лихачѐв  Б.Т.  Экопсихотерапевтические  аспекты  воспитания  //  Педагогика.  1995. 
№ 1., С.26-35. 
4.
 
Гирусов Э.В. Природные основы экологической культуры. М., 1989. , 37 с. 
5.
 
Маркова А.К. Психологическая культура учителя. М.: Просвещение, 1993., 42 с. 
6.
 
Цветкова  И.В.  Эко-проект  "Маленький  принц",  или  Экологические  задания 
маленьким хозяевам нашей планеты. М., 1994., 20с. 
7.
 
Для  подготовки  данной  работы  были  использованы  материалы  с  сайта 
http://www.yspu.yar.ru 
 
 

жүктеу/скачать 4,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: