оқыс жарақаттану, жұқпалы аурулармен организмнің улануы, зат алмасуының бұзылуы, шаршап-шалдығу, қиналу, эмоциялық факторлар т. б. Осындай себептерден денеде әр түрлі өзгерістер айқындалады. Жүйке жүйесі зақымданған кезде ең алдымен қимыл-қозғалыс, кейін сезімталдық және трофикалық әсерлер кемиді.
Қимыл-қозғалыс әрекетінің бұзылуы адамның мүлде қозғалмай немесе жартылай қимылсыз қалуына әкеп соқтырады. Оны салдану немесе паралич,парез деп атайды. Олардың өзі екі түрге бөлінеді: спастикалық немесе сіресіп қалу және солып қалу.
Спастикалық түрі көбінесе ми қабы қатпарлары зақымданғанда болады. Онда денеде бұлшықеттер мен сіңірлер тырысып қалады.
Спастикалық түрі көбінесе ми қабы қатпарлары зақымданғанда болады. Онда денеде бұлшықеттер мен сіңірлер тырысып қалады.
Солған түріжұлын немесе шеткері жүйке сабақтары зақымдануының салдарынан болады.Бұл кезде бұлшықет әлсізденіп, семиді, сіңір рефлекстері төмендеп,тіпті мүлде жойылып кетеді. Жүйке жүйесі ауруға шалдыққанда бұлшықеттердің немесе буындардың қозғалмай сіресіп қалуы (контрактура) байқалады.Ал сезімталдық бұзылғанда адам ауруды, ыстық-суықты, теріге тигенді, сипағанды мүлдем сезбейді.
Трофикалық өзгеріс жұлын мен шеткері жүйке жүйесі ауруға шалдыққанда жиі байқалады. Жүйке жүйесі зақымданған бөлікте қан-лимфа айналымы нашарлап, оттегі жетіспеушілігі болады. Осының өзі терінің ойылуына, жара пайда болып, ісінуіне, тіндердің өлуіне ықпал жасайды.
Жүйке жүйесі аурулары айлап, жылдап ұзаққа созылады. Соның әсерінен жүрек-қан тамыр, тыныс алу, ас қорыту, зат алмасу мүшелері зардап шегеді. Кейде,науқастың еңсесін көтеріп қайта ортаға қосуға мүмкіндік болмаса, ондай адамдар мүгедек болып, жұмыс істеуге жарамай қалады.
Жүйке жүйесі аурулары айлап, жылдап ұзаққа созылады. Соның әсерінен жүрек-қан тамыр, тыныс алу, ас қорыту, зат алмасу мүшелері зардап шегеді. Кейде,науқастың еңсесін көтеріп қайта ортаға қосуға мүмкіндік болмаса, ондай адамдар мүгедек болып, жұмыс істеуге жарамай қалады.
Жүйке жүйесі ауруының қандай түрі болса да басқа емдеу әдістерімен қатар дене тәрбиесі де кеңінен қолданылады. Оның тигізетін пайдасы нейрогумаралды механизм арқылы іске асырылады. Берілген жаттығулар, бүкіл организмнің қайтарған жауабы іспетті көңіл-күйін көтеріп, қимыл-қозғалысты реттейді. Емдік гимнастиканың әсерінен жүйке талшықтарының өткізгіштік қабілеті артып, денеде жаңадан шартты рефлекс қалыптасады.
Емдік гимнастиканың трофикалық қасиеті денедегі қан мен лимфа айналымын жақсартып, тіндерді қоректендіріп, терідегі сызат алган, жара болған жердің тез жазылуына, жүйке талшықтарының қалпына келуіне,тіндердің тез жетілуіне мейлінше ықпал жасайды. Аурудың жазылуы осы жаттығуларға сенуіне және оны күнделікті мүлтіксіз орындауына тікелей байланысты болып келеді.
