Жұмаділ ақбота әмірбекқызы сөйлеу әрекетін дамыту арқылы бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын қалыптастыру


PISA (Programme for International Student Assessment)



бет14/20
Дата21.10.2023
өлшемі2,3 Mb.
#120260
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   20
PISA (Programme for International Student Assessment)

- Білім беру сапасын бағалау жөніндегі халықаралық бағдарлама
3 бағыт бойынша жүргізіледі (әр циклде олардың біреуіне басты назар аударылады):
* оқу сауаттылығы
* жаратылыстану сауаттылығы
* математикалық сауаттылық
PISA-2018 зерттеуінде негізгі бағыт оқу сауаттылығы болды.
PISA-2021-шығармашылық ойлау

PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study)
мәтін оқу және түсіну сапасын халықаралық зерттеу
PIRLS зерттеуінде оқудың екі түрі бағаланады:
- оқырмандық әдеби тәжірибе жинақтау мақсатында оқу
- ақпаратты игеру және пайдалану мақсатында оқу

TIMSS (Trends in Mathematics and Science Study)
математикалық және жаратылыстану-ғылыми білім беру сапасын бағалау
4 және 8 - сынып оқушыларының білім жетістіктерін зерттеу (11-сынып-TIMSS Advanced)
математика және жаратылыстану, оның ішінде олардың білімі мен дағдыларын ғана емес, сонымен қатар пәндерге деген көзқарасын да бағалау,
оқуға деген қызығушылықтар мен уәждемелер




Функционалдық сауаттылық ұғымының дамуы
(В. А. Ермоленко бойынша)



1-ші кезең (1960 ж.)
функционалды сауаттылық дәстүрлі сауаттылыққа қосымша ретінде қарастырды



2-кезең ( 1970-1980 жж.)
функционалдық сауаттылықты дәстүрлі сауаттылықтан бөлу

3 кезең (1980-1990 жж.)
функционалдық сауаттылықтың жоғары деңгеймен байланысын орнату
жалпы білім беру, еңбек саласындағы өзгерістер

4-кезең (ХХІ ғасырдың басы)
функционалдық сауаттылықты өзгермелі әлемдегі табысты қызмет құралы ретінде сезіну


Зерттеу мәселесі бойынша жүргізілген тәжірибелік-эксперименттік жұмыс және оның нәтижелері жұмысымыздың бұл тармакшасында зерттеу барысында жүргізілген тәжірибелік эксперименттік жұмыстар барысы мен нәтижелері баяндалады.
Эксперимент – бұл зерттеудің жалпы эмпирикалық әдісі. Бұл әдісте нысандар мен құбылыстарды қатаң байқау, басқару талаптарымен игеріледі.
Зерттеу мәселесі бойынша жүргізілген эксперименттің мақсаты: бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын сөйлеу әрекетін дамыту арқылы қалыптастыруды теориялық тұрғыда негіздеу және оның әдістемесін көрсету, осы тақырыпта әдістемелік оқу құралын шығару.
Зерттеу жұмысы Ақмола облысы, Зеренді ауданы «Молодежное ауылының жалпы білім беретін мектебінде» жүргізілді.
Зерттеу жұмысында 4 сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын қалыптастыру сұрақтары қойылды. Онлайн зерттеуге 9 оқушы қатысты.
Функционалдық сауаттылықтың қалыптасу деңгейін тексеру үшін тест әдісі қолданылды. Тапсырманың мәні – оқушы мәтінді оқып, математика, әлем туралы білім, әдебиет бойынша оған берілген тапсырмаларды оқылған мазмұнына сүйене отырып орындай алуы.
Тест тапсырмасы Google жүйесінде онлайн жүргізілді
Тапсырма мәтіні. Мәтінді оқып, мәтінді қолдана отырып, оған берілген тапсырмаларды орындаңыз.
«Құрма сүйегі»
Халық аңызында Арыстан-Баб ұстаз шамамен 400 жыл өмір сүрген деп жазылған. Ол Ахмет Яссауидің ұстазы болып, оған құрма сүйегін беру үшін өмір сүрген. Бұл сүйекте Ахметке тапсырма берілді. Бұл аңыз осылай жазылған. Арыстан-Баб Мұхаммед пайғамбардың серігі болған. Бірде Мұхаммед Пайғамбар сахабаларының ортасында отырғанда, олар құрма жейді. Бір құрма барлық уақытта олардың тамағын тастап кетеді, содан кейін пайғамбар аянды естіп: «Бұл құрма барлығымыздан 400 жыл өткен соң туылған мұсылман Ахмедке арналған» - дейді. Пайғамбар сахабаларынан бұл құрманы болашақ иесіне кім беретінін сұрайды. Ешкім сұранған жоқ. Пайғамбарымыз өзінің сұрағын қайтайды: сонда Арыстан-Баб "Егер сіз Алладан мен үшін 400 жыл өмір сұрасаңыз, онда мен құрманы беремін", - деп жауап берді.
1. Мәтін оқыңыз. Етістіктерді көшіріп жазыңыз.
өз жауабы
2. Мәтінде айтылу бойынша Арыстан-Баб қанша жыл өмір сүрді?
1 300
2 350
3 400
3. Мәтін бойынша Арыстан-Баб неге 400 жыл өмір сүрді?
1 құрма сүйегін беру үшін
2 400 жыл өмір сүрген жоқ
3 аңызда бойынша өмір сүрді
4. Мәтін бойынша неліктен "құрма сүйегі" аманат?
өз жауабы
5. Арыстан-Баб ұстаздың шәкірті кім болған?
1 Қожа Ахмет Яссауи
2 Ахмед Иүгінеки
3 Жүсіп Балсағұни
Бағалау критерийлері:
– жоғары деңгей – оқушы барлық тапсырмаларды дұрыс орындады: мәтін бойынша дұрыс жауап тұжырымдады, математикалық әрекеттерді орындай алды, мәтіннің жалпы мағынасындағы негізгі белгілерді атап өтті, оқылған мәтінді басшылыққа алды.
- орташа деңгей – оқушы 3-тен 4-ке дейін тапсырманы дұрыс орындайды.
– төмен деңгей – оқушы 1-ден 2-ге дейін тапсырманы дұрыс орындайды.
А лынған мәліметтер негізінде келесі диаграмма жасалды.
2 сурет 3 сурет
4 сурет
5 сурет

2 сурет бойынша оқушылардың мәтінмен жұмыс деңгейі көрсетілді. Оқушылар тапсырма бойынша етістіктерді еріп жазу қажет болды, бірақ толық етістікті теріп жазған оқушы болмады. Тек 1 оқушы толығымен жауап берген.
3 сурет бойынша 2 сұраққа 9 оқушы дұрыс жауап берген, 3 сұрақта тек 1 оқушы қателік жасаған, 4 сұрақта 2 оқушы жауап беруге қиналған.
4 сурет бойынша 5 сұрақтың жауаптары көрсетілген, оқушылар мәтін бойынша өз жауаптарын жазған, барлық жауаптар қабылданды.

6 сурет
Бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығының қалыптасу деңгейі
6 суреттен тест сұрақтары ішінде ішінде 8 адам (90%) барлық тапсырмаларды дұрыс орындай алды, 1 адам (10%) бір немесе 2 қате жіберді және сұралған оқушылардың 52% - ы бір немесе екі тапсырманы орындады.
Осылайша, зерттелетін сынып оқушыларының арасында оқушылардың аз функционалдық сауаттылықтың төмен деңгейі бар, мәтін бойынша дұрыс жауапты нақты тұжырымдай алмайды, математикалық әрекеттерді орындай алмайды, мәтінді басшылыққа алмайды.
Демек, алынған нәтижелерге сүйене отырып, бастауыш сынып мұғалімдеріне Бастауыш сынып оқушыларында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірлеу қажет деген қорытындыға келдік, атап айтқанда, баланы ойлауға, ойлауды дамытуға, проблемаларды көруге және оларды шешудің жолдарын іздеуге үйрететін функционалды оқу әдістерін қолдануды қарастырамыз.өз бетінше.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   20




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет