Қазақстанда тасымалдар саласын ӛзін-ӛзі реттеу мемлекеттің мемлекеттік қызметшілердің санын тҥбегейлі қысқарту шешіміне байланысты аса ӛзекті мәселе болып табылады. Атап айтқанда, егер 2020 жылы ҥкіметтік ҧйымдар қызметкерлерінің 10% - ы қысқарса, 2021 жылы 15% - ы жоспарлануда%;
Ӛзін-ӛзі реттеу деп мемлекеттік басқару және реттеу функцияларының бір бӛлігін тікелей бизнес-ортаға ауыстыру тҥсініледі. Басқаша айтқанда, ӛзін – ӛзі реттеу дегеніміз-мемлекеттің нақты реттелетін қатысуымен экономикалық агенттердің ӛздері нарықтар мен қызмет салаларын заңды тҥрде реттеу. Бҧл ретте нарыққа қатысушылардың ӛзара іс-қимыл ережелерін белгілеу жӛніндегі функцияларды мемлекеттік органдар қалыптастырады, экономикалық агенттердің қызметін жедел реттеу, есепке алу және бақылау нарықтың шаруашылық жҥргізуші субъектілерінің ӛздеріне жҥктеледі деп болжанады.
Ӛзін-ӛзі реттеу қағидаттарын экономиканың жекелеген салаларын және қызметтер нарығын басқаруға енгізу бірқатар себептерге байланысты. Оларға мыналар жатады:
қызметтің кейбір тҥрлері бойынша мемлекеттік реттеумен және басқарумен толық қамтудың қиындығы;
басқарушы персонал штатының шектеулілігі;
шағын бизнес саласында ҧсынылған экономиканың кейбір салаларындағы нарық субъектілерінің тӛтенше шашыраңқылығы;
сыбайлас жемқорлықты және тауарлар мен кӛрсетілетін қызметтерді ӛндіру жолындағы кедергілерді тӛмендетуге ықпал ететін мемлекеттік реттеу саласынан бақылау функцияларын алып тастау.
Қазақстан экономикасында ӛзін-ӛзі реттеу қағидаттарын ілгерілету мақсатында 2015 жылы "ӛзін-ӛзі реттеу туралы" ҚР Заңы әзірленді және қабылданды, онда ӛзін-ӛзі реттеудің мақсаттары мен қағидаттары, тауарлар мен қызметтер ӛндірісінің негізгі қатысушыларының ӛзара іс-қимылы, мемлекет пен шаруашылық жҥргізуші субъектілер арасындағы функциялардың аражігін ажырату және ӛзін-ӛзі реттеу қағидаттарында салалар жҧмыс істеуінің басқа да маңызды аспектілері кӛрініс тапқан.
Ӛзін-ӛзі реттеудің негізгі мақсаттары:
тауарлардың (жҧмыстардың, кӛрсетілетін қызметтердің) сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру);
нарыққа қатысушылардың тҧтынушылар алдындағы жауапкершілігін кҥшейту.
Ӛзін-ӛзі реттеудің жалпы қағидаттары:
заңдылық-барлық мҥдделі тҧлғалардың қҧқықтары сақталған жағдайда "ӛзін-ӛзі реттеу туралы" ҚРЗ және ҚР ӛзге де заңдарына сәйкес ӛзін- ӛзі реттеуді енгізу және жҥзеге асыру;
теңдік-ӚРҦ мҥшелерінің тең қҧқықтары мен міндеттерінің болуы;
ӛзін-ӛзі қаржыландыру-мҥшелік жарналар және ҚР заңдарында тыйым салынбаған ӛзге де кӛздер негізінде ӚРҦ қызметін қаржыландыру;
жауапкершілік-ӚРҦ-ны осы Заңға және ҚР ӛзге де заңдарына сәйкес осы ӛзін-ӛзі реттейтін ҧйымдар мҥшелерінің (қатысушыларының) іс- әрекеттерімен келтірілген залал ҥшін ҥшінші тҧлғалар алдындағы мҥліктік жауаптылыққа кепілдік беру тетіктерін пайдалану;
қызметтің ашықтығы – мҥдделі тҧлғалар ҥшін ақпараттың қолжетімділігін қамтамасыз ете отырып, ӚРҦ-ның барынша ашық қызметі;
ӛзара кӛмек және мҥдделерді қорғау-ӚРҦ-ға ӛз мҥшелеріне (қатысушыларына) кӛмек кӛрсету, сондай-ақ олардың мҥдделерін қорғау;
Тәуелсіздік – ҚР заңдарында тікелей кӛзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік органдар, ӛзге де ҧйымдар мен лауазымды адамдар тарапынан ӚРҦ қызметіне араласуға жол бермеу.
Ӛзін-ӛзі реттеу қағидаттарын енгізу жӛніндегі уәкілетті орган ҦКП болып табылады. Ӛзін-ӛзі реттеу департаменті Қазақстанда ӛзін-ӛзі реттеу қағидаттарын енгізу бойынша бірқатар әдістемелік ҧсынымдар әзірледі. Презентациялық материалдар тҥріндегі әдістемелік ҧсынымдардың негізгі сәттері осы зерттеу жҧмысында келтірілген.