Жойып, пайда келтіреді
Бауырмен жорғалаушылыра класы немесе Рептилий
жүктеу/скачать 1,34 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Биологиялық ұғымдар
- Методтары
| Бауырмен жорғалаушылыра класы немесе Рептилий.
Оқу -тәрбиелік міндеттері:Бауырмен жорғалаушылырды мысалға ала отырып, қос мекенділерге қарағанда одан да ары кеңінене таралып, құрлықтың жануары бола түсуіне мүмкіндік берген жануарлар құрлысының және органдарының атқаратын қызметінің күрделене түсуімен оқушыларды таныстыру. Қоректену қозғалу тәсілдерінің түрліше болумен байланысты, бауырмен жорғалаушылардың алуан түрлілігі жайында түсінік беру. Жануарларға мейірімділікпен қарауды тәрбиелеу мақсатында зиянды насекомдар мен кемірушілерді жоюдағы бауырмен жлрғалаушылырдың ролін көрсету. Оқушыларға жыланның уын медицинада пайдалану жайында таныстыру. Улы жылындардың шағуына болатын ауруларды емдеу шаралары мен олардың алдын ала сақтандырудағы қамқорлығын көрсету. Биологиялық ұғымдар: Қос мекенді жануарлардың жаңа тобы рептилийдің шыққанын айқындай отырып, эволюция жайындағы ұғымды кеңейте түсу. Кесірткенің сыртқы және ішкі құрлыстары. Сабақтың мақсаты: Кесірткенің құрлықта тіршілік етумен байланысты сыртқы және ішкі құрлысындағы ерекшеліктерімен оқушыларды таныстыру. Методтары : Баяндау, әңгіме. Құрал- жабдықтар: Табиғи құралдар. Кесірткелер, усыз жыландар, тасбақалар. Сабақтың барысы: Мұғалім жануарлардың жаңа класы-бауырмен жорғалаушыларды айтады. Ол оқушылырға дәптердегі «Хордалылар систематикасының » тиісті графасына кластың атын жазуды ұсынады да, тақтаға сабақтың тақырыбын жазады. Кесірткелердің тіршілік ортасы жайлы баяндайды. Мұғалім оқушылардан ашық күнде кесірткені қайда кездестіруге болады. Бақа мен кесірткенің тіршілік ету ортасында қандай айырмашылық бар. Кеш құрым немесе ауа райы суық болғанда кесірткелер қайтеді?-деп сұрақ қояды. Сұр кесіртке – құрғақ жерлерде тіршілік ететін нағыз құрлықтың жануары. Мұндай жерде тек мынадай белгілерінің: терісімен тыныс алуы, жер бетінде имек өткір тырнақтарының көмегімен қозғалуы, сондай-ақ құйрығының күшті болуы мен денесінің серпімді иілгіш болуының арқасында ғана тіршілік етуге болады. Кесірткенің ішкі құрлысы жайында айтатын болсақ- кесірткенің скелетін,»Қан айналу схемасы», «Омыртақалылардың миы» таблицана пайдалана отырып, түсіндіру. Алдымен кесірткелер құрғақ ортаға бейімделгенде қос мекенділерден олардың сыртқы құрлысы жағынана ғана өзгеріс болып қоймай, ішкі органдарының құрлысында да мынадай өзгерістердің болғанын айту керек. Скелетіндегі өзгерістер: Омыртқа жотасы бір-бірімен қозғалмалы болып орналасқан толып жатқан омыртқалардан тұрады. Бас сүйегі омыртқа жотасымен бір ғана өсіндісі арқылы қозғалмалы болып байланысқан .Омыртқа жотасы мойын бөлігі оңашаланған.Атмосфера ауасымен тыныс алуды маңызы бар көкірек қуысын құратын қабырғалары жақсы жетілген.бауырмен жорғалаушылардың қабырғаларын көргенде өкпесіне ауа кіреді, ал төмен түсіргенде өкпедегі ауа ығыстырылып шығарылады. Тыныс алу органдарындағы өзгерістер: Кесірткелердің өкпесі қос мекенділердікі-не қарағанда жақсырақ дамыған. Оның көлемі үлкен және құрылыс майда торлы болып келеді, бұның өзі оның жанасу бетін ұлғайтады. Оларды толып жатқан қан капиллярлары шырмап жатады. Мұның бәрі ауадағы оттектің жақсырақ сіңуін қамтамасыз етеді .Бауырмен жорғалаушылар терісімен тыныс алмаутын болғандақ-тан мұның маңызы зор. Қан айналу системасындағы өзгерістер: Кесірткенің жүрегі, қос мекенділердікі сияқты үш камерелы, алайда қарыншасындағы пердесі толық бөліндеген. Қан денеде баяу ағады да, зат алмасуыда баяу жүреді. Дененің температурасы ауаның температурасына байланысты өзгеріп отырады. Баурмен жорғалаушылар, қос мекенділер мен балықтар сияқты салқын қанды жануарлар. жүктеу/скачать 1,34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|