Жоо мен орта мектептерде

 - Балалар төс белгілерімізге қарап екі  орталыққа бөлініп
отырайық.Дәстүрден тыс    әдісі арқылы   әсем гүлдердің
суретін салып үйренеміз.Бәйшешек гүлі мен қызғалдақты
бейнелейміз.
Шығармашылық жұмыс:
1-топ:
Тақырыбы: Қызғалдақ гүлін монотопия әдісімен салу
Мақсаты:түстерді   ажырата   отырып,монотопия   әдісімен
беттестіріп,   көшіріп   салуды   үйрету,   ұқыптылыққа
тәрбиелеу.
2-топ:
Тақырыбы:Бәйшешек гүлін  түртіп салу әдісі бойынша
Мақсаты:гүлдердің пішінін, түрін ажыратуға, түртіп салу
әдісін   тиімді   қолдануға,табиғатқа   деген   сүйіспеншілікті
арттыруға баулу.
Сергіту сәті.
«Аппақ гүлдер» әсем әуеніне қимылдар жасау.
Тәрбиеші: -Балалар бойымызды сергітіп, тынығып алған
болсақ,   біздің   топқа   кететін   уақытымыз   болды.Гүл
патшайымы сіздің бүгінгі саяхатыңызға рахмет айтамыз.
Гүл патшайымы:
Сендерге мына шоқ гүлді сыйлыққа беремін.Ол сендерге
тек
 
әдемілік,
 
мейірімділік,
 
сүйіспеншілік
әкеліп,топтарыңды жайнатып тұрсын.Сау болыңдар!
(топқа  оралу)
Төс белгілері бойынша екі топқа
бөлініп, берілген тапсырманы 
орындайды
Тәрбиешінің  салу үлгісі  
бойынша  қызғалдақ гүлін 
монотопия әдісімен , бәйшешек 
гүлін түртіп салу әдісімен 
салады.
Гүлдерше қимылдар 
жасап,билеп бой жазады.
Рефлексивтік 
түзетушілік
Қорытындылау:

Бізде қазір жылдың қай мезгілі?

Бізге қонаққа кім келді?

Балалар біз гүл патшасымен қайда барып келдік?

Гүлдер әлемінде қандай гүлдерге кезіктік?

Олардың түстерің білесіңдер ме?
Гүл патшасына арнап біз ненің суретін салдық? 
Дидактикалық ойын: «Гүлді орналастыр»
Мақсаты:   Танымдық   қабілетін,есте   сақтау   қабілетін
дамыту, эстетикалық талғамын дамыту.
Шарты: әр бала өзі таңдаған түстегі гүлді  шөптің үстіне
орналастыруы керек.
Балаларды   мадақтау,   гүл   патшайымы   берген   сыйлықты
табыстау.

көктем

гүл патшайымы 
-раушангүл

Гүлдер әлеміне 
саяхатқа шықтық

бәйшешек,
қызғалдақ, түймедақ
Балалар әрқайсысы өз ұнатқан 
түсін таңдап, шалған шөпке 
гүлдерді орналастырады
 Күтілетін нәтиже
Біледі: Көктемде өсетін гүлдерді, олардың түрлерін, түстерін ажырата алады, гүлдердің аттарын;
Игереді: Гүлдерді баптауға, оларды жұлуға болмайтынын, сұрақтарға толық жауап беруді, берілген тапсырмаларды 
ұқыптылықпен орындау керектігін,қауіпсіздік ережелерін ұстануды, гүлдердің, түстердің үш тілде айтылуын;
Меңгерді: Табиғатты аялауға, оны сүю керек екенін, дұрыс түсті таңдау  арқылы әсемділікті және үйлесімділікті таба 
білуді;
107

Оңтүстік Қазақстан облысы Сайрам ауданы  Манкент  ауылы
 «С. Рахимов»  атындағы   жалпы  орта  мектебі  
ағылшын  тілі  пәні   мұғалімі Сиддикова  Халида
 Сыныбы 
3
 Мұғалім
Сиддикова Халида
 Пән атауы
Ағылшын тілі
 Сабақтың тақырыбы 
Does everyone eat the same food?  Барлығы бірдей тамақтанады ма?
 Сабақтың мақсаты 
Азық-тұліктердің атауларымен танысу some,any  қоя алуға дағдыландыру. Сөздік 
қорын молайту
 Күтілетін нәтиже 
 Азық-тұліктердің атауларымен танысады.  Some,any қоюды үйренеді . Сөздік қорын
молайып, диологтык сөйлеу дағдылары қалыптасады 
 Қолданылатын әдіс-тәсілдер
«Сырлы сөздер» ойыны, «Ой қозғау», кроссворд,  рольдік ойын, Кері байланыс. 
«Смайликтер» әдісі
 Негізгі дерек көздер 
оқулық, суреттер, бағалау парағы, СD диск , смайликтер, стикер, 
       Уақы
т 
Жоспар мазмұны
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-
әрекеті
Ресурстар
3 мин
Кіріспе.
Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен   амандасу.
Жағымды  
  көңіл-күй,
ынтымақтастық
атмосферасын
қалыптастыру үшін «Ыстық
алақан»
 
тренингін
ұйымдастыру.
Оқушылар үлкен шеңбер
бойына   тұрып,   оң
қолдарын   бір-бірінің
алақандарына   қойып,
бір-біріне
 
жақсы
тілектер,   оқуда   сәттілік
тілейді.
Топқа бөлу.
Жеміс-жидек
 
және
көгеністер суреті арқылы.
 
Суреттің  
  түрлеріне
қарай 5 баладан 2 топқа
бөлінеді.
 «Fruits» тобы, 
«Vegetables» тобы
Жеміс-жидек,
көкөністер суреттері
Бағалауға   нұсқау
беру
Сенім   білдіру,   мадақтау.
Смайликтер арқалы  бағалау
  Мұғалім әрбір оқушыға
берген   жауаптарына
қарай   мадақтап   смайлик
беріп отырады
смайликтер
10 мин
Білу
Үй
  тапсырмасын
пысықтау.
Өтілген   сабақты     «Сырлы
сөздер»   ойыны   арқылы
пысықтау.
Парақта   бейнеленген
суретке   сәйкес   келетін
сөздерді
 
берілген
сөздердің
 
арасынан
тапып жапыстыру 
1-топ.   Өтбасы   ағашы:
grandfather,   grandmother,
father,   mother,   brother,
sister uncle, aunt  
2-топ.   Кемпірқосақ:   red,
blue, green, violet yellow,
pink 
суреттер   түсірілген
парақ
сөздер
 
жазылған
парақтар
8 мин
Жаңа сабақ.
Жаңа сабақты таныстыру 
мақсатында слайд көрсету. 
  
Слайд көру арқалы жаңа
сабақтың
 
мазмұнын
айтып   танысады,   жаңа
тақырып
 
жайлы
мағлұмат алады.
Интербелсенді тақта
4 мин
Түсіну 
Азық-түліктердың 
атауларымен танысу.
Дыбыстарды айтылу 
артикуляциясын үйрену
eat-жеу                    yoghurt-
йогурт
Like-ұнату               eggs-
жұмыртқа
Слайд арқалы тақырыпқа
сай   жаңа   сөздермен
танысады. Жаңа сөздерді
оқиды,   бір   неше   рет
қайталайды,   аудармасын
сөздік   дәптеріне   жазып
алады
слайд
108

Spaghetti-кеспе
      heese-
ірімшік
Bread-нан                biscuits-
печенье
Chocolate-шоколад  water-су
Meat-ет                     a pissa-
пицца
13 мин
Қолдану. 
Талдау
Рольдік ойын
Some,   any   қолдана   отырып
диалог қурастырады:
I like apples. I like milk. I like
fizzy drinks
Have   you   got   any   apples?
Have you got some sheese
  әр   топтан   бір   оқушы
отбасы   мұшелерімен
таныстырады.
 
Олар
өздерідің   сүйікті   азық-
түлігін айтады әр топтан
бір   оқушы   мамасы
ретінде   дүкенге   барып
олардың
 
сүйген
заттарын   сатып   алып
келеді
Слайд,   турлі-түсті
суреттер
5 мин
 Жинақтау. 
 Кроссворд толдыру
Activity book   ex.1a p.36
Суреттегі   заттардың
атауларын
 
тапып,
кроссвордқа жазу
оқулық
2 мин
Үйге тапсырма.
Ex.3   р.37 
Күнделік   дәптерлеріне
жазып алады
Бағалау.
Әр   оқушының     жинаған
смайликтеріне
 
қарай
жиынтық бағаларын қою.
8-10 «5»
 5-7  «4»
 3-4  «3»
Оқушылар
 
жинаған
баллдарын есептеп тиісті
бағасымен бағаланады.
смайликтер
Кері байланыс.
«Смайликтер»
 
әдісі
бойынша кері байланыс алу.
Тақырыпты
 
қалай
түсінгенін
 
стикерге
жазып,
 
плакатқа
жапсырады.
Түрлі-түсті стикерлер
Оңтүстік Қазақстан облысы Сайрам ауданы, Қарабұлақ ауылы
 «Далабазар» негізгі  орта мектебінің ағылшын тілі  пәнінің  мұғалімі 
Халикулова  Малика  Абдикаримовна
Holidays
 Сабақтың тақырыбы: Holidays
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: Жаңа сөздерді оқытуға байланысты оқушылардың сөздік қорын және сөз мәнерін байытуға, дамытуға 
көмектесу;
Оқушыларға Қазақстан мен Ұлы Британияның мерекелерін салыстыра отырып, мереке атауларымен таныстыру
2. Дамытушылық: оқушылардың жазу, оқу, тыңдау, сөйлеу қабілеттерін дамыту.
3. Тәрбиелік: оқушыларды мейірімділікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Оқыту технологиясы: білім беруді ілгерілендіру
Сабақтың типі: жаңа сабақ
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: дамыту сабағы
Сабаққа қажетті құралдар мен көрнекіліктер: books, pictures, cards
Құралдар: оқулықтар
Көрнекіліктер:  тақпақтар
Пән аралық байланыс: қазақ тілі
Сабақтың жоспары: I. Org moment
II. Warm up
III. Checking up the home task
IV. Presentation
V. Practice
VI. Conclusion
VII. Giving the home task
VIII. Evaluation
I. Org moment
I. 1. Greeting
- Good afternoon pupils
- Good afternoon teacher
- Sit down please
- Who is on duty today?
- I’m on duty today
109

- Who is absent?
- …..
- What date is it today?
- Today is ….
- What day is it today?
- Today is ….
II. Warm up
Spring is green
Summer is bright
Autumn is yellow
Winter is white
II. Main part:
III. Checking up the home task
Learn by heard read the exercise Gardening in England
IV. Presentation
New words
• Decorate – сәндеу, безендіру
• Chimney - мұржа
• Celebrate - тойлау
• Neighbor - көрші
• Costume – костюм киім
• Guest - қонақ
• Knock – қағу, тарсыылдату
• Trick – айла, тәсіл
• Threat – қауіп
• Roast - қуырылған
• Turkey – күркетауық
• Pie - бәліш
• Sock – шұлық
• Stocking - шұлық
V. Practice
1. Read the text and find what holiday is it
a) People in many countries decorate Christmas trees and give each other presents. Children leave a long sock or stocking at the end 
of the bed on December 24. They hope that Santa Claus will come down the chimney during the night and bring them presents. The 
special food is a big turkey and Christmas pudding (Christmas)
b) In the English speaking countries on this day many people send cards to people they love. They usually do not sign these cards. 
They also send gifts, sweets, flowers. (St. Valentine’s Day)
c) On this day families gather together usually in a home for a traditional dinner. They have a roast turkey, sweet potatoes and 
pumpkin pie. All give thanks together for the good things that they have. (Thanksgiving Day)
d) People in Britain begin celebrating this holiday on December 31. Sometimes they have parties where guests dress up in costumers 
and cover their faces with masks. Next day people visit friends, relatives, neighbors. There is a lot to eat and drink. Many families 
watch television. (New Year)
e) It’s an Irish holiday. It’s a day when people wear green shirts, ties and hats because green is one of the national colors of Ireland 
and also one of the signs of spring. (St. Patrick's Day)
F) It’s a holiday for children in Britain. Children dressed in costumes knock on their neighbors doors and ask if he/she would like 
“trick” or “threat” and you must give them money or sweets then they go away. If you don’t give they will play a trick on you. 
(Halloween)
2. Match the holidays with date of celebrating and make a sentences.
1. If you don’t give them sweets or money they play a trick ______ you.
2. They dress ______ costumes and cover their faces ______ masks.
3. They hope that Santa Claus will come ______ the chimney during the night.
4. They gather together ______ a home ______ a traditional dinner.
5. Children dressed __________ costumes knock ________ the neighbours doors.
VI. Production
1. Song time
We wish you a Merry Christmas,
We wish you a Merry Christmas,
We wish you a Merry Christmas.
And a Happy New Year! – 2 times
2. Put the words in the baskets.
Noun ------ Verb ------- AdJective
Neighbour ---- decorate ---- roast
110

Costume ------ celebrate ---- national
Guest ---------- knock -------- traditional
Trick ----------- light ---------- expensive
3. Let’s check your knowledge. Test.
1. When people celebrate New Year?
a) 1st January
b) 31st October
c) 25th December
1. When children hope that Santa Claus come?
a) In Nauryz
b) On Christmas
c) In Thanksgiving day
2. Which Food people have in Nauryz?
a) Pie, roast potato, turkey
b) Sweets, sugar, milk
c) Shubat, kymyz, kozhe
3. What children leave at the end of the bed on December 24?
a) Trick
b) Sock
c) Costumes
4. When people give thanks together for the good things that they have?
a) In Nauryz
b) On Christmas
c) In Thanksgiving day
VII. Conclusion
VIII. Giving the home task
- Your homework is ex. 3B p. 109
IX. Evaluation
- The lesson is over good bye
- Good bye teacher
- See you soon!
Күтілетін нәтиже: Жаңа сөздерді оқытуға байланысты оқушылардың сөздік қорын және сөз мәнерін байытуға, дамытуға 
көмектесу;
Оқушыларға Қазақстан мен Ұлы Британияның мерекелерін салыстыра отырып, мереке атауларымен танысты.
* * * * * * *
Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы, Боранқұл селосы, Опорный орта мектебі
бастауыш сынып оқу ісі меңгерушісі, Бастауыш сынып мұғалімі
Шакирбаева Гулнара Сарсембиевна 
БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ  
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУ
Бастауыш   мектеп   -   оқушы   тұлғасы   мен   санасының   дамуы   қуатты   жүретін,   ерекше
кайталанбас кезең. Сондықтан бастауыш сынып білім – үздіксіз білім берудің алғашқы басқышы,
қиын да жауапты жұмыс. Бастауыш сыныпта балаға білім беріп қана қоймай, оны жалпы  дамыту,
яғни   сөйлеу,   оқу,   қоршаған     орта   жөнінде   дұрыс   көзқарасын   қалыптастыру,   жағдайларды
обьективті   тұрде   бақылап,   талдау   жасауға   үйрету,   ойын   дұрыс   айтуға,   дәлелдеуге,   сөйлеу
мәдениетіне    баулу  – міне,  бұл  баланың  шығармашылыққа     тәрбинелеудің   ең  алғашқы  және  басты  баспалдағы болып
табылады. Сабақ- басты қөрсеткіш. Қазіргі мектеп алдында жеке тұлғалық ерекшеліктерін ескере отырып , шығармашыл
ойлай   алатын   жеке   тұлғаны     қалыптастыру   мақсаты   тұр.   Мен   бастауыш   сыныпта   30   жылдам   аса   еңбек   етіп   келемін.
Сабақтарымда жаңа технологияларды күнделікті сабақ үрдісінде  пайдаланып,  оқушылардың жас ерекшеліктерін ескеріп
отырамын. Сапалы білім, саналы тәрбие беруде  өз үлесмді қосудамын. «Ұзтаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға», деп
ұлы Абай атамыз айтпақшы,  ұстаз бала тәрбиелеу жолында     үлкен сындардан өтеді. Оқушының  шығармашылық  іс –
әрекетіне   жағдай   тудыру   дегеніміз   -   оқушыны   ойлай     білуге   үйрету   екені   сөзсіз.   Бүгінгі   таңдағы   жаңаша   білім   беру
міндеттерін негізгі үш мақсат қана шеше алады. Олар – дүниетанымдылық, шығармашылық және терең білімділік.
  «Мұғалім   әрдайым   ізденісте   болса   ғана   шәкірт   жанына   нұр   құя   алады»   деп   Ахмет   Байтұрсынұлы   айтқандай
мұғалімнің ізденісі жан – жақтылығы, құзіреттілігі арқылы айқындалса, сол құзыреттілік оқушы шығармашылығы арқылы
көрінеді.  Мектеп қабырғасында  оқытылатын  пәндер бойынша  дарындылық     танытқан    оқушылардың     шығармашылық
қабілетін  дамыту өз ісіне жауапкершілікпен  қарайтын  мұғалімнен  педагогикалық – психологиялық  көріністі талап етеді.
  С.Л. Рубинштейн  «Шығармашылық» ұғымының жалпы теориясын зерттеген ол  «оқушы шығармашылығының ерекшелігі
оның сапалы түрде мақсатты әрекет жасауымен анықталады» - дей келе, «шығармашылық, шешімнің нәтиежесі баланың өзі
үшін жаңалық болсы жеткілікті» екендігін айтады, яғни баланың шығармашылық өнімді еңбегі оның жеке тәжірибиесімен
салыстырылады.
       Оқушылардың шығармашылық қызығуын ояту, ана тіліне сүйіспеншілігін  қалыптастыру өте маңызды іс. Мұндай іс
мұғалімнен көп ізденуді талап етеді.
111

 Шығармашылық дегеніміз – адамның өмірінде өзін – өзі таңдауға ұмтылуы, өз бетінше ізденуі.Оқушының шығармашылық
қабілеті практикалық әпекеттері, ізденімпаздығы арқылы дамиды. Өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіндеп,
өздігінен   сапалы   дәлелді   шешімдер   қабылдай   білуге   үйренуі   керек.Шығармашылыққа   уйрететін   сабақтар   жаңа
технологияларды қолдану болып табылады.Мұндай сабақтарда оқушыға  ерекше ахуал  ,мұғалім мен оқушы арасындағы
ынтымақтастық қатынас қалыптасады.Бастауыш сынып оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай зейіні тұрақсыз, қабылдау
мүмкіндіктері де әр алуан.
       Бейімділік – бұл адамның белгілі бір іс әрекетпен айналысуға бет бұрысы, оған көңілінің аууы,  оянып келе жатқан
қабілеттің  алғашықы  белгісі.   Сондықтан   да   біздінеше,  балалық  кезде   ерекше  көзге   түсетін  бейімділіктердің  келешекте
олардың қабілеттерінің көрсеткіштері екенін ескеріп, оқушылардың бейімділіктерін дер кезінде көре біліп, оларды соған
сәйкес   қабілеттерді   дамыту   біздің   міндетті   борышымыз   екенін   ұмытпауымыз   керек.Оқушының   шығармашылықпен
айналысуына қоршаған ортасы, ата – ана, мектеп қолайлы жағдай туғызуы керек. Мұғалімнің міндеті шығармашылық бағыт
– бағдар беріп отыру. Шығармашылықпен жеке дара оқушы емес,  сыныптағы  барлық оқушылар айналысу үшін мүмкіндік
керек. Мұндай іске белгілі бір тақырыпта пікір – сайыстар өткізудің маңызы зор. Күнделікті   сабақта өтілген тақырып
бойынша   оқушының   ойын   біліу,   сол   тақырып   бойынша   көзқарасын   білдіруі,   шығарманы   талдауы   –   шығармашылық
қабілетті арттырудың бір жолы. Шығармашыл қабілетті дамытудың ең алдымен, қарапайым нәрселерді суреттей білуден
бастаған жөн. Бала күнделікті өмірде өзі көріп жүрген оқиғаларды баяндай білуі, оған өз түйсігімен қарап, өз жүрегімен
сезініп, ішкі жан дүниесіндегі тебіреністі әңгімелей  білуі үйрету керек. Мұғалім бұл жағдайда білімді түсіндіріп қоюшы,
бақылаушы емес,танымдылық іс әрекетің ұйымдастыратын ұжымдық шығармашылық істердің ұйытқысы.
     Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуды логикалық тапсырмалардың да маңызы зор. Логикалық тапсырмалар
оқушыларды   белсеенділікке   тәрбиелеуге,   өз   бетінше   ізден   білуге   дағдыландыру,   икемділік   пен   шеберлікке   баулу
мақсатында пайдалынылады. 
     Бастауыш сыныптағы оқытудың мазмұнында ерекшк орын алатын пән – ана тілі. Ана тілі-бастауыш мектептегі негізгі де
маңызды пән,имандылыққа,адамгершілікке тәрбиелудің негізгі,қарым қатынас жасау мен дүние танудың құралы. Ана тілің
үйрету – сөздерді түсініп, меңгеріп оқу жаттау, олардың жүйесін, өзгеру заңдарын білу ғана емес, тіл үйрену мен қатар, бала
санысыз көп ұғымдарды, ойларын, сезімдерін, сұлу үлгілерін, ойлау жүйесін де меңгереді.  Ана тілін оқып үйрену арқылы
олар Қазақсатанның мәртебесін көтере туған халықның өткені мен бүгінгі, болашағы жайында көп мағұлматтар  ала отырп,
танымдық, тәрбиелілік, білім – дағдыны үйренері хақ. Өтілетін әр сабақта белгілі бір мақсатқа құрылған, оқушы танымы
мен   дүниетанымын қалыптастыра  отырып шығармашылыққа  баулуы  тиіс. Оқушылардың шығармашыл  қабілеттерін әр
түрлі әдіс тәсілдерін  қолдан отырып арттыруға болады. Олар мынадай:
Тақырыпты мазмұнына қарай жинақтау;
Арнаулы  бір тақырпыта пікірталас тудыру;
Логикалық ойлауын дамытатын ойындармен берілген тапсырмаларды шешу (анаграмма , сөзжұмбақ, ребус, т.б)
Мәтін кейіпкерлеріне мінездеме  беру;
Мәтінге сұйеніп,кейіпкерге  сипаттама беру;
Оқыған жырға сүйеніп,сызбаны толтыр;
Қате құрылған мәтінді сөйлемдерді орын орына қойып,логикалық жүйелікті сақтап,қайта құрастыру;
Аяқталмаған мәтінді логикалық ойды бұзбай жалғастырып айту;
Берілген мәтіннің түрін анықтап,оны толтыру;
 Әңгіменің ұқсасығын салыстыру, бөліктерге бөлу, ат қойғызу;
Қиялдау арқылы сурет салғызу, рөлге бөліп оқыту;
Ой шапшаңдығын, сөз байлығын дамытуда өлең шумақтарын құрастыру;
Мәтін ,ертегі, әңгімені өз бетінше анықтау.
    Шығармашылқпенн айналысқан оқушының  ойы, жүйрік тұғыры биік азамат болып қалыптасады. Ана тілімен қатар қазақ
тілі сабағы да сөзбен жүргізілетін жұмыс сөздерді байланыстырып сөйлеуге, әңгіме айтуға, шығарма жазуға көмектеседі.
Сөздік     жұмысы   оқушыны   бір   жағынан   ойлауға   жетелесе,   екінші   жағынан   қызығушылығын   оятып,   шығармашылық
қабілетін арттыруға, белсенділікке  ынталандырады.Мысалы
«Ал» буынынан басталатын бірнеше жеміс атауларын жазып, төрт сөйлем құра.
Қандай сын есім  жазылғанын табыңдар:
Рыса (сара),  ныұз(ұзын), гілөрікд(көгілдір), ылызқ(қызыл), Ікби (биік), ңке (кең). 
Берілген тақырыптарға диалог түрінде шешендік сөздер құрастырыңдар
1.
Топ  Ата қадірін білген ұл
2.
Топ Жақсы болса жолдасын
3.
Топ білекті бірді,білімді мыңды жығады.
Оқушылар өз ойларын ортаға салады.
Қорыта   келгенде,   бастауыш   сыныптың   қай   пәнінде   болсын   оқушылардың   танымдық   шығармашылық
қабілетін дамыта оқыту олардың сабаққа деген қызығушылығын оятып, ойын, ынтасын, дамыта түседі. Мұғалім өз
сабағын шығармашылықпен өткізе алса, өзінің білімін  сарқып жұмсаса, үнемі ізденіс үстінде болса, шәкірттерді
анасындай аймалап жүрек жылуын бәріне бірдей шаша білудің қортындысы – бағбанның жақсы ағаштан жиған
сапалы   жемісі   іспеттес.  Бүгінгі   күннің   мұғалімі   –  шығармашылық   адамы.   Ол  қанша  ізденсе,   болашақ   ұрпаққа
соншалықты сапалы білім бермек. Ендеше мұғалім күш – қуатын, көңіл – күйін әрдайым жоғары көтере білсе, сонда
сабақ беру сапасы арта түсіп, еңбегі жанады.
112

ОҚО, Сайрам ауданы, №3 Хамза атындағы жалпы
орта мектебі ағылшын тілі пәні мұғалімі Шахназа Юлдашева
The theme: «Have fun! »
The aim of lesson:  
Practical: to review the grammar: Present Perfect Simple;
Educational: present new words on the theme; teach to express student’s opinions;
Upbringing: develop memory and attention; educate the feeling of love to the country, customs and traditions; 
The type of the lesson: mixed.
Method: explanation, answering the question.
Connection with other subjects: Kazakh, Uzbek, 
Equipment: an interactive board.
The procedure of the lesson.
Organization moment:
Good morning, my pupils! How are you? Who is on duty today? Who is absent today? What is the date and day today? What season 
is it now? All right, let's get down to work. Today, pupils, we have unusual lesson. 
Before beginning our lesson I want to know about your mood. I have the pictures of 4 faces. They are “Fine”, “Good”, “Bad” and 
“So-So”. If your mood is fine, draw “Fine” if your mood is good, draw “Good”. If your mood is bad, draw “Bad”, if your mood is so-
so, draw “So-So’.
Warm-up.
All pupils come to the blackboard. Make a circle. I will say the word and the next pupil will to continue the last letter of the word 
must make up a word. E.g.  World – doll – lamp - paper……so on. If you cannot answer, you will leave the game. 
                                   
Asking home task:
Present Perfect Simple
Have / has + Past Participle (V3)
The Present   Perfect   shows   a connection   between past time and
present  
Time. The exact time of the verb action is not important. We are
interested in the effect of an event on the present.
 The game “Typhoon”
I have been…
I have done…
I have eaten…
  Introducing the new theme
New words
Relief -   жеңілдету
Service -    қызмет ету
Lie -  өтірік
Hilarious -  күлкілі
to raise  -  көтерілу
The power of humor.
An old saying goes “Laughter is the best medicine”, and doctors have found that it’s really true.  They don’t know why, but laughter 
is good for our heart, our blood circulation, and our immune system. So, the next time you’re feeling stressed about your school 
work, you know what you have to do: try to laugh a lot, develop a sense of humors and watch funny films.
Fastening of the lesson. 
Mark the statements T (true) or F (false).               
Doctors think that laughing has no effect on health.                                                                      
Red Nose Day is celebrated in England every spring.       
People have celebrated Red Nose Day for more than 40 years.  
Comic Relief collects money to help poor people.
Some people in England have put big red noses on the fronts of cars and houses.
I love music, I listen to it all the time. I listen to it   when I’m sad and unhappy. 
Let`s  listen to music by Bob Marley  “Don’t worry, be happy” 
 Evaluation of the students’ work, giving marks.
Home task: writing funny story
«It happened to me…» 
Conclusion of the lesson: Lesson is over. Bye-bye
113

Сайрам ауданы №3 Хамза атындағы жалпы орта мектеп
Юлдашова Клара Задибековна 
Өзбек тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
I . Мавзу:    Ў.Ҳошимовнинг “Дунёнинг ишлари” асари асосида  якунловчи  машғулот.
II.  Мақсад:   Ў.Ҳошимовнинг асари юзасидан олган  маълумотларни  умумлаштириш, асар тимсолига 
                      тавсиф бериш орқали тўғри хулосалар чиқариш, оғзаки ва ёзма фикрлаш қобилиятларини   ривож-
                      лантириш.
Тарбиявий мақсади:  Меҳрибон  мунис оналаримизни олқишлаш, уларни эъзозлаш ва ҳурматлаш.
Ҳаётга боғлаш:    Шукронали, меҳр - оқибатли бўлиш.
III. Дарс тури:    Умумлаштирувчи  дарс.
IV.  Дарс жиҳози:  Ёзувчи портрети, расмлари, буклетлар, 
                                 асардан намуналар тех. востиаси.
Дарснинг шиори:  Ҳар доим бўлсин Онам!
V.  Дарснинг бориши:
                        1.  Ташкилий қисм ўтилади.
                        2.  Саломлашиш ва давоматни аниқлаш.
                        3.  “Мен хурсандман” машқини ўтказиш
                        4. “Ха” , “Йўқ” ўйини
                        5. Қўшиқ. “Онажон”
                        6. Уй вазифасини сўраш.
     Ў.Ҳошимовнинг “Дунёнинг ишлари” қиссасидан берилган  “Оҳ, ойдин  кечалар”  ва  “Гилам пайпоқ” ҳикоялари  
“Онажоним ою-қуёшим”    мавзусида эссе ёзиб келиш.
    (Экранда Ў.Ҳошимов портрети, онасининг расмлари кўрсатилади.)   
     Ўқувчиларнинг ёзиб келган ишларини ўқийди.
     Ўқитувчи:  Азиз ўқувчилар, биз баҳор фаслининг илк кунлариди қандай  байрамни  нишонладик?
13.
Оналар байрамини, 
Ўқитувчи:  Жуда тўғри. 
     Бугунги дарсимиз ҳам ўша меҳрибон мунис онажонларимизга  
    бағишланади.
    Кулган чоғда гулларни ҳам кулдирган.
    Йиғлаганда ёши дарё тўлдирган
    Ҳар қандайин бўлмаганни бўлдирган,
    Онадир ул, онадир ул, онадир.
   Ўқитувчи: Қани болалар, сиз оналаримиз тўғрисида шеърлар биласиз-
   ми.  Шеърларни ёдлайди.
  “Ҳа ”, “Йўқ”  ўйинини ўйнаймиз.  Экранда кўриниб туради.
  1. Ў.Ҳошимов 1941 йилда туғилган.                                 “Ҳа”
  2. Ў.Ҳошимовнинг биринчи китоби                                 “Йўқ”
  3. 1961 йилда   чоп этилган.                                               “Йўқ”
  4. “Дунёнинг ишлари” роман                                             “Ха”
  5.  Она меҳрибон инсон.                                                     “Ха”
  6. Сиз онангизга ўхшайсиз.                                                “Ха”
  7. Жаннат оналар оёғи остидадур                                      “Ха”
  8. Онангизни ранжитасиз.                                                  “Ҳа”
 Оналар ҳақида монолог ўқиш
 “Тийрон кўзлар”
 Она муқаддас! Она азиз ва мўътабар сиймо! Она улуғлик, донолик тимсоли. Она хаёт чашмаси, ана шу чашмадан 
фарзандлар бутун эзгуликни, олижанобликни  шимириб ўз чанқоғини қондиради.
   Донолар оналар ҳақида
 - Она табиий тарбиячидир.
 - Она муҳаббатни зинҳор қаримас.
 - Болага ҳам она керак.
 - Бобога ҳам она керак.
 - Боланинг бармоғи оғриса
 - Онанинг юраги оғрийди.
 - Дунёда шундай улуғ зот борки
 - Биз ундан доимо қарздормиз.
 - Бу зот онадир.
Бошни фидо айла ато қошиға,
Жисмни қил садқа ано бошиға.
Тунни кунга айлагани нур фош, 
Бирисин ой айла, бирини қуёш.
Ўқитувчи: Хўш болалар бу шеър кимнинг шеъри?
Алишер Навоийнинг шеъри.
Ўқувчилар шоир ҳақида маълумот беради, унинг рубоийларидан ёдлаб беради. 
А. Навоийнинг шуғулланган соҳаларини санаб беради.
- А. Навоий – шоир ва хамсанавис.
- А. Навоий - адабиётшунос
114

- А. Навоий - тил назоратчиси
- А. Навоий – рассом
Ўқувчилар “Алишернинг онаси” шеърини ёдлашади.
Оналаримизни ҳурмат қилиш ҳар бир фарзанднинг бурчидир.
Саҳна кўриниши.
“Онамни қаердан топаман.”
 “Она ва қиз”.
Ўқитувчи:  Дунёда  пурмаъно бир сўз бор, мен ундан ортиқ ва ёқимлироқ сўзни билмайман. “Бу ота-онанга раҳмат”  
деган ёқимли сўздир. Мен ўйлайман сиз ҳар доим шу ёқимли сўз эгаси бўласиз, албатта.
Ўқувчи шеър ёдлайди.
Мен фарзандман, умрим борича,                                                    
 Ҳасса бўлай таянмоқ бўлсанг,                                                
 Кексайдим деб, койинма сира,                                                            
Девор бўлай суянмоқ бўлсанг.
“Она қабри” монологи. ИСМИХОН.
Қўшиқ. “Ғаниматим онажон” Ш . КАЮМОВ.
Бизга  маълумки,  ёзувчи Ў.Ҳошимов ҳам  “Дунёнинг ишлари”  қиссасида ана шундай оналар ҳақида ёзган.
Ўқитувчи: “Тўплаштириш” машқи  асосида оналарга ҳос ҳислатларни  
                     изоҳлаш.
VI.   Мавзуни мустаҳкамлаш.
Ўқитувчи:
Болажонларимиз бахтига онажонларимиз  соғ-омон бўлсин. Гулгун чеҳрасидан табассум аримасин. Юртимизда тинчлик 
бўлсин. Уйимизда ғам бўлмасин, киприкларида нам бўлмасин. Осмонимиз чароғон, бошларингиз омон, йўлларингиз равон 
бўлсин.
Болалар сиз нимани истайсиз?
Ҳар доим бўлсин қуёш,
Ҳар доим бўлсин осмон,
Ҳар доим булсин онам,
Ҳар доим бўлай мен.
VII. Ўқувчиларни баҳолаш ва баҳоларни изоҳлаш.
VIII.  Уйга вазифа:  Иншо ёзиш.  “Ҳар доим бўлсин онам”.
 IX.  Якунлаш:
    Бугунги дарсимизда қатнашганингиз учун  раҳмат.  Ҳар доим онангизнинг бағрида шод ҳуррам яшаб мустақил 
Қозоғистоннинг севимли ўғил қизлари  бўлинг! Хайр.
115
     Она 
     Устоз
Муқадда
с
Меҳрибон
    Бағри    
 
     кенг
   Улуғ
  Сабрли
    Камтар
 Самимий
Меҳнатка
ш

Сайрам ауданы №3 Хамза атындағы жалпы орта мектебі
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі  Гулчехра Юнусова 
Cабақтың тақырыбы: Етістік
Мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларға етістік туралы түсінік беріп, сөйлем ішінен етістіктерді табу, басқа сөзбен 
байланысын сұрақ қою арқылы табуға үйрету.
2. Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, ой—өрісін өсіру мақсатында түрлі технологиялардан пайдалану.
3. Тәрбиелік: Адамгершілікке, үлкенді сыйлауға, отансүйгіштікке, тапқырлыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жарыс сабақ “Білімділер” тобы және “Талаптылар” тобы
Сабақ әдісі: Ой-қозғау, сұрақ-жауап
Сабақтың көрнекілігі: Сөзжұмбақ, интерактив тақта
Сабақтың пәнаралық байланысы: қазақ тілі, өзбек тілі, математика
Сабақтың барысы:
 І. Ұйымдастыру:

Оқушылармен сәлемдесу.

Түгелдеу.

Сабаққа дайындықтарын тексеру.
Психологиялық дайындық .
Достық шеңбері. «Қар атысу» ойыны арқылы қыс мезгілінің ерекшелігіне тоқталу.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
•
Сөз таптары дегеніміз не?
•
Қазақ тілінде неше сөз таптары бар?
•
Затесім дегеніміз не?
•
Сын есім дегеніміз не?
•
Сан есім дегеніміз не?
ІІІ. Жаңа сабақ:  Жаңа тақырыпты математикалық сандармен ашайық
Жаңа сабақ: ЕТІСТІК 
Заттың қимылын, іс-әрекеті мен амалын білдіретін сөз табын етістік деп
атаймыз. Етістік не істеді? Не қылды? деген сұрақтарға жауап береді.
Мысалы:  
1. Балалар мектепке келді. 2. Асан досына барды.
Тұлғасына қарай етістіктер негізгі және туынды болып бөлінеді.
Етістіктер құрамына қарай дара және күрделі болып бөлінеді.
Мағынасына қарай салт және сабақты етістік болып бөлінеді.
Іс әрекеттің жүзеге асу-аспауына қарай болымды және болымсыз етістік
болып бөлінеді.
14. Сөздікпен жұмыс:
Отырды – утирди
Тұрды – турди
Жазды – езди
Келе жатыр – келаяпти
Жүрді – юрди 
15. Сөзжұмбақ:
Егер сөзжұмбақты  дұрыс  шешсең көрсетілген  ерекше торкөзде
«Етістік» сөзі  шығады.
  
1. Ағаш  түрі (емен) 
2. Әкеңнің  әкесі кім  болады ? (ата) 
3. Ұлттық  әшекей  бұйым. (білезік) 
4. Қалыңдықтың  бас  киімі (сәукеле) 
5. Пән  аты. (тарих) 
6. Көрнекті  ақын . (Ілияс)                                                                               
7.
Есікті  ашатын  құрал . (кілт)
116

16. Тапсырма:
Көп нүктенің орнына не істеді? сұрағына жауап беретін сөздерді қойып жазу.
Түнде жаңбыр ...
Үзілісте балалар далаға ...
Сыныпта он оқушы ...
Бақшада қарбыз, қауын, сәбіз ...
17. Адасқан сөздерді орнына қойып жазу:
18. Пысықтау: Заттың қимылын, іс-әрекеті мен амалын білдіретін сөз табын етістік деп атаймыз. 
Кітаппен жұмыс жүргізу мақсатында жаттығу жұмыстарын орындау. Сөйлемдерден етістіктерді тауып, түрлеріне талдау.
19. Оқушыларды бағалау:  Оқушылардың сабаққа қатысуына, белсенділігіне қарап бағалау.
20. Үйге тапсырма беру.
* * * * * * *
Батыс Қазақстан облысы Орал қаласы 
№ 38  «Жазира» бөбекжайы МКҚК тәрбиешісі 
Салиева Лаззат Саматовна 
   Білім беру  саласы: Таным, қатынас, әлеуметтік орта, шығармашылық, денсаулық  
Ұйымдастырылған  оқу іс  әрекетінің түрі: қалдық материалдармен жұмыс.                          
 Тақырыбы: «Қағаз майлықтарға арналған  стақандар».                                               
Мақсаты:    а)білімділік: қалдық материалдармен жұмыс жасауға үйрету. 
 ә)дамытушылық: балалардың ой қиялын дамыту.                                                                                             
б)тәрбиелілік: ұқыпты жұмыс жасай білуге тәрбиелеу.                                                     
Қажетті құрал  жабдықтар: йогурт құтысы, ермексаз,  әртүрлі дәндер, моншақтар, сүлгі, үлгілер.                                             
Билингвалды компонент: мейрамхана – ресторан  -a restaurant, аспазшы – повар -chef, даяшы – официант - waiter, стакан – 
стакан – glass,  қағаз майлық – салфетка- napkin .    
Іс әрекет кезеңдері 
Тәрбиешінің басқару әрекеті 
Балалардың іс әрекеті
                            
Мотивациялық 
қозғаушылық
Шаттық шеңбері: 
Армысың, алтын күн!                                                         
Армысың, көк аспан!                                            Армысың, жер
ана!                                                    Армысың, достарым! 
                Здравствуй солнце золотое!                         
                Здравствуй небо голубое!                               
                Здравствуй матушка земля!                                         
                Вот и мы твои друзья!   
Good morning gold sun!                                   Good morning blue
sky!                                                   Good morning mother 
ground!                                                Goo morning my friends! 
-Балалар, көңіл күйлерің қалай, жақсы ма? 
-Қазір жылдың қай мезгілі? 
-Көктемде ауа райы қандай болады?
-Көктем мезгілінің неше айы бар? 
-Ай аттарын айтып беріңдерші? 
Шеңберде тұрып, өлең 
жолдарын қайталап, қимылдар
жасайды. 
Көңіл күйіміз жақсы. Қазір 
жылдың көктем мезгілі 
Көктем весна 
Көктемде ауа райы жылы 
болады. 
Көктем мезгілінің үш айы 
бар.Олар: Наурыз, сәуір, 
мамыр.март, апрель, май. 
117

                                       
Ұйымдастырушылық 
ізденушілік
-Балалар, енді бәріміз экранға назар аударайық. Экраннан 
нені көріп тұрсыңдар? Бұл мейрамхана.                                   
Билингвалды компонент: мейрамхана- ресторан -  a restorant   
-Балалар, қалай ойлайсыңдар, мейрамханаға кімдер барады?   
-Мейрамхана қандай отырыс орны?                      
-Мейрамханада кімдер жұмыс жасайды?                   -Балалар, 
мейрамханада тыныштық сақтап, тәртіпті болып жүруіміз 
керек.                         -Олай болса балалар, бәріміз 
мейрамханаға саяхатқа барайық.                                                  
-Біздер балабақшаға жақын маңдағы мейрамханаға барамыз.  
-Балалар, қазір жылдың қай мезгілі еді? 
 -Далада ауа райы қандай?                                -Олай болса 
бәріміз біріміздің артынан біріміз тұрып жүрейік.                     
-Балалар, міне біздер «Арман» мейрамханасына келдік.           
(Есік алдынан даяшы күтіп алады.)                                       
-Сәлеметсіздер ме, балалар! Сіздер  қайдан келе 
жатырсыңдар?  Келе жатқан балабақшаларың қалай аталады? 
Жарайсыңдар! Қош келдіңдер! Мен даяшымын. Осы 
мейрамханада даяшы болып жұмыс жасаймын. Балалар, 
даяшының қандай жұмыспен айналысатынын білесіңдер ме? 
Өте жақсы. Біздің мейрамханамыз өте үлкен, әдемі.  
Мейрамханаға  адамдар  дем алуға, тамақтануға келеді.           
-Балалар, сендерге менің тапсырмам бар.       Слайдпен 
жұмыс. 
-Даяшы апай, сіздің бізге дайындаған тағы тапсырмаңыз бар 
ма? Олай болса келесі тапсырмаға дейін бойымызды сергітіп 
алайық. 
Сергіту жаттығуы. «Музыкалық ойын»
Менің қолым тамаша 
Менің қолым тамаша көршімдікі жақсы! 
Бірігіп билейміз, тра та та
Көңілді билейміз, аты лавата 
                           
Экраннан мейрамхананы көріп
тұрмыз.  
Қайталап айтады. 
Мейрамханаға үлкен адамдар 
барады. 
Мейрамхана демалыс орны 
Мейрамханада  аспазшы, ыдыс
жуушы, даяшы жұмыс 
жасайды. 
Қазір жылдың көктем мезгілі 
Далада күн жылы 
Балалар саппен саяхатқа 
шығады  
Үш тілде амандасады. Біздер 
балабақшадан келе жатырмыз. 
Біздің балабақшамыз 
«Жазира» деп атаалады. 
Слайдтағы тапсырмаларды 
орындайды. 
Сергіту сәті өлеңінің  
жолдарына сай қимылдар 
жасайды. 
-Балалар, даяшы апай бізге тапсырма дайындап қойыпты.  
Кәнекей, бәріміз даяшы апайдың тапсырмасын мұқият 
тыңдайық.
Даяшы апай: Мен мейрамханада үстелге ыдыстарды реттеп, 
әдемілеп орын орындарына қойып шықтым. Енді міне мына 
қағаз майлықтарды салып жинап қоятын әдемі стакандарым 
жоқ. Балалар, маған қағаз майлық салуға әдемі стакандар 
жасап бересіндер ме?  
-Балалар, даяшы апайға қағаз майлық  салуға  әдемі стакандар
жасап береміз бе? 
-Олай болса, бәріміз үстелге жақындап орындықтарға отыра 
қояйық. 
Балалар шығармашылық жұмыста қалдық материалдардан 
стаканды әдемілеп әшекейлейді.
Ермексазды саусақ арасына салып жұмсартып, алақан 
арасына салып домалақтайды және алақанды үйкеу арқылы 
ермексазды созып жасайды. Созылған ермексазды  стаканға 
айналдырып  жапсырып, ермексаздың үстіне әдемі 
моншақтарды, жұлдызшаларды жапсырып, әшекейлейді. 
Жұмыстарын аяқтаған соң қолдарын сүлгімен сүртіп, 
стаканды мейрамхана үстеліне апарып, қағаз майлықтардан 
түтікше жасап стаканға салып қояды. 
-Мінекей даяшы апай  сізге менің балаларымның жасаған 
стакандары ұнады ма?  
-Ұнады. Маған стакандарды безендіріп, майлық қағаздарды 
салып қоюға көмектескендеріңіз үшін көп рахмет. Біздің  
мейрамхананың аспаз апайларының пісірген тәтті 
тоқаштарын бергім келеді. 
-Рахмет Даяшы апай, біздің балабақшаға қайтатын 
уақытымыз болды. Бізді жақсы қарсылағаныңыз үшін көп 
рахмет.  Қош сау болыныз. Досвиданье. Гуд бай! 
Балалар тапсырманы мұқият 
тыңдайды. 
Жасап береміз.
Балалар үстелге жақындап 
орындарына отырады.
Берілген тапсырманы үлгіге 
қарап орындайды. 
Стакандарды безендіріп, 
әшекейлеп болған соң, қағаз 
майлықтарды түтікше жасап 
стакандарға әдемілеп салады. 
118

       Рефлексивтік 
түзетушілік
Қорытындылау. 
-Балалар, сендерге саяхатымыз ұнады ма?
-Біз саяхатқа қайда бардық? 
-Мейрамханада кімдер жұмыс жасайды? 
-Даяшы апаймен бірге  қандай тапсырмалар орындадық? 
-Өздеріңе әшекейлеген стакандарың ұнады ма? 
Билингвалды компонент:  көктем- весна-spring , наурыз- 
март-match , мамыр –май-may , мейрамхана- ресторан –a 
restaurant, аспазшы –повар-chef , стакан- стакан-glass , қағаз 
майлық салфетка-napkin. 
-Жарайсыңдар балалар! 
-Осымен оқу іс әрекетіміз аяқталды. Қонақтармен 
қоштасамыз. 
Ұнады. 
Біз саяхатқа мейрамханаға 
бардық. Балалардың жауабы. 
Ұнады. 
Қайталап айтады. 
Балалар мадақталады 
 Қонақтармен қоштасады. 
                                              
Күтілетін нәтиже: 
Біледі: балалар қалдық материалдармен жұмыс жасауды. 
Игереді: қалдық заттармен жұмыс жасаудың әдіс тәсілдерін;
Меңгереді: ермексазбен, дәндермен, моншақтармен ұқыпты жұмыс жасауды.     
* * * * * * *
БҚО Орал қаласы №38 «Жазира» бөбекжайының 
   тәрбиешісі -жас маман Жұқатай Дана Зайдоллақызы     
Тақырыбы:  Алма ағашы гүлдеді
Тәрбиешінің жеке басының жас жанға ететін ықпал оқулықтармен де,жақсы әдет-ғұрыпты құлаққа
сіңіретін уағызбен де, жазалау және мадақтау жүйесімен де, ауыстыруға көнбейтін тәрбиелеушілік
күшке ие.   К.Д.Ушенский
 Мен үшін тәрбиеленушілердің күнделікті оқу-тәрбие жұмысын, демалыс уақытын ұйымдастырады.
Ал бөбекжай мен балабақша тәрбиесі мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелейді, мектепке
даярлайды , отбасына көмектеседі. Балалардың жақын дос болуы керек, ал еркелетуге сақтықпен
қараған жөн.
«Болашақ» ортаңғы тобының ашық  ұйымдастырылған оқу  іс-әрекеттің технологиялық картасы
Тәрбиеші: Жұқатай Д.З
Күні:14.04.2016 ж.
Білім беру салалары:  Шығармашылық.
Бөлімдері:  Сурет салу.
  Тақырыбы:  Алма ағашы гүлдеді
Мақсаты : 
Білімділік: Балаларды көктем мезгілінде әртүрі бақта өсетін ағаштар туралы мағұлмат беру; Көктем келбетін бақылаудағы
түсініктерін кеңейту;
Дамытушылық:  Қылқаламмен   сурет   салуда   балалардың   қызығушылығын   арттыру,   ойлау   қабілетін   дамыту,   ой-өрісін
кеңейту   шығармашылық   қабілетіін   өтістету,   сурет   салуға   икемділік   дағдыларын   қалыптастыру   ,бояу   түстерін
таңдап,алмастыра қолдануға машықтандыру;
Тәрбиелік: Табиғатты сүйуге тәрбиелеуге, аялауға, қорғай білуге тәрбиелеу;
Алдын-ала жүргізілетін жұмыстар:  Алма бағы  туралы әңгімелесу.
Әдіс-тәсілдер:  Көрсету,түсіндіру, сұрақ-жауап,
Қажетті көрнекті құралдар:  Сурет дәптер,гуашь бояуы, қылқалам, су, сүлгі,  үлгі суреттер;
Қостілдік   компонент   :  
 Алма   –   яблоко-apple,көктем-весна-spring,   күн-солнце-sun   (сун),   сары-желтый-
yellow[уеллоу],көгілдір-гольубой-golyuby, жасыл-зеленый-green(грен), қоңыр-коричвенный-broun(браун),
Іс-әрекет 
Кезеңдері
Тәрбиешінің іс-әрекеті
Балалардың іс-әрекеті
Себепті
қызығушылығын
ояту кезеңдері
Амандасу  үш тілде жүргізіледі.
Қуанамын мен де!
Қуанасын сен де!
Қуанайық бәріміз,
Арайлап атқан күнге!
-Добрый утро, всем нам,
Добрый утро всем гостям.
-Good moornin,  Good morning
 Good morning to you
 Good moornin, Good morning
 I am glad to see you.
Балалар   үш
  тілде
амандасады.
Ұйымдастырушылық
-Балалар   мен   сендерге   өлең   оқып   берейін.   Сендер   тауып
-өлеңді мұқият тыңдап  
119

ізденіс кезеңі
беріңдер. 
     -Көктем қандай көңілді,
 Күміс жаңбыр төгілді.
 Мөлдір аспан ашылды,
 Күн пердесі сөгілді.
-Көктем айында ауа райында қандай құбылыстар болады?
-Балалар   бүгінгі   оқу   іс-әрекетіміз   де   көктем   мезгілімен
байланысты. 
-Айтыңдаршы ағашта не өседі?
-Дұрыс.  Жемістер бақшада яғни ағашта, ал көкөністер бақта 
өседі. Жемістер мен көкөністерді қарайтын адамды бағбан 
дейміз.
Жемістерге: алма, алмұрт, жүзім, шабдалы, өрік, шие.
Ғажайып сәт:
(кенттен жаңбыр сылдыры естіледі) 
-Балалар күн күркіреп жаңбыр жауайын деп тұр қолымызға
қолшатыр алып Бағбан атаға қонаққа барайық. 
(Кенеттен алдарынан Бағбан ата шығады)
-Сәлеметсіздерме, балалар!
-Балалар сіздер қайдан келе жатырсыңдар?
-Сәлеметсіз   бе,   біздер   сізге   көмек   сұрауға   келдік,бізге
көмектесесіз бе?
-Бағбан ата: ия көмектесемін, сендерге қандай көмек керек?
-   Біздерге   алма   ағашының     қалай   өсіп,   қалай   гүлдейтінін
білгіміз келеді.
-Ағаштардың құрылысын білесіздерме?
- Балалар, мына алма ағашына назар аударайықшы. Қанадай
әдемі   көрініс?!  Алма   ағашында   тек   аппақ   гүлдер  өсіп  тұр.
Сендер білесіңдер ме, осы гүлдерден алма түйіндейді. Ол жаз
бойы күнсанап өсіп, үлкейе береді де, күзге қарай пісіп, дәмі
тіл үйіретін алма болады.
(слайдпен ағаштың өсуін көрсету.)
Бағбан:-Балалар   сендерге   әзірлеген   тапсырмам   бар,   соны
топтарына апарып апайларыңмен бірге орындайсыздар.
-Ендеше мен сіздерге жинап қойған алмаларым бар соны да
беріп жіберейін.
-Балалар кәнекей қол шатырымызды қолымызға алып топқа
қайтайық. Бағбан атамен қоштасайық.
-Балалар біздер кімге қонаққа бардық?
-Бағбан ата бізге нені таныстырды?
-Ендеше   балалар   біздер   Бағбан   атаның   беріп   жіберген
тапсырмасын орындайық.
-Бәріміз шығармашылық  орталыққа орналасайық.
-балалар алдарыңызда гуашь бояуы, қылқалам,су, сүлгі, сурет
салуға дайынбыз.
Сурет салу әдісіне түсінік.  Бірінші күнді бояймыз.
-күнді қандай түспен бояймыз?
-аспанның түсі қандай болады?
-ендеше бәріміз көгілдір түсті алып бояймыз.
-енді балалар көктем мезгілінде жердің түсі қандай болады?
-ендеше бәріміз жердің бетін бояймыз.
-балалар ағаштың бұтағын қандай түске бояймыз.
Ағаштың діні, бұтақтары, гүлдерін саламыз, діңі жоғарыдан
төмен   қарай   жіңішкереді,   сондықтан   діңінің   төмен   жағын
қоңыр   қою   бояумен   бояймыз.-кәне   қоңыр   түсті   үш   тілде
айтайық.
-көктем мезгілінде ағашқа не шығады.
-жапырақтын түсі қандай болады?
-Енді жасыл түсті үш тілде айтайық.
  Қылқаламды бастыру тәсілі арқылы гүлдерін ашық қызыл
түспен саламыз.
-Балалар неше ағаш бояп жатырмыз?
-Балалар ағаштардың ішіндегі ең биік нешінші ағаш?
-Енді   қылқаламды   жуып   аламыз,суын   құрғатып,   келесі
жағымен өзімізге қаратып алып, нүкте салу арқылы ағашты
гүлмен безендіреміз.
-нүкте   қою   арқылы   арақашықтары   алшақ   болып,әр   ағашқа
салып шығамыз.
жылдың көктем мезгілі 
екенін табады.
-күн жылынып, құстар 
жылы жақтан ұшып 
келеді,жаңбыр 
жауады,ағаштар бүршік 
жарады.
Балалардың жауабы.
-Бағбан.
-Сәлеметсізбе,
-балабақшадан.
-Бағбан атаға
-Алма ағашының 
гүлденуін көріп-білгіміз 
келеді.
Балалар слайдтан көріп 
тамашалайды.
Бағбан атаға бардық
Тапсырмалар орындадық
Балалар  қуана 
жұмыстарына  кірісті
-сары-желтый- yellow
-көгілдір-гольубой-
-көктем мезгілінде жердің 
түсі жасыл болады.
-жасыл-зеленый
-ағаштың бұтағын қоңыр 
түспен бояймыз
-қоңыр-коричевенный-
-жапырақ
-жапырақтың түсі жасыл 
болады.
-жасыл-зеленый-
-үш ағаш бояп жатырмыз.
-екінші
Саусақ жаттығуын 
орындайды.
Жұмысын жалғастырады.
Жұмыстарын аяқтайды.
120

Саусақ жаттығуы
Ұшты-ұшты көбелек,
 Би биледі дөңгелеп.
Гүлін көріп алманың,
 Ағашқа қонды көбелек.
-балалар   сары   нүктенін   айналасына   гүлдің   жапырақтарын
қызғылт түспен ағаш гүлдерін салып шығамыз.
-балалар  шығармашылық жұмысымызды  аяқтадық,  
қолымызды сүлгімен сүртеміз.
Рефлексиялық-
түзетушілік
-Балалар бүгін біздер кімге қонаққа бардық.
-Бағбан ата бізге нені түсіндірді?
Ойын Ғажайып дорба.Ойын мақсаты: Дорбадағы  жемістерді 
сипап –сезіну арқылы қандай жеміс екенін айыра білу 
дағдысын қалыптастыру.
Ойын шарты: Балалар дорбадағы жемістерді сыртынан сипау 
арқылы оның қандай жеміс екенін және пішінін айтады.
Монтессорий әдістемесі.
Мақсаты: алманың иісін сезіне білуге, оны басқа жемістен 
ажырата білуге үйрету.
Менім қолымдағы не?
-Алманың түсі, пішіні қандай? Ал енді осы алманы екіге 
бөлейік.
Сыртында қабығы, ішінде өзегі және дәні бар екен.
Алманы кесіп беремін.
-Иіскеп көріңдерші, қандай екен?
-Ал енді апельсинді иіскеп көрейік. Айырмашылығы бар ма?
-Алманың дәмі қандай?
Балалар, алмадан тосап,шырын, компот және түрлі пирогтар 
жасауға болады. Өйткені алма дәрумендерге  бай  жеміс.
Балалар алманың қалай пайда  болуын  және пайдасы туралы 
білдік.
-Балалар бүгінгі оқу іс-әрекетінде ненін суретін салдық?
-Балалар   біздер   ағашты   сындырмаумыз   керек,   оларға   су
құйып, күтіп баптауымыз керек.
-балалар бүгінгі оқу іс-әрекетіне өте жақсы қатыстыңыздар!
-Балаларды мадақтау.
-Ендеше келген қонақтармен қоштасайық.
-Бағбан атаға.
-алма
 
ағашының
гүлденуін.
-алма   ағашының   суретін
салдық.
«ҒАЖАЙЫП   ДОРБА»
ойынына
қызығушылықпен
қатысады.
Монтисорий
 әдісмен
жұмыстанады.
-Алма.
-дөңгелек
Тәтті иісі бар.
-Апельсин қышқыл.
-Алма ағашын салдық.
Балалар
 
қуанады.
Қоштасады.
Нені     біледі:  көктем   мезгілінің   ерекшеліктері   туралы   және   қылқыламды   дұрыс   ұстап,   бояу   түстерін   ажыратып,   алма
ағашының гүлдерін сала біледі.
Игерді:    сурет  салудың сүйкей жағу және бастыру сияқты негізгі тәсілдерін игерді. Ағаш діңін қылқаламмен бастыра
сызуды және жапырақтары мен алмаларын әдемі етіп бояуды.
Меңгерді: Бақшадағы ағаштардың көрінісін сала білуді. Ойын арқылы сипап сезу дағдысын меңгерді.
* * * * * * * *
Южно-Казахстанская область, Сайрамский район, с. Аксукент. 
Общая средняя школа №5 имена М.Горького Аксукент Беглярова Бибайша Туреевна.
 Учитель начальных классов І категория
Математика.

жүктеу/скачать 10,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: