Жумагулова айша алгабековна
жүктеу/скачать 1,47 Mb. Pdf көрінісі
|
| жазып қалу», «арам қату», «жантәсілім ету», «қырылу», «бақилық болу»,
«жоғалу»; 3) теріс эмоционалды күйді білдіретін етістіктер: а) теріс эмоционалды күйге әкелетін етістіктер: «арандату», «дүрліктіру», «ашуландыру», «қорқыту», «сес көрсету», «азаптау», «ашындыру», «ұрысу», «жүйкесіне тию», «шамына тию», «намысына тию», «маза бермеу», «тынышын алу», «кедергі келтіру», «әшкерелеу», «күйіндіру», «зәбір көрсету», «қинау», «жәбірлеу»; ә) субъектінің агрессивті, теріс эмоционалды күйін білдіретін етістіктер: «зығыры қайнау», «ашулану», «қаны басына шабу», «дірілдеу», «қызғану», «еліру», «үрейлену», «абыржу», «мазасыздану», «тынышсыздану», «қажу», «сарылу», «үмітін үзу», «қиналу», «жүрегі шайылу», «үрейі ұшу», «шошу», «төбе шашы тік тұру», «жүрегі қарс айырылу», «бұлқан-талқан болу», «шашын жұлу», «долдану»; 4) агрессивті тұлғааралық қатынастарды білдіретін етістіктер: «қызғану», «жек көру», «төмендету», «менсінбеу», «ушығу», «көзге ілмеу», «сатып кету», «тақырға отырғызу», «сан соқтыру», «жымқыру», «ұстап беру», «орға 56 жығу», «жер сипап қалу», «сансырату», «ізін суыту», «тайып тұру», «тонап кету», «ұрлап кету», «лақтыру», «өш алу», «кек алу», «адам ұрлау»; 5) тілдік агрессияны білдіретін етістіктер: «кемсіту», «боқтау», «ұрысу», «тіл тигізу», «ренжіту», «сыбап салу», «сес көрсету», «қоқан-лоқы көрсету», «бопсалау», «қорқыту», «аузын жабу», «мәжбүрлеу», «бұйыру», «талап ету», «сөгу», «ұялту», «кінәлау», «айыптау», «бетке басу», «күлу», «мазақ ету», «келеке қылу», «келемеждеу», «мысқылдау», «ызаландыру», «арыз айту», «күңкілдеу», «міңгірлеу», «бұртыңдау», «шағымдану», «жала жабу», «наразылық білдіру», «қарсы келу», «қарсы сөйлеу», «ұрысу», «жанжалдасу», «дауласу», «қасарысу», «салғыласу», «бажылдасу», «дауыс көтеру», «айқайлау»; 6) заңмен жауапқа тартуды білдіретін етістіктер: «үй қамаққа алу», «құрыққа түсіру», «түрмеге тоғыту», «қамауда ұстау», «сотты болу», «қолға түсу», «тергеу жүргізу», «істі болу», «тінту», «тәркілеу», «жауапқа тарту», «қызметтік тексеріс», «айып тағу», «сотқа дейін тергеу», «сот алды тергеу», «үкім шығару», «жедел іздестіру». Жоғарыда берілген етістіктермен қатар жиі қолданылатын зат есімдер мен сын есімдердің лексика-семантикалық талдауы 4 негізгі тақырыптық топты анықтауға мүмкіндік берді: 1) жағымсыз ақпараттардағы агрессорды білдіретін тілдік бірліктер: «қаскөй», «қаскүнем», «қарақшы», «қаныпезер», «қанішер», «қылмыскер», «айуан», «арамза», «қылмыстық топ», «әккі», «ұры», «құбыжық», «жауыз», «зұлым», «сұмырай», «педофил», «оңбаған», «кісі өлтіруші», «киллер», «азаптаушы», «алаяқ», «күдікті», «кінәлі тарап», «айыпталушы тарап»; 2) агрессия нәтижесі мен агрессивті эмоционалды күйді білдіретін тілдік бірліктер: «өлім», «жаназа», «қан», «мәйіт», «мүрде», «өлі денесі», «сүйек», «зақым», «жарақат», «тыртық», «соққы», «жара», «қылмыс», «құрбан», «апат», «зұлымдық», «депрессия», «стресс», «ашу», «ыза», «қаһар», «қорқыныш», «үрей», «азап», «зәбір», «қорлық», «арсыздық», «бассыздық», «шабуыл», «шиеленіс», «тәртіпсіздік», «көтеріліс», «адам шығыны», «толқу», «лаңкестік»; 3) тұлғааралық қатынастардағы агрессияны білдіретін тілдік бірліктер: «төбелес», «кикілжің», «ұрыс», «жанжал», «дау», «бақталастық», «айқай», «келіспеушілік», «араздық», «соғыс», «қақтығыс», «көре алмаушылық», жүктеу/скачать 1,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|